Qazaqstan Respublikasynyng Bas prokurory Asan Jaqypov «polisiya – halyq jauy» dep te eskertti, al Jol-patruli polisiyasynyng qylmysty qúryqtauda qauqary ketip, tek jol kólikterin andumen uaqyt ótkizip jýrgenderi saldarynan qylmys 110 payyzgha óskenin OQO әkimi Janseyit Týimebaev jasyrmay jariya etti. Osyghan úqsas talay eskertuler oryn alyp, býgingi tanda QR IIM osy jyldan bastap polisiya qyzmetining halyqaralyq normalargha ótkenin algha tartqan bolatyn.

Biz biletin halyqaralyq normanyng negizgi qaghidasy – adam faktoryn, yaghny jemqorlyqty joy maqsatynda polisiya men aiyptalushy túlghanyng tikeley jolyqpauyn boldyrmau edi. Osy qaghidany týsindirgen BAQ ókilderi endigi kezekte jol polisiyasy kólik jýrgizushilerin toqtatyp aiyppúldar salugha asyqpaytynyn, olar  shynayy jol saqshylary retinde  jol qozghalysyn retteuge, jol apattary oryn alghan jerlerde, baghdarsham istemey túrghan qiylystarda qyzmet kórsetetinin jarysa jazghan bolatyn. Al aiyppúldar kóshedegi tirkeu kameralary arqyly anyqtalyp, jýrgizushining meken-jayyna tikeley hatpen jetkiziledi de, tólenetin aiyppúl jol polisiyasynyng aralasuynsyz-aq memlekettik qazynagha týsetin bolghan.

Alayda, osy jyldyng basynda qoldanysqa engizilgen búl halyqaralyq normalardy jol polisiyasynyng ózderi jii búzyp keledi.

Basqa qalalardy qaydam, Qazaqstannyng ýshinshi megapoliysine ainalugha әzir túrghan Shymkent qalasynda JPP qyzmettik avtokólikteri jol erejesin búzatyn jýrgizushilerdi әli de andyp jýr. Áli de bayaghyday psihologiyalyq qysym kórsetuden, qújattaryn qoldaryna alghan song qaytaryp bermey әure-sarsangha salatyn, aiyppúldardy qoldan jazyp beretin JPP qyzmetkerleri jii kezdesedi. Olar kez-kelgen jerden kólikti toqtatyp jolda keptelister jasaydy, jolaushylargha jaysyz jaghdaylardyng oryn aluyna yqpal etedi.

Endigi aqylgha syimaytyny – halyqaralyq normalar boyynsha, adam faktoryn joyghymyz keletin bolsaq, jan-jaqta kóshede de, polisiya kóliginde de tirkeu kameralary ornatylyp sol arqyly aiyppúldar meken-jayymyzgha keletin bolsa, ereje búzghan jýrgizushi qauym qoldan toltyrylghan polisiya hattamasymen bir aiyppúl, al kamerada tirkelgenimen eki aiyppúl tóleuge tiyisti be? Sonda bir búzghan erejesi ýshin jýrgizushi eki ret aiyp arqalaydy ma?

Áriyne, osydan bir jyl búryn, kólik jýrgizu kuәlikterin emtihansyz ondy soldy satqan OQO JPP qyzmetkerleri myqtap qúryqqa týskeninen habardarmyz. Alayda sol sauatsyz jýrgizushiler әli de sol jemqor polisiya qyzmetkerlerining qaltasyn qampaytyp jýrgenimen kimning isi bar?!

Sauatsyz jýrgizushi - jemqor jol saqshysy ýshin óte jaqsy «mayshelpek». Múnday «mayshelpekter» jol saqshysynyng tóbesi kórine salysymen tengesin alyp, aldynan elbelektep shygha beredi. Shyn mәninde jol erejesin búzghan-búzbaghanyn ózi de aiyra almas sirә.

Hosh... jýrgizushi sauatsyz delik, al polisiya ókili she, ol naghyz zannyng býge-shigesin biletin memlekettik qyzmetker emes pe?. Jol saqshylary nelikten halyqaralyq normalardy búzady jәne nege halyqty qanauyn әli de toqtatpay keledi? Olar «halyqqa qyzmet etu ózderine mindet» ekendigin eske alatyn kýnderi bola ma eken.

Qarapayym el zang normalaryn ózderinen búryn zang oryndaushy qyzmetkerlerdin, yaghny polisiya ókilderi erekshe qúrmettese eken dep tileydi. Zandy da, halyqty da qúrmettemeytin polisiya qyzmetkerleri býkil qúqyq qorghau jýiesine jaghylatyn qara kýie! Osynday jauapsyz forma kiygen qúqyq qorghaushylardyng saldarynan barlyq polisiya ókilderine halyq tiksine qaraydy. Búl býgingi tanda jasyratyn jayt emes. Eger polisiyanyng halyq aldyndaghy bedelin qaytaryp alghymyz kelsek, jogharyda aitqan zansyz әreketterge baratyn polisiya ókilderin aldymen qúryqtaugha tiyistimiz.

Gýljan Iztay

Abai.kz