«Samúryq Qazyna» qory syrttan nege sonshama kóp qaryz alghan?!
«Samúryq Qazyna» syrtqy qaryzdarynan aqyryndap qútylyp jatyr degen habar tarady. Qordyng baspasóz qyzmetining mәlimetinshe, biyl bereshek 650 mln AQSh dollaryna qysqarghan. Byltyr últtyq әl-auqat qory birden 4 mlrd tenge qaryzynan qútylghany turaly BAQ betterinde jazylghan.
Dese de qaryzdyng halyqtyng moynyna jýk bolmay, qaytaryla bastaghany quantady. «Samúryq Qazyna» qoryn basqarugha kelgen songhy komanda qarjylyq túraqtylyqty arttyrudaghy tiyimdi júmystardy kórsete bastady. Sonymen biyl qanday iri kompaniyalardyng arqasynda syrtqy qaryzdar qaytarylyp jatyr:
• «Qazaqstan temir joly» AQ 780 mln. dollar kólemindegi obligasiyalardy merziminen búryn ótegen;
• «Qaz Múnay Gaz» AQ biyl 10 aida 2,6 mlrd dollargha múnaygha avans beru boyynsha mindettemelerin tómendetken;
• «Qazatomónerkәsip» Últtyq kompaniyasy 2019 jyly qyrkýiekte aksiyalaryn birjalargha ornalastyrudan 128,2 mln dollar (ol shamamen 50 mlrd tenge) qarajat tartqan;
Qor aksiyalardy satudan týsken barlyq qarajatty 2019 jyly 31 qazanda Qazaqstan Respublikasynyng Últtyq qoryna jibergen.
Al syrtqy qaryzdardan der kezinde qútylu degende:
* Qordy tiyimdi basqarudyng arqasy;
* Qaryz alu- әlemdik tәjiriybede bar, AQSh-tyng ózi әlemde syrtqy qaryz boyynsha alghashqy orynda túr dep ózin-ózi júbatudan góri, der kezinde qarajatty beru manyzdy;
* Syrtqy qaryzdy uaqytynda tólep otyru kommersiyalyq qúrylymdardyng tiyimdi júmysyn kórsetedi;
* Búrynnan qordalanghan qaryzdy tóleu mindettemesi ayaqsyz qalmaydy, ony úlghaytpaudyng mehanizmderi qarastyrylyp jatyr;
Jalpy qordyng alghashqy daghy bereshegi 10 mlrd AQSh dollarynan asqan. Ahmetjan Esimov kelgennen son, eki jyldyng ishindn onyng 5 mlrd dollargha juyghy qaytarylypty. Sonda da osy jerde tuyndaytyn zandy súraq: búl qaydan shyqqan qaryz?
Sarapshylardyng aituynsha, múnday qomaqty qarajat ekonomikalyq damu kórsetkishteri jaqsy kezende, múnay baghasy 100 AQSh dollarynan asyp túrghan kezde alynghan. Ishki jaghdaydy retteuge mýmkindik bolsa túra syrttan kreditke alynghan qap-qap aqshany endi mine múnaydyng baghasy qúldyraghan kezde qaytaryp jatyr qazirgi jauaptylar. Últtyq qordyng aqshasy ishki ekonomikalyq qajettilikterdi óteuge jetkilikti bolsa da, kreditke qúmar ýkimet ýsti ýstine aqshany payyzben ala bergen be?!
Ámirbolat Qúsayynúlynyng әleumettik jelidegi paraqshasynan
Abai.kz
