بۇگىن الماتى وبلىسىنا جاساعان جۇمىس ساپارى بارىسىندا قر پرەمەر-ءمينيسترى باقىتجان ساعىنتاەۆ وڭىردەگى مەديتسينا قاۋىمداستىعىنىڭ وكىلدەرىمەن كەزدەسىپ، ەلباسىنىڭ «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ» اتتى جولداۋىندا قويعان مىندەتتەرىن جۇزەگە اسىرۋ شارالارىن تالقىلادى.

كەزدەسۋ بارىسىندا مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ساپاسى مەن قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ، دارىگەرلەر مەن مەدبيكەلەردىڭ جالاقىسىن كوتەرۋ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋ ارقىلى ادامي كاپيتالدى دامىتۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن تسيفرلاندىرۋ جانە قايتا رەتتەۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى.

ءسوز باستاعان پرەمەر-مينيستر ب. ساعىنتاەۆ جاقىندا حالىققا جولداعان جولداۋىندا مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەت الدىنا جاقىن ارالىقتا ورىندالۋى ءتيىس نەگىزگى التى مىندەت قويعانىن ەسكە سالدى. جاڭا جولداۋدىڭ باستى ماقساتى — حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ.

ەلباسىنىڭ «قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى: جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىك» اتتى بىلتىرعى جولداۋىنىڭ ءساتتى جۇزەگە اسىرىلۋىنىڭ ارقاسىندا وتكەن جىلى ەكونوميكالىق ءوسىم بايقالدى. قابىلدانعان شارالار قاجەتتى جاعدايدى جاساپ، بيىل مەملەكەت باسشىسى حالىقتىڭ تابىس دەڭگەيىن كوتەرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. ماسەلەن، 2019 جىلدان باستاپ ەڭ تومەنگى جالاقى 1,5 ەسە وسەدى، ياعني 28 مىڭنان 42 مىڭ تەڭگەگە دەيىن ارتادى. شاراپاتىن 1,3 ملن جالدامالى قىزمەتكەر كورەدى، ولاردىڭ ەڭبەكاقىلارى 30%-عا دەيىن وسپەك. سونداي-اق، 275 مىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتكەردىڭ تابىسى 35%-عا ارتادى.

2019–2020 جىلدارى دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرلەرى ءۇشىن، اتاپ ايتقاندا ۋچاسكەلىك دارىگەرلەر مەن مەدبيكەلەردىڭ ەڭبەكاقىسى 20%-عا وسەدى. بۇل — 10 مىڭ ۋچاسكەلىك دارىگەر مەن 30 مىڭ مەدبيكە تابىسىن ارتتىرادى دەگەن ءسوز. جالپى، دەنساۋلىق ساقتاۋ مەن ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن الداعى بەس جىلدا وسى سالالارعا جۇمسالاتىن مەملەكەتتىك شىعىستاردىڭ كولەمى ءجىو-ءنىڭ 10%-نا دەيىن كوبەيەدى.

ب. ساعىنتاەۆ، اسىرەسە اۋىلدىق جەرلەردە العاشقى مەديتسينالىق-سانيتاريالىق كومەك كورسەتۋدىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرۋ تۋرالى ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىنا باسا نازار اۋداردى. جاقىندا استانادا دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى مەن باسقا دا حالىقارالىق قاۋىمداستىققا مۇشە ەلدەر وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن حالىقارالىق كونفەرەنتسيا العاشقى مەديتسينالىق-سانيتاريالىق كومەك كورسەتۋدى ودان ءارى دامىتۋدىڭ نەگىزگى باعىتتارىن تالقىلاۋعا مۇمكىندىك بەردى. جيىنعا الەمنىڭ 140 ەلىنەن 1500-دەن استام قاتىسۋشى كەلدى.

وبلىستاعى مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى ءوز كەزەگىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن دامىتۋعا قاتىستى ءوز كوزقاراستارىن ءبىلدىردى، ونىڭ ىشىندە مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋىن ىسكە اسىرۋ اياسىنداعى پىكىرلەرىن جەتكىزدى.

تالدىقورعان قالالىق كوپبەيىندى اۋرۋحاناسىنىڭ ديرەكتورى س. قۇسمولدانوۆا جالاقىنىڭ 20%-عا كوتەرىلۋى مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەردىڭ ىنتاسىن ارتتىرىپ، وبلىستاعى دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرىنە بىلىكتى كادرلاردىڭ كەلۋىن ۇلعايتاتىنىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار، ونىڭ ايتۋىنشا، تسيفرلاندىرۋدى، مىسالى ەلەكتروندى دەنساۋلىق پاسپورتتارىن ەنگىزۋ مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن ارتتىراتىن بولادى. №2 قالالىق ەمحانانىڭ پەدياتر دارىگەرى ا. جۇماعازيەۆا ەڭبەكاقىنى كوتەرۋ دارىگەرلەردىڭ ءيميدجى مەن مەديتسينالىق قىزمەتتەردىڭ تارتىمدىلىعىنا وڭ ىقپالىن تيگىزەتىنىن ايتتى.

وبلىستىق كارديولوگيالىق ورتالىقتىڭ ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى، كارديولوگ دارىگەر ا. شورماقوۆ جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋدىڭ ارقاسىندا 2009 جىلمەن سالىستىرعاندا ءولىم-ءجىتىم كورسەتكىشتەرى 4 ەسەگە تومەندەگەنىن جەتكىزدى، الداعى ۋاقىتتا ەىدۇ ەلدەرىنىڭ كورسەتكىشتەرىنە قول جەتكىزۋ كوزدەلىپ وتىر. بۇل جەردە جىلىنا جۇرەككە 250-گە جۋىق وتا جاسالاتىنىن ايتا كەتۋ قاجەت. ءوز كەزەگىندە ەسكەلدى اۋداندىق ورتالىق اۋرۋحاناسىنىڭ جالپى تاجىريبە دارىگەرى م. تىلەۋبەردى جەدەل ءارى ساپالى مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋدە تسيفرلاندىرۋدىڭ پايداسى تۋرالى اڭگىمەلەپ بەردى.

جۇمىستاعى يننوۆاتسيالىق تاسىلدەر تۋرالى وبلىستاعى جەدەل جانە شۇعىل كومەك ستانتسياسىنىڭ ديرەكتورى ب. وسپانوۆ باياندادى. ونىڭ ايتۋىنشا، جۇمىس ۇردىستەرىن تسيفرلاندىرۋ مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋ ۋاقىتىن قىسقارتادى، از ۋاقىت ىشىندە دارىگەرگە اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيە ارقىلى ەمدەلۋشىنىڭ جاي-كۇيى تۋرالى حابارلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وسىلايشا، ەمدەلۋشىنىڭ مەدمەكەمەگە كەلگەن ساتىندە وعان دەرەۋ قاجەتتى كومەك كورسەتىلەدى.

«بيىل جىل سوڭىنا دەيىن جۇمىس ورىندارىن كومپيۋتەر تەحنيكاسىمەن جاراقتاندىرۋ جانە ينتەرنەت جەلىسىنە اۋداندىق دەڭگەيگە دەيىنگى مەديتسينالىق مەكەمەلەردى قوسۋ كوزدەلگەن. قازىر مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ كومپيۋتەرلىك تەحنيكامەن جابدىقتالۋى 94% قۇراپ وتىر»، — دەدى ب. وسپانوۆ.

مەديتسينالىق قاۋىم ءسوز سويلەپ بىتكەن سوڭ وبلىس اكىمى ا. باتالوۆ وڭىردە مەملەكەت باسشىسىنىڭ مەديتسينا ساپاسىن جاقسارتۋ بويىنشا تاپسىرماسىن ىسكە اسىرۋدى باستاعاندارىن ايتتى. تسيفرلاندىرۋ ماقساتىندا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن ينۆەنتاريزاتسياعا، پاسپورتتاندىرۋعا، دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندارىن جاڭا تەحنيكامەن قامتۋعا قاراجات ءبولىنىپ جاتىر، مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى كوتەرىلۋدە. بۇل شارالاردىڭ باستى ناتيجەسى — انالار مەن بالالار ءولىمىن، جۇرەك-قان تامىر جۇيەسى اۋرۋلارىنان، تۋبەركۋلەزدەن ءولىم-ءجىتىمدى ايتارلىقتاي ازايتۋ بولماق.

بۇگىندە الماتى وبلىسىندا 811 دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى بار، 20 مىڭعا جۋىق مەدقىزمەتكەر جۇمىس ىستەيدى. 511 مەدۇيىمدا 22 اقپاراتتىق جۇيە قولدانىلادى. ينتەرنەت جەلىسىنە بارلىق وبلىستىق جانە اۋداندىق اۋرۋحانالار قوسىلعان، كومپيۋتەرلەرمەن قامتىلۋ 94% قۇرايدى، ونى 100% جەتكىزۋ ءۇشىن بيىل قوسىمشا 1024 كومپيۋتەر ساتىپ الىنادى. جىل سوڭىنا دەيىن «جەتىسۋ» مەديتسينالىق اقپاراتتىق جۇيەسىن ەنگىزۋدى اياقتاپ، 2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ قاعازسىز قۇجات اينالىمىنا كوشۋ جوسپارلانعان.

«قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ» جولداۋىنىڭ اياسىندا اۋرۋلاردى باسقارۋدا جاڭا تاسىلدەردى ەنگىزگەن العاشقى مەديتسينالىق-سانيتاريالىق كومەك قىزمەتكەرلەرى جالاقىلارىنا قوسىمشا 20% ۇستەماقى الاتىن بولادى. وبلىستا 3531 ادامنىڭ ەڭبەكاقىسى ارتادى، ونىڭ ىشىندە اۋىل دارىگەرىنىڭ جالاقىسى 277 مىڭنان 332 مىڭعا دەيىن، مەديتسينالىق مەيىربيكەنىڭ ەڭبەكاقىسى 115 مىڭنان 135 مىڭ تەڭگەگە دەيىن كوتەرىلەدى.

كەزدەسۋدى قورىتىندىلاعان قر پرەمەر-ءمينيسترى باقىتجان ساعىنتاەۆ مەديتسينا ساپاسىن ارتتىرۋ ماقساتىندا جەكە سەكتوردى دا دامىتۋ قاجەتتىگىن ايتتى. اتاپ ايتقاندا، جەكە مەديتسينالىق ۇيىمدارعا قويىلاتىن تالاپتاردى ازايتۋ، سونىمەن قاتار جەكە ەمحانالاردا مەملەكەتتىك تاپسىرىستاردى ورنالاستىرۋ ارقىلى الەۋمەتتىك ەكونوميكانى دامىتۋ قاجەتتىگىنە نازار اۋدارىلدى.

ەسكە سالايىق، ۇكىمەت دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن رەتتەۋسىزدەندىرۋ جانە بيزنەس جۇرگىزۋ ءۇشىن قاجەتتى جاعدايلار جاساۋ بويىنشا كەشەندى جۇمىستاردى جۇرگىزدى. 2017 جىلى دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ مەن قىزمەت كورسەتۋ سالالارىندا 29 ەسكىرگەن جانە قايتالانعان سانيتارلىق ەرەجە الىنىپ تاستالدى. تەكسەرۋ پاراقتارىنداعى تالاپتار 6,3 ەسەگە ازايتىلىپ، تەك ۇردىستەر مەن قىزمەتتەردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى تالاپتار عانا قالدىرىلدى. جالپى، بيزنەستى تەكسەرۋلەر سانى 1,7 ەسە تومەندەدى. ەمدەۋ-پروفيلاكتيكالىق مەكەمەلەردەگى جيناقتار مەن الاڭدارعا قويىلاتىن تالاپتار دا قايتا قاراستىرىلدى.

بۇل وڭتايلاندىرۋ دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندارىن سالۋعا جۇمسالاتىن شىعىنداردى 30%-عا ازايتۋعا مۇمكىندىك بەردى. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا جەكە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ ءۇشىن ءدارى-دارمەكتەردى دايىندايتىن نىساندارعا قويىلاتىن تالاپتار — 2,2 ەسەگە، ستوماتولوگيالىق قىزمەتتەر كورسەتەتىندەرىنە — 4,6 ەسەگە، امبۋلاتورلىق-پوليكلينيكالىق، كونسۋلتاتيۆتىك-دياگنوستيكالىق جانە ستاتسيونارلىق كومەك كورسەتەتىندەرگە — 1,4 جانە 1,3 ەسە تومەندەتىلدى. سونىمەن قاتار باسقا نقا-داعى قايتالانعان تالاپتاردى الىپ تاستاۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلدى.

Abai.kz