Qauipti virus qarqyndap túr, saqtanu asa manyzdy
Koronavirus óte qatty jyldamdyqpen tarauda, tipti ghalymdar "Býkil adamzattyng 70%-y búl dertti júqtyrady" dep qorqytuda. Qazir shyghystaghy kórshiden, batystaghy kórshige deyin qauipti aimaqqa ainaldy. Sandardy sóiletsek, býginge deyin búl virus әlemning 36 elinde resmy tirkeldi. Júqtyrghan adam sany 81 230 adam. Qaytys bolghan adam sany 2769, sauyghyp shyqqan adam sany 30260. Eng auyry, virus oshaghy - Qytay. Júqtyrghan adam sany 78 000, qaytys bolghandar sany 2715 adam deydi resmy sanaq. Biraq, birden aitu kerek, Qytaydyng resmy taratqan sifry eshqashan shyn bolghan emes, ol eldegi adamdardyng ózi búl sifrlardyng әlde neshe on ese kemitilgen aqparat ekenine kýmәn keltirmeydi.
Eng qorqynyshtysy - búl virustyng ózge eldegi qarqynynyng da ushyghuy, Qytaydan keyin eng auyr el - Iranda 19 adam, odan keyin Ontýstik Koreya 12, Italiyada 11 adam qaytys boldy. Soltýstik kórshimiz Reseyde 2 adam júqtyrghan, ekeui de aman.
Kýnnen kýnge emdelip shyqqandar sany kóbeyde, biraq, taraluy tez. Bizge jetpeuine barlyq saqtyqty kýsheytu kerek. Óte kóp adam toptasyp toy jasau sekildi sharalargha tyiym salu, azyq-týlikti qatang tekseruge alu asa manyzdy. Shetten azyq-týlik kirgizuge tipti bolmaydy. Osyghan deyin osy virusqa saqtyqqa bólingen eki milliard tenge tausylghany turaly aityldy. Áriyne, múnday virusty zertteu jәne saqtanu ýshin eki milliard tenge jyrtyqqa jamau bolmasy anyq. Biraq, bizde "topalanda toqash úrlau" joly jaqsy damyghan, osy isti jeleu etip, aqsha jymqyrugha jol bermeu kerek.
A, topalanda toqash úrlau demekshi, virustyng әserinen Qytay eli bir aidan astam býkil júmysty toqtatyp, býkil halyqty ýiinde, pәterinde, aulasynda qamap ústap otyr, búl Qytaydyng ishki óndirisin, ainalymyn kýiretti. Zat baghasy óte joghary dәrejede kóterilgen. Virustan saqtanghan әlemning biraz eli, Qytaymen ara-qatynasyn uaqytsha ýzdi. Qytaydan tauar kirgizudi toqtatty. Dәl osy isti, Qytaymen bәsekeles elder óz paydasyna jaratyp jatyr. Týrkiya, Ózbekstan elderi ózining tauar eksportyn songhy aida 2-3 esege kóterip otyr. Biz she, biz de Qytaymen bәsekeles, eksportqa shygharatyn tauar bar ma edi? Ol әriyne súraq!
Ayatjan Ahmetjanúlynyng әleumettik jelidegi jazbasynan
Abai.kz
