Bizding ghalymdardy zalymdar dep oilamanyz. Olar ashqan janalyqpen oinamanyz! «Ýndet» degen apparat oilap shyghardy. Mәselen, úl balalardy jas kezinde sýndetteydi emes pe? Sonyng «S» әrpi ghana joq búl apparat tek ýndetedi, yaghny basqa til shygharady!
Men de birinishi synypta oqityn balam men qyzymdy «ýndetip» alayyn dep, qalalyq emhanagha keldim. Qúdayym–ay, kezek degening súmdyq endi! Týkke týsinbey, kezekting qúiryghyn súrap edim, emhanadan shyghyp, qala shetindegi «Núrsәt» shaghyn audanyna deyin sozylyp ketipti! Qaytadan qayghyryp alyp, taksiyletip, kezekting sonyna keleyin. Bir deneli әielden súradym:
–Keshiriniz, myna jylanday iyrelendegen kezekting sony siz be?
–Iya, men bolamyn, al ne qylasyz? Úrasyz ba? Álde menen keyin kezekke túrasyz ba? – dep saldy ol. Shydamy shytynap túrsa kerek.
–Búl netken ghajayyp apparat eken? –dep súradym men.
–Balalarymyzdyng tilin ýshke kesip beredi. Qan da , jan da shygharmaydy eken.
–Al, kestirdik? Sosyn?
–Qalay kesti, aghylshyn, orys, qytay tilinde sayrap jýre beredi! Óz tilin úmyiyp ta qalady!
–Búryn ýsh til edi, endi tórt til bolamyz ghoy?
–Iya, sosyn bar ghoy, ýlkender tilin kestirse, birden millioner bolyp shygha keledi deydi! Qytaydan, Reseyden, aghylshyndardan úshqan baylyq tóbeden saulap, baylyqtyng astynda túnshyghyp, jan tapsyruyng mýmkin deydi.
–Qúday–ay, beti aulaq, mening ólgim kelmeydi!
–Birinshi synyp oqushylarynyng milaryn mipalau etip jýr edik. Jýdә jaqsy boldy! Tilin ýshke bólip tilse boldy, shet tilderdi ýirenip shygha keledi! Áne, anau bir kisi tilin toghyz bólikke tildirip aldy!
Men qyzyghyp ketip, janyna jetip bardym.
–Keshiriniz, mening atym Myjban, tilinizdi kórsetinizshi? –dep súradym. Ol yrjiyp, auzyn ashyp, tilin shygharyp edi, qasymdaghy balalarym qashyp ketti. Qualap, әreng ústap aldym. Óitkeni, ol kisining tili jalbyrap, tilim–tilim bolyp túr edi. Kedeyshilikting kólenkesinde jýrgen bayghús basym, mening de millioner bolghym kelip ketti! Tilimdi syrtqa shyghardym... Maydalatyp on tilik jasap alsam ba? Poliglot bolayyn ba? Balalarymdy jetektesem, qasha beredi, ýlkenim ayaghymdy basa beredi... Ne istesem ekken a? Sizder de tilderinizdi tilgizip kóresizder me? Bay bolghynyz kelmey me?

Múhtar Sherimning facebook paraqshasynan

Abai.kz