Sәrsenbi, 1 Mamyr 2024
Áne, kórding be? 7598 11 pikir 9 Sәuir, 2021 saghat 13:03

Sergey seriktes izdep sendelip jýr...

Reseyding Syrtqy ister ministri Sergey Lavrov birqatar elderge baryp, kelissózder jýrgizip qaytty. Búl әdettegi jospar boyynsha iske asqan kezdesuden bólek bolatyn. AQSh-tyng Reseyge qarsy sanksiyalary men «Soltýstik aghym-2» gaz qúbyryn toqtatyp tastaugha jasap jatqan әreketteri Mәskeudi jana odaqtastar izdeuge, seriktesterining ózderine qanshalyqty senetinin biluge mәjbýrlep otyr.

Resey SIM basshysy Sergey Lavrov 9-11 nauryz aralyghynda Parsy shyghanaghy elderine baryp qaytty. Anyghy Katar, BAÁ, Saud Arabiyasynda boldy. Onda elder arasyndaghy ekonomikalyq qarym-qatynas talqygha týsti. Alayda búl elderding múnay sektoryndaghy ýlesin jәne AQSh-tyng arab elderindegi sayasatyn baghamdap, tek qana ekonomikalyq baylanystar sóz bolmaghanyn týsinuge bolady.

Bayden biyligi kelisimen Vashingtan Er-Riyadqa qysym kórsete bastady. Mysaly, Tramptyng Saud Arabiyasyna 5 mlrd dollargha qaru satu turaly búiryghynyng kýshin joydy. Búl әriyne Saud Arabiyasyn oilandyryp tastaghany anyq. Sarapshylar Mәskeu jabyq esik artyndaghy kelissóz barysynda Er-Riyadqa qaru úsyndy dep boljauda.

Lavrov 22 nauryzda Qytaygha baryp qaytty. Onyng is-sapar barysynda «Karantiyni qúryp ketsin» degen jazuy bar maska taghuynyng ózi sayasy signal bolatyn. «Qytay virusty jendi, Resey vaksina shygharyp, jarty әlemge saudalauda, al Batys әlemi viruspen kýreste nәtiyje kórsete almauda» degen signaldy joldady deydi sarapshylar.

Lavrov Qytaymen eki el arasyndaghy shekarany tezdetip ashu, sauda sattyqty damytu, Batystyng negizsiz aiyptaularyna birlese jauap beru, ózara saudada dollardan bas tartu syndy mәselelerdi talqylady. Áriyne basty aksent múnay men gazdy satugha qatysty boldy. Sebebi Europagha salynyp jatqan gaz qúbyry sanksiya әserinen toqtap qalsa, Mәskeu gazyn Qytaygha satugha mýddeli. Qazirding ózinde Qytaydyng Resey gaz naryghyndaghy ýlesi ýlken.

Sәuirding basynda Lavrovtyng úshaghy Ýndistangha kelip toqtady. Ýndistan Resey ýshin manyzdy elding biri. Sebebi, Ýndistan әli birde-bir әskery blokqa kirgen emes. Ol resmy túrghydan AQSh-ty da, Reseydi de, Qytaydy da qoldamaydy. Naryghy ýlken, halqy kóp. Resey qaruyn túraqty satyp alatyn elderding biri. Tipti, reseylik S-400 keshenderin satyp alghany ýshin Vashington men Dely arasynda qyrghiy-qabaqtyq ta payda bolghan. Pentagon Ýndistangha búl әreketi ýshin sanksiya saludy da úsynghan bolatyn.

Lavrov Ýndistangha sapary barysynda Deliydi AQSh-tyng barlau drondaryn satyp aludan bas tartugha shaqyrghan-mys. Sebebi AQSh barlau drondary C-400 keshenderining ishki qúrylymy jayly aqparat jinaqtaytyn tehnologiyamen jaraqtanghan. Odan bólek әriyne vaksina mәselesi talqylandy. Vaksina Ýndistan ýshin auaday qajet. Ýndistanda resmy týrde 13 mln adam virus júqtyryp, 170 myng adam kóz júmghan. Reseylik «Sputniyk-V» vaksinasyn satyp alugha niyetti Deliyge Mәskeu qajetti kólemde vaksinany jetkizuge dayyn ekenin aitty. Al Dely Ýndistanda reseylik vaksina shygharatyn birneshe zauyt salugha úsynys tastady.

Lavrovtyng joryghy Pәkistanda jalghasyn tauyp, Mәskeu men Islamabad birneshe kelisimge qol qoydy. Onyng ishinde reseylik úshaqtardy satyp alu boyynsha da kelisim bar.

Kýni keshe Reseyding Syrtqy ister ministri Qazaqstangha keldi. Ol Qazaqstan preziydenti Qasym-Jomart Toqaevpen jәne Syrtqy ister ministri Múhtar Tileuberdimen kezdesti.

Múhtar Tileuberdi: «Biz Qazaqstan men Resey arasyndaghy aimaqtyq әriptestik boyynsha 17-shi forumgha dayyndalatyn bolamyz. Esterinizde bolsa búl forum keyinge qaldyrylyp, Kókshetaugha auystyrylghan edi. Eki el basshysynyng qatysuymen ótetin búl forumda eki eldi tolghandyrghan mәseleler talqylanyp, sheshimin tabady degen oidamyn», - dedi.

Sergey Lavrov eki el arasyndaghy gharyshty iygeru boyynsha birqatar júmystar jasalyp jatqanyn aitty. «Bayqonyr» gharysh ailaghyn jalgha alyp otyrghan Resey Qazaqstanmen birlese otyryp Gagarinning gharyshqa úshqanyna 60 jyl mereytoyyn birlese atap ótuge keliskenin habarlady.

Bayqonyr gharysh ailaghynda ghana emes, Bayqonyr qalasynda da Reseyding qúzyry jýrip keledi. Ondaghy mekteptegi oqytu baghdarlamalary, rubliding jýrui talay talqygha týsip, el arasynda dau tuyndatqan bolatyn.

«Býgin bizding kýn tәrtibimizde Qazaqstannyng gharyshty iygeru potensialyn kóteru boyynsha júmystar túr. Sonymen qatar, ózge elderge gharysh ailaghyn kommersiyalyq túrghydan qoldanugha mýmkindik berudi de talqylap otyrmyz. Gagarinning mereytoyyn atap ótu boyynsha da kelistik», - dedi Lavrov.

Eki el arasynda viruspen kýresu boyynsha әriptestik te sóz boldy. Lavrov Euraziyalyq Ekonomikalyq Odaqqa mýshe elder arasynda vaksina saldyrghandargha qatysty, densaulyq jaghdayyn sipattaytyn pasport engizu mәselesin talqylap jatqanyn jetkizdi. Al Qazaqstan preziydenti Qasym-Jomart Toqaev Resey tarapynan 4 mln vaksina alu boyynsha úsynysyn dúrys týsingenin aityp, Qaraghandyda reseylik vaksina shygharylyp jatqanyn mәlimdedi.

Lavrov Núr-Súltan tórinde túryp AQSh-ty qatang aiyptady. Onyng jýrgizip jatqan sayasatyn bos әureshilikke balap, Vashingtonnyng kez kelgen әreketine jauap qatatynyn jetkizdi. «Biz ózimizge ghana senuge tiyispiz, óitkeni AQSh-ta, onyng odaqtastary da senimdi seriktes emes», - dep aitty. Batysqa senbeuge shaqyruy Qazaqstandy ózimen birge bolugha ýgitteui retinde qabyldap jatqan sarapshylar da bar.

Lavrovtyng sapary jurnalister aldynda osylay ótti. Al jabyq esik artynda ne aitylghany belgisiz. Belgilisi sol. Endi sәuirding sonynda Reseyding Federasiya Kenesining spiykeri Valentina Matviyenko Qazaqstangha kelmek.

Ashat Qasenghaliy

Abai.kz

11 pikir

Ýzdik materialdar