Aldar Kóse týs qayta  aryq atymen qala ishine kirgeni sol,  «Qolyma aqsha týsse eken..»-dep kózderi jaynap túrghan, toqtamay ketken «Djipterge» zy­ghyr­dany qaynap túrghan MAY inspektory  ala tayaghyn kóterip,  attyly Al­dar­dy toqtatty.

- Jәisha toqtattynyz ba?-dep súrady Aldar Kóse.

- Kóziniz soqyr ma?

- Qazir, kózderimnen súrayyn...

- Sizben qaljyndasyp túrghanym joq. Baghdarshamnyng qyzyly janghanda ótip kettiniz!

- Mening mashinam joq. Men attylymyn.

- Ereje bәrine zan!  Atynyzdyng nómiri qayda?

- Qanday nómir?

- Memlekettik nómirin aitamyn...

- Á-ә, mynau ma?-degen Aldar Kóse  shapanynyn  etegin kóterip jiberip, etigi qonyshynan  «AK -777 AYGhYR» dep jazylghan mashinalar nómirine úqsas nómirdi alyp kórsetti.

- Búl nemene?

- Nómir.

- «AK» degen nemene deymin?

- Sauatsyz neme ekensiz ghoy, AK-Aldar Kóse  degen sóz.

- «Krutoy» nómir eken.  Degenmen, jol tәrtibin búzdynyz...-degen inspektor at ýstinde túrghan Aldar Kósege jaqyndap, anau basyn iye, qúlaghyn tosty,- Aqsha berip ketpeseniz, ishim ótedi...

- Ishting ótkeni jaqsy emes pe, qayta asqazanynyz tazalanyp qalady...

- Joq... Qalay desem eken... Alaqanym qyshyp túr...

Aldar attan týse qalyp,  jol jiyeginde túrghan «Opelidin» artyndaghy shoshay­ghan temirine atyn baylay saldy da, inspektorgha jaqyndady.

Aldar Kóse týs qayta  aryq atymen qala ishine kirgeni sol,  «Qolyma aqsha týsse eken..»-dep kózderi jaynap túrghan, toqtamay ketken «Djipterge» zy­ghyr­dany qaynap túrghan MAY inspektory  ala tayaghyn kóterip,  attyly Al­dar­dy toqtatty.

- Jәisha toqtattynyz ba?-dep súrady Aldar Kóse.

- Kóziniz soqyr ma?

- Qazir, kózderimnen súrayyn...

- Sizben qaljyndasyp túrghanym joq. Baghdarshamnyng qyzyly janghanda ótip kettiniz!

- Mening mashinam joq. Men attylymyn.

- Ereje bәrine zan!  Atynyzdyng nómiri qayda?

- Qanday nómir?

- Memlekettik nómirin aitamyn...

- Á-ә, mynau ma?-degen Aldar Kóse  shapanynyn  etegin kóterip jiberip, etigi qonyshynan  «AK -777 AYGhYR» dep jazylghan mashinalar nómirine úqsas nómirdi alyp kórsetti.

- Búl nemene?

- Nómir.

- «AK» degen nemene deymin?

- Sauatsyz neme ekensiz ghoy, AK-Aldar Kóse  degen sóz.

- «Krutoy» nómir eken.  Degenmen, jol tәrtibin búzdynyz...-degen inspektor at ýstinde túrghan Aldar Kósege jaqyndap, anau basyn iye, qúlaghyn tosty,- Aqsha berip ketpeseniz, ishim ótedi...

- Ishting ótkeni jaqsy emes pe, qayta asqazanynyz tazalanyp qalady...

- Joq... Qalay desem eken... Alaqanym qyshyp túr...

Aldar attan týse qalyp,  jol jiyeginde túrghan «Opelidin» artyndaghy shoshay­ghan temirine atyn baylay saldy da, inspektorgha jaqyndady.

- Alaqanynyzdy ashynyz.

- Nege?

- Qasyp bereyin degenim ghoy...

- Keregi joq, Ói, ne istep jasyrsyz?-degen inspektordyng baybalamyna qaramastan, Aldekeng onyng alaqanyn tyrnay bastady.Tipti, tistemek te boldy. Alqynghan inspektor:

- Boldy, jetedi deymin! Auyrtyp jiberdiniz!-dep jylarman boldy.

- Qyshuy qandy ma?

- Qandy...

Aldar atyna kóz salyp edi, ornynda joq bolyp shyqty.

- Oibay, atym qayda?

- Áne, anau «Opeli» mashinasynyng artynan shauyp barady!  Mәshiynening artyna baylay salghany nesi?

Aldar May inspektorynyng mashinasyna otyra ketip:

- Otyrynyz, qayda júmsarymdy bilmey jýrgen jýz myng tengemdi beremin, atymdy quyp jeteyik!-dedi. «Jýz myng tenge»» degen sóz qúlaghyna mayday jaghyp qalsa kerek, MAY inspektory  mashinasyna otyra qalyp, attyng artynan qua jóneldi. Siyrenasyn da qosyp jiberdi.  «Opeli» de, at ta jol jiyegine toqtady. Búlar jetkende mashina iyesi tanqalyp túr edi.

- Jyndysyng ba, atty kórmeding be?-dep dýrse qoya berdi inspektor.

- Qúday aqy, maghan seniniz!  Artyma qarap qoyyp, myna at artymnan nege shauyp kele jatyr eken?»- dep oilaghanym ras...-degen shopyr inspektordyng qolyn qysqan bolyp, bes myng tenge ústata qoydy. Inspektor teris qarap. Aqshany sanady da, qaltasyna sala qoydy.

- Bara beriniz, siz emes, at kinәli...-dedi sosyn. Aldar basyn qasyp túrghan. Jemqor MAY inspektoryn qalay aldap, aqshasyn aludy oilap túrdy... «Ne istesem eken, a? Itting balasynyng qoyny-qonyshy tolghan aqsha!»

- Áy, mynau atyng shoryldat-e-ep túr ghoy! Kósheni býldirip...-dep qaldy inspektor. Endi sol ýshin de aqsha alghysy bar.

- Oibuu,-dep Aldar Kóse shyr kóbelek ainaldy,- kanistriniz bar ma?

- Ony qaytesiz?

- Aghatay-au, benzin bosqa tógilip jatyr ghoy...

- Attyng benziyni bolady dep kim aitty sizge?

- Attyng memlekettik nómiri bolghanda, benziyni bolmaydy dep kim aitty sizge? Mening atym su ornyna  AIY-93 markaly benzin ishedi... AIY-80-di ishpeydi.

- Mynauyng benzin be?  Sap-sary...

- Endi ony zәpirәpshikterden súra, birdene qosyp qoyghan...

Inspektor Aldar Kósening jeninen tartty.

- Qújattarynyzdy kórsetiniz.

- Qanday qújat?

- Kóliginizdin...

- Búl at bolashaq әielimning atynda.

- Senim hatty kórsetiniz.

- Bolashaq әielimmen әli tanysyp ýlgermesem, qaydaghy senim hat?

Inspektordyng jyny keldi. Sol eki arada birneshe mashinany toqtatty. Biri  jýgirip kelip, qolyn alyp, qúshaqtay aldy.

- Nemenege qúshaqtaysyn? Sening әkeng be edim?

- Jol «papasysyz...» Nege toqtatqanynyzdy bileyin dep...

- Nege «narusheniye» jasamay ótip barasyz? Bala-shagha asyrauym kerek shyghar?

Anau yrjalaqtap, qaltasynan eki myng tenge shygharyp, inspektordyng qolyna ústatty. Sosyn:

- Qúdaya, betiniz qúrysyn!-dep kete berip edi, inspektor:

- Áy, ne dep túrsyn?-dep súrady.

- Qúdaya, betiniz qaytyp kelsin!-dep betin sipaghan anau túra qashty. Aldar әli oilanyp túr. «Myna itting aqshasyn qalay alsam eken, a? Búl degen jol tory­ghan tonaushy eken ghoy!» Bir kezde ol enirep jylay bastady. «Nege jylaysyz?» dep inspektor odan súray bastady.  Botaday bozdaghan Aldekeng ony qúshaqtay alyp, basyn shayqady deysin...

- Ne boldy saghan?-dep súrady inspektor.

- Jәi, tanerteng betimdi jumay shyqqan edim, kóz jasyma betimdi juyp alayyn dep... Sizding atynyz kim, aghatay?

- Mayshelpek.

- Mayshelpek bauyrym, sizge janym ashyp túr. KNB degen bar. Últtyq qauip­sizdik komiyteti.  Sonyng jigitteri ústap alsa, qoyny -qonyshyng tolghan aqsha...

- Janyng ashymay-aq qoysyn. Jana aitqan jýz myng tengendi qashan beresin?-dep súrady inspektor.

- Beremin. Mening aqshany kórsem, allergiyam ústaydy. Kóp saqtay almaymyn, jaratyp jiberemin. Aqshany aqsha jasaydy.

- Qalay?

- Mening aqsham buaz aqshalar. Jaqynda aqshalaydy.

- Q-qalaysha?

- Jýz myng tengem ózinen ózi aqshalap, eki jýz myng tenge bolyp shygha keledi. Solay,  myqty degen tәuipke «oqytyp», týshkirtip alghanmyn.

- Mynauyng qyzyq eken... degen inspektordyn  kózderi kýlimdep qoya berdi. Tompighan qaltasyn syrtynan sipalap qoyyp, qutynday:

- Mening aqshalarym she?-dep súrady.

- Qane, kórsetshi...

MAY inspektory jan-jaghyna qarady. Sosyn ymdap, Aldar Kóseni mashina kabinasyna kirgizip aldy. Ekeui artqy oryndyqta qatar otyr. Aldar Kóse inspektor bergen aqshalardy uystap túryp:

- Myna aqshalar  aqshalamaydy...-dedi.

--Nege?-degen inspektordyng kózderi  tizesine týsip qala jazdady.

- Aqshalarynyz shetterinen bedeu eken. Onyng ýstine jartysy erkek aqshalar...

- Erkek aqsha bolar ma?

- Oqytylsa, týshkirse, bәri bolady...

--Oypyrmay-ә...

- Siz myna aqshalardy maghan beriniz, qaltama salyp alayyn.

- Oibay, bomaydy!

- Bolady! Mening erkek aqshalarymmen tanysa bersin de. Bedeu aqshalaryng beseu bolsa, kóbeyse, jaman ba ne?-degen Aldar Kóse aqshany qaltasyna bas­ty. Sosyn:

- Jana aittym ghoy, sizding dúshpanynyz kóp. Men sizge bankomat bolayyn. Siz  «júmys istep», aqsha tabasyz da, mening qaltama sýngite beresiz. Nemese, shopyrlardy maghan júmsaysyz. Qalay edi, a, iya, «shesterka» bolyp túramyn. Kenetten KNB kele qalsa, men qashyp ketemin...

- Qayda qashasyz?

- Sizding ýige qaray...

- Mening ýiimdi qaydan bilesiz?

- Oibay-au, qoryqqanda, qytaydaghy qatynyndy da tauyp alasyng degen.

- Bankomat bolghannan sizge ne payda?

- Alla taghala kýnine bir ret jaqsylyq jasaghan pendesin júmaqqa  jiberedi eken. Sizge jaqsylyq jasaghym keledi...

- Jaraydy, menin  meken jayym: Búralang kóshesi, qisalang kóshesining qiyly­syn­daghy 13 ýi, 13 pәter.

- Kelistik! Mә, myna qamshyny al, oqytylghan qamshy. Aqsha shaqyrady.

Aldar Kóse shetke baryp, atynyng qasynda әndetip túrdy. Inspektor bolsa, «qyzu» júmys jasap  jatty. Mashinalardy birinen song birin toqtatty.  Shopyrlar tipti kezekke túryp, Aldargha aqsha tapsyryp jatty.  Aqshada esep joq... Dandaysyghan inspektor az aqsha bergen shopyrlardy kerek deseniz, qamshymen salyp jiberetin de boldy.

- Myna qamshyng keremet eken, aspangha qaray shoshaytyp edim, anany qarashy, úshyp bara jatqan tikúshaq ta toqtap qaldy,- dedi. Aldar Kóse kózderin qolymen kólegeylep, aspangha qarady.

- Qazir aqshany tasqa baylap, ózinizge laqtyrady,- degen Aldekeng jerden enkeyip, kishigirim tas aldy da, aspangha qarap, anqiyp túrghan inspektordyng basyna jiberip úrdy. Basyna taq ete qaldy. Anau jalt búrylyp:

- Siz úrdynyz ba?-dep súrady.

- Jogha, tikúshaqtan týsken tas mening mandayyma soghylyp, sosyn sizge qaray úshyp ketti...

- Aqshasy qayda?

- Qaltamda. Men bankomatpyn ghoy...

- Áy, «bankomat!» Aqshalarymdy әkeliniz, ýige ketemin. Jýz myng tengenizdi qosa beriniz!

- Qaydaghy jýz myn?

- Beremin degeniniz she?

- Oibay-au, sizding aqshalarynyz jýdә búzyq eken. Ishinde «sottalghandary» da bar-au deymin... Mening aqshalarymdy shetinen óltirip tastady. Tura jýz myndy...

- Qaljyndy qoyynyz! Óz aqshamdy qaytarynyz!

- Bankomat búzylyp qaldy...-degen Aldar Kóse atyna mindi.

- Qalay búzylyp qaldy?

- Onyng ýstine sizding kartochkanyz da joq...-degen Aldar Kóse atynyng basyn búryp, shaba jóneldi.

- Áy-әi, toqtanyz! Qayda qashyp barasyz?

- Kenbeshnikter kele jatyr ma dep qashyp baramyn! Sau bolynyz!

- Mynau... Mynau ataqty Aldar Kóse eken ghoy! Oibay, tyr jalanash qaldym ghoy! Tyr jalanash!-degen inspektor Aldardyng qamshysyn jerge atyp úrdy... Mashinasyna asyghys otyryp jatqanda, kenbeshnikter kelip, qolyna kisen salyp jatty... O, aqsha, sen osynday opasyz ba edin?!

(Jalghasy bar)

«Abay-aqparat»