«استانا» فۋتبول كلۋبى بيىل دا ەۋروپا ليگاسىنىڭ توپتىق كەزەڭىندە ونەر كورسەتەدى. قارسىلاستارى - سەربيالىق «پارتيزان»، گوللانديالىق از جانە انگليالىق «مانچەستەر يۋنايتەد».

ەلوردالىق كوماندا وسى قارسىلاستارىنا قارسى ءوز الاڭىندا ءۇش ويىن وتكىزەدى. كلۋبتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ جازۋىنشا، توپتىق كەزەڭ اياسىندا وتەتىن وسى ءۇش ماتچتى ەكى ساناتقا بولگەن ەكەن.

اتاپ ايتقاندا، «مانچەستەر يۋنايتەدكە» قارسى ويىن ءبىرىنشى ساناتقا جاتادى. بۇل ويىننىڭ بيلەت باعاسى 4 مىڭنان 55 مىڭ تەڭگەگە دەيىن بولادى. ال از جانە «پارتيزان» كوماندالارىمەن وتەتىن ويىندار ەكىنشى ساناتتى ويىندار سانالادى. بۇل كەزدەسۋلەردىڭ بيلەت باعاسى 1500 تەڭگەدەن 12000 تەڭگەگە ارالىعىندا بولادى.

«مانچەستەر يۋنايتەدكە» قارسى ويىن:

1-ءشى كاتەگورياداعى ورىنداردىڭ بيلەت باعاسى - 55 000 (ەلۋ بەس مىڭ) تەڭگە;
2-ءشى كاتەگورياداعى بيلەتتەر - 40 000 (قىرىق مىڭ) تەڭگە;
3-ءشى كاتەگورياداعى بيلەتتەر - 25 000 (جيىرما بەس مىڭ) تەڭگە;
4-ءشى كاتەگورياداعى بيلەتتەر - 16000 (ون التى مىڭ) تەڭگە;
5-ءشى كاتەگورياداعى بيلەتتەر - 11,000 (ون ءبىر مىڭ) تەڭگە;
6-ءشى كاتەگورياداعى بيلەتتەر - 4000 ء(تورت مىڭ) تەڭگە;

از جانە «پارتيزانعا» قارسى ويىندار:

1-ءشى كاتەگورياداعى بيلەتتەر - 12000 (ون ەكى مىڭ) تەڭگە;
2-ءشى كاتەگورياداعى بيلەتتەر - 7000 (جەتى مىڭ) تەڭگە;
3-ءشى كاتەگورياداعى بيلەتتەر - 4 000 ء(تورت مىڭ) تەڭگە;
4-ءشى كاتەگورياداعى بيلەتتەر - 3000 ء(ۇش مىڭ) تەڭگە;
5-ءشى كاتەگورياداعى بيلەتتەر - 2 000 (ەكى مىڭ) تەڭگە;
6-ءشى كاتەگورياداعى بيلەتتەر - 1500 ء(بىر مىڭ بەس ءجۇز) تەڭگە;

«مانچەستەر يۋنايتەدتىڭ» ەۋروپاداعى ەڭ بەدەلدى كوماندالاردىڭ ءبىرى ەكەنىنە داۋىمىز جوق. «قىزىل سويقاندار» دەپ اتالاتىن بۇل كوماندانىڭ جانكۇيەرلەرى الەمنىڭ ءار تۇكپىرىنەن تابىلادى. ءبىزدىڭ ەلدە دە بۇلاردى قولدايتىن جاندار از ەمەس. الايدا، ءدال وسى كوماندا كەلەدى ەكەن دەپ بيلەت باعاسىن مۇنشا شارىقتاتىپ جىبەرۋ اقىلعا سىيمايدى.

بۇنىڭ باستى سەبەبى، «استانا» ونسىز دا حالىقتىڭ ەسەبىنەن كۇن كورىپ وتىرعان كلۋب. «استاناعا» ەل بيۋدجەتىنەن بولىنەتىن قارجى وتە مول. دەمەك، «سامۇرىق-قازىنانىڭ» سان ميلليونىن سارىپ ەتىپ وتىرعان كوماندانىڭ بيلەت باعاسىن شارىقتاتىپ، حالىقتى تاعى توناۋعا قاقىسى جوق.

«استانا» - «مانچەستەر يۋنايتەد» ويىنىندا ەڭ قىمبات بيلەت 55 مىڭ تەڭگە. فۋتبول كورۋگە ىڭعايلى ورىندارداعى ەڭ ارزان بيلەت 16 مىڭ تەڭگە ەكەن. ال 5-6-شى كاتەگورياداعى ورىنداردان ويىن تاماشالاۋ وتە ىڭعايسىز. 5-ءشى كاتەگوريا قوس قاقپانىڭ ارت جاعى. ال 6-شى كاتەگوريا ستاديوننىڭ ءتورت بۇرىشىندا ورنالاسقان. الايدا ولاردىڭ ءوزى 11 مىڭ جانە 4 مىڭ تەڭگە ەكەن.

قازاقستان چەمپيوناتى اياسىنداعى ويىنداردا «استانا ارەنادا» بيلەت باعاسى 200-500 تەڭگەدەن. ال ەۋروپا ليگاسىندا باعا 100 ەسە قىمباتتاپ وتىر. بۇنى "توناۋشىلىق" دەپ باعالاۋدان باسقا امال جوق.

سەبەبى، «استانا» جەكە دەمەۋشىسى بار، ءوز كۇنىن ءوزى كورىپ وتىرعان كوماندا ەمەس. سوندىقتان ولاردىڭ باستى ماقساتى پايدا تابۋ ەمەس. ەگەر پايدا تاپقىسى كەلسە شەتەلگە ويىنشى ساتسىن نەمەسە دەمەۋشى تاپسىن. بولماسا حالىقتىڭ اقشاسىنا ارقا سۇيەپ وتىرىپ، تاعى دا حالىقتىڭ قالتاسىنان پايدا تابام دەۋى ورىنسىز.

فۋتبول – وزگە ەلدەردە مەملەكەت قازىناسىنا ميلليونداعان قارجى قۇيىپ وتىرعان تابىس كوزى. ال بىزدە ەل بيۋجەتىنىڭ مايلى جىلىگىن مۇجىگەن ماسىل سپورت. ماسەلەن، «مانچەستەر يۋنايتەد» وتكەن جىلى 139,5 ملن فۋنت تابىس تاپقان. بۇنىڭ سىرتىندا ماتچ كورۋ ءۇشىن مانچەستەر قالاسىنا اعىلعان ميلليونداعان تۋريست قالا بيۋدجەتىنە سانسىز قارجى قۇيىپ وتىر. باسقاشا ايتقاندا، بۇل كوماندالار مەملەكەتتەن كوك تيىن المايدى. قايتا، ەل قازىناسىنا ميلليونداردى قۇيادى.

ال ءبىزدىڭ ەلدە الماتىنىڭ «قايراتىنان» باسقا بىردە-ءبىر كوماندادا جەكە قوجايىن جوق. ءبارىن مەملەكەت قارجىلاندىرادى. ميلليونداردىڭ بەتىنە قاراماي شەتەلدەن سانسىز لەگيونەرلەر شاقىرادى. ولارعا ايىنا 10 مىڭ دوللاردان 100 مىڭ دوللارعا دەيىن جالاقى تولەيدى. «استانا» ساپىندا 11 شەتەلدىك ويىنشى ونەر كورسەتىپ ءجۇر (ەكەۋى قازاقستان ازاماتتىعىن العان). وسىنىڭ ءبارى حالىقتىڭ اقشاسى. سويتە تۇرا حالىق ءوزى اسىراپ وتىرعان كوماندانىڭ ويىنىن ءوزى تاماشالاي المايدى. بيلەت باعاسى ۋداي قىمبات.

ەندى ءبىزدىڭ فۋتبولداعى باس اينالدىرار ساندىق مالىمەتتەر جايلى.

جاقىندا «استانا» فۋتبول كومانداسىنىڭ باس ديرەكتورى ميحايل گۋرمان QazSport ارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا كوماندانىڭ جىلدىق بيۋدجەتى قانشا ەكەنىن ايتتى.

- بۇرىن «استانانىڭ» جىلدىق بيۋدجەتى 40-50 ميلليون دوللار دەپ ەستيتىنمىن. بىراق مەن كەلگەندە بيۋدجەت 9 ميلليارد 800 ميلليون تەڭگەنى قۇرايتىنىن كوردىم (بۇل شامامەن 25 ميلليون دوللار). تابىستىڭ نەگىزگى كوزى UEFA-نىڭ سىياقىلارى مەن فۋتبولشىلاردى ساتۋدان تۇسەتىن قاراجات، - دەدى گۋرمان.

بۇل جەردە كلۋب باسشىسىنىڭ "نەگىزگى تابىس كوزى UEFA-نىڭ سىياقىلارى مەن فۋتبولشىلاردى ساتۋدان كەلەدى" دەگەنى بوس ءسوز. سەبەبى، بيىل «استانا» ەۋروپا ليگاسىنىڭ توپتىق كەزەڭىنە وتكەنى ءۇشىن UEFA-دان 2,92 ملن ەۋرو الدى (1 ميلليارد 241 ميلليون تەڭگە). ويىنشى ساتۋدان تاپقان تابىسى تىپتەن از. بيىل جازدا بوسنيالىق قورعاۋشى مارين ءانيچيچتى تۇركيانىڭ «كونياسپور» كومانداسىنا 90 مىڭ ەۋروعا ساتقان. دەمەك، «استانانىڭ» بيىلعى جىلدىق بيۋدجەتى 10 ميللياد تەڭگەنىڭ 90%-ى مەملەكەتتىڭ قارجىسى.

UEFA اقپاراتىنا سۇيەنسەك، قازاقستاندا پرەمەر-ليگا كلۋبتارىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جىل سايىن مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن 30-40 ميلليارد تەڭگە بولىنەدى. قپل كلۋبتارىنىڭ جىلدىق بيۋدجەتىنىڭ 81%-ى مەملەكەتتىك بيۋدجەت ارقىلى كەلەدى ەكەن.

قپل كوماندالارىنىنىڭ ارقايسىسىنا جىل سايىن بولىنەتىن ورتاشا بيۋدجەت -  3,1 ملرد تەڭگە كولەمىندە. بىراق بۇل ورتاشا ەسەپ. بىرەۋدە كوپ، بىرەۋدە از. ماسەلەن «استانانىڭ» جىلدىق بيۋدجەتى 10 ميللياد ەكەنىن ايتتىق. ال وزگە كلۋبتاردا بۇدان ازىراق.

بيىل جىل باسىندا 13 دەپۋتات قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بۇرىنعى پرەمەر-ءمينيسترى باقىتجان ساعىنتاەۆقا وسى ماسەلە بويىنشا دەپۋتاتتىق ساۋال جولداعان. دەپۋتاتتار فۋتبول كلۋبتارىنىڭ شىعىندارىنىڭ بىرىڭعاي ءنورماتيۆىن بەلگىلەۋدى سۇراعان. سونىمەن قاتار، لەگيونەرلەر سانىن ازايتۋدى دا ۇسىنعان.

بۇل سۇراقتارعا ناۋرىز ايىندا جاڭا پرەمەر-مينيستر اسقار مامين جاۋاپ بەردى. بىراق، ۇكىمەت باسشىسىنىڭ جاۋاپتارىنان كوتەرىلگەن ماسەلەگە ناقتى جاۋاپ الۋ مۇمكىن بولمادى.

«قازىرگى ۋاقىتتا ۇلتتىق فۋتبول كوماندالارى جەرگىلىكتى بيۋدجەت پەن دەمەۋشىلىك قاراجات ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلادى. بۇل رەتتە وڭىرلەردىڭ ەرەكشەلىگىن، ولاردىڭ ەكونوميكالىق جاي-كۇيىن ەسكەرە وتىرىپ، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار، سالالاردىڭ دامۋ باسىمدىقتارى نەگىزىندە وزدەرىنىڭ فۋتبول كلۋبىن قارجىلاندىرۋ ءۇشىن جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن بولىنەتىن قاراجات مولشەرىن وزدەرى بەلگىلەيدى», - دەگەن ەدى مامين.

ۇكىمەت باسشىسىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، جاقىن ارادا فۋتبول كلۋبتارىنا مەملەكەت قارجىسىن اياماي ساناپ بەرۋ توقتامايتىن سەكىلدى. ءار ايماق ءوزى ءبىلىپ قارجى ءبولۋ سىبايلاس جەمقورلىققا جول بەرەتىنى ءسوزسىز. سول ءۇشىن ايماقتىق اكىمدىكتەر قارجىلاندىرۋ تۋرالى كوزقاراسىن تۇبەگەيلى وزگەرتىپ، كوماندالاردى اقشاعا كومىپ قويماي، كورسەتىپ جاتقان ويىن دەڭگەيىنە ساي بيۋدجەت ءبولۋى كەرەك. بولىنگەن قارجىعا ساي ناتيجە تالاپ ەتۋ كەرەك.

لەگيونەرلەر سانىن ازايتۋ جايلى دا پرەمەر ءمينيستردىڭ ويى بۇلىڭعىر بولىپ شىقتى.

«شەتەلدىك فۋتبولشىلاردى كاسىبي كلۋبتارعا تارتۋ كەڭ تارالعان الەمدىك تاجىريبە. ماسەلەن، گوللانديا جانە يتاليادا لەگيونەرلەرگە شەكتەۋ جوق. فرانتسيادا تەك 4 قانا لەگيونەر شاقىرا الادى. قازاقستاندىق پرەمەر-ليگادا ءار كلۋب ماۋسىمعا 8 شەتەلدىك ويىنشى تىركەي الادى، الاڭدا ءبىر ۋاقىتتا 6 عانا ويىنشى بولا الادى. رەسەيدە دە لەگيونەرلەر سانى بويىنشا تاجىريبە وسىنداي», - دەگەن اسقار مامين.

ءبىزدىڭ بيلىك قىزىق. نە بولسا سونى شەتەلدىك تاجىريبە دەپ اقتالادى. لەگيونەر شاقىرۋ شەتەلدىك تاجىريبە ەكەن. ەندەشە فۋتبول كلۋبتارىن جەكە قوجايىندارعا ساتۋ كەرەك. سەبەبى، مامين ايتقان ەلدەردە فۋتبول كلۋبتارى مەملەكەتتەن كوك تيىن المايدى. سوندىقتان، شەتەلدىڭ تاجىريبەسىن العىش قازاق بيلىگى وسىنداي يگى تاجىريبەلەردى دە قابىلداي بىلسە دەيمىز.

تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، شەتەلدىك ساراپشىلاردىڭ زەرتتەۋىنشە، 2018 جىلى قازاقستان پرەمەر ليگاسى فۋتبولشىلارعا جالاقى تولەۋدەن الەم بويىنشا 25-شى ورىنعا جايعاستى. ەلىمىزدە دوپ تەبەتىن فۋتبولشىلار ورتا ەسەپپەن جىلىنا 148 513 دوللار (ايىنا 12 376 دوللار) تابىس تابادى. بۇل ورتاشا ەسەپ. بۇلاردىڭ اراسىندا اينا 50-100 مىڭ، جىلىنا 1 ملن دوللارعا دەيىن جالاقى الاتىندار بار. بۇنداي جوعارى جالاقى ارينە لەگيونەرلەرگە تولەنەدى. قۇرامىندا 11 شەتەلدىك ويىنشىدان بار «استانا»، «توبىل» سەكىلدى كلۋبتار مەملەكەتتىڭ قارجىسىن كەلىمسەكتەرگە ساناپ بەرىپ وتىر.

شىنىن ايتقاندا، ءبىزدىڭ ەلدە فۋتبول ءوز قۇنىن اقتايتىن سپورت ەمەس. مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن الادوپقا بولىنەتىن قارجى اسا مول. قوڭىرقالتا كۇن كەشىپ جاتقان قاراپايىم حالىق اۋىزىنان جىرىپ بەرگەن اقشاعا سەمىرگەن كلبۋتار ەندى ويىن بيلەتىن 55 مىڭ تەڭگەگە ساتقالى وتىر. بۇل سوما ەلدەگى ەڭ تومەنگى جالاقى كورسەتكىشىنەن الدەقايدا جوعارى...

قۋانىش قاپپاس

Abai.kz