Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
46 - sóz 3414 0 pikir 30 Qantar, 2019 saghat 11:54

Qoghamdaghy keybir qúndylyqtardyng qúldyrap ketkenin moyyndauymyz kerek

Songhy kezderi әleumettik jelilerde mektep oqushylarynyng jagha jyrtysqan viydeolary jiyilep ketkenin bayqap jýrmiz. Eldi dýrliktirgen sol kelensizdikterdi kórip, bizden de maza qashty. Óitkeni, búl týske deyin shekisip, týsten keyin dostasyp ketetin oiyn balasynyng isi emes. Búl – qoghamdaghy keybir mәselening ózegi qayda jatqanyn aiqyn kórsetip bergen dabyl qagharlyq jaghday.

IYә, bәrimiz de jas boldyq. Onyng ýstine, bizding jastyq shaghymyz 80-jyldargha tap kelip, búrylysy men qiylysy kóp joldardan ótuge mәjbýr bolghanymyzdy da jasyrmaymyz. Óitkeni sol jyldarda Almatyda jastar arasynda qalyptasqan jaghdaydyng ózi soghan jeteleytin. Biraq ol kezdegi jýie, iydeologiya, tipti sebep te basqa bolatyn. Sonyng ózinde dәl múnday soraqylyqqa jol berilmeushi edi. Tipti ol kezde qazaqy ortada ósken balalarda bir-birine degen meyirim, ayaushylyq degen sezimderding basym bolghanyn erekshe atap ótken jón.

Al qazir tәuelsiz el atanyp, óz qolymyz óz auzymyzgha jetkende, til, dil, din siyaqty asyl qúndylyqtarymyz qayta ýstemdik qúrghan shaqta osynday oqighanyng boluy kónilge qayau týsiredi. Múnday kelensizdikting ýlkenge qúrmet, kishige izet kórsetuge ýgitteytin qazaqy tәrbiyege jat qylyq ekeni belgili. Sonda ol balalardyng besikten beli shyqpay jatyp, bir-birine osynshalyqty óshigulerining sebebi ne?

Meninshe, búl súraqtyng jauaby tym terende jatyr. Aldymen, biz qazirgi tanda qoghamdaghy keybir qúndylyqtardyng qúldyrap ketkenin jәne bala tәrbiyesinde ata-ana men mektep arasyndaghy ýilesimning ýzilgenin moyyndauymyz kerek. Osy týitkilderding aldyn alu ýshin mәselening saldarymen ghana emes, sebebimen de kýresudi qolgha alghan abzal. Yaghni, jasóspirimderge arnalghan týrli ýiirmeler men ortalyqtar ashyp, olardyng qoljetimdiligin qamtamasyz etuding manyzy zor. Ásirese, osy ýrdis auyldyq jerlerde jýieli jolgha qoyylyp, balanyng mektepten tys uaqytyn paydaly nәrsege júmsauyna jaghday jasaluy tiyis.

Ras, búl salada memleket tarapynan auqymdy júmystar atqarylyp jatyr. Elbasy osy baghytty ýnemi basty nazarda ústap keledi. Keshegi ótken «Jastar jylynyn» resmy ashylu saltanatynda da Memleket basshysy tәrbie mәselesine erekshe kónil bólip, balany joghary synyptardan bastap ýlken ómirge beyimdeuding bereri mol ekenin aitty. Sondyqtan mektepterde bilim berumen birge, óskeleng úrpaqtyng túlgha bolyp qalyptasuyna, olardyng boyyna dúrys qúndylyqtardy siniruge baghyttalghan keshendi júmystar istelui kerek.

Áriyne, tәrbiyening eng basty taban tireytin jeri otbasy. Sol sebepti, bala tәrbiyesindegi negizgi salmaq ta, jauapkershilik te ata-anagha jýkteledi. Ár ata-ana osyny sezinip әreket etui tiyis.

Týiindep aitqanda, múnday jaghdaygha ata-ana, mektep jәne tútas qogham birdey jauapty. Sondyqtan jas buynnyng ómirden óz ornyn tauyp, úlaghatty úrpaq bolyp qalyptasuyna asa mәn berilip otyrghan «Jastar jyly» ayasynda jastardy tәrbiyeleuge baghyttalghan iygi isterding sәtti jýzege asyryluyna býkil qogham bolyp atsalysayyq.

Mәulen Áshimbaevtyng facebook paraqshasynan

Abai.kz

0 pikir