Júma, 26 Sәuir 2024
2813 0 pikir 24 Qyrkýiek, 2019 saghat 13:30

Qyzylordalyq jyraulargha sheteldik teatr rejisserlarynan jii úsynys týsedi

Últymyzdyng úly mәdeniyetin úmytpay nasihattap otyru - qashan da manyzdy. Búl túrghyda memleket tarapynan arnayy "Ruhany janghyou" dep atalatyn baghdarlama da qabyldanghan. Osy baghytty myqtap ústanghan Syr boyynyng ónerpazdary әrqashan últtyq muzykanyng bayraghyn tik ústap keledi. 
Mәselen, «Qorqyt jәne Úly dala sazy» halyqaralyq foliklorlyq-muzykalyq óner festivali ayasynda Qorqyt ata atyndaghy QMU-da sheberlik dәrisi ótti. Jiyngha Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, jyrau Almasbek Almatov, Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, Qúrmanghazy atyndaghy Qazaq Últtyq konservatoriyasynyng agha oqytushysy Úljan Baybosynova qatysty.
Óner iyeleri studentterge jyraulyq óner turaly sóz qozghady. Almasbek Almatov Qorqyt zamanynan kele jatqan mәdeny múra sol úrpaqtyng qanynda túratynyn, aqparatty saqtaytyn túlgha da, talant ta emes, ónerpazdyng boyyndaghy gen ekenin basa aitty. Al, Úljan Baybosynova adamgha bir oryndaushylyq azdyq etetinin, jyraulyq, jyrshylyq intellektualdy, óreli óner ekenin algha tartty. IYә, halyq qazynasyn kópke jarqyrata kórsetu ýshin ýlken payym, parasat qajet. Sebebi, qay ortada da jyr­dyng tórkinin týsindirip aita alu manyzdy.
Qazir bizding el jyraularyna sheteldik teatr rejisserlarynan da  jii úsynys týsedi eken. Sharada Úljan Baybosynova qazaq ónerining sheteldikterge qalay әser etkenin, olardy qalay tanyrqatqanyn tarqatyp aityp berdi. Birde AQSh-ta ótetin «Gerakl balalary» atty grekting miyfine qúrylghan qoyylymda óner kórsetu ýshin rejisser Aziya halyqtarynyng ishinen qazaq elin tandap, Úljan jyraudy arnayy shaqyrtypty. Olar bizding jyrlardyng qay-qaysy da halyqty biriktirip, ótkendi aita kelip, qazirgi mәseleni qozghap, býgingini aitu arqyly keleshekke degen kózqarasty bildiretinine tanyrqasa kerek. Eki saghattan asatyn qoyylym әldi memleketter men әlsiz memleketterding qaqtyghysyn beyneleytin kórinedi. AQSh-tyng barlyq shtattarynda qoyylghan búl spektaklide Úljan Afina qúdayynyng rólin somdapty. Bizding jyraudyng mindeti – eki elding patshasy sózge kelmey, qaqtyghysqanda aralyq sóz aityp, jyr jyrlau. Al, jyrdyng audarmasy sahnadaghy ekranda kórsetilip túrady. Birde spektakli Boston qalasynda bir jarym ay boyy ótedi. Gerakldyng qyzyn qúrbandyqqa shalatyn qantógiske toly qoyylymda 12 ret shyghyp, aralyq sóz aitu, kýn sayyn taqta otyryp, tragediyany sezinu onay emesi belgili. Búl Úljan jyraugha auyr tiyip, aqyrynda auyryp qalyp, ýsh kýn boyy spektakli jyrausyz ótken eken. Al ýsh kýnnen keyin halyq ereuilge shyghypty. Shaghymy ne deysiz ghoy? Olar «biz әrtisterdi emes, jyr aitatyn jyraudy kóruge kelgenbiz. Biyletti qaytaryndar» dep talap etipti. Sonymen, arnayy baspasóz konferensiyasy ótip, sәl de bolsa ystyghy qaytqan Úljannyng el aldyna shyghuyna tura kelipti. Kezdesude VVS syndy tanymal arnadan kelgen tilshiler jyraugha «jyrdy óziniz shyghardynyz ba?» dep saual qoyghan eken. Sonda ol «Qazaqstan aumaghyndaghy Syr­dyng boyynda ýlken dәstýr bolghan. Filosofiyalyq astary bar jyrlar bizding moralidik kodeksimiz syndy. Búl – tegimizde bar óner. Biz osymen tәrbiyelenip, ósemiz. Ony shygharugha mýmkinshiligim jetpeydi, men tek oryndaushymyn» degende, «Biz qalay osy uaqytqa deyin bilmegenbiz?! Genialinyy halyq ekensizder» dep qatty tanyrqaghan eken.
Shara sonynda jyrau tegimizde saqtalghan qúndy ónerding baghasyn biyiktetu ýshin ýlken enbek qajet ekenin, tipti arnayy teatr qúrylsa da artyqtyq etpeytinin jetkizdi. Sonday-aq, kezdesu sonynda óner iyeleri jyrdan ýzindi oryndady.
Ayta ketu kerek, festivali ónerpazdarynyng sheberlik dәris­teri Qazanghap atyndaghy Qyzylorda muzykalyq kolledjinde, M.Mәmetova atyndaghy Qyzylorda pedagogikalyq joghary kolledjinde, oblystyq filarmoniyada da úiymdastyryldy.
Aydana Júmadinova
Abai.kz
0 pikir