Beysenbi, 2 Mamyr 2024
Janalyqtar 2896 0 pikir 20 Qazan, 2009 saghat 07:32

Toqpaghy kýshti top

Bir adamnyng әldebir kýshti juandardan kórgen qúqayy jalqynyng emes, jalpynyng taghdyryna úlsary anyq. Manayyndaghy adamdardyng basyndaghy halge bezireye qarap otyrghan pendening erteng tap sonday kepke úshyrauy әbden mýmkin ghoy. Biz býgin eshtenege selt etpeytin, tasjýrek jandargha ainalyp baramyz. Halqynyng әubastaghy darhan peyilinen, kenen tabighatynan ketip meyirimsizdene bastaghanyn basqa emes, Elbasynyng ózi de bayqaghan siyaqty. Ol studenttermen, ziyaly qauymmen keyingi kezdesulerining barysynda әlgindey ishmerezdikting qoyasyn aqtaryp aitudy shyghardy.

Qatygezdik halyqqa jogharydaghy shendi-shekpendilerden, baylyqqa onay qol jetkizgen shynjyr balaq shúbar tósterden júghyp bastaghanyn taqyryp etip alyp qazaq baspasózi talay jazghan, talmay aitqan bolatyn. Tómendegi biz bayandamaq jaytta sol bir meyrimsizdiktin, adamdy adam dep qúrmetteuden qalghan qoghamnyn, bilegi myqtylar bilgenin istep baqqan zamannyn, jeng úshynan jalghasqan jaldy toptyng jalghandy jalpaghynan keshken әreketinen habar beredi.

- Jaujýrek myrzadan japa shekken adam retinde men týitkildi jayttardyng týiinin tarqatyp aitugha bel bayladym, - deydi redaksiyamyzgha habarlasqan Janar esimdi zamandasymyz.

Janardyng aituyna qaraghanda, Jaujýrek, yaghny Ádilhan Jaujýrekpen aradaghy «jaulyq» «Rәsh» sauda ortalyghynyng (Almaty qalasy) qúrylysy ayaqtalyp, paydalanugha beriluding qarsanynda bastalypty.

Bir adamnyng әldebir kýshti juandardan kórgen qúqayy jalqynyng emes, jalpynyng taghdyryna úlsary anyq. Manayyndaghy adamdardyng basyndaghy halge bezireye qarap otyrghan pendening erteng tap sonday kepke úshyrauy әbden mýmkin ghoy. Biz býgin eshtenege selt etpeytin, tasjýrek jandargha ainalyp baramyz. Halqynyng әubastaghy darhan peyilinen, kenen tabighatynan ketip meyirimsizdene bastaghanyn basqa emes, Elbasynyng ózi de bayqaghan siyaqty. Ol studenttermen, ziyaly qauymmen keyingi kezdesulerining barysynda әlgindey ishmerezdikting qoyasyn aqtaryp aitudy shyghardy.

Qatygezdik halyqqa jogharydaghy shendi-shekpendilerden, baylyqqa onay qol jetkizgen shynjyr balaq shúbar tósterden júghyp bastaghanyn taqyryp etip alyp qazaq baspasózi talay jazghan, talmay aitqan bolatyn. Tómendegi biz bayandamaq jaytta sol bir meyrimsizdiktin, adamdy adam dep qúrmetteuden qalghan qoghamnyn, bilegi myqtylar bilgenin istep baqqan zamannyn, jeng úshynan jalghasqan jaldy toptyng jalghandy jalpaghynan keshken әreketinen habar beredi.

- Jaujýrek myrzadan japa shekken adam retinde men týitkildi jayttardyng týiinin tarqatyp aitugha bel bayladym, - deydi redaksiyamyzgha habarlasqan Janar esimdi zamandasymyz.

Janardyng aituyna qaraghanda, Jaujýrek, yaghny Ádilhan Jaujýrekpen aradaghy «jaulyq» «Rәsh» sauda ortalyghynyng (Almaty qalasy) qúrylysy ayaqtalyp, paydalanugha beriluding qarsanynda bastalypty.

2005 jyldyng qyrkýiek aiynyng alghashqy kýninde «Tigorhaud» firmasy qúryltayshylarynyng biri Sayat Esimhanovqa oq atylady.
- «Tigrohaudtyn» bas diyrektory Ádilhan Jaujýrek myrza sauda ortalyghynyng ashyluyna eki ay qalghanda sol kezdegi jyljymaytyn mýlikting qúny sharyqtap, milliondaghan dollarmen eseptele bastaghanda jalghyz ózi qojayyn bolyp qaludy oilasa kerek, - deydi Janar. Oqigha bolardyng aldynda ghana Esimhanovqa jónsiz jala jabudan bas tartqan mamandardan «arylu» nauqany jýrip ótken kórinedi.

- Aldymen aramyzgha kisi jýrip, tiyseli ýlesimizben, dýnie mýlikten bas tartuymyzdyng qajettigi eskertildi. Sosyn bas diyrektormen mening ózim de jolyghyp әngimelestim. Ángimening barysyndaghy qorqynyshty sózderdi kótere almay men qúrsaghymdaghy shaqalaqtan airyldym. Týsik tastadym. Sondaghy baryp jatqan auruhanadan da da meni quyp shyqty. Aytpaqshy, mening nauqasymnyng jay japsary kórsetilgen anyqtamanyng kóshirimesi men em qabyldaugha berilgen joldama jәne soghan baylanysty Jaujýrekting bildirgen «qúndy pikiri» Jaujýrekting ýiinen tabyldy,- dep qayran qalady Janar.

Bir kezdegi seriktesterin qoqytyp ýrkitip, qoqanloqy jasap, zәbir-zapa shektirgen, olardyng ortaq iske qosqan ýlesin mansúqtaghan Ádilhan Jaujýrek qazir Zang boyynsha qylmysy moynyna qoyylyp, jazasyn ótep jatyr. Alayda, qylmysy moynyna qoyylghan adamdy aqtap aludyng qamyna kirisken onyng jary men qorghaushysy baspasóz bitkendi shulatyp, qoghamdyq pikir tughyzyp baghuda.

- Áytsede olar aqiqattan jaltaryp otyr. Eger olar shyndyqtyng jýzine tura qaray alatyn bolsa, «qolaysyz» qúryltayshylardan qútylu ýshin Jaujýrekting jasaghan aila tәsilin nege býrkemeleydi? Bizge, Sayat Esimhanov pen maghan, yaghny Janar Qúrbaevagha, Jaujýrekpen onyng jaqtastary jazyqsyz jala jauyp, bolmaghan iske jalghan kuәgerler tartyp, әlgi kuәgerlerding auzyna sóz salyp berip, qorghanu maqsatynda bizding memlekettik qúzyrly mekemelerge jazghan aryz shaghymdarymyzdy tanys tamyrlary arqyly tekserip otyrghanyn nege aitpaydy? Jekemenshik kәsiporynnyng bas diyrektory melekettik organdaghy adamdargha qalay yqpal ete alghan? Sonday jauapty qyzmettegi lauazym iyeleri zansyz qaralghan is turasynda Ádilhan Jaujýrekke ne sebepti mәlimet berip kelgen? - dep tausylady Janar.

Osy arada oqyrman qauymgha Sәt Toqpaqbaev deytin general-deputatymyz jayynda aituymyzgha tura keledi. Sәt Beysembayúly Elbasynyng atyna, Ýkimetke deputat bolghaly beri alty ret mәlimdeme jasapty. Sol mәlimdemelerining soqtalysy janghy Jaujýrekting basyndaghy «dramamen» baylanysty boldy. Al, búl mәn berip qaraugha tiyisti mәsele. Mәsele bylay:
2008 jyly mәjilis deputattary kezekti demalystaryna shyghardyng aldynda Toqpaqbaev Almatydaghy baqalshy saudagerler basqan «Tigrohaud» bazarynyng bas diyrektory Ádilhan Jaujýrekke qonyrau shalyp: «Áy, әlgi mening atyma jiberetin hattaryndy tezdetip jibersendershi» dep ashulanady. Toqpabaevtyng Jaujýrekke osylay dep qonyrau shalghany jayynda elimizdegi baspasózding birazy jazdy. Elge taratty. Ony basynan týsip qaytalap jatudyng qajeti joq shyghar. Toqpaqbaevtyng «Jaujýrekke qonyrau soqqan joqpyn» degeni de osy baspasóz arqyly belgili boldy. Izinshe «IYә, Jaujýrekke qonyrau shaldym. Maghan halyq qalaulysy retinde myndaghan adam aryz shaghym aityp jatady. Jaujýrek sonyng biri» dep aqtalyp baqqanynan da aqpartqa qúlaq tosyp otyratyn júrt biledi. Sosyn búl kisi ózining batyrshalystyghyna basyp, әri deputat retindegi qúqynyng erekeshe ekenine ekpin týsirip «Mening Jaujýrekpen úyaly telefon arqyly sóileskenim nege tyndalady?» dep shu kóterip, mәjilisting tórinen mәlimdeme jasap tastady. Sóitsek, Sәkeng bekerge býlinip, Jaujýrek mәselesine kelgende bekerge janyghyp jýrmegen siyaqty. Janar jogharydaghy «nege» dep tausylghan saualynyng qatarynda «Tigrohaud» sauda ortalyghynda qara taban búqaradan qúqyghy erekshe túlghalardyng tanystary, jaqyndary qyzmet etip, jalaqy alatynyn aitady.
- «Tigrohaudta» deputattyng «maydandas serigi» men balalarynyng túraqty jalaqy alatyny jayynda Jaujýrekting jary men qorghaushysy nege jaq ashpaydy?- deydi ol.

Janar Qúrabaeva jaghasyn ústap shoshyna otyryp Jaujýrekten ýreylenip ýsh jyl boyy jer betindegi tozaqty keshkenin eske alady. Kәmiletke jasy tolmaghan shittey balalaryn bauyryna qysyp jas ana jan saughalap kýn keshipti. «Zaty nәzik әiel emes pe, Ádilhan Jaujýrekting zayyby sol kezde bizge nege ara týspedi? Kýieuin nege josyqsyz isten timady? Ol bizding ortaq iske qosqan ýlesimizden mýlde habarsyz emes edi ghoy?» degen Janar qazirgi kezde Jaujýrekting jaqtastary sotqa әrtýrli BAQ arqyly qysym jasap jatqanyn da jasyryp qala almady. Sebebi Jaujýrekting tumalas jaqyn aghayyndary atynan at ýrketin әidik qyzmetterde isteytin kórinedi. Bәri shetinen tóbesin búlt shalmaytyn biyik túlghalar eken-mis. Olardyng Ádilhan Jaujýrekti temir tordan suyryp alatyn qúzyreti de bar eken. Biraq, «olardyn» kimder ekenin japa shegip zәrazap bolyp qalghan Janar aita almady.

- Jaujýrekting asa auyr qylmys jasaghanyn onyng qorghaushysy jaqsy biledi. Sondyqtan Jaujýrekting mýlkin kepildikke qoyyp shyghu ýshin jasap jatqan әreketi QR QPK 148 babyna qayshy keletinin de qorghaushy jaqsy biluge tiyis. Al biz bolsaq, bir kezdegi Ádilhan Jaujýrekting seriktesteri, dau damay bastalghannan býginge deyin «Tigrohaudtyn» qarjylyq-sharuashylyq júmysy qalay jýrip jatqanynan habarsyzbyz. Bizdi Jaujýrekting jaqtastary ofiske manaylatpaydy da. Konstitusiyalyq qaqymyzdyng ayaqqa taptalghanyna qaramastan Áuezov audandyq ishki ister basqarmasy departamenti 2009 jyldyng 24 mamyranan osy kýnge deyin Jaujýrekting orynbasarynyng «qybyn tappay» dal bolyp otyr. «Tigrohaud» imperiyasyna shamasy Qazaqstannyng zany jýrmeuge ainalghan siyaqty. Salyq organdarynyng tekseruleri boyynsha firmada milliondaghan tengelerding jelge úshqany anyqtalyp edi. Nege ekeni belgisiz, qarjy polisiyasy atalghan firmanyng salyq tóleuden jaltarghanyna jaybyraqat qarap otyr, al Almaty ekonomikalyq soty bolsa bizding talap etip jazghan shaghymdarymyzgha nazar audarar emes, - dep aghynan aqtarylghan Janar jaqtastary Jaujýrekting ózge qylmysyn osylaysha jasyryp jabugha kóshkenin menzedi.

Toqpaqbaevtay deputattary bar, toqpaghy myqty top odan da zorghysyn býrkemelep, mysyq kómbe jasay saluy tipti ghajap emes. Al, múnday toptyng aldynda korrupsiyamen kýresting ózi kózapara is bolyp qala bermek. Jәne ony kóripte jýrmiz.

«Abay-aqparat»

0 pikir

Ýzdik materialdar