جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 3286 0 پىكىر 25 جەلتوقسان, 2010 ساعات 07:48

ءجادي شاكەنۇلى. جاڭاشىل جاستارعا جاڭا اعىم جايىندا ايتار

ادەبيەت - ادەبيەت بولعالى كونە مەن جاڭانىڭ تايتالاسىن باستان كەشىرىپ كەلەدى. قازاق ادەبيەتىنىڭ بۇگىنگى كۇنىنەن قاراعاندا دا كلاسسيكالىق ۇلتتىق ۇلگى جانە جاڭا اعىم ادەبيەتى (مودەرنيزم) اراسىندا داۋ ۇشىعى ءجۇز بەرىپ ءجۇر. تابيعات جانە زامان اۋقىمى مەن عاسىرلار قاتپارىنىڭ شىندىعىنا جۇگىنسەك، كونەنىڭ ورنىن جاڭا باسۋ، قارتتىڭ ورنىن جاس باسۋ ۋاقىت قاجەتتىلىگى. بىراق، بۇگىنگى بىزدەر جاڭاشىلدىقتى جانىمىز ءسۇيىپ «جاڭا اعىم، جاڭا اعىم» دەپ جار سالساق تا كوپ جاعدايدا سول «جاڭا اعىمنىڭ» نە ەكەنىن بىلە بەرمەيتىن سياقتىمىز.

وسى سوزگە دالەل ىزدەر بولساق قازاقتىڭ ادەبيەتى مەن ۇلتتىق رۋحىنا وزىمىزدەن دە جاقسى ءۇڭىلىپ جۇرگەن (ۇلتى نەمىس) جازۋشى اعامىز گەرولد بەلگەر جاقىنداعى راديو سۇحباتىندا:  «مودەرنيزم­­دى ايتىپ جۇرگەندەر سونىڭ نە ەكەنىن وزدەرى دە بىلمەيدى»  دەپ كەسىپ ايتادى.

دەمەك، ءبىز ادەبيەتتىڭ ءوزىمىز بىلەتىن بارلىق ەن-تاڭباسىن قايىرىپ تاستاپ، ەشكىمنىڭ ءىزى تۇسپەگەن سونى سوقپاق ىزدەسەك، ونى قالاي جاسايمىز؟ مىنە بۇل بارشامىزدىڭ موينىمىزداعى اۋىر ساۋال.

باياعىدا اقىن قاسىم امانجولوۆ اعامىز اينالاسىنداعى­لاردىڭ ولەڭىن سىناپ، بارىنەن ءمىن تاۋىپ بولماعاندا توپ ىشىنەن بىرەۋ: «قاسەكە، ەندەشە سونداي جاقسى ولەڭدى ءوزىڭىز جازىپ كورسەتپەيسىز بە؟!» دەسە كەرەك. سوندا دانا قاسىم قوس يىعىن قومداي كوتەرىلىپ:  «ارينە، ءبارىمىزدىڭ ماقساتىمىز سونداي جاقسى ولەڭدى جازۋ!» دەگەن ەكەن.

ادەبيەت - ادەبيەت بولعالى كونە مەن جاڭانىڭ تايتالاسىن باستان كەشىرىپ كەلەدى. قازاق ادەبيەتىنىڭ بۇگىنگى كۇنىنەن قاراعاندا دا كلاسسيكالىق ۇلتتىق ۇلگى جانە جاڭا اعىم ادەبيەتى (مودەرنيزم) اراسىندا داۋ ۇشىعى ءجۇز بەرىپ ءجۇر. تابيعات جانە زامان اۋقىمى مەن عاسىرلار قاتپارىنىڭ شىندىعىنا جۇگىنسەك، كونەنىڭ ورنىن جاڭا باسۋ، قارتتىڭ ورنىن جاس باسۋ ۋاقىت قاجەتتىلىگى. بىراق، بۇگىنگى بىزدەر جاڭاشىلدىقتى جانىمىز ءسۇيىپ «جاڭا اعىم، جاڭا اعىم» دەپ جار سالساق تا كوپ جاعدايدا سول «جاڭا اعىمنىڭ» نە ەكەنىن بىلە بەرمەيتىن سياقتىمىز.

وسى سوزگە دالەل ىزدەر بولساق قازاقتىڭ ادەبيەتى مەن ۇلتتىق رۋحىنا وزىمىزدەن دە جاقسى ءۇڭىلىپ جۇرگەن (ۇلتى نەمىس) جازۋشى اعامىز گەرولد بەلگەر جاقىنداعى راديو سۇحباتىندا:  «مودەرنيزم­­دى ايتىپ جۇرگەندەر سونىڭ نە ەكەنىن وزدەرى دە بىلمەيدى»  دەپ كەسىپ ايتادى.

دەمەك، ءبىز ادەبيەتتىڭ ءوزىمىز بىلەتىن بارلىق ەن-تاڭباسىن قايىرىپ تاستاپ، ەشكىمنىڭ ءىزى تۇسپەگەن سونى سوقپاق ىزدەسەك، ونى قالاي جاسايمىز؟ مىنە بۇل بارشامىزدىڭ موينىمىزداعى اۋىر ساۋال.

باياعىدا اقىن قاسىم امانجولوۆ اعامىز اينالاسىنداعى­لاردىڭ ولەڭىن سىناپ، بارىنەن ءمىن تاۋىپ بولماعاندا توپ ىشىنەن بىرەۋ: «قاسەكە، ەندەشە سونداي جاقسى ولەڭدى ءوزىڭىز جازىپ كورسەتپەيسىز بە؟!» دەسە كەرەك. سوندا دانا قاسىم قوس يىعىن قومداي كوتەرىلىپ:  «ارينە، ءبارىمىزدىڭ ماقساتىمىز سونداي جاقسى ولەڭدى جازۋ!» دەگەن ەكەن.

ماناعى بەلگەر اعامىز باستاعان بەلگىلى توپتىڭ ورتاق پىكىرىنە ويىسساق - ءوزىنىڭ ۇلتتىق ۇلگىدەگى،  كلاسسيكالىق ادەبيەتىن دامىعان تۇردە باسقاشا بەينەمەن جەتكىزۋ نەمەسە بەينەلەۋ ونەرى جاعىنداعى وزگەشە جولدى عانا جاڭا اعىم دەپ قارايدى. مۇقاعاليدىڭ: «كۇپى كيگەن قازاقتىڭ قارا ولەڭىن، شەكپەن جاۋىپ وزىنە قايتارامىن» - دەگەنىندەي حالىق ادەبيەتىنىڭ ۋىزىنا قانا وتىرىپ ايتار وي، جەتكىزىلەر وقيعانى تاپتاۋرىنسىز تاماشا تاسىلمەن بەينەلەۋ نەمەسە وقيعانى قۇرعاق بايانداۋدان كورى ادامنىڭ جان الەمىنەن، جۇرەك لۇپىلىنەن قيال دۇنيەسىنەن سۋرەت جاساپ، ويلانۋعا جەتەلەۋ دەگەن ءسوز.

جاڭا اعىمدى ادەبيەت بەتتەرىنەن ىزدەگەن  جاتتاندى «ايقايعا» مويىن بۇرساق، مودەرنيزم (Modernism) ادەبيەتى ءحۇىىىى عاسىردىڭ ورتا شەنىنەن بۇگىنگە دەيىن جەتكەن نەگىزىنەن باتىس ەلدەرىندە بارلىققا كەلگەن زور توپتاعى ادەبي اعىمداردىڭ جالپىلىق اتاۋى ەكەنىن بىلەمىز. ول - رومانتيزم، رەاليزم سەكىلدى بايىرعى ادەبيەتتىك ۇلگىلەرگە قارسى نەمەسە ونىڭ باسقاشا بەينەلەنۋ ادىسىمەن  كەمەلدەنگەن ءتۇرى نەگىزىندە قالىپتاسقان. جالپى مودەرنيزم اتاۋى ادەبيەت قانا ەمەس ونەردەگى ءان، بي، مۋزىكا، سۋرەت، كينو سەكىلدى كوپتەگەن تۇرلەردى ءوز ءىشىن الادى.

مودەرنيزم اتاۋىنىڭ العاشقى اۋىزعا الىنۋىنا كەلسەك، الەمدىك ءىرى سوزدىكتەردە تۇسىندىرىلۋىنشە ەڭ العاش 1737 جىلى پايدا بولعان ەكەن. انگليالىق ايگىلى جازۋشى جوناتان سۋايفت (1667-1745) 1937 جىلى 23 شىلدە كۇنى جازۋشى الەكساندر پوپقا (1688-1744) جازعان حاتىندا بىلاي دەگەن: «شولاق-شولتىراڭ اقىندار بىزگە قايداعى-جايداعى ولەڭدەرىن الىپ كەلەدى، ول نارسەلەر ادامدى جيىركەندىرەتىن قىسقارعان سوزدەر مەن عاجايىپ مودەرنيزمگە تولى. اعىلشىن ءتىلىن ءدال سونداي شولاق-شولتىراڭدار بۇزادى». شىن مانىندە بۇل اتاۋدىڭ پايدا بولۋىنا عانا قاراتىلعان ۇعىم.

مودەرنيزم ادبيەتىنىڭ باستالۋ كەزەڭى جايىندا زەرتتەۋشىلەردىڭ پىكىرى ءبىر ارناعا قۇيىلمايدى. امەريكالىق اقىن يزرا پوند سياقتىلار ورتا عاسىردان كەيىنگى بەس-التى ءجۇز جىلدىق ادەبيەتتىڭ بارلىعىن مودەرنيزم دەپ اتاۋعا بولادى دەپ قارايدى. امەريكالىق ادەبيەت زەرتتەۋشى يدمۋند ۋىلسىن (1895-1972) 1870 جىلدى مودەرنيزمنىڭ باستالۋ كەزەڭى دەپ ەسەپتەيدى. انگليالىق ادەبيەت زەرتتەۋشى سرىل كانتولى (1903-1974) 1880 جىلدى مودەرنيزمنىڭ باستاۋ العان شاعى دەپ قارايدى. ال دانيالىق ايگىلى ادەبيەت سىنشىسى برانكس (Brankis) 1890 جىلدى مودەرنيزمنىڭ باستاۋ العان مەرزىمى سانايدى. سوڭعى پىكىردى قۋاتتاۋشىلار ءبىرشاما كوپ.

شىن مانىندە مودەرنيزم ادەبيەتىنىڭ ناقتى احۋالىن تىلگە تيەك ەتەتىن بولساق فرانتسيالىق سۋرەتكەر اقىن چارلس ۆوتتلەردىڭ  العاشقى كىتاپتارى جارىق كورگەن 1857 جىلداردى ايتار ەدىك. قالاي بولعان كۇندە دە چارلس ۆوتتلەردىڭ سالعان جولى عاسىرعا جالعاسىپ، ومىرشەڭدىگىن كورسەتتى. مودەرنيزم ادەبيەتى ءسيمۆوليزمدى وزەك ەتىپ ءورىسىن كەڭەيتتى. ءبىرىنشى باسقىش ءحۇىىىى عاسىردىڭ 60-90 جىلدارىندا وركەن جايسا، ەكىنشى باسقىش حح عاسىردىڭ باسىنان 20 جىلدارىنا دەيىنگى مەرزىمدى قامتيدى. ءۇشىنشى باسقىش ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان تارتىپ كۇنى بۇگىنگە دەيىن جالعاسىپ وتىر. بۇل مودەرنيزم ادەبيەتىنىڭ جالپىلىق گۇلدەنگەن كەزەڭى ەسەپتەلەدى. كولۋمبيالىق گارسيا ماركەس  سەكىلدى ايگىلى تۇلعالاردىڭ دۇنيەگە كەلۋى وسى مەزگىلدىڭ جەمىسى.

بۇل كەزدەگى مودەرنيزم اعىمى جاڭاشا تۇرلەنىپ، پوستمودەرنيزم (postmodernism) دەپ اتالعان. قاراپايىم سوزبەن ايتار بولساق پوستمودەرنيزم ادەبيەتى مودەرنيزم ادەبيەتىنىڭ ءداستۇرلى ادەبيەتپەن وتاسپايتىن تاسىلدەرىنە مۇراگەرلىك ەتە وتىرىپ، ونى ەڭ جوعارى ورەگە كوتەرىپ قانا قالماي، ارعى قاراي دامىعان تۇردە، مودەرنيزم ادەبيەتىنىڭ تۇرلىشە تاسىلىنەن دە وزگەشە، وزىنە عانا ءتان بەينەلەۋ ادىستەرىن قالىپتاستىرعان. سوندىقتان بۇل مەزگىلگە كەلگەندە مودەرنيزم ادەبيەتىنىڭ ءوزى ەجەلگى ەسكى داستۇرگە اينالا باستاعانى كورىنەدى.

اعىلشىن تىلىندەگى «post» ءسوزىنىڭ ۋاقىت جاڭالىعىنا ەمەس، ساپاعا قاراتىلعانىن ەسكەرسەك پوستمودەرنيزم دەگەن اتاۋدى ورتاعا قويۋشى ونى جاڭا ادەبي قوزعالىس رەتىندە پايدالانعان. پوستمودەرنيزم اسىلىندە مودەرنيزم ادەبيەتىنىڭ نازىكتىگى مەن سىرعا تولى جۇمباقتىعىن تۇزەتىپ، جاي وقىرماندار جەڭىل قابىلدايتىن جاڭا ءادىستى جاراتۋدى ماقسات ەتسە دە ءىس مۇنىڭ كەرىسىنشە بولعان. انگليالىق سىنشى داۆيد لوج: «مودەرنيزم ادەبيەت - كوركەمونەرى بەينەلەۋ جاعىندا جاڭالىققا بوي ۇرامىن دەپ قانشا كۇردەلەسىپ كەتسە دە بىراق وقىرمانداردىڭ شىعارمانىڭ ماڭىزى مەن ماقساتىن ءتۇسىنۋ مۇمكىندىگى بار ەدى...  پوستمودەرنيزمدىك شىعارمالاردى وقىعاندا وقىرمانداردىڭ قيىنشىلىعى ارقاشان ولاردىڭ تۇسىنىكسىزدىگى ەمەس  قايتا قۇبىلمالىلىعىندا بولسا كەرەك.  بۇنىڭ ءوزى پوستمودەرنيزمنىڭ وزىنە عانا ءتان قاسيەتى» - دەگەن ەكەن. بۇدان ءبىزدىڭ بايقايتىنىمىز ادامدار ساناسى كۇردەلەسىپ، ەلەكترون ءداۋىرىنىڭ نازىك بولشەكتەرىنە وتكەن سايىن ادەبي وزگەرىستەردىڭ بارىنشا كۇردەلەنە تۇسەتىندىگى، ءتىپتى ونىڭ كوبىنىڭ جاي وقىرماندار ۇعىمىنان الشاق كەتەتىندىگى. بۇل ارادا «ولاي بولسا شىعارما كىم ءۇشىن جازىلادى، وقىرمان ءۇشىن بە الدە ادەبيەتشى عالىمدار ءۇشىن بە؟» دەگەن ساۋال تۋى مۇمكىن. بۇعان بارىنشا جاقىن جاۋاپ بەرسەك، ادەبي بەينەلەنۋى جاعىنان الەمدىك ادەبيەتتىڭ وزىق ۇلگىسىنە، مازمۇنى جاقتان حالىقتىڭ قاجەتىن قاندىراتىن تاقىرىپقا سايعانى دۇرىس دەر ەدىك. ءدال قازىر اتىن اتاماعانمەن الەمدىك ادەبيەتتىڭ بيىگىندە مۇنداي شىعارمالار از ەمەس.

«جاڭا پروزا اعىمى» - فرانتسۋز ادەبيەتىندە باستاۋ الىپ، ناتاليا شارۋتتانىڭ 1938 جىلى جازعان «بەيىمدىلىك»، 1949 جىلى جاريالاعان «بەيتانىس ادامنىڭ بەينەسى» شىعارمالارى ءداستۇرلى پروزانىڭ بايانداۋ ۇلگىسىنە وزگەرىستەر اكەلدى.

شارۋتتانىڭ 1950 جىلى جاريالاعان «كۇمانقورلار» اتتى ماقالالار جيناعى; روبي گريلەنىڭ 1953 جىلى جاريالاعان «وشىرتكى» پوۆەسى، 1955 جىلى جاريالاعان «استىرتىن باقىلاۋ» اڭگىمەسى، ميحەل پۋتوردىڭ 1954 جىلى جاريالاعان «ميلان ساپارى»، 1956 جىلى جاريالاعان «اينۋ» شىعارمالارى، كلودي سيموننىڭ 1957 جىلى جاريالاعان «جەل»، 1958 جىلى جاريالاعان «ءشوپ»، 1960 جىلى جاريالاعان «فلاندەر جولى» شىعارمالارى «جاڭا پروزا اعىمىنىڭ» بۋىنىن بەكىتە ءتۇستى.

ال، پوەزيادا بولسا ماياكوۆسكيدىڭ 1915 جىلدان بۇرىنعى جازعان ولەڭدەرى مودەرنيزم ۇلگىسىنە بارىنشا جاقىنداي ءتۇستى.

جوعارىدا اتالعان شىعارمالاردا كوبىنەسە ادامداردىڭ جان دۇنيەسى، وي ارپالىسى ارقىلى وقيعا ءوربىپ، بايانداۋدان كورى وقىرماندى وي تەرەڭىنە تارتۋ كوزدە ۇستالعان نەمەسە وقيعا، ورىن، ۋاقىت، ادام سىندى كونە سۇردەكتى بۇزىپ، مەيلىنشە ەركىن، «ءتارتىپسىز» جۇيەمەن جۇرگەندەي كورىنەدى. وسىعان وراي بۇعازدىڭ كارى جولبارىسى حەيمەنگۋەيدىڭ «جازۋ ءستيلىڭىز قالاي دامىدى؟» دەگەن ساۋالعا بەرگەن جاۋابى ەسكە تۇسەدى: «ءار جاقتاعى مۇمكىندىكتەردى ەسكەرسەك، زاتتىڭ شىنايلىعىنا بىردەمە دەۋ قيىن. مەنىڭ جازعانىم تىم جاداعاي. وسى جاداعايلىقتى باسقالار مەنىڭ ادەبي ءادىسىم دەپ ءجۇر. بارلىق اعاتتىقتار مەن كەلەڭسىزدىكتەر وپ-وڭاي كوزگە شالىعادى. مىنە، ولار وسىندايدى ستيل دەيدى». بۇل ساۋالدىڭ جاۋابىنان ءبىزدىڭ بىلەرىمىز ادەبيەت ەشقاشان ماتەماتيكالىق فورمۋلا ەمەس، ەشقانداي فيزيكالىق قۇبىلىس تا ەمەس، ەشقانداي حيميالىق قوسپاعا دا ۇقسامايدى. ول تابيعاتتىڭ ءوزى سياقتى شەكسىز دە شەتسىز دەگەن وي ءتۇيىنى. ارينە، شەكسىز دە شەتسىز جاتقان اسپان جانە جەر، ونداعى ولشەۋسىز تاۋ-تاس، اڭ-قۇس، وزەن-كول، قۇبىلىستار، جۇمباق سىرلار ءوزى قۇراعان جاراتىلىس ورتاسىمەن عانا قۇندى. ول ەشكىمنىڭ تىزگىن-شىلبىرىنا كونبەيدى. ەندەشە، ادەبيەتتىڭ ادامداردىڭ جان الەمىنەن الاتىن ورنى دا وسىلاي باعىنىشسىز كۇيدە بولماق.

قازاق قالامگەرلەرىنىڭ جەمىستەرىنە ۇڭىلسەك، كەشەگى اباي وزىنەن بۇرىن وتكەن اقىن-جىراۋلاردىڭ ىزىنە تۇسكەننەن گورى جاڭا تۇرمەن جازبا ادەبيەتىمىزدىڭ كەرەگەسىن كەڭگە جايدى. بۇگىنگى قالام يەلەرىنەن مۇحتار ماعاۋين، اسقار سۇلەيمەنوۆ، ورالحان بوكەەۆ، مۇحتار شاحانوۆ باستاعان شوعىر شەڭبەردى بۇزىپ شەپ قۇرۋعا ۇمتىلدى. بىراق، الەم ادەبيەتى مەن وزىق ۇلتتار وركەنيەتى ءبىزدىڭ قالامگەرلەردەن وزگەشە بوگەناي تابا الا ما، جوق پا، ول جاعى ازىرشە بەيمالىم. وسى ارادا اسقار سۇلەيمەنوۆ تۋرالى بىرەر اۋىز ءسوز ايتقانىمىزدىڭ ارتىقتىعى جوق. جالپى جاڭا اعىم يدەياسىن نەمەسە وزىنە عانا ءتان جاڭاشا جازۋ ۇلگىسىن كوتەرۋدە اسەكەڭنىڭ تۇلعاسى تىم بيىك كورىنەدى. اسىرەسە جالاڭ ەلىكتەۋشىللىككە بوي ۇراتىن ۇرانشىل جاستارعا «اسقار مەكتەبىنىڭ» بەرەرى مول. ول وزگە ۇلتتان قابىلداسىن، ءوزى جاڭالىق اشسىن قازاقى تىلمەن، قىسقا دا نۇسقا ايشىقتى ورنەكپەن سويلەيدى. جورعاسىنان جاڭىلماي بارار جەرىنە جەتىپ جىعىلۋدى ويلايدى. جازۋ ۇلگىسى جاعىنان «جاڭا»، ءتىلى جاعىنان «كونە» - مىنە، ءبىزدىڭ ۇيرەنەرىمىز.

ءبىز جوعارىداعى سوزدەرىمىزدەن ادەبيەتتەگى جاڭاشىل اعىمدى اسپاننان تۇسكەن عاجايىپ «يزم» رەتىندە قاراۋىمىزدىڭ دۇرىس ەمەستىگىن بىلە الامىز. ول ءبىزدىڭ ادەبيەتىمىزدىڭ تامىرىنان كوكتەگەن، بىراق، جەمىسى وزگەشە باسقا بۋدان  سياقتى.

ارقانداي ۇلت، ارقانداي قالامگەر ءوزىنىڭ انا ءتىلىن، انا ءتىلىنىڭ ۋىزى مەن مارقايعان ادەبيەتىن، ۇلتتىق ءسوز ساپتاۋ ءتاسىلىن قايىرىپ تاستاپ، شىرقاۋ بيىككە بىردەن كوتەرىلە المايدى. جاڭا اعىم دەپ جار سالا بەرگەنىمىزدەن كورى ەڭ اۋەلى ءتىلدىڭ، ادەبيەتتىڭ نە ەكەنىن بىلگەنىمىز وڭ. قۇرلىسشى قانشا شەبەر بولعانىمەن ماتەريالسىز دانەڭە وندىرە المايدى نەمەسە ىرگەتاسسىز قۇرىلىس تۇرعىزبايدى. قۇرىلىس مەيلى قانداي ساۋلەتپەن سالىنسىن، ول ادامدارعا جىلۋ، ءلاززات باعىشتاۋى كەرەك. ادامداردىڭ جانىنا، تانىنە جىلۋ باعىشتاي الماعان ءۇي التىنمەن اپتالىپ، كۇمىسپەن قاپتالىپ تۇرسا دا سۋىق كورمەن تەڭ بولماق. ولاي بولسا ادەبيەتتەگى جازۋشىنىڭ ورنى دا اسا بيىك. «ناعىز جازۋشى باياعىنىڭ پايعامبارىمەن بارابار، ويتكەنى ول جاي جۇرتتان الدەقايدا كورەگەن كەلەدى» (ا.پ.چەحوۆ). مىنە، بۇل تاۋىپ ايتىلعان دانالىق تاعىلىم. باي تىلدىك قورى بار، كەۋدەسى كەڭ سارايداي جاندار عانا ءوز قالاعانىنشا ارەكەت جاساي الادى. ولاردىڭ ارەكەتى - ارينە، جاي ارەكەت ەمەس، تىنىمسىز ىزدەنىستەگى جازۋشىنىڭ جان ازابى، جان ازابىنىڭ ءتاتتى جەمىسى.

بۇگىنگى ادەبيەتتىڭ جاستاردان كۇتەتىن تالابى دا وسى. م. ە. سالتىكوۆ-ششەدرين ايتقانداي: «قاي جەردە بولسا دا ادەبيەت ونىڭ جەكسۇرىندىق ۇلگىسىنە قاراپ ەمەس، قوعامدى ىلگەرلەتۋشى ادال قايراتكەرىنە قاراي باعالانادى». ءبىزدىڭ ادەبيەتىمىز دە سونداي ادال قايراتكەرلەرگە مۇقتاج. ادال قايراتكەرلەردىڭ تۋ ۇستاۋشىسى ارينە جاستار. مانادان بەرى ايتقان جاڭا اعىمنىڭ يەسى دە سولار. قازاق ادەبيەتىنىڭ الەمدىك ادەبيەتتەگى ورنىن كۇرەپ، وتىن جاعۋ، كەرەگەسىن قالاپ، ۋىعىن شانشۋ، ونىڭ سۋىعىنا توڭىپ، ىستىعىنا كۇيۋ وسى بۋىننىڭ موينىندا تۇرعان اۋىر جۇك. بارلىق نارسەنى ايتۋ وڭاي، ىستەۋ قيىن ەكەنىن ەسكەرسەك جاستارىمىزدىڭ «جاڭا اعىم» (مودەرنيزم) دەپ قۇرعاق ايقايلاعانىنان كورى سونى سوقپاقتارعا ءىز سالىپ، ءوز بيىگىنەن كورىنگەنى وقىرماننىڭ دا، ادەبيەتتىڭ دە كۇتەرى بولماق. ءوزى اسقار جاساپ، ءوزى تۋ كوتەرسە وندا كوپشىلىك سوعان باعىنىپ، تابىنىپ «ادەبيەتتىڭ جاعا ۇلگىسى» - دەپ باس شۇلعىسار ەدى. ءبىز ىزدەپ تابا الماي جۇرگەن جاڭا اعىم دەگەنىمىز، انە، سول!

«اباي-اقپارات»

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1579
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2280
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3606