Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
46 - sóz 3926 2 pikir 28 Tamyz, 2020 saghat 14:36

Ústanym qayshylyghy

Djon MakKeyn men Djo Bayden ústanymdary bir-birine qayshy bәsekeles partiyalardyng mýsheleri edi. Senat qabyrghasynda MakKeyn men Bayden talay ret qyzyl kenirdek bolyp aitysqan desedi. Bir qyzyghy, ekeui óte jaqyn dos bolghan. Ústanym qayshylyghy Djon men Djo dostyghyna syzat týsirmedi. Sebebi, olar bir mәselege baylanysty týrli pikir boluy zandy әri paydaly ekenin jaqsy týsingen.

Ústanymdar men iydeyalar aluandyghy bolmaghan ortada "toptyq oilau" (groupthink) atty psiyhologiyalyq fenomenin bayqaymyz. Toptyq oilau kezinde adamdar konformizge berilip, konfliktige barmau ýshin balama kózqarastardy qarastyrmaydy. Búl óz kezeginde qate, irrasional sheshimder qabyldaugha alyp keletinin amerikalyq ghalym Irving Djeynis ashqan.

Mening de týrli qózqarastaghy (sayasi, diny jәne t.b.) tuystarym, dostarym, tanystarym bar. Solardyng kóbisine “toptyq oilau” fenomenin týsindiruge tyrystym. Ásirese, memlekettik qyzmette isteytinderge “toptyq oilaudy” qabyldau qiyngha soghatynyn bayqadym. Olar sovet ýkimetinen qalghan “kto ne s nami, tot protiv nas” degen ústanymmen ómir sýretindey әser qaldyrady.

PS. Respublikalyqtar demokrattar úsynghan “Pasiyentterdi qorghau jәne qoljetimdi medkómek” zanyn jongha kýsh salyp, dauysqa salghan edi. Respublikalyq Djon MakKeyn men Siuzan Kollinzting dauysynyng arqasynda zang óz kýshin saqtap qaldy. Alayda MakKeyn múnday qadamgha Baydenmen dos bolghandyqtan barghan joq. Ol jәy ghana memleketkishil senator edi. Qarapayym amerikalyqtardyng mýddesin qorghau kerek bolsa, ol óz partiyasyna, tipti dosyna qarsy shyghudan qoryqpaytyn birbetkey, prinsipshil túlgha edi. Ústanym qayshylyghyna qaramastan bir-birining asyl qasiyetterin qadir tútyp, baghalay bilgen Djon men Djonyng dostygha qalay sýisinbeysin?!

Núrbek Matjanidyng jazbasy

Abai.kz

2 pikir