جۇما, 26 ءساۋىر 2024
انىق 5644 5 پىكىر 4 قازان, 2019 ساعات 11:00

مۇعالىمنىڭ مارتەبەسى قاشان ارتادى؟ 

بۇگىندە بوي سالىستىراتىن زامان ەمەس، وي سالىستىراتىن زامان كەلدى. ونى كۇن سايىن وزگەرىپ جاتقان جاڭا تەحنولوگيا مەن جاساندى ينتەللەكتتىڭ قارىشتاپ دامۋىنان دا اڭعارۋعا بولادى. ياعني، قازىرگى كۇنى باسەكەگە قابىلەتتى بولعىڭ كەلسە، تەك جاس كەزىندە عانا ەمەس، ءومىر بويى وقىپ، ءبىلىمىڭدى جەتىلدىرىپ وتىرۋ كەرەك. تاۋەلسىزدىك الىپ، اياققا تۇرا باستاعان ەلىمىز از عانا 30 جىلدىڭ ىشىندە كوبى جارتى عاسىرلاپ ۋاقىت كەتىرەتىن ۇلكەن قادامدار جاسادى. زاماناۋي استاناسىن سالىپ، «كوشتەن قالماۋعا» تىرمىسقان جاپ-جاس ەل جاڭا تەحنولوگيانىڭ سىرىن مەڭگەرۋدە دە ءبىراز جەتىستىككە جەتتى. بۇعان دالەل ونەرتاپقىش تالانتتى جاستارىمىزدىڭ باسىن قوسقان Astana Hub پەن بۇكىل مەملەكەتتىك قىزمەتتى ۇيدەن شىقپاي-اق قولجەتىمدى ەتكەن E-Gov-تىڭ ءوزى جەتكىلىكتى بولار. ايتپاقشى، الەم بويىنشا 5G ينتەرنەتىن قوساتىن 10 شاقتى ەلدىڭ قاتارىندا قازاقستان دا بار. بۇل قادام ەلىمىزدىڭ تەحنولوگيالىق دامۋىنا تاعى دا وراسان زور مۇمكىندىكتەر بەرەرى انىق. تاياۋدا الەمدەگى ەڭ جۇيرىك ينتەرنەت جەلىسىنە ەڭ الدىمەن، رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار نۇر-سۇلتان، الماتى جانە شىمكەنت قالالارى قوسىلادى. 

وسىنداي تارتىستى زاماندا «ءوز دەگەنىڭدى بولدىرىپ،بەدەلىڭدى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن» ءبىلىمدى ۇرپاق قاجەت. ال، ول ۇرپاقتى قالىپتاستىراتىن ەڭ الدىمەن ۇستازدار قاۋىمى. حالقىمىزدىڭ ۇلى باتىرى باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ  «ۇستازدىق - ۇلى قۇرمەت. سەبەبى، ۇرپاقتاردى ۇستاز تاربيەلەيدى. بولاشاقتىڭ باسشىسىن دا، داناسىن دا، عالىمىن دا، ەڭبەكقور ەگىنشىسىن دە، كەنشىسىن دە ۇستاز وسىرەدى... ومىرگە ۇرپاق بەرگەن انالاردى قانداي ارداقتاساق، سول ۇرپاقتى  تاربيەلەيتىن ۇستازداردى دا سونداي ارداقتاۋعا مىندەتتىمىز»،- دەگەن سوزدەرى  مۇعالىمنىڭ ۇلى قىزمەت اتقارىپ جۇرگەنىن كورسەتەدى.  

وكىنىشكە وراي، سوڭعى جىلدارى ۇلى قىزمەتپەن قوسا ۇستازدارعا بىتپەيتىن ەسەپ بەرۋ، ءار ءۇيدى ارالاپ، نەشە بالا، قايسى وقۋعا، قايسى كوللەدجگە باراتىنىن تىركەپ، سايلاۋعا دا، ستاديونعا دا جۇگىرەتىن، ونىڭ ۇستىنە بالاعا سويلەپ قالساڭ «باسىڭ داۋعا ۇشىرايتىن» پسيحولوگيالىق سترەسس سىندى قوسىمشا اۋىر جۇك ارتىلىپ قويدى.  

«بولاشاق - ءبىلىمدى جاستار قولىندا» دەپ ءجيى ايتاتىن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ 2018 جىلى حالىققا جولداعان جولداۋىندا وسى «جاعىمسىز ترەندتى» قاتتى سىنعا الىپ، شۇعىل تۇردە پەداگوگ مارتەبەسىن وسىرەتىن زاڭ قابىلداۋدى تاپسىرعان بولاتىن. 

«كەلەسى جىلى «پەداگوگتاردىڭ مارتەبەسى» تۋرالى زاڭ ازىرلەپ قابىلداۋ قاجەت دەپ سانايمىن. ول مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدار قىزمەتكەرلەرى مەن مۇعالىمدەردى ىنتالاندىراتىن شارالار قاراستىرىپ، جۇكتەمەنى ازايتۋى ءتيىس. مۇعالىمدەرگە بارلىعىن ءۇيىپ-توگەدى: سايلاۋدى دا مۇعالىمدەر وتكىزەدى، ۇگىت-ناسيحات تا سولاردىڭ موينىندا، بىردەڭە ىستەۋ قاجەت بولسا، تاعى مۇعالىمدەر. بۇل ءۇشىن ولارعا ەشكىم اقشا تولەمەيدى، ولاردى ارتىق جۇمىستان بوساتۋ كەرەك، ولار ساباققا دايىندالۋى كەرەك»،- دەدى ن.نازارباەۆ. 
بۇل باستامانى ۇستازدار دا، حالىق تا جىلى قابىلداپ، بىردەن قوعامدىق قىزۋ تالقىلاۋ باستالىپ كەتتى. دەپۋتاتتار دا، ۇستازدار دا ءوز ويلارىن اشىق ءبىلدىرىپ، ناتيجەسىندە زاڭنىڭ جوباسى دايىن بولدى. 

192 باپ، اۋقىمدى 5 باعىتتان تۇراتىن زاڭ جوباسىن 2019 جىلدىڭ تامىزىندا ۇكىمەت ءبىراۋىزدان بەكىتتى. قۇجات ماتەريالدىق جانە ماتەريالدىق ەمەس ىنتالاندىرۋ، الەۋمەتتىك كەپىلدىكتەر، ۇستازداردىڭ قۇقىقتارىن كەڭەيتۋ، مۇعالىمدەردىڭ جۇكتەمەسىن ازايتۋ سىندى وزەكتى ماسەلەلەردى قامتيدى. 

وندا قۇجاتقا كومىلىپ، ءۇيدى ارالاپ، ادام مەن جانۋارلاردىڭ ەسەبىن جۇرگىزگەن ۇستازدار بارلىق قوعامدىق شارالاردان بوساتىلاتىنى ايتىلعان. قۇجاتقا سايكەس، ۇستاز كاسىبي قىزمەتىنەن تىس جۇمىستىڭ بارىنەن ارىلادى. ءوز قالاۋىمەن ىستەسە، وعان قوسىمشا اقى تولەنەدى. ال، مۇعالىمدى ەركىنەن تىس جۇمىسقا تارتقاندارعا ايىپپۇل سالىنادى.

ۇكىمەت بەكىتكەن زاڭ جوباسىن پارلامەنت ماجىلىسىنە الىپ كىرگەن قر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ زاڭ جوباسىندا پەداگوگتاردى ارتىق جۇمىسقا تارتقانى ءۇشىن نەمەسە ارتىق ەسەپ بەرۋگە ماجبۇرلەگەن جاعدايدا 20-دان 120 اەك-كە دەيىن ايىپپۇل قاراستىرىلعانىن ايتتى. سونىمەن قاتار، وسىنداي ايىپپۇل جۇمىس ۋاقىتىنىڭ نورماسىن زاڭسىز اسىرعاندار ءۇشىن دە ەسكەرىلگەن. 

«بۇل شارالار ءوزىنىڭ ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزەدى دەپ ويلايمىن. مىسالى، ديرەكتورلار، اكىمدىكتەر جانە باسقا مەملەكەتتىك ورگاندارعا قاتىستى. بۇگىندە مەكتەپكە كىمدەر كەلمەيدى؟ تەكسەرۋشى ورگاندار دا از ەمەس. كەرەك ەمەس ءارتۇرلى اقپارات سۇراسا، مۇعالىمدەردى جۇمىسىنا ءتان ەمەس شارالارعا تارتاتىن بولسا، وندا ءتيىستى جازا قولدانۋعا مۇمكىندىك تۋدى. زاڭ جوباسى قابىلدانعاننان كەيىن ءبىراز جاقسى وزگەرىستەر بولادى دەپ سانايمىن»، - دەيدى ءبىلىم ءمينيسترى. 

دەپۋتاتتار تالقىلاۋىنا تۇسكەن زاڭ جوباسى تاعى تولىقتىرىلادى. سوڭعى نۇكتەسى جىل سوڭىنا دەيىن قويىلىپ، جوسپار بويىنشا زاڭ كەلەسى جىلدان كۇشىنە ەنۋى ءتيىس.   

«پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭ جوباسى قوعامدا ەڭ كوپ تالقىلانعان جوبا بولدى. ناتيجەسىندە قايتكەنمەن دە مۇعالىمنىڭ ابىرويى ارتاتىنى انىق. ماعجان جۇماباەۆ ايتپاقشى: «قازاقتىڭ تاعدىرى، كەلەشەكتە ەل بولۋى دا مەكتەبىنىڭ قانداي نەگىزدە قۇرىلۋىنا بارىپ تىرەلەدى. مەكتەبىمىزدى تازا، بەرىك ءھام ءوز جانىمىزعا ۇيلەسەتىن نەگىزدە قۇرا بىلسەك، كەلەشەگىمىز ءۇشىن تايىنباي-اق سەرتتەسۋگە بولادى». 

Abai.kz

5 پىكىر