Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
Janalyqtar 3402 0 pikir 31 Tamyz, 2012 saghat 11:03

AQSh sýndetke sýisinip otyr

 

Amerikalyq pediatriya akademiyasy (APA) jana tughan úldardy sýndetke otyrghyzu turaly kenes beredi. Akademiya ghalymdarynyng zertteulerinshe, operasiyadan keler qauipten paydasy әldeqayda kóp eken, dep jazady Amerikanyng Pediatrics jurnaly.

 

Amerikalyq pediatriya akademiyasy (APA) jana tughan úldardy sýndetke otyrghyzu turaly kenes beredi. Akademiya ghalymdarynyng zertteulerinshe, operasiyadan keler qauipten paydasy әldeqayda kóp eken, dep jazady Amerikanyng Pediatrics jurnaly.

Jappay sýndetke otyrghyzu turaly APA-nyng alghashqy kenesi 1999 jyly jariyalanghan kórinedi, biraq ol kezde naqtylamay ekiúshtylap qana balalardy sýndetke otyrghyzugha aqyl beripti. Búdan bes jyl búryn arnayy mamandardan qúrylghan top APA-nyng osy mәsele boyynsha tújyrymyn teksergen eken. Búlar osy salada myndaghan zertteuler jasap, nәtiyjesinde «balany sәby kezinde sýndetke otyrghyzghan densaulyqqa paydaly, al búl operasiyanyng keri әseri paydasyna qaraghanda týkke túrmaydy» degen ghylymy tújyrymgha kelgen.
Sonymen, APA sýndetke otyrghyzu turaly kenesinde ne aitady deysiz ghoy. Birinshiden, balalyq shaqta zәr joldarynda infeksiyanyng qozuyna jol bermeydi, jynys organynyng rak auruyna jәne VICh auruyna shaldyghu qaupin azaytady, eseygen kezde jynystyq qatynas arqyly taralatyn adamnyng papilloma virusyna jәne basqa infeksiyalardy jenuge kómektesedi. Sonymen qatar APA ózining kenesinde: «sýndetke otyrghyzu jynystyq qatynas qyzmetine keri әserin tiygizbeydi» dep atap kórsetedi.
Sýndetke otyrghyzghannan keyin keybir jaghdaylarda azdaghan qiyndyqtar boluy mýmkin dep eskertedi APA, biraq onyng ózi óte siyrek bolady. Ol ýshin tәjiriybeli, senimdi dәrigerlerge ghana balany tapsyru kerek. Eger medisinalyq prosedurany tәjiriybeli dәriger, medbiyke nemese molda siyaqty din qyzmetkeri auyrtpaytyn dәrilerdi paydalana otyryp, sterilidik, taza jaghdayda jasaytyn bolsa, onda onyng keri әseri turaly qauiptenuding qajeti joq dep týsindiredi APA. Músylman elderinde sýndetke otyrghyzu rәsimin medisinadan alys auyldyq moldalardyng jasay beretinin amerikalyqtar qaydan bilsin. Sondyqtan pediatriya akademiyasynyng mamandary sýndetting paydasy turaly, balalardy sәby kezinde sýndetke otyrghyzu kerektigi turaly jerlesterining arasynda aqyryndap ýgit jýrgizude.
«Biz múny mindetti týrde jasandar dep otyrghan joqpyz. Alayda balalardyng qamyn oilaytyn ata-analargha sýndetke otyrghyzudyng paydaly ekendigi turaly faktini algha tartyp otyrmyz» deydi Cedars-Sinai (Los-Andjeles) medisinalyq ortalyqtyng balalar urology, doktor Endru Fridman.
APA-nyng aityp otyrghanyna qarsy shyghyp jatqandar da bar. Búl, әriyne, keybir din jolyndaghylardyng jeke kózqarastaryna baylanysty. Mamandardyng pikirinshe, APA-nyng jana mәlimdemesi saqtandyru sayasatyna jәne ata-analardyng osy joldy tandauyna yqpal etedi, sóitip, AQSh-ta jappay sýndetke otyrghyzu bastalady. Endi amerikalyqtargha sýndet toydy qalay jasaytynyn qazaqtan ýirenui kerek shyghar.

Qayyrjan TÓREJAN

«Ayqyn» gazeti

 

0 pikir