Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
Janalyqtar 3764 0 pikir 1 Mausym, 2009 saghat 07:34

Mәriyam ÁBSATTAR. Oral Tansyqbaevtyng atyn ghana emes, zatyn da qazaqqa oraltu qajet!

 

 

«Ortaq ógizden onasha búzaudy artyq» deytin alashapandy akalarymyz týrki tektes bauyrlarynan tek Alpamysty ghana bólip alumen shektelmey, basqa da túlghalardy ózimsinumen jýr desek ótirik bolmasy haq. Sonyng biri qazaqtyng qylqalam ónerining negizin qalaushy, KSRO halyq suretshisi, Orta Aziyada eng alghashqy bolyp tanylghan iri kәsiby suretshi – Oral Tansyqbaev. Ótken ghasyrdyng 20-30 jyldary Qazaqstanda túryp, júmys istegen óner tarlany, akademikting 1938 jyly Qazaqstan Memlekettik opera jәne balet teatrynda V.V.Velikanovtyng alghashqy últtyq baleti «Qalqaman-Mamyr» qoyylymyn bezendirip, sahnagha shygharghany barshagha ayan. Sodan keyingi ómir jolynda Úly Otan soghysyna qatysyp, keyinirek Tashkentte qyzmet istegen Oral Tansyqbaev ózbek qylqalam ónerin biyik shyngha kótergen. Sonysynan ózbek aghayyndar qazaqqa qimaghan túlghanyng ózi bolmasa da, esimin elge oraltqan últ janashyry, marqúm Ózbekәli Jәnibekov 1992 jyly elimizdegi N.V.Gogoli atyndaghy Almaty kórkemsuret uchiliyshesine әigili túlghanyng atyn bergizdi. Kýni keshe Á.Qasteev atyndaghy memlekettik óner múrajayynda osy O.Tansyqbaev atyndaghy Almaty sәndik-qoldanbaly óner kolledjining 70 jyldyghyna arnalghan kórmening ashylu saltanaty boldy.
Osy 70 jyl ishinde Kenester Odaghy men QR halyq suretshileri – Aysha Ghalymbaeva, Gýlfayruz Ismailova, Hakimjan Nauryzbaevtarmen qatar, QR enbek sinirgen óner qayratkerleri Salahitdin Aytbaev, Aghym Saly Dýzelhanov, Ámen Qaydarov syndy túlghalar týlep úshqan oqu orny mereytoyynyng Á.Qasteev atyndaghy Memlekettik óner múrajayynda ótkiziluining ózi tekten-tek bolmasa kerek. Onyng eng basty sebebi qazaqtan shyqqan qos qylqalam sheberi bir jyly, yaghny 1904 jyly dýniyege kelip, aragha ýsh-tórt aiday salyp, bir shamada qaytys bolghan. Ómirde bir-birimen aiyrylmas dos ta bolypty.
Qúdaybergen Bolatbaev, T.Jýrgenov atyndaghy Qazaq últtyq óner akademiyasynyng rorektory, professor:
– Bir ókinishtisi, O.Tansyqbaevtyng elimizde birdi-ekili ghana tuyndysy bar, qalghan 90 payyzdan astam enbekterining túpnúsqasy Tashkentte túr. Bizding qolymyzdan kelgeni tek 2004 jyly ol kisining tuyndylarynyng alibomyn shygharu boldy. Oral atamyzdyng atyndaghy jalghyz oqu orny ózining 70 jyldyq mereytoyy qarsanynda osy jaghyn qolgha alyp, Tansyqbaevtyng Tashkenttegi jeke múrajayymen jaqsy baylanys ornatsa. Ol kisining atyndaghy oqu ornynda oqityn jas jetkinshek suretshining týpnúsqa tuyndylaryn kózben kórip, qolmen ústauy kerek qoy. Onymen qosa, O.Tansyqbaev atyndaghy týrli bayqaular úiymdastyrylyp, syilyq úsynylsa. Suretshi enbekterin janrlyq jaghynan taldap, ghylymy enbekter jazu jaghy qolgha alynuy kerek.
Tansyqbaev tuyndylarynyng barlyghynda derlik qazaq dalasyna, eline, jerine degen saghynysh túnyp túrghanday kórinedi. Jәne bir aitarlyghy, ol kisi suret salghanda Qúrmanghazynyng kýilerin tyndap otyrady eken. Biletinderding aituynsha, Otanyna oralghysy kelgen Oral Tansyqbaevqa kenestik jýie kedergi keltirse kerek. Ózbekәli Jәnibekovting O.Tansyqbaev atyna oqu ornyn bergende, týbinde túlghasyn kerek etip, halqymen qauyshtyratyn úrpaqqa iyek artqany aqiqat.
P.S. Bizden góri ónerdi ózbek halqy jaqsy baghalap, óner qayratkerlerine  arnap bir emes, 18 ýy salghan eken. Al bizde tipti qazaqtyng betkeústar suretshisi Á.Qasteevting ózi túrghan ýiin әli kýnge múrajaygha ainaldyra almay otyrghan jay bar. Áriyne, osydan keyin Oral Tansyqbaev syndy túlghalarymyzdy ózgeler iyemdenbegende qaytsin?

 

 

Mәriyam ÁBSATTAR
«Alash ainasy» gazeti 29 mamyr 2009 jyl

0 pikir