سارسەنبى, 24 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 6619 2 پىكىر 11 مامىر, 2017 ساعات 13:31

1,32 تريلليون تەڭگە - شەنەۋنىكتەرگە... حالىققا شە؟

بيىل مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى مەن جول شىعىندارىنا بولىنەتىن قارجى 20 ميلليارد تەڭگەگە وسەدى. وسەدى دە 1,32 تريلليون تەڭگەگە جەتەدى. Energyprom سولاي دەپ حابارلادى.

بۇل قازاقستان بيلىگىنىڭ ەسىگى مەن تورىندەگى "تورەلەرگە" تولەنەتىن جالاقىنىڭ بىلتىرعى جىلمەن سالىستىرعاندا 1%-عا ارتقاندىعىن كورسەتەدى.  ال ەلىمىزدە 98,9 مىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتكەر بار. ولاردىڭ 53 مىڭى ورتالىق باسقارۋ اپپاراتتارىندا جۇمىس جاساسا، قالعان 46 مىڭى ايماقتاردا تىركەلگەن.

الگى ايتىپ وتىرعان 1,32 تريلليون تەڭگەنىڭ ءوز ورنى بار كورىنەدى. 1,2 تريلليون تەڭگە شەندى ازاماتتاردىڭ جالاقىسى رەتىندە ەسەپتەلسە، تاعى 112 ميلليارد تەڭگەنى وتەماقىعا بەرمەك. 7 ميلليارد قوسىمشا شىعىندارعا، ال 242 ميلليون تەڭگە شەنەۋنىك مىرزالار مەن حانىمداردىڭ زەينەتاقى جارناسىنا جۇمسالماق كورىنەدى.

"اقساۋساق" اعالاردىڭ ايلىق تابىسى ميلليونعا جۋىقتايدى. مىنە سولاي. ءساۋىر ايىندا ەلىمىز دەپۋتاتتاردىڭ جالاقىسىن 900 مىڭ تەڭگەگە كوتەرگەنى بەلگىلى.

ال  2016 جىلعى دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، وبلىس اكىمدەرىنىڭ ايلىق جالاقىلارى 500 مىڭنان 900 مىڭعا دەيىن جەتكەن.
استانا قالاسىنىڭ اكىمى اسەت يسەكەشەۆ مىرزا ايىنا 700 مىڭنان 900 مىڭعا جۋىق جالاقى الىپ وتىر.
ال قر جوعارعى سوت توراعاسى قايرات ءمامي مىرزا بىلتىر 1,1 ميلليون تەڭگە ايلىق الاتىنىن ءوزى ايتقان. 1,1 ميلليون ايلىق جالاقى ەكەنىن ەسكەرسەك، 12 ايلىق ەسەپتە قايرات مىرزانىڭ تابىسى 13,2 ميلليون تەڭگەگە جەتەتىن كورىنەدى.
قازاقستانداعى قارا جۇمىسشىلاردىڭ قارابايىر تابىسى استاناداعى ازاماتتاردىڭ ايلىعىمەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى.
پارادوكس. مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەرگە، حالىق قىزمەتكەرلەرىنە سالىستىرمالى تۇردە جوعارى جالاقى تاعايىنداپ وتىرعان قازاقستاندا ەڭ تومەنگى ايلىق مولشەرى 22 859 تەڭگەنى قۇرايدى.ورتاشا جالاقى ورتايىپ قالدى.

2017 جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىنداعى جاعداي بويىنشا قازاقستاندا ءبىر قىزمەتكەردىڭ ورتاشا ايلىق جالاقىسى 93 909 تەڭگەنى قۇراعان. ستاتيستيكا كوميتەتى تاراتقان اقپارات بويىنشا، سالالىق قۇرىلىمدا ەڭ جوعارى جالاقى قارجى جانە ساقتاندىرۋ قىزمەتىندە – 162 929 تەڭگە، كولىك جانە لوگيستيكا – 149 991 تەڭگە، اقپارات جانە بايلانىس قىزمەتكەرلەرى ءۇشىنشى ورىندا، ولاردىڭ جالاقىسى 131 248 تەڭگەنى قۇراعان.  تومەن جالاقى دەڭگەيى اكىمشىلىك جانە قوسالقى قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنداعى قىزمەتكەرلەردە – 65 720 تەڭگە. ونەر، ويىن-ساۋىق جانە دەمالىس سالالارىنىڭ ەڭبەككەرلەرى ايىنا 71 660 تەڭگە الىپ كەلەدى. سالىستىرا قاراساق، 2016 جىلى قازاقستانداعى ورتاشا ايلىق مولشەرى 135 مىڭ تەڭگە بولدى. بيىلعى ءبىرىنشى توقسانداعى ورتاشا جالاقى كادىمگىدەي ورتايىپ-اق قالعان.

سونىمەن قاتار، بىلتىرعى جىلدىڭ قورىتىندى ەسەبى بويىنشا، ەلىمىزدە جۇمىسسىزدار سانى 8 پايىزعا ءوسىپتى.

راسۋل جۇمالى، ساياساتتانۋشى:

- ءار ەلدە  شەنەۋنىكتەرگە تولەنەتىن ايلىق ءار ءتۇرلى. بىزدە جوعارى. ءبىر قىزىعى ۇلىبريتانيا، اۆتستراليا سەكىلدى اۋقاتتى ەلدەر مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەرگە ورتاشا جانە ورتادان تومەن ايلىق تولەيدى. ءتىپتى، اقش سەكىلدى الپاۋىت مەملەكەت - سەنات پەن كونگرەسستىڭ دەپۋتاتتارىنا ورتاشا ايلىق تولەيدى. سويتەدى دە، دەپۋتاتتارعا (سەناتورلار مەن كونگرەسسمەندەرگە) ەشقانداي الەۋمەتتىك جەڭىلدىك جاسامايدى. ءار شتاتتان كەلگەندەر ءوز قاراجاتتارىنا ءۇي جالداپ تۇرادى، كولىك جالداپ مىنەدى. 

ال سينگاپۋر الەم بويىنشا شەنەۋنىكتەرگە ەڭ جوعارعى جالاقى تاعايىنداعان ەل. ونىڭ باسشىسى بولعان لي كۋان يۋ شەنەۋنىكتەرگە ەڭ جوعارعى جالاقى بەرۋ ارقىلى جەمقورلىقپەن كۇرەسكەنى بەلگىلى. 

بىزدە شە؟ وتكەن ايدا عانا دەپۋتاتتارعا جوعارعى ايلىق تاعايىندالدى. قوسىمشا تەگىن باسپانا، تەگىن كولىكتەرى تاعى بار. بولماسىن دەمەيمىز، تەك سوعان ساي بولسا كانە؟

نۇرزات توعجان
Abai.kz
2 پىكىر