Beysenbi, 2 Mamyr 2024
ShOLU 5290 20 pikir 21 Nauryz, 2019 saghat 15:08

Orys aqparaty: Nazarbaevanyng Preziydent bolugha mýmkindigi bar

19 nauryz kýni N.Nazarbaev Qazaqstan Halqyna ýndeu joldap, ózining Preziydenttik ókilettigin toqtatatynyn mәlimdedi. Búl aituly oqighany Resey basylymdary da jarysa jazyp jatty.

Áueli “Ejenedelinik zvezda” sayty: «Nazarbaev uhodiyt, no nedaleko»  atty maqala jariyalady. Onda, 78 jastaghy N.Nazarbaevtyng otstavkagha ketkeni turaly az ghana aqparatpen qatar TMD elderi instituty diyrektorynyng orynbasary  Vladimir Jarihiynning pikiri berilgen. Jarihin óz pikirinde, jaqyn arada aitarlyqtay ózgeris bolmaytynyn aitqan:

-Núrsúltan Nazarbaev - sayasatta ýlken tәjiriybesi bar aqyldy adam. Ol osy  qadamdy jasamas búryn, múragerin saylau turaly mәselege bayypty qarau kerek edi. Mening oiymsha, Qazaqstannyng bolashaq preziydenti Nazarbaevtyng sayasatyn jalghastyrady.

Nazarbaev ókilettigin toqtatqanmen,ol әli Qauipsizdik Kenesining tóraghasy. Búl qyzmet oghan eldegi jaghdaydy baqylap otyrugha mýmkindik beredi. Sonday-aq, Nazarbaev «Núr Otan» partiyasynyng jetekshisi qyzmetin de atqarady, yaghny ol sayasatty tastap ketpeydi.

Al, Resey men Qazaqstan tyghyz yntymaqtastyq qarym-qatynasyn jalghastyrady. TMD elderi turaly da solay aitugha bolady. Jalpy, jaqyn arada eleuli ózgerister bolady dep oilamaymyn,- degen.

Al, osy sayttaghy “Odin iz samyh zrelyh y serieznyh politikov” - politolog o Nazarbaeve”  atty maqalada, sayasattanushy, Elena Kuziminanyng pikiri berilgen. Onyng oiynsha, múnday sayasy qayta qúru Qazaqstan men Resey arasyndaghy qarym-qatynasqa qatty әser etpeui kerek. Óitkeni, eki el arasyndaghy ekonomikalyq mәseleler aitarlyqtay damydy. Al, sharuashylyq subektilerine qatysty kishigirim daular - qalypty jaghday deydi. Jәne ol:

-Búl óte kýtpegen nәrse. Sebebi kýndelikti manyzdy júmys barysynda jana baghdarlama qabyldandy, ýkimet janartyldy. Ekinshi jaghynan, búl asa tosyn jaghday emes. Sebebi, biylik qúrylymdaryn qayta bólu arqyly elding damu jaghdaylary zerttelgen,- dedi.

Al, Postkenestik zertteuler ortalyghynyng diyrektory Stanislav Chernyavskiy:

- Qazaqstan - bizding strategiyalyq odaqtasymyz. Búl memlekette múragerlik demokratiyalyq jýie búrynnan qalyptasqanyn bilemiz. Barlyq erekshelikterine qaramastan, tandau qúqyghy qazaq halqyna tiyesili. Sondyqtan, mening oiymsha, búl janalyqty tynyshtyqpen  jәne Núrsúltan Ábishúly Nazarbaevqa qúrmetpen qabyldau qajet.

Óz basym Núrsúltan Ábishúlyn  postkenestik kezendegi eng talantty kóshbasshylardyng biri dep oilaymyn. Ony Geydar Áliyevpen ghana salystyrugha bolady. Búl Kenes Odaghyn qútqaru ýshin kóp nәrse jasaugha tyrysqan adam. Ol Qazaqstannyng gýldenui men halyqaralyq qatynastarda manyzdy ról atqaruy ýshin kóp nәrse jasady », - dep pikir bildirgen.

Al, Belsat TV sayty “Kremli vynujdaet Nazarbaeva osvoboditi kreslo preziydenta” degen taqyrypta kólemdi material bergen. Onda Qazaqstannyng túraqty kóshbasshysy N.Nazarbaev preziydent kensesin múragerine bergenmen, biylik óz baqylauynda qalady dep jazady. Al, sayasatker Viktor Kovtunovskiyding pikirinshe, qazir Reseyding postkenestik kenistiktegi abyroyy aitarlyqtay tómendegen. Búl ýrdis, әsirese, Qyrymdy anneksiyalaghannan keyin ýdey týsken. Osynday jaghdaydan keyin, oghan Qazaqstan siyaqty songhy jәne shynayy odaqtasyn joghaltu keshirilmeytin qatelik bolady. Jәne, V.Putin ýlken sayasy jeniliske úshyraydy deydi:

-Ázirge, Nazarbaev otyrghanda, búl mәselege asa alandaudyng qajeti joq. Biraq, ol 2020 jyly 80 jasqa keledi. Al, múnday sәtte biylikti ózdiginen beruge mәjbýr. Jәne, ol kezde biylik ýshin kýres, sayasy jýiening túraqsyzdyghy taghy basqa prosesterding әserinen biylikti baqylau qoldan shyghyp ketui mýmkin. Osynday sәtte Qazaqstan biyligine Reseyge adal emes adam kele alady. Sondyqtan Kremliding kýn tәrtibinde - Qazaqstandaghy biylikting ózgerui túrdy. Áriyne, Nazarbaev múny qalamaydy. Biraq ol Putinning búl ssenariydi qabyldauyna yqpal ete ala ma? Men múnday mýmkindikting bar ekendigine senimdimin.

Sonday-aq, ol Qazaqstannyng ekonomikasy Reseyge óte tәueldi. Tengening barlyq sikldary rublidi aina qatesiz qaytalaydy. Búdan basqa, Qazaqstannyng Europalyq naryqtargha kirui Resey arqyly jýredi. Ol tranzittik aghyndardy baqylaydy, al Qazaqstan syrtqy sauda ainalymynyng shamamen 40% -yn EO elderine eksporttaydy. Al, Qytaygha 13% aspaydy.

Ekinshi tәueldilik -  aqparattyq tәueldilik. Yaghni, Qazaqstandyng media  Reseylik BAQ tyng aimaghynda túr. Jәne internet resurstarynda Reseyding әleumettik jelileri men aqparattary basym. Demek,  әzirge olar aqparattyq salada týbegeyli ózgerister men qanday da bir manyzdy qadamdar jasay almaydy deydi Viktor Kovtunovskiy.

Al, ataqty RiaNovosti: “Politolog: dochi Nazarbaeva mojet pretendovati na post glavy Kazahstana”  atty maqalada Ortalyq Aziya jәne Aughanstan problemalaryn zertteu ortalyghynyng diyrektory Andrey Kazansevting pikiri berilgen. Onyng oiynsha, túnghysh preziydentting qyzy Darigha Nazarbaevany senat spiykeri retinde saylauy Nazarbaev otbasynyng biylikke degen ústanymyn nyqtay týsedi. Jәne, búl jaghday Nazarbaevanyng preziydenttik lauazymgha deyin ósuine mýmkindigi bar ekenin kórsetedi deydi.

20-nauryz kýni Parlament Senatynyng deputattary N.Nazarbaevtyng ýlken qyzy Darigha Nazarbaevany senat tórayymy retinde saylady. Maqalada búl jaghdaygha qatysty Kazansev taghy da óz pikirin bylay bildirgen:

-Mysaly, Ózbekstandaghy Gýlnar Karimovanyng (Ózbekstan preziydentining qyzy) jaghdayy bәrimizge belgili. Áriyne, Nazarbaev óz otbasymen onday jaghdaydyng boluyna jol bermeydi. Sondyqtan, Darighanyng osy lauazymgha saylanuy “Nazarbaevtyng otbasynda bәri jaqsy” degenge kepildik beredi.

Jәne, Kazansevting oiynsha, Darigha mansap jolynda ósuin toqtatpaydy. Ol Qazaqstandaghy eng tәjiriybeli sayasatkerlerding biri. Onyng potensialy bar jәne әkesining yqpaly da jetkilikti. Sonday-aq, ol Nazarbaevanyng Qazaqstannyng bolashaq Preziydenti bolugha mýmkindigi bar deydi.

Sonday-aq, ItarTASS agenttigining aqparattyq sayty, “Nazarbaev ushel dosrochno — kak eto skajetsya na ekonomiyke Novosibirska?” atty maqala jariyalady. Onda, Reseyding Novosibirsk oblysy Qazaqstanmen shekaralastyghy jәne Novosibir biznesining bir bóligi Qazaqstanmen tyghyz ekonomikalyq baylanysta ekeni aitylghan. Búl jaytqa qatysty «Sentr delovoy jizni» agenttigining bas redaktory Andrey Kuznesovtyng pikiri berilgen:

-Preziydentting ózgerui – bizdegi shaghyn jәne orta bizneske әser etpeydi. Eger biylik tranziyti dәieuti týrde jýzege asyrylatyn bolsa.Al, iri kәsipkerlikke keletin bolsaq, eger jobalardy jýzege asyru - joghary lauazymdy sheneuniktermen qarym-qatynasqa tikeley baylanysty bolsa, onda múnday jobalar toqtap qaluy mýmkin.

Sonday-aq, ol birneshe jyl boyy Novosibir oblysynyng ekonomikasy qazaqstandyq investorlar ýshin óte tartymdy bolghanyn aityp ótken.

- Novosibirsk biznesi - qazaqstandyq investorlargha daghdarys kezeninde qyzyghushylyq tudyrdy. Birinshi  - 2008 jyldyng daghdarysynan keyin, ekinshi ret - 2014 jyldan keyin payda boldy.

Keybir jaghdaylarda qazaqstandyqtar bizden, negizinen, jyljymaytyn mýlik satyp aldy. Keybir jaghdaylarda biznesti investisiyalady, óitkeni olar aiyrbas baghamynyng aiyrmashylyghynan payda tapty,-deydi.

Jәne, olar da Núrsúltan Nazarbaevtyng ketui Qazaqstan ýkimetining negizgi sayasy baghytyna әser etpeydi dep ýmittenedi.

Týiin.

Áriyne, Resey aqparat kenistiginde -  bizding biylikting auysuy óte manyzdy taqyryp. Biraq, osy saraptaulardan  týsingenimiz - Resey Qazaqstan siyaqty manyzdy әriptesinen aiyryludan qatty qorqady. Jәne, dәl qazirgi sayasattyng ózgeruin qalamaydy. Onyng sebebi týsinikti de...

Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz

20 pikir

Ýzdik materialdar