بەيسەنبى, 28 ناۋرىز 2024
ايماق 6676 2 پىكىر 13 جەلتوقسان, 2017 ساعات 10:43

اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءوتىنىشى كوشەرباەۆقا جەتپەي جاتىر

قۇرمەتتى رەداكتسيا! بۇل حاتتى قىزىلوردا وبلىسىنداعى بىرنەشە باق رەداكتسياسىنا جىبەرگەن بولاتىنبىز. بىراق، قابىلدامادى. ونىسى تۇسىنىكتى دە بولار. سوندىقتان، رەسپۋبليكالىق باسپاسوزگە جىبەرىپ وتىرمىن.

ەل باسىنا كۇن تۋعان زاماندا وتانىن قورعاۋدا باتىرلىقتىڭ ۇلگىسىن كورسەتكەن اتالارىمىزدىڭ ەرلىكتەرى ەشقاشان ۇمىتىلمايدى. قازاق حالقى ارقاشان بابا ەرلىگىن ۇرپاقتان ۇرپاققا وسيەت ەتىپ قالدىرعان حالىق. ءار قازاقتىڭ بويىندا وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ وتى ۇشقىن اتىپ تۇراتىندىعى سونان شىعار دەپ جاتامىز. ال، كوپ جاعدايدا، باتىر بابالارىمىزدىڭ  ەرلىگىن ەسكەرمەك تۇگىلى، ەرلىگىن كورە تۇرا باعالامايتىن ارەكەتتەرگە كۋا بولىپ ءجۇرمىز. وسى سوزىمە دالەل رەتىندە، سىزدەردىڭ باسىلىمدارىڭىز ارقىلى  قالىڭ وقىرماننىڭ جانە وبلىس اكىمى ق.كوشەرباەۆتىڭ نازارىن تومەندەگى جاعداياتقا اۋدارسام دەيمىن.

مەنىڭ نەمەرە اعام ايتپاي اۋباكىروۆ 1917 جىلدىڭ اياعىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1936 جىلى جوعارعى وقۋ ورنىن ءبىتىرىپ ءوزىنىڭ دۇنيەگە كەلگەن جەرى سىرداريا اۋدانى قاراۋىل-توبە اۋىلىنداعى باستاۋىش مەكتەبىندە مەكتەپ ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى، جاڭادان ۇيىمداستىرىلعان «قازريس» اتىنداعى كولحوزىنا 7 جىلدىق مەكتەپتىڭ ديرەكتورى بولىپ ەڭبەك جولىن باستاعان. سول مەكتەپتە، 1942 جىلدىڭ باسىندا ءوزى سۇرانىپ سوعىسقا اتتانعانشا ۇستازدىق ەتەدى. 1943 جىلدىڭ اياعىندا بەلورۋس ماڭىندا ءبىر اياعىنان جارالانىپ، ەكىنشى توپتاعى مۇگەدەكتىگىنە بايلانىستى ەلگە ورالعان. سوعىسقا دەيىنگى قىزمەتىن جالعاستىرىپ، مەكتەپ ديرەكتورى بولىپ 15 جىل ۇستازدىق ەتىپ، 1960 جىلدارى دەنساۋلىعىنا بايلانىستى زەينەتكە شىعىپ، 1988 جىلى دۇنيە سالدى. سول اسىل اعامىز وتان قورعاۋدا دا بەيبىت ومىردە دە ەرەن ەڭبەكتىڭ ۇلگىسىن كورسەتە بىلگەن باتىر ازامات بولعانىنا اۋىلداستارى مەن تۋعان تۋىستارى كۋا. وعان دالەل سوعىستا ماراپاتتالعان ەكى وردەن، 4 مەدالى. اعا لەيتەنانت شەنى مەن كومبات ورىنباسارى لاۋازىمى مەن بەيبىت ومىردەگى ەكى مەدالى.

قۇجاتتارمەن بىرگە، «ەردىڭ ەرلىگى ۇمىتىلمايدى» دەگەن قاعيدانى ەسكە الا وتىرىپ، بۇرىنعى «قازريس»، قازىرگى «دوسان» اۋىلىنداعى 2013 جىلى سالىنعان جاڭا مەكتەپكە ايتپاي اۋباكىروۆتىڭ ەسىمىن بەرۋدى سۇراپ، كەزىندە اعامىزدان ءدارىس العان اۋىل تۇرعىندارى وبلىس اۋماعىندا ءار دەڭگەيدە قىزمەت جاساپ، زەينەتكە شىققان وقۋشىلارى قوسىلىپ، قالالىق ونوماستيكالىق كوميسسياعا ءوتىنىش تۇسىرگەن بولاتىنبىز. سول ۋاقىتتا شىققان نىساندارعا ەسىم بەرۋدى ۋاقىتشا شەكتەۋ تۋرالى قاۋلىعا سايكەس ءبىراز ۋاقىت ۇزىلىستەن كەيىن، جەڭىستىڭ 70 جىلدىعى قارساڭىندا سوعىسقا قاتىسقاندارعا شەكتەۋ الىنىپ تاستالىسىمەن مەكتەپكە اۋباكىروۆتىڭ ەسىمىن بەرۋ سۇراعى قايتا كوتەرىلىپ، قالالىق ونوماستيكا بولىمىنەن قولداۋ بولعانىمەن وبلىستىق ونوماستيكالىق كوميسسيادان وتپەي قالدى. وسىلايشا، ءبۇتىن ءبىر اۋىلدىڭ ءوتىنىشى قاناعاتتاندىرىلمادى.

وبلىستىق ونوماستيكادان قر ءتىل تۋرالى زاڭىنىڭ 25 بابىنىڭ 5 تارماعىنىڭ ونوماستيكا كريتەريىنە سايكەس كەلمەگەندىكتەن قولداۋ تاپپادى دەگەن جالاڭ، تۇسىنىكسىز جاۋاپ الدىق. جالپى، شەكتەۋدەن بولەك، سوعىس ارداگەرلەرىنە ارناپ شەكتەۋ الىنعانىنا بايلانىستى 25/5 تارماعىن جەلەۋ ەتىپ، زاڭنىڭ بۇرمالانعاندىعىن دالەلدەۋ ءۇشىن «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ ارالاسۋىمەن وبلىستىق ونوماستيكا مەن ىشكى وبلىستىق ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىلارى ر.رۇستەموۆ، ا.جارىلقاعانوۆ مىرزالارمەن كەزدەسۋ وتكىزىلدى. سول كەزدەسۋدەگى 25 باپتىڭ 5 تارماعىنداعى كريتەريلەردىڭ 90 پايىزى ايتباي اۋباكىروۆتىڭ ەسىمىن مەكتەپكە بەرۋگە ەشقانداي كەدەرگى كەلتىرمەيتىنىن دالەلدەپ شىقتىم. مەنىڭ 25\5 تارماعىندا كورسەتىلگەن نۇسقالاردىڭ مەكتەپكە ايتباي اۋباكىروۆتىڭ ەسىمىن مەكتەپكە بەرۋگە تولىق سايكەس كەلەتىنىن تولىق دالەلدەگەندىكتەن جوعارىدا اتالعان لاۋازىمدى مىرزالار ءبىز بۇل ىسكە قايتا ورالىپ، ءتىپتى، بولماسا دوسان اۋىلىنان ايتباي اۋباكىروۆتىڭ اتىنان كوشە بەرۋدى قاراستىرىپ، جاقىن ارادا ءوزىمىز حابارلاسامىز دەپ تەلەفون نومىرلەرىن الىپ قالعان بولاتىن. جازدىڭ كۇنى ول كىسىلەردەن حابار بولماعان سوڭ، ءوزىم حابارلاسىپ ەدىم. ءبىز «ەكسپو-2017» كورمەسىندە ءجۇرمىز، 2-3 كۇندە ەلگە ورالىسىمەن ءوزىمىز حابارلاسامىز دەگەن جاۋابىن العانىممەن ەشقانداي بايلانىس بولعان جوق.

اكىمدىك شەنەۋنىكتەرىنىڭ ءسوز بۇيداعا سالۋىنا قاراپ، بۇل ءىستىڭ وڭ شەشىلۋىنە مۇددەلى ەمەستىگىنە كوزىم جەتتى. بۇلار نەلىكتەن ايتباي اۋباكىروۆتىڭ  ەسىمىن بەرۋگە كەدەرگى كەلتىرىپ، قۇلىقسىزدىق تانىتىپ ءجۇر دەگەن زاڭدى سۇراق تۋى مۇمكىن. ونىڭ سەبەبى، ادامي فاكتور. وعان دالەل، مەكتەپكە ەسىم بەرۋ ماسەلەسىن اۋىل تۇرعىندارى كوتەرىسىمەن بىزبەن قاتارلاسا بىرنەشە شاعىن توپ ءوز تۋىستارىنىڭ ەسىمىن بەرۋدى سۇراپ، 3-4 ەسىمدەردى ۇسىنىپ ەدى. اۋىل تۇرعىندارى ولاردىڭ ءوتىنىشىن قابىلداماي قويدى. سەبەبى، ول كىسىلەردىڭ اۋىل تۇرعىندارى بولسا دا، بۇل اۋىلعا مەكتەپكە، مىسقىلداي دا قاتىسى بولعان ەمەس. وسىنداي كەلەڭسىز جاعدايلاردى ەسكەرىپ، وسى ىسكە وڭ باعا بەرۋدىڭ ورنىنا وسى جۇمىستى كۇردەلەندىرىپ جىبەرگەن وبلىستىق ونوماستيكا توراعاسى ر. رۇستەموۆ پەن ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى ا. جارىلقانوۆقا وڭ باعىت بەرىپ، ماسەلەنىڭ دۇرىس شەشىلۋىنە ىقپال ەتەر دەگەن ۇمىتپەن ايتباي اۋباكىروۆتىڭ بارلىق قۇجاتتارىن كوشىرمەسىمەن قوسىپ، وبلىس اكىمى ق.كوشەرباەۆتىڭ اتىنا جولداعان بولاتىنمىن. اكىمدىكتەن العان جاۋابىما قاراپ، مەنىڭ ءوتىنىشىم اكىمنىڭ قولىنا تيگەنىنە كۇمانداندىم.  سەبەبى، قىزىلوردا حالقىنا وڭىرگە دەگەن ەرەن ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا وبلىس جۇرتشىلىعىنىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە بولەنىپ جۇرگەن اكىم وتىنىشتەگى كەلەڭسىزدىكتەردى وقىسا، ايتباي اۋباكىروۆتەي اتالارىمىزدىڭ ەرەن ەرلىكتەرىنە بەي جاي قاراپ، سىرعىما جاۋاپ بەرەتىنىنە كۇماندانامىن. ايتپاقشى، الگى «كەدەرگى كەلتىرۋشى» وبلىستىق ونوماستيكا كوميسسياسىنىڭ  توراعاسى ر. رۇستەموۆتىڭ قاتەسىن كورسەتىپ، وبلىس اكىمى كوشەرباەۆتىڭ اتىنا جازعان وتىنىشىمە ە. رۇستەموۆ دەگەن «شەنەۋنىكتىڭ» جاۋاپ بەرگەنىنە قاراپ، ءوتىنىشىمنىڭ وبلىس اكىمىنىڭ قولىنا تيمەگەنىنە كۇمانىم ءارى قاراي نىعايا ءتۇستى. سوندا، وبلىستىق ونوماستيكا كوميسسياسىنىڭ توراعاسى ر.رۇستەموۆ پەن وبلىس اكىمىنىڭ اتىنان جاۋاپ بەرگەن مىرزانىڭ فاميليالاس بولۋى دا كەزدەيسوقتىق پا؟ الدە، «اعايىندى» شەنەۋنىك پە؟

قازاق بولىپ تۋعان ۇلت جاندى ازامات رەتىندە مەنى تولعاندىراتىن جاعداي، كەيبىرەۋلەردىڭ جالعان اتاق ءۇشىن بايلىعىن لاۋازىمىن پايدالانىپ، كەزىندە جەمقور، پاراقور اتانىپ، حالىق قازىناسىن تالان تاراجعا سالعان اتا-اكەلەرىنە كوشە، اۋىل-نىساندارعا ەسىمىن بەرگىزۋگە بارلىق مۇمكىنشىلىگىن پايدالانسا، سونىڭ زاڭدىلىعىن قاداعالايتىن قۇزىرلى ورگانداردىڭ قولداۋىمەن ەسىمدەرى بەرىلىپ، ءتىپتى قىلمىس جاساپ تۇرمەدە وتىرىپ كەلگەندەر قىزىلوردا قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى دەگەن اتاعىمەن «قىزىل كىتاپقا» ەنگەندەردىڭ بىرازىمەن تانىس، قىزمەتتەس تە  بولعانمىن. وتانىن قورعاپ، ەرلىك جاساپ، بەيبىت ومىردە شاكىرتتەرىنە ءبىلىم بۇلاعىن سىڭىرگەن ايتباي اۋباكىروۆتىڭ اۋىل مەكتەبىنە ەسىمىن بەرۋ ءىسىنىڭ نەلىكتەن سونشا كۇردەلەنىپ كەتكەنىنە تاڭىم بار. وزدەرىنىڭ جامان، پاسىق قارەكەتتەرىن وتكىزۋ ءۇشىن جاقسىلىقتىڭ تامىرىنا بالتا شاپقاندى قاشان قويار ەكەنبىز؟ قىزىلوردا وبلىسى اكىمدىگىنىڭ شەنەۋنىكتەرىنەن جاۋاپ كۇتەمىن!

وڭداسىن ىسقاقوۆ

Abai.kz

 

2 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1562
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2253
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3508