جۇما, 29 ناۋرىز 2024
تاعايىنداۋ 11150 16 پىكىر 9 تامىز, 2018 ساعات 08:26

قايىقشى كەلىپ، كەمەشى سۋدان شىقتى..

بيلىكتە ءجيى ورىن الاتىن اۋىس-تۇيىسكە مىڭق ەتپەيتىن قازاقستاندىقتاردى وسى اپتادا ورىن العان تاعايىنداۋلار بەي-جاي قالدىرعان جوق. كوپشىلىك قورعانىس مينيسترلىگىنە كەلگەن جاڭا باسشىنى كۇدىكپەن قارسى الۋدا. ەلباسىنىڭ بۇيرىعىمەن ورىن العان تاعايىنداۋلاردىڭ دۇرىستىعىنا كوز جەتكىزىپ تۇرساق تا، ماماندار اسكەري سالانىڭ تىزگىنىن نۇرلان ەرمەكباەۆتىڭ ۇستاعانىنا ەكىۇداي سەزىمدە قالعانداي كورىندى. مۇنى جاسىرىپ-جابۋدىڭ قاجەتى شامالى.

حالىققا ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام ءمينيسترى بولىپ تۇرعان كەزىندە تانىلعان نۇرلان بايۇزاقۇلىن بىلىكسىز باسشى دەي المايمىز. بىراق، بۇرىن-سوڭدى ارنايى اسكەري قىزمەتتە بولماعان كىسىگە بۇكىل ەلدىڭ قورعانىس قىزمەتىن سەنىپ تاپسىرا سالۋ ءسال كوڭىلگە كۇدىك ۇيالاتاتىنى شىن. ەرمەكباەۆ ەشكىمنىڭ الا ءجىبىن اتتاماسا دا ەل-جۇرتتىڭ ەنجار پىكىر ءبىلدىرۋىنىڭ سەبەبى دە وسى بولسا كەرەك. ايتپەسە، ۇزاق ۋاقىت بويى لاۋازىمدى قىزمەتتەر اتقارىپ كەلە جاتقان نۇرلان مىرزا قولىنان ءىس كەلمەيتىن جان ەمەس ەدى.

2016 جىلدىڭ قىركۇيەك ايىنان بەرى قورعانىس ءمينيسترى قىزمەتىن اتقارىپ كەلگەن ساكەن جاسۇزاقوۆتىڭ جۇمىسى كوپ كوڭىلىنەن شىققان بولاتىن. اۋعان سوعىسىنىڭ قان مايدانىن كورگەن گەنەرال-پولكوۆنيك ساكەن جاسۇزاقوۆ باسقارىپ تۇرعاندا ەلدىڭ اسكەري سالاسىندا وڭ وزگەرىستەر كوپ بولدى دەيدى ساراپشىلار. سول ءۇشىن دە حالىق كاسىبي ماماننىڭ ورنىنا وزگە قىزمەتتەن كەلگەن ەرمەكباەۆقا سەنىمسىزدىك تانىتىپ وتىر. بولماسا اسكەري ىستەردى ءبىرىنشى رەت وزگە سالانىڭ مامانى باسقارعالى وتىرعان جوق. بۇعان دەيىن قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ كرەسلوسىنا دانيال احمەتوۆ، ادىلبەك جاقسىبەكوۆ، سەرىك احمەتوۆ، يمانعالي تاسماعامبەتوۆ قاتارلى كىسىلەر جايعاسىپ كورگەن.

اتالعان ۆەدومستۆونىڭ ساكەن جاسۇزاقوۆ باسقارىپ تۇرعان كەزدەگى جەتىستىگىن توكپەي-شاشپاي ءارى قاراي جالعاپ اكەتۋ نۇرلان ەرمەكباەۆقا سىن. وسىنداي جاۋاپتى قىزمەتكە كىرىسكەلى وتىرعان ەرمەكباەۆقا قويىلار تالاپتىڭ تىم جوعارى بولاتىنى ءسوزسىز. سەبەبى، «كەمەشى كەلسە قايىقشى سۋدان شىعادى» دەگەن قازاق قايىقشى كەلىپ كەمەشىنى كولدەن قۋاعانىن كورمەسە كەرەك.

قازاق حالقىنىڭ ءبىر ۇلىن ماقتاسا اسپانعا بىراق شىعاراتىن، جامانداسا جەرگە كىرگىزەتىن ادەتى بار عوي. نۇرلان ەرمەكباەۆ ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام مينيسترلىگىن باسقارعان ەكى جىلدا ەل نازارىندا ناشار وبرازىن قالىپتاستىرىپ الىپ ەدى. سەبەبى، ونىڭ كەيبىر ۇشقارى پىكىرلەرى ەلدىڭ پاتشا كوڭىلىنىڭ قاتال پارمەنىنە ۇشىراعان بولاتىن. نۇرلان بايۇزاقۇلىنىڭ جاڭا جۇمىسقا كىرىسپەي جاتىپ سىنعا ۇشىراۋىنىڭ تاعى ءبىر سەبەبى وسى دەپ ويلايمىز.

سۋ جاڭا قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ءجۇرىپ وتكەن ەڭبەك جولىنا كوز سالساق اسكەري سالاعا مۇلدە قاتىسى جوق ادام ەمەس (سويتە تۇرا قاتىسى دا كەرەمەت ەمەس) ەكەنىن بايقايمىز. 23 جاسىندا كسرو قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ اسكەري قىزىل تۋ ينستيتۋتىن قىتاي جانە اعىلشىن تىلدەرىن مەڭگەرگەن وفيتسەر ماماندىعى بويىنشا بىتىرگەن. 1986-1991 جىلدارى كسرو قارۋلى كۇشتەرىنىڭ قاتارىندا قىزمەت ەتكەن. ەرمەكباەۆتىڭ اسكەري سالادان حابارى بار ەكەنىن ەلباسى دا ەسكە سالدى.

«قورعانىس ءمينيسترى لاۋازىمىنا ازاماتتىق تۇلعانى، ياعني، قاۋىپسىزدىك جونىندەگى كومەكشىم - قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ حاتشىسى ەرمەكباەۆ نۇرلان بايۇزاقۇلىن تاعايىنداۋعا شەشىم قابىلدادىم. سونىمەن بىرگە، ن.ەرمەكباەۆ كادرلىق وفيتسەر، اسكەري قىزمەتتە تاجىريبەسى بار، سونىڭ ىشىندە شيەلەنىس ايماقتارىندا بولعان. ول حالىقارالىق ماسەلەلەر جونىندەگى كومەكشى، قىتايدا جانە وڭتۇستىك شىعىس ازيانىڭ بىرقاتار ەلىندە ەلشى، مينيستر جانە ەكى رەت قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ حاتشىسى قىزمەتتەرىن اتقاردى»، - دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ باسشىلىق قۇرامىمەن وتكەن جيىندا.

ەڭبەك جولىنىڭ تەڭ جارىمىن شەتەلدەردە ەلشىلىك قىزمەتكە ارناعان ەرمەكباەۆ ەندى ەلدىڭ قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن ەرىنبەي ەڭبەك ەتەدى دەگەن سەنىمدەمىز. قىتاي ءتىلىنىڭ مامانى، قىتاي ەلىندە ۇزاق ۋاقىت ەلشىلىك قىزمەتتە بولعان. شىعىستاعى كورشىمىزدىڭ ىشكى-سىرتقى جاعدايىنان حابارى از بولماسا كەرەك. ينستيتۋتتا وقىپ، قىزمەت بارىسىندا جيعان تاجىريبەسى قازاق دالاسىنىڭ شەتىندە يرەلەڭدەگەن ايداھارعا قارسى قاۋىپسىزدىك قىزمەتىن ساۋاتتى جۇرگىزۋىنە كومەگىن تيگىزسە، قانەكي.

قۋانىش قاپپاس

Abai.kz

16 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1569
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2264
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3553