Sәrsenbi, 1 Mamyr 2024
Biylik 1760 0 pikir 2 Shilde, 2021 saghat 23:09

Ruhany janghyru: Jas úrpaqty tarihpen tanystyruda

«Ruhany janghyru» baghdarlamasynyng basty maqsaty jas úrpaqty ótken shaghymen tanystyryp, tarihy men tanymyna ýniluge shaqyru bolyp tabylady. Óitkeni biz KSRO kezeninde jәne oghan deyingi otarlyq uaqytta óz tarihymyzdyng tereng syrlaryn, jәdigerleri men múralaryn joghaltyp aldyq, tipti mәdeny túrghydan talay salt pen dәstýr, dildik qúndylyqtar men tilimizdi damytu mәselesi asa ótkir túr. Mine, «Ruhany janghyru» sonyng ayasynda talay júmysty jemisti atqaryp keledi. Baghdarlama ayasynda tildi damytu jәne qayta týletip, әlemding bәsekege qabiletti tilder qataryna qosu ýshin birshama júmystar atqaryluda. Sonyng biri memlekettik tilimizdi latyn әlipbiyine auystyru bolsa, ekinshisi әlemdik ýzdik әdeby tuyndylardy qazaq tiline tәrjimalau bolyp tabylady. Tarihty janghyrtu boyynsha da talay is atqaryluda. Mysaly «Sakraldy Qazaqstan» jobasy. Joba ayasynda talay tarihy oryndar men nysandar jóndelip, ózining kelbetin alyp, bastapqy renkine ie boldy. Tarihy oryndargha baratyn joldar salynyp, olardyng arnayy kartalary jasaluda. Tarihty arheologiyalyq negizde zertteu de toqtaghan emes. Zertteu júmystaryna oqushylardy tartu da keninen iske asyp jatyr. Onyng manyzy zor. Jas úrpaq tariyhqa degen qyzyghushylyghyn tarihy prosessterge keninen aralasu arqyly ghana týsine alady. Sonday isting biri Kókshetau aimaghynda boldy.

Krasnyy Yar-I eneolittik qonysy aumaghynda oblystyng tórt audanynan 60 oqushynyng qatysuymen qazba júmystary jýrgizilude. Maqsaty - jas úrpaqty patriottyqqa tәrbiyeleu, otansýigishtik qasiyetterin úlghaytyp, tariyhqa qyzyghushylyqtaryn arttyru. Tarihy manyzy bar jobagha 1 mausymnan bastap Zerendi, Jaqsy, Atbasar jәne Jarqayyng audandarynyng oqushylarynyng qatysuymen qazba júmystary jýrgizildi. Oqushylar tarihshylarmen birlese otyryp «Ruhany Janghyru» baghdarlamasynyng «Tarih múrasy» kishi jobasyn jýzege asyruda. Ekspedisiya 29 shildege deyin eneolit Krasnyy Yar-I qonysy aumaghynda jalghasty. Qazba júmystary «Krasnyy Yar qonysynda Botay mәdeniyetining arheologiyalyq zertteuleri» ghylymy jobasynda jýrgizilgen bolatyn.

Arheologiyalyq qazba júmystarynyng maqsaty - jas úrpaqty patriotizmge tәrbiyeleu. Sonymen qatar tariyh, mәdeniyet jәne arheologiya eskertkishterine qúrmetpen qaraudy qalyptastyru.

«Arheologiyalyq ekspedisiya bir aidan astam uaqyt boyy jýrip jatyr. Qazba júmystary kezinde kóptegen nayzanyng úshtary, tas qúraldar, qyrghyshtar men baltalar tabyldy», - delingen ministrlikting habarlamasynda. Oqushylar múnday qazba júmystaryna qatysqandaryna asa quanyshty ekenderin jasyrmaydy. Olar búl júmystyng әseri óz bolashaqtaryna әser etetinin de, tipti keybiri tarihshy, arheolog bolghysy keletinin de jasyrmapty. Osynyng barlyghy әriyne «Ruhany janghyrudyn» arqasynda ekenin úmytpaugha tiyispiz.

Abai.kz

 

0 pikir

Ýzdik materialdar