Beysenbi, 2 Mamyr 2024
Janalyqtar 3559 0 pikir 6 Qazan, 2009 saghat 04:55

Erlan Sairov. «Túlgha. Sayasatshy. Últtyq kóshbasshy»

Jaqynda sayasat ghylymdarynyng doktory, «Núr Otan» HDP birinshi orynbasary Darhan Kaletaevtyn «Qazaqstan - bolashaqqa úmtylghan el. Últtyq kóshbasshynyng faktory» atty kitaby jaryq kórdi.

Qazirgi tanda Elbasynyng   qyzmeti men ómiri jayly kitaptarmen  bireulerdi tang qaldyru әriyne qiyn. Alayda, atalghan kitaptyng jóni bólek. Sebebi búl kitap ghylymy qúndylyghymen qatar, qazirgi zamanghy sayasy kóshbasynyng jana fenomenin  ashyp otyr.

Avtor ýlken faktologiyalyq materialdar negizinde, osy fenomendi tolyqtay asha otyryp, Qazaqstannyng birinshi Preziydenti Núrsúltan Ábishúly Nazarbaevtyng iri masshtabtaghy túlgha ekendigin әigilep qana qoymay, Elbasyn  Qazaqstandy Qazaqstan etken,  qazaqtardy sayasy últ jasaushy túlgha retinde tolayym kórsete bilgen.

Osy uaqytqa deyin  Preziydent jóninde kóptegen avtorlar jazdy.Olar da Preziydentting  san-salaly qyzmetin jan-jaqty qyryn asha bildi. Mysaly: jazushy jәne jurnalist G.Tolmachev, Preziydent Kenesining bastyghy M.Qasymbekov, akademik S.Satybaldiyn, britan sayasattanushysy D.Aytken, reseylik Roy Medvedev jәne t.b.

Darhan Kaletaev - ol  jana tolqyn jas úrpaqtyng ókili. Darhan Amanúlynyng «Qazaqstan - bolashaqqa úmtylghan el. Últtyq kóshbasshynyng faktory»  kitaby Elbasynyng halyq aldyndaghy mereyi men qyzmetinde jan-jaqty jetken jetistikterine tolyqtay taldau berilgendigimen erekshelenedi.

Jaqynda sayasat ghylymdarynyng doktory, «Núr Otan» HDP birinshi orynbasary Darhan Kaletaevtyn «Qazaqstan - bolashaqqa úmtylghan el. Últtyq kóshbasshynyng faktory» atty kitaby jaryq kórdi.

Qazirgi tanda Elbasynyng   qyzmeti men ómiri jayly kitaptarmen  bireulerdi tang qaldyru әriyne qiyn. Alayda, atalghan kitaptyng jóni bólek. Sebebi búl kitap ghylymy qúndylyghymen qatar, qazirgi zamanghy sayasy kóshbasynyng jana fenomenin  ashyp otyr.

Avtor ýlken faktologiyalyq materialdar negizinde, osy fenomendi tolyqtay asha otyryp, Qazaqstannyng birinshi Preziydenti Núrsúltan Ábishúly Nazarbaevtyng iri masshtabtaghy túlgha ekendigin әigilep qana qoymay, Elbasyn  Qazaqstandy Qazaqstan etken,  qazaqtardy sayasy últ jasaushy túlgha retinde tolayym kórsete bilgen.

Osy uaqytqa deyin  Preziydent jóninde kóptegen avtorlar jazdy.Olar da Preziydentting  san-salaly qyzmetin jan-jaqty qyryn asha bildi. Mysaly: jazushy jәne jurnalist G.Tolmachev, Preziydent Kenesining bastyghy M.Qasymbekov, akademik S.Satybaldiyn, britan sayasattanushysy D.Aytken, reseylik Roy Medvedev jәne t.b.

Darhan Kaletaev - ol  jana tolqyn jas úrpaqtyng ókili. Darhan Amanúlynyng «Qazaqstan - bolashaqqa úmtylghan el. Últtyq kóshbasshynyng faktory»  kitaby Elbasynyng halyq aldyndaghy mereyi men qyzmetinde jan-jaqty jetken jetistikterine tolyqtay taldau berilgendigimen erekshelenedi.

Búl kitapta Núrsúltan Nazarbaevtyng sayasatshy ghana emes,  memleketting negizin salushy, últtyq kóshbasshy retindegi jana metabasbaldaqqa kóterilgeni turaly bayandalady. Elbasynyng atqaryp jatqan qyzmetining nәtiyjesinde,  Qazaqstan әlemning ozyq elderining qataryna qosyldy, qazaqtar XXI ghasyrdyng tegeurini men talabyna say sayasy últ bolyp qalyptasa bildi.

Basqa últ ókilderi qazaqtardy toptastyrushy, memleket qúrushy últ retinde  moyyndady.

Qazaqstan investisiyalar tartu boyynsha TMD elderi arasyndaghy Reseyden keyingi ekinshi orynda. Bizding el songhy 20 jylda  órkeniyetter men mәdeniyetterdi jaqyndatushy dialog alanyna ainaldy.   Arabtar men izrailidikter sonday-aq  Ýndi jәne Pәkstan ókilderining arsyndaghy keshendi kelissózder de Elbasynyng ara aghayyndyq etuimen Qaaqstanda ótti.

Qazaqstannyng týrli mәdeniyet pen últ ókilderi qarym-qatynas jasay alatyn alangha ainaluy ýshin Preziydent qolynan kelgenning bәrin jasauda.  Osy aitylghandardyng bәrine osylardan artyq dәiek keltiruding qajeti shamaly shyghar?

Birinshi jәne ekinshi dýniyejýzilik soghystyng aralyghynda әlem әdebiyetinde  «joghalghan úrpaq» degen  fenomen  payda boldy.

«Joghalghan úrpaq» - búghanasy bekimesten búryn  shym-shytyryghy, shúghyl belesteri kóp ómir jolyn keship ótuge tiyisti jalantós úrpaq.

1960-70- shi jyldary qazaq elinde dýnie esigin ashqan buynnyng da «joghalghan úrpaq» sekildi qily zamannyng qylsha shatqalynan ótuine tura keldi. Sol buynnyng jarqyn ókili Darhan Kaletaevqa da ótken ghasyrdyng 90-shy jyldary onay  tiygen joq. Eski biylik instituttary, eski  qúndylyqtar men dәstýrler keyinge ysyrylyp, al jana qúndylyqtar bolsa әli qalyptasyp ýlgermegen kezeng edi. Osy úrpaqqa әlemdik dengeydegi әleumettik-ekonomikalyq, sayasy sunamiyler men  ózgeristerdi, sanadaghy silkinister men dýmpulerdi bastan keshe otyryp azamat bolyp qalyptasudyng mindeti jýkteldi. Sóitip zamananyng aqjal tolqynynda ósken jastardyng aldy Últ kóshbasyshysy  jayyndaghy kitaptyng avtory bolyp jatsa, búl eng bastysy  70-shi jyldardaghy úrpaqtyng qalyptasqandyghyn dәleldeytin faktor.Olar Elbasynyng jetekshiligimen belsendi sayasy kýsh retinde buyn bekitip,   tereng  qoghamdyq kózqaras pen mәdeny sana-sezimning tolquy tarihta tanbalanghan ólara kezendi  jenip shyqty.

0 pikir

Ýzdik materialdar