Qazaqstan Respublikasy Preziydentinin 2012 jyldyng 28 qarashasyndaghy Jarlyghymen bekitilgen Jergilikti ózin-ózi basqarudy damytu tújyrymdamasyn iske asyru maqsatynda auyl əkimderining saylauyn qamtityn jergilikti ózin-ózi basqarudy damytu məseleleri boyynsha zan jobasy əzirlengen bolatyn.

Zang jergilikti ózin-ózi basqarudy jýzege asyruda azamattardyng konstitusiyalyq qúqyqtaryn iske asyrudy qamtamasyz etu ýshin qúqyqtyq sharttardy jasaugha baghyttalghan.

Qazaqstan Respublikasy Preziydentinin 2012 jyldyng 28 qarashasyndaghy Jarlyghymen bekitilgen Jergilikti ózin-ózi basqarudy damytu tújyrymdamasyn iske asyru maqsatynda auyl əkimderining saylauyn qamtityn jergilikti ózin-ózi basqarudy damytu məseleleri boyynsha zan jobasy əzirlengen bolatyn.

Zang jergilikti ózin-ózi basqarudy jýzege asyruda azamattardyng konstitusiyalyq qúqyqtaryn iske asyrudy qamtamasyz etu ýshin qúqyqtyq sharttardy jasaugha baghyttalghan.

Búl zannyng negizgi normalary jergilikti qoghamdastyqtyng jinalystary (jiyndary) arqyly basqarushylyq sheshimderdi qabyldauda túrghyndardyng qatysuyn, mýddeliligin jəne jauapkershiligin yntalandyru jolymen jergilikti manyzy bar məselelerdi sheshude auyldardyn, kentterdin, audandyq manyzy bar qalalardyn halqynyng rólin arttyru, audandyq manyzy bar qalalarda, auyldyq okrugterde, auyldyq okrugterding qúramyna kirmeytin auyldarda əkimderdi taghayyndau nemese saylau kezinde məslihattardyng rólin arttyru, jergilikti ózin-ózi basqaru funksiyalaryn iske asyrugha baghyttalghan əkimderge ózining kiris kózderin qalyptastyru, kirister men shyghystardy kórsetu ýshin qazynashylyq organdarynda arnayy esepshottar ashu qúqyghyn úsynu, auyl əkimderine kommunaldyq menshikting bir bóligin beru jolymen jergilikti manyzy bar məselelerdi sheshude basqarudyn tómengi dengeyindegi əkimderding qarjylyq jəne ekonomikalyq derbestigin keneytu qúqyqtaryn berdi.

Zang jinalystar men jiyndar arqyly halyqtyng erkin bildiru bóliginde azamattardyng konstitusiyalyq qúqyghyn iske asyrudy qamtamasyz etedi, audandyq (qalalyq) məslihattar tarapynan audandyq manyzy bar qalalardyn, auyldyq okrugterdin, auyldyq okrugterding qúramyna kirmeytin auyldardyng əkimderin saylaudy qamtamasyz etedi, halyqtyng basqarushylyq sheshimderdi qabyldaugha qatysuy arqyly sapaly túrghyn ýi-kommunaldyq qyzmetterdi alugha, sanitarlyq jaghdaydy, qoghamdyq tərtipti jaqsartugha degen qyzyghushylyghyn arttyrady, jergilikti manyzy bar məselelerdi sheshuge bólingen budjet qarajattaryn paydalanugha monitoring jýrgizuge jergilikti halyqtyng qatysuyn qamtamasyz etedi, kommunaldyq menshikke qarajattardy beru arqyly jergilikti manyzy bar məselelerdi sheshude tómengi dengeydegi əkimderding derbestigin kezenmen jəne birtindep nyghaytady. 

2013 jyldyng 13 səuirinde Elbasy «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine memlekettik basqaru organdary arasyndaghy ókilettikterding arajigin ajyratu məseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» Qazaqstan Respublikasy zanyna qol qoydy.

Zang memlekettik organdar arasynda ókilettikterding arajigin ajyratugha jəne jergilikti, ortalyq memlekettik organdardyng jəne olardyn qúrylymdyq bólimderi qyzmetterining qaytalanuyn joy, jergilikti atqarushy organdardy nyghaytu, memlekettik kórsetiletin qyzmetterdi halyqqa birshama jaqyndatugha baghyttalghan.

Sonymen birge bólingen memlekettik organdardyng qayta bólingen funksiyalaryn zandy bekitu bóliginde Qazaqstan Respublikasy Preziydentining 2013 jylghy 16 qantardaghy №466 «Qazaqstan Respublikasynyng memlekettik basqaru jýiesin odan əri jetildiru turaly» Jarlyghyn iske asyru qarastyryldy.

Auyl əkimderine salalyq zang aktilerimen 67 funksiya berildi, olardyng apparattaryn nyghaytu maqsatynda ortalyqtan ónirlerge 4369 birlik, sonday-aq oblystyq dengeydegi jergilikti atqaru organdarynan 500 birlik shtat berildi.

Ónirlerding əleumettik-ekonomikalyq damu spesifikasy men ereksheligine baylanysty jergilikti memlekettik basqarudyng ontayly qúrylymyn anyqtauda ónir əkimderine barynsha derbestik beru maqsatynda Jergilikti memlekettik basqarudyng Tiptik qúrylymynyng ornyna Bazalyq qúrylym engiziledi.

Sonymen qatar 2013 jyldyng 13 səuirinde Memleket basshysy Qazaqstan Respublikasynyn «Memlekettik kórsetiletin qyzmetter turaly» jəne «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine memlekettik kórsetiletin qyzmetter boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» zandaryna qol qoydy.

Qazaqstan Respublikasynyng «Memlekettik kórsetiletin qyzmetter turaly» zany memlekettik qyzmet kórsetu jəne olardyng sapasyn arttyru salasyndaghy qyzmetin retteuge baghyttalghan.

Zang ayasynda memlekettik qyzmetti kórsetetin subektilerding tiyimdi ərekettesuine, sonday-aq memlekettik kórsetiletin qyzmetting sapasyn arttyrugha baghyttalghan ərtýrli qúraldardy engizu qarastyrylady.

Onyng ishinde memlekettik kórsetiletin qyzmetter standarttarynyng jobasyn jariya talqylau, əzirleuding naqty tərtibi, memlekettik kórsetiletin qyzmetterding standarttary men reglamentterin bekitu, sonday-aq memlekettik qyzmetterdi halyqqa qyzmet kórsetu ortalyqtary arqyly jəne elektrondy týrde kórsetu tərtibi engiziledi.

Búdan basqa zandy túlghalardyng jəne ýkimettik emes úiymdardyng qatysuymen memlekettik kórsetiletin qyzmetterding sapasyna qoghamdyq monitoring jýrgizu engiziledi, búl memlekettik kórsetiletin qyzmetter məseleleri boyynsha memleketting azamattarmen keri baylanysty qamtamasyz etedi.

Sonymen qatar qoldanystaghy Qazaqstan Respublikasynyng zannamalaryn «Memlekettik kórsetiletin qyzmetter turaly» Qazaqstan Respublikasy zanynyng nomalaryna səykestendiru maqsatynda «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine memlekettik kórsetiletin qyzmetter məseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» Qazaqstan Respublikasynyng zany ayasynda Qazaqstan Respublikasynyng birqatar zang aktilerine týzetuler engizildi.

Manghystau oblystyq sotynyn sudiyasy Gýljahan Imanghaliyeva «Mediasiya turaly» Qazaqstan Respublikasynyng zanyna səykes kəsipqoy emes mediatorlarmen dausharlardy sotqa deyin retteu məseleleri turaly əngimelep, mediasiya jónindegi zannamagha týsinikter berdi jəne audan-qalalar əkimderin mediasiyany damytugha qoldau bildiruge shaqyrdy.

Sonday-aq memlekettik organdar basshylary men qyzmetkerlerining basqosuynda oblystyq qazynashylyq departamenti basshysynyng orynbasary Marha Ótenova qolma-qol aqshanyn baqylau esepshotyn ashu jəne kassalyq qyzmet kórsetu turaly aitsa, oblystyq qarjy basqarmasy basshysynyng orynbasary Almagýl Tolybaeva budjettik qarajattardy paydalanu men jergilikti ózin-ózi basqarudyng kiristi kózderining monitoringi jóninde keninen bayandady.

Abai.kz