سارسەنبى, 24 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 3328 0 پىكىر 1 جەلتوقسان, 2010 ساعات 04:27

قازاقستان استانا دەكلاراتسياسىندا ترانسكونتينەنتالدىق قاۋىپسىزدىك جۇيەسىندە ەقىۇ ءرولىن ارتتىرۋ قاجەتتىگىن بەكىتپەكشى

الماتى. 30 قاراشا. قازتاگ – قازاقستان قاۋىپسىزدىكتىڭ حالىقارالىق جانە ايماقتىق قۇرىلىمدارىنداعى ەقىۇ ءرولىن ناقىتالاۋدى ۇسىنادى. جانە ول استانا ءسامميتىنىڭ قورىتىندى دەكلاراتسياسىندا بەكىتىلىۋى ءتيىس، دەپ ەسەپتەيدى ەقىۇ-نىڭ ءىس باسىنداعى توراعاسى، قر مەملەكەتتىك حاتشىسى – سىرتقى ىستەر ءمينيسترى قانات ساۋداباەۆ.

«قاۋىپسىزدىكتىڭ حالىقارالىق جانە ايماقتىق قۇرىلىمدارىنداعى ەقىۇ ءرولىن ناقىتىراق انىقتاۋ قاجەت، باسقا دا حالىقارالىق ۇيىمدارمەن ىنتىماقتاستىق جانە ۇيلەستىرۋ دەڭگەيىن 1999-شى جىلعى كووپرەاتيۆتىك پلاتفوورما نەگىزىندە كوتەرۋ كەرەك»، - دەدى ق. ساۋداباەۆ سەيسەنبى كۇنى ەقىۇ پا بيۋرو وتىرىسىندا سويلەگەن سوزىندە. ونىڭ سويلەگەن ءسوزىنىڭ ءماتىنىن قر ءسىم ءباسپاسوز قىزمەتى تاراتتى.

ول قازاقستان ءوزىنىڭ ەقىۇ-عا توراعالىعى كەزەڭىندە مەملەكەتارالىق قۇرىلىمداردىڭ قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى ءتيىمدى ىنتىماقتاستىعىنا سەپتىگىن تيگىزۋگە ۇمتىلعانىن ەسكە سالدى. ولاردىڭ «پراگماتيكالىق ديالوگى ترانسكونتينەنتالدىق قاۋىپسىزدىك بەلبەۋىن قۇرۋدىڭ نەگىزىن قالاۋعا باعىتتالعان»، - دەپ اتاپ كورسەتتى ديپلومات.

الماتى. 30 قاراشا. قازتاگ – قازاقستان قاۋىپسىزدىكتىڭ حالىقارالىق جانە ايماقتىق قۇرىلىمدارىنداعى ەقىۇ ءرولىن ناقىتالاۋدى ۇسىنادى. جانە ول استانا ءسامميتىنىڭ قورىتىندى دەكلاراتسياسىندا بەكىتىلىۋى ءتيىس، دەپ ەسەپتەيدى ەقىۇ-نىڭ ءىس باسىنداعى توراعاسى، قر مەملەكەتتىك حاتشىسى – سىرتقى ىستەر ءمينيسترى قانات ساۋداباەۆ.

«قاۋىپسىزدىكتىڭ حالىقارالىق جانە ايماقتىق قۇرىلىمدارىنداعى ەقىۇ ءرولىن ناقىتىراق انىقتاۋ قاجەت، باسقا دا حالىقارالىق ۇيىمدارمەن ىنتىماقتاستىق جانە ۇيلەستىرۋ دەڭگەيىن 1999-شى جىلعى كووپرەاتيۆتىك پلاتفوورما نەگىزىندە كوتەرۋ كەرەك»، - دەدى ق. ساۋداباەۆ سەيسەنبى كۇنى ەقىۇ پا بيۋرو وتىرىسىندا سويلەگەن سوزىندە. ونىڭ سويلەگەن ءسوزىنىڭ ءماتىنىن قر ءسىم ءباسپاسوز قىزمەتى تاراتتى.

ول قازاقستان ءوزىنىڭ ەقىۇ-عا توراعالىعى كەزەڭىندە مەملەكەتارالىق قۇرىلىمداردىڭ قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى ءتيىمدى ىنتىماقتاستىعىنا سەپتىگىن تيگىزۋگە ۇمتىلعانىن ەسكە سالدى. ولاردىڭ «پراگماتيكالىق ديالوگى ترانسكونتينەنتالدىق قاۋىپسىزدىك بەلبەۋىن قۇرۋدىڭ نەگىزىن قالاۋعا باعىتتالعان»، - دەپ اتاپ كورسەتتى ديپلومات.

ول ءسامميتتىڭ قورىتىندى قۇجاتىنىڭ مازمۇنى بويىنشا كونسەنسۋسقا قول جەتكىزۋ ماڭىزدىلىعىنا ەرەكشە توقتالىپ، ونىڭ سامميت جۇمىسىنىڭ ناتيجەلىگىنىڭ كورسەتكىشى بولاتىنىن اتاپ ءوتتى. «بۇگىن استانادا ەقىۇ-نىڭ تۇراقتى كەڭەسىنىڭ قورىتىندى وتىرىسىندا ءسامميتتىڭ قورىتىندى قۇجاتتارىنىڭ اقتىق نۇسقاسى قاراستىرىلىپ وتىر. ونى ءبىزدىڭ ەلدەردىڭ باسشىلارى قابىلداۋى ءتيىس. وسىعان بايلانىستى استانا دەكلاراتسياسىنىڭ مازمۇندىق نەگىزىن قالايتىن كەيبىر مىندەتتى كومپانەنتتەرىنە توقتاعىم كەلەدى»، - دەدى ق. ساۋداباەۆ ەقىۇ پا بيۋروسىنىڭ وتىرىسىنا قاتىسۋشىلارعا قاراتىپ.

ول سونداي-اق، ءبىزدىڭ ايماقتاعى قارۋ-جاراقتى باقىلاۋ مەن سەنىم شارالارى رەجيمىن نىعايتۋدا كۇش جىگەردى جانداندىرۋعا ناقتى سەرپىن بەرۋ قاجەتتىلىگىن دەكلاراتسيادا كورسەتۋ ماڭىزدى دەپ ەسەپتەيدى.  «ترانسۇلتتىق قاۋىپ-قاتەرلەرگە، ونىڭ ىشىندە ۇيىمنىڭ اۋماعىنان تىس جەرلەردەگى دە قاتەرلەرگە، اتاپ ايتقاندا اۋعانستاننان تونگەن قاۋىپ-قاتارگە قارسى كۇرەستە ەقىۇ قىزمەتىن كۇشەيتۋ قاجەت»، - دەپ ۇسىندى مەمحاتشى.

ونىڭ پىكىرىنشە، دەكلاراتسيادا «شيەلەنىستەردىڭ الدىن الۋدا، بولدىرماۋدا جانە شەشۋدە، داعدارىستىق جاعدايدى باسقارۋدا جانە شيەلەنىستەن سوڭعى ساۋىقتىرۋدا ەقىۇ الەۋەتى نىعايتىلسىن»  دەگەن پۋنكتى بەكىتۋ كەرەك. ەقىۇ جاۋاپكەرشىلىگىندەگى اۋماقتا شيەلەنىستەر قاۋپىن تومەندەتۋ ءۇشىن ۇلتارالىق جانە دىنارالىق تولەرانتتىق ماسەلەسىنە ەرەكشە نازار اۋدارىلۋى كەرەك، دەپ ەسەپتەيدى مەمحاتشى.

ق. ساۋداباەۆ ەقىۇ نەگىزگە الىناتىن ۇستانىمدارى – قۇقىق پەن ادام قۇقىعى جانە ونىڭ نەگىزگى بوستاندىقتارىن سىيلاۋ ۇستەمدىگى – كەلەشەكتەدە قاۋىپسىزدىك قاۋىمداستىعىنىڭ مىزعىماس بولىگى بولاتىنىن اتاپ كورسەتتى. وسىعان بايلانىستى «ءبىزدىڭ ەلدەردە ەتى ءتىرى، بەلسەندى ازاماتتىق قوعام جۇمىسى مەن ونى قالىپتاستىرۋدى قولداۋ» قاجەت، دەپ ەسەپتەيدى ول. ال ەكونوميكالىق ەركىندىك، الەۋمەتتىك ادىلدىك پەن قورشاعان ورتانى قورعاۋ ماسەلەسىندەگى جاۋاپكەرشىلىك جالپى قاۋىپسىزدىكتىڭ ءبىر بولىگى بولىپ قالا بەرۋى كەرەك.

«جوعارىدا اتالعانداردىڭ بارلىعى، ونىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ ىنتىماقتاستىعىمىزدىڭ ناقتى ماقساتتارى مەن باعدارلارىن، نەگىزگى باعىتىن ايقىندايتىن ءىس-ارەكەت جوسپارى استانا ءسامميتىنىڭ قورىتىندى قۇجاتىندا قانداي تۇردە دە بەكىتىلۋى ءتيىس»، - دەپ اتاپ كورسەتتى ق. ساۋداباەۆ.

0 پىكىر