Prokuratura organdary 2015 jylghy 26 sәuirge taghayyndalghan kezekten tys preziydenttik saylaudy úiymdastyru jәne ótkizu kezeninde saylau zannamasynyng dәlme-dәl jәne birkelki qoldanyluynyng zandylyghyna joghary qadaghalaudy jýzege asyrudy jalghastyruda.   

Býgingi kýnge saylau komissiyalary nemese memlekettik organdar tarapynan qanday da bir búzushylyqtar tirkelgen joq.

Tek qana saylau aldyndaghy ýgitti ótkizu, sonday-aq qoghamdyq pikirge súrau salu nәtiyjelerin jariyalau sharttarynyng jekelegen búzushylyqtary oryn alghan, olar boyynsha aldyn alu sipatyndaghy sharalar qabyldandy.   

Jalpy, saylau qarsanyndaghy kýnge, ýgitteudi qosa alghanda, barlyq is-sharalar «Qazaqstan Respublikasyndaghy saylau turaly» Qazaqstan Respublikasy Konstitusiyalyq zanynyng (búdan әri – Konstitusiyalyq zan) talaptaryna sәikes ótkizildi.

Degenmen, saylau qarsanyndaghy, sonday-aq saylau kýni qúqyq búzushylyqtardyng aldyn alu maqsatynda saylau prosesining barlyq qatysushylarynyng nazaryn zannamanyng kelesi normalaryna audaramyz.      

Konstitusiyalyq zannyng 27-babynyng 2-tarmaghyna sәikes saylau aldyndaghy ýgit saylau bolatyn kýnning aldyndaghy kýngi jergilikti uaqyt boyynsha nól saghatta, yaghni, 2015 jylghy 24 sәuirdegi 00.00 saghatta ayaqtalady.

Saylau bolatyn kýni jәne onyng qarsanyndaghy kýni kez kelgen ýgitke tyiym salynady (Konstitusiyalyq zannyng 32-baby).

Búl rette, saylau komissiyalarynyng ýi-jaylarynan jәne dauys beruge arnalghan ýi-jaylardan tys jerlerde búrynnan iluli túrghan baspa ýgit materialdaryn sol oryndarynda qaldyrugha bolady.

Dauys beriletin kýn aldyndaghy bes kýn ishinde jәne dauys beriletin kýni búqaralyq aqparat qúraldarynda qoghamdyq pikirge súrau salu nәtiyjelerin, saylau nәtiyjelerining boljamyn, saylaugha baylanysty ózge de zertteulerdi jariyalaugha jol berilmeydi.

Saylau kýni dauys beriletin ýi-jayda nemese dauys beru punktinde qoghamdyq pikirge súrau salugha tyiym salynady (Konstitusiyalyq zannyng 28-babynyng 9-tarmaghy).

Konstitusiyalyq zannyng 39-babynyng 2-tarmaghyna say dauys beruge arnalghan ýi-jaydaghy adamdar dauys berudi ótkizu jónindegi komissiya belgilegen erejelerdi qatang saqtaugha mindetti. Tiyisti saylau komissiyasynyng tóraghasy tәrtipke jauapty bolady jәne Konstitusiyalyq zannyng erejelerin búzyp, dauys berudi ótkizuge kedergi keltirgen kez-kelgen adamnyng ol jerden ketuin talap etuge qúqyly.

Dauys beru kýni dauys beruge arnalghan ýi-jayda saylau prosesine qatysy joq bógde adamdardyng boluyna tyiym salynady.

Árbir saylaushy ózi dauys beretinin atap ótemiz.

Saylauda dauys qúqyghyn basqa bireuge beruge jәne sol siyaqty basqa adam ýshin dauys beruge jol berilmeydi (Konstitusiyalyq zannyng 41-baby).

Qazaqstan Respublikasynyng Bas prokuraturasy:

- saylau aldyndaghy ýgitti saylau kýni ne onyng aldyndaghy kýni jýrgizgeni;

- eki ne odan kóp ret nemese basqa saylaushygha dauys beru jolymen teng saylau qúqyghy turaly talaptardy búzghany;

- basqa adamdar ýshin dauys beruge mýmkindik beru maqsatynda azamattargha saylau bulleteniderin bergeni;

- dauys beriletin kýn aldyndaghy bes kýn ishinde jәne dauys beriletin kýni búqaralyq aqparat qúraldarynda qoghamdyq pikirge súrau salu nәtiyjelerin, saylau nәtiyjelerining boljamyn, saylaugha baylanysty ózge de zertteulerdi jariyalaghany;

- saylau kýni dauys beriletin ýi-jayda nemese dauys beru punktinde qoghamdyq pikirge súrau salghany ýshin jauapkershilik turaly resmy eskertedi.

Jogharyda keltirilgen zannama normalaryn týsindire otyryp, Qazaqstan Respublikasynyng Bas prokuraturasy barlyq jeke jәne zandy túlghalardy, sonday-aq búqaralyq aqparat qúraldaryn kezekten tys preziydenttik saylaudyng qarsanynda, sonday-aq ony ótkizu kýni zandylyqty búljytpay saqtaugha shaqyrady. 

Qazaqstan Respublikasynyn Bas prokuraturasy 

Abay-aqparat