جۇما, 29 ناۋرىز 2024
بيلىك 77147 0 پىكىر 6 شىلدە, 2017 ساعات 21:16

رۋحاني جاڭعىرۋ – قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋىنىڭ نەگىزى

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىنا قاتىستى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى گۇلشارا ابدىقالىقوۆا ءوز ويىن ءبىلدىردى، - دەپ حابارلايدى اbai.kz اقپاراتتىق پورتالى. ءبىز مەملەكەتتىك حاتشىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىنا قاتىستى پىكىرىن تولىعىمەن وقىرمان نازارىنا ۇسىنىپ وتىرمىز.

ماقالانى وقىپ شىققاننان كەيىنگى العاشقى بايقايتىنىمىز، ويدى جەتكىزۋدەگى ەرەكشە مانەرلىلىك، دالدىك پەن قاراپايىمدىق. سونىمەن بىرگە، بۇل ەڭبەك مەيلىنشە تەرەڭ، كۇردەلى ءارى كەمەلدىگىمەن ەرەكشەلەنەدى. ەلىمىزدەگى رۋحاني جاڭعىرۋدىڭ تۇجىرىمدامالىق باعدارى مينيستردەن باستاپ، قاتارداعى قاراپايىم ازامات تۇسىنەتىن، بارشاعا ۇعىنىقتى، باي ءارى ىقشام تىلمەن جەتكىزىلەدى. بيىلعى جىلدان باستاپ قازاقستان جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىككە قول جەتكىزۋگە باعىتتالعان ەلىمىزدىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋىن ىسكە اسىرۋعا كىرىسكەنى بارشاعا بەلگىلى. ونىڭ باستى ماقساتى – ۇلت جوسپارىن ورىنداۋ اياسىندا الەمنىڭ ەڭ وزىق 30 ەلىنىڭ قاتارىنا كىرۋ بولىپ تابىلادى.

بۇعان دەيىن ەلىمىز جاڭا تاۋەلسىز مەملەكەتتى قۇرۋ ارقىلى ءبىرىنشى جاڭعىرۋدى جۇزەگە اسىردى. سودان كەيىن «قازاقستان–2030» ستراتەگياسىن قابىلدادى جانە استانانى سالدى. ناتيجەسىندە ەلىمىز الەمنىڭ دامىعان 50 ەلىنىڭ قاتارىنا كىردى. بۇل ەكىنشى جاڭعىرۋدىڭ ناتيجەلەرى.

مۇنىڭ ءبارىن تاراتىپ ايتىپ وتىرۋ سەبەبىمىز ەلىمىزدىڭ جۇيەلى ءارى دايەكتى ەۆوليۋتسيالىق دامۋىنا باعىتتالعان مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ ءوزارا بايلانىسى مەن ساباقتاستىعىن كورسەتۋدى ماقسات تۇتىپ وتىرمىز.

بۇگىنگى تاڭدا قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا ساياسي رەفورما، ەكونوميكالىق ءوسىمنىڭ جاڭا مودەلىن قۇرۋ جانە رۋحاني جاڭعىرۋ سياقتى ءۇش جاڭعىرۋ ۇدەرىسى جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى.

اتالعان ۇدەرىستەردىڭ قاتارىندا رۋحاني سالانى جاڭعىرتۋ نەگىزگى باعىت بولىپ تابىلادى. مۇنداي اكسيومالىق بايلام جاساۋعا بەرىك نەگىز بار دەپ ويلايمىن. البەتتە، ساياسي جانە ەكونوميكالىق جاڭعىرۋدىڭ جەتىستىگى، ءبىرىنشى كەزەكتە، رۋحاني قاتىناستار باسىمدىق الاتىن قوعامدىق سانانىڭ دەڭگەيىنە بايلانىستى بولماق. سوندىقتان، بۇگىنگى تاڭدا رۋحاني جاڭعىرۋ ەڭ وزەكتى مىندەتتەردىڭ الدىڭعى قاتارىنا شىعىپ وتىر.

بۇل ورايدا، ەڭ اۋەلى، جالپىۇلتتىق قۇندىلىقتاردى تەرەڭدەتۋ نەگىزىندە ءتۇبىرلى وزگەرىستەردى قاجەت ەتىپ وتىرعان وسى سالانىڭ بۇگىنگى جاي-كۇيىن اتاۋعا بولادى.

ماسەلەن، ەگەر دە بيىك مىنبەردە زەردەلەيتىن بولساق، بىزدە دەموكراتيانىڭ باستى بەلگىسى سانالاتىن سايلامالى ۇدەرىس ساياسي ومىردە ءوزىنىڭ ورنىن تاپتى. بيىلعى جىلى كونستيتۋتسيالىق رەفورمالاردىڭ اياسىندا ەل پرەزيدەنتىنىڭ بىرقاتار وكىلەتتىكتەرى بيلىكتىڭ وزگە تارماقتارىنا بەرىلدى. وسىعان وراي، مەملەكەت باسشىسى پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا ءسوز سويلەپ «ءبىز ءجۇرىپ كەلەمىز، بىرتىندەپ العا باسۋدامىز، ياعني بۇل قوعامدى دەموكراتيالاندىرۋدىڭ ساتىلارىنىڭ ءبىرى... باسقا مەملەكەتتەر وزدەرىندە بار دەموكراتياعا جۇزدەگەن جىلدار بويى ءجۇردى... دەموكراتيا – بۇل جولدىڭ باسى ەمەس، بۇل جولدىڭ اياعى، ول ءبىزدىڭ ماقساتىمىز»، ەكەنىن اتاپ كورسەتتى.

ەكونوميكاعا كەلەتىن بولساق، قازاقستان نارىقتىق ەكونوميكانىڭ كورنەكتى ۇلگىلەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. مىسالى، بۇگىندە مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ۇكىمەت ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جانە دامۋ ۇيىمىنا (ەىدۇ) مۇشە كوپتەگەن ەلدەردىڭ ءىجو-ءنىڭ 15%-ى دەڭگەيى كولەمىندەگى مەملەكەتتىڭ ەكونوميكاعا قاتىسۋىن ازايتۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزۋدە. مەملەكەتتىڭ ەكونوميكاعا قاتىسۋ ۇلەسىن ەسەپكە العاندا، مەملەكەتتىڭ باقىلاۋىنداعى جانە جاناما باقىلاۋىنداعى ۇيىمداردىڭ ءىجو-گە شاققانداعى جالپى قوسىمشا قۇنىنىڭ (جقق) اراقاتىناسى ەسكەرىلەدى. 2014-2015 جىلداردىڭ قورىتىندىلارى بويىنشا جقق-نىڭ ءىجو-گە اراقاتىناسى 21,1% جانە 19,1%-دى قۇرادى.

مەملەكەتتىڭ ەكونوميكاداعى قاتىسۋىن قىسقارتۋ مىنالار ارقىلى قامتاماسىز ەتىلەدى:

–مەملەكەتتىك مەنشىكتى جەكەشەلەندىرۋ جانە كۆازيمەملەكەتتىك سەكتورداعى اكتيۆتەردى ىسكە اسىرۋ;

-ۇلتتىق حولدينگتەردى ترانسفورماتسيالاۋ;

كاسىپكەرلىك كودەكستە قارىستىرىلعان «Yellow Pages Rule» قاعيداتتارىن ىسكە اسىرۋ.

2016-2020 جىلدارعا ارنالعان جەكەشەلەندىرۋدىڭ كەشەندى جوسپارىندا 780 ۇيىمدى، ونىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك مەنشىكتەگى 64 بارىنشا ءىرى كومپانيالاردى، اتاپ ايتساق، «سامرۇق-قازىنا» ۇلتتىق ءال-اۋقات قورى، «بايتەرەك»، «قازاگرو» اكتسيونەرلىك قوعامدارى، «سامرۇق-قازىنا» ۇلتتىق ءال-اۋقات قورى» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ قۇرامىنا كىرەتىن 171 ەنشىلەس جانە تاۋەلدى ۇيىمداردى، سونداي-اق، جەكەشەلەندىرۋدىڭ، مەملەكەت-جەكە مەنشىك باعىنىشتى ارىپتەستىكگى جانە تاراتۋ ناتيجەسىندە باسەكەلەستىك ورتاعا بەرىلگەن 545 كاسىپورىندى ىسكە اسىرۋ قاراستىرىلعان.

قابىلدانعان شارالار مەملەكەتتىڭ ەكونوميكاعى قاتىسۋىن ەلەۋلى قىسقارتادى جانە ەلىمىزدە جەكە باستامالاردىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرادى.

رۋحاني-مادەني سالاعا قاتىستى ازىرگە مۇنداي وزگەرىستى ايتا المايمىز. ارينە، اتالعان سالانى تۇتاستاي نارىققا بەرۋ جونىندە اڭگىمە قوزعالىپ وتىرعان جوق. باستى ماقسات مەملەكەتتىڭ جانە ازاماتتىق قوعامنىڭ ءوزارا ءىس- قيمىلىنىڭ نەگىزىندە بارشا رۋحانياتتى جاڭعىرتۋ بولىپ تابىلادى. بۇل ورايدا، ەلىمىزدە 2014 جىلدان بەرى قازاقستاندىقتاردىڭ جوعارى رۋحانيلىعى مەن مادەني مەنتالدىعىنىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەني ساياساتىنىڭ تۇجىرىمداماسى ىسكە اسىرىلۋدا. مادەنيەت رۋحانياتتىڭ ىرگەسى اجىراعىسىز قۇرىلىمى ەكەنى ايان. ال، كەيىنگى جىلدارى مادەنيەتتىڭ ەڭ نەگىزگى وزەگى رۋحاني سالادا ءتۇبىرلى جاڭعىرۋلار جۇرگىزىلگەن جوق.

ەلباسىنىڭ باعدارلامالىق ماقالاسى – بۇل، ەڭ اۋەلى ءححى عاسىردا شىنايى ومىردە ۇلتتىق سانانى ايقىندايتىن جانە قوعامدىق سانانى وزگەرتۋ جولدارىنىڭ جالپى باعىتتارىن بەلگىلەيتىن دۇنيەتانىمدىق-يدەولوگيالىق ماقالا. ونىڭ ماقساتى كۇشتى ءارى جاۋاپتى ادامداردىڭ ءبىرتۇتاس ۇلتىن قۇرۋ بولىپ تابىلادى. ماقالا كىرىسپەدەن، «حح عاسىرداعى ۇلتتىق سانا تۋرالى»، «تاياۋ جىلدارداعى مىندەتتەر» اتتى ەكى نەگىزگى تاراۋدان جانە قورىتىندىدان تۇرادى.

ەڭ اۋەلى، ەل پرەزيدەنتى تاراپىنان بۇگىنگى تاڭدا ادامزات قوعامى جيناقتاعان اسا زور وركەنيەت تاجىريبەسىنە زەردەلى تالداۋ جاساۋ بويىنشا قىرۋار جۇمىس جۇرگىزىلگەنىن كورۋگە بولادى.

ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىنگى V-VI عاسىرلاردا ءومىر سۇرگەن قىتايدىڭ ەجەلگى ويشىلى كونفۋتسي ادامنىڭ ءومىرى ەڭ اۋەلى مورالمەن رەتتەلۋى ءتيىس ەكەنىن تۇجىرىمداپ بەردى. بۇعان ءبىلىم مەن تاربيەنىڭ ارقاسىندا قالىپتاساتىن دۇرىس ادامگەرشىلىك ادەپتەردىڭ ەرەجەسى لي ۇعىمىن ناسيحاتتاۋ نەگىز بولدى. قىتاي ءوزىنىڭ جۇزدەگەن جىلداردان بەرگى ءومىر سالتىندا كونفۋتسيدىڭ وسى وسيەتتەرىنە بارىنشا ادالدىعىن كورسەتىپ كەلەدى.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ جوعارى رۋحاني دامۋعا قاتىستى ءسوزى دۇنيەتانىمدىق سالاداعى جاڭعىرۋ بويىنشا قولدانىلعان جاڭاشا ۇعىم. «سانانى جاڭعىرتۋدىڭ» مازمۇنىن نەگىزدەي وتىرىپ، پرەزيدەنت جاڭعىرۋدىڭ 6 باعىتىن بەلگىلەيدى:

1. باسەكەگە قابىلەتتىلىك;

2. پراگماتيزم;

3. ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ;

4. ءبىلىمنىڭ سالتانات قۇرۋى;

5. قازاقستاننىڭ رەۆوليۋتسيالىق ەمەس، ەۆوليۋتسيالىق دامۋى;

6. سانانىڭ اشىقتىعى.

بۇل باعىتتاردىڭ ءبارى بارىنشا وزەكتەندىرىلگەن جانە ۋاقىتتىڭ تالاپتارىنا ناقتى جاۋاپ بەرەدى. ولاردىڭ ارقايسىسىنا ەگجەي-تەگجەيلى توقتالۋ ماقالانىڭ باستى مىندەتى ەمەس ەكەنىن ەسكەرىپ، ءبىز ەكىنشى جانە ءۇشىنشى جاڭعىرۋلار – «پراگماتيزم» جانە «ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋعا» نازار اۋدارساق.

ەل پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «اۋەلى ەكونوميكا، سودان كەيىن ساياسات» اتتى ايگىلى ءپرينتسيپى بارشاعا تانىس. ءبىزدىڭ ويىمىزشا، ونىڭ ساباقتاسا دامۋى قوعامدىق سانانى جاڭعىرتۋدا ايقىن كورىنەدى. الەمنىڭ جەتەكشى ەلدەرىن تابىسقا جەتكىزگەن ناقتى پراگماتيزم يگىلىككە قول جەتكىزۋدىڭ امبەباپ كىلتى بولىپ سانالادى. ءدال وسىنىڭ ارقاسىندا قوعامدىق-ەكونوميكالىق فورماتسيا رەتىندە كاپيتاليزم قۇردىمعا كەتكەن ءسوتسياليزمدى ءبىرجولاتا جەڭدى.

ماقالادا ءبىزدىڭ ۇلتتىق كودىمىزداعى پراگماتيزمنىڭ بار ەكەندىگىنە دالمە-ءدال نەگىزدەمە بەرىلەدى. ۇلى دالاداعى قاتاڭ تابيعي جاعدايلار مەن شولەيتتى جەرلەردەگى تىرشىلىكپەن بايلانىسقان كوشپەندىلىك ءداستۇرى اتا-بابالارىمىزدىڭ بويىنا تابيعاتپەن ۇندەسكەن ءومىر سالتىن، ياعني پراگماتيزمدى قالىپتاستىردى. وتكەن عاسىرلارداعى قوعامدىق-ساياسي ويدىڭ دامۋىنا تالداۋ جاساي وتىرىپ، ەلباسى راديكالدىق يدەولوگيانىڭ زامانى مۇلدەم كەلمەسكە كەتكەنىنىن تۇجىرىمدايدى. سول سەبەپتى، ءبىزدىڭ بولاشاققا جاسالاتىن ۇرانىمىز رەاليزم جانە پراگماتيزم بولماق.

XIX عاسىردا گەرمانيانىڭ ۇلى كانتسلەرى وتتو بيسمارك Realpolitik مەملەكەتتىك باعىتىن ومىرگە ەنگىزدى. ول ءارتۇرلى يدەولوگيادان باس تارتىپ پراكتيكالىق تۇجىرىمدارعا باسىمدىق بەردى. سوندىقتان، ەلباسىنىڭ تۇجىرىمى انىق: ءبىز جەكەلەگەن ادامنىڭ جانە تۇتاس ۇلتتىڭ مۇمكىندىكتەرى مەن شەكتەرىنىڭ اياسىندا ناقتى ماقساتتارعا قول جەتكىزۋدى باعدارلاۋىمىز كەرەك.

«ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ» اتتى ەكىنشى باعىتقا قاتىستى توقتالساق، پرەزيدەنت دامۋدىڭ امبەباپ ۇلگىسى بولمايتىنىن ناقتى جەتكىزىپ، تەك ۇلتتىق مودەلدى عانا العا تارتادى. بۇل تۇجىرىم قازىرگى زامانعى داۋىردەگى ۇلت قۇرىلىسىندا اسا ماڭىزدى بولىپ تابىلادى. ورتاق ءتىل، مادەنيەت، تاريح – بۇلار بارلىق زاماندا دا قۋاتتى مەملەكەتتىڭ ىرگەتاسى ەكەنىنە ەشكىم داۋ تۋعىزباسا كەرەك. بۇل باعىتتا ەڭ اۋەلى ۇلتتىق رۋحتى اتاپ كورسەتكىمىز كەلەدى. بۇل جەردە ءبىز مەملەكەت باسشىسىنىڭ «تاريح تولقىنىندا» اتتى كەلەلى مونوگرافياسىن پاراقتاي وتىرىپ، تاريحقا قىسقاشا شولۋ جاساپ كورسەك. ءبىزدىڭ رۋحاني باستاۋلارىمىز قازىرگى قازاقستاننىڭ اۋماعىندا ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىنگى ەكىنشى مىڭجىلدىقتا ءومىر سۇرگەن ەجەلگى اريلەردەن باستالادى. سودان كەيىن ساياسات ساحناسىنا ءبىرىنشى مىڭجىلدىقتا بيلىك قۇرعان جاۋىنگەر ساقتار شىعادى. بۇدان سوڭ ۇلى عۇندار داۋىرىنە كەزەك بەرىلىپ، ولار تۇركىلەر بيلىگىنە دەيىنگى ب.د.د. ءىV عاسىردا ءومىر ءسۇردى. ودان كەيىنگى زاماندا ورىن العان تاريحي وقيعالار ەلىمىزدىڭ اقپاراتتىق-مادەني كەڭىستىگىندە كەڭ تۇردە كورىنىس تاپتى. سوندىقتان، ولاردى قايتا سانامالاپ جاتۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ ويلايمىز. گەنەزيستىڭ جانە ءبىزدىڭ ۇلتتىق رۋحىمىزدىڭ قالىپتاسۋى مەن دامۋىنا ەكپىن بەرگەن وسىنداي ورتاق قۇرامداستار بار. ايتىلعانداردى تۇيىندەيتىن بولساق، مەملەكەت باسشىسىنىڭ ۇلتتىق رۋح تۋرالى ۇسىنعان تەزيسى ۇلى دالا ەلىن دامىتۋدىڭ باستى قوزعاۋشى كۇشىنە اينالادى.

ەكىنشى تاراۋ «تاياۋ جىلدارداعى مىندەتتەرگە» كەلسەك، بۇل ءىس-قيمىل جوسپارى ءبىرىنشى كەزەكتە قازاقستاننىڭ الداعى ۇزاق جىلدارداعى دامۋىن ايقىندايتىن ستراتەگيالىق سيپاتقا يە.

وسى تاراۋداعى ناقتى جوبالاردىڭ قاتارىندا كەلەسى ەكەۋىنە جان-جاقتى توقتالۋدى ءجون كوردىك.

ءبىرىنشى جوبا – بۇل قازاق جازۋىنىڭ لاتىن الىپبيىنە كەزەڭ-كەزەڭمەن كوشىرۋ ماسەلەسى. بۇل ماسەلەنى وتكەن اپتادا بىرقاتار ساراپشىلار كەڭ تۇردە تالقىلادى. پىكىر قايتالاۋلارعا جول بەرمەۋ ءۇشىن ءبىز تەك كەلەسى ماسەلەردى عانا اتاپ وتكىمىز كەلەدى.

بىرىنشىدەن، مەملەكەت باسشىسى لاتىن الىپبيىنە كوشۋدى تەك بۇگىن عانا قوزعاپ وتىرعان جوق، ونى 2012 جىلى جاريالادى.

ەكىنشىدەن، قازاقستاننىڭ دامۋىندا لاتىن ءالىپبيى ارقىلى دامۋدىڭ 11 جىلدىق تاريحي تاجىريبەسى قالىپتاسقان (1929 – 1940 جج.).

ۇشىنشىدەن، ءبىر ءتىلدىڭ جالپىادامزاتتىق نەمەسە بىلايشا ايتقاندا، «فرانك لينگۆاسى» بويىنشا دامۋى بۇل زاڭدى ءارى تاريحي قۇبىلىس. ورتا عاسىرلاردا ارابتار بارلىق باتىس ەۋروپالىقتاردى وسىلاي اتادى. شىن مانىندە، سول كەزەڭدەردە فرانلىتىك بيلىك ەرەكشە سالتانات قۇردى. بۇدان كەيىن فرانتسۋزداردىڭ بيلىككە كەلۋ كەزەڭى باستالدى. سوعان وراي، بارلىعى رومان تىلىندە سويلەي باستادى. ال، سودان سوڭ بۇكىل جەر شارىندا وتار ەلدەرى ورنالاسقان ۇلىبريتانيانىڭ بيلەۋ كەزەڭىنە ويىستى. بۇگىندە تاريحتىڭ جازۋىمەن بۇكىل وركەنيەتتى الەم، بىرقاتار باعالاۋلار بويىنشا 1,5 ملرد ادام وسى تىلدە سويلەيدى، ءومىر سۇرەدى جانە دامۋدا.

XX عاسىردا ءبىز تاعدىردىڭ تالقىسىمەن دايەكتى تاريحي دامۋدىڭ جالپىعا بىردەي سۇرلەۋىنەن شىعىپ قالدىق. قازىرگى تاڭدا ءبىزدىڭ ەلىمىزگە زامانىمىزدىڭ بىرەگەي مەملەكەت قايراتكەرى، قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ باسشىلىعىمەن وركەندەپ جاتقان تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدى جاھاندىق دەڭگەيدە دامۋىنا جول اشاتىن لاتىن الىپبيىنە كوشۋدىڭ كەرەمەت جاعدايى تۋىپ وتىر. ءبىز مۇنى «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىنىڭ باستى ماقساتتارىنا قول جەتكىزۋدىڭ جانە الەمدەگى ەڭ دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا كىرۋدىڭ بىردەن-ءبىر مۇمكىندىكتەرى دەپ بىلەمىز.

ءبىز نازار اۋدارىپ وتىرعان ەكىنشى جوبا «قازاقستاننىڭ رۋحاني جادىگەرلەرى». مادەنيەت سالاسى ماتەريالدىق جانە رۋحاني قۇندىلىقتاردان تۇراتىنى وزدەرىڭىزگە ءمالىم. وكىنىشكە قاراي، بۇعان دەيىن ەلىمىزدە كيەلى قۇندىلىقتارعا دەگەن تۇجىرىمدى كوزقاراس بولعان جوق. سوندىقتان، ەل پرەزيدەنتىنىڭ باستاماسى بويىنشا قولعا الىنعان جوبا ۇلتتىق بىرەگەيلىكتىڭ ماڭىزدى رۋحاني تىرەگى بولىپ تابىلادى.

ءاربىر حالىقتىڭ وزىنە ءتان كيەلى ورىندارى بار. ماسەلەن، اعىلشىندار باستى حرامى – كەنتەربەري عيباداتحاناسىن، نەمىستەر كەلندەگى ريم-كاتوليك گوتيكالىق سوبورىن، فرانتسۋزدار نوتر-دام-دە ءپاريدى ماقتانىش تۇتادى.

بىزدە دە ماقتانىش ەتەتىن قاسيەتتى ورىندار جەتكىلىكتى. بۇلار ەجەلگى تاراز، ۇلىتاۋ، تۇركىستان، التاي، جەتىسۋ وڭىرلەرى جانە بەكەت-اتا كەشەنى. الايدا، قوعامدىق سانادا بۇل ورىندار تۋرالى بىرەگەي ۇعىم مەن ورتاق تۇسىنىك قالىپتاسپاعان. سوندىقتان، ۇلتتى ۇيىستىرۋداعى اتالعان ستراتەگيالىق مىندەتتى ورىنداۋدا وسى جوبانى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ماڭىزى اسا زور.

ويىمىزدى قورىتىندىلايتىن بولساق، جاڭا جاعدايداعى رۋحاني جاڭعىرۋ بارشامىزدان جاھاندىق وزگەرىستەرگە جانە جاڭاشىلدىقتارعا دايىندىقتى جانە ۇمتىلىستى قاجەت ەتەدى. ويتكەنى، ءبىز ايرىقشا سەرپىندىلىكپەن جىلجىپ جاتقان زىمىران ۋاقىتتا ءومىر سۇرۋدەمىز. الەمگە تانىمال امەريكالىق ەكونوميست دجون كوتتەر وتكەن عاسىردىڭ 90-ى جىلدارى ءوزىنىڭ «وزگەرىستەردىڭ الدىندا» اتتى كىتابىندا باسەكەلەستەردەن ىلگەرى بولۋ ءۇشىن مىندەتتى تۇردە وزگەرىستەردى الدىن-الا ءبىلىپ، ونى باسقارا ءبىلۋ قاجەتتىلىگىن ايتقان بولاتىن. اتالعان تەزيس ءبىزدىڭ زامانىمىزدا دا ءوزىنىڭ وزەكتىلىگىن جويعان جوق.

قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىندا جاڭا تاريحي كەزەڭگە ءتان قاتەرلەر مەن تاۋەكەلدەرگە جان-جاقتى باعا بەرە وتىرىپ، رۋحاني جاڭعىرۋ ارقىلى بولاشاققا دەگەن ءوزىنىڭ تەرەڭ كوزقاراسىن ءبىلدىردى.

سوندىقتان، مەملەكەت باسشىسى اتاپ وتكەندەي، ەلىمىزدىڭ ءاربىر ازاماتى بۇكىل قوعام، ساياسي پارتيالار مەن قوزعالىستار، بارشا مەملەكەتتىك ورگاندار اعىمداعى جاعدايعا تالداۋ جاساپ، ءبىزدىڭ قاي جەردە تۇرعانىمىزدى انىقتاپ، ءاربىرىمىزدىڭ نە ىستەۋ كەرەكتىگىمىزدى جەتە ۇعىنۋى كەرەك.

ءبىز ءبىرتۇتاس ۇلى ۇلتتىڭ پەرزەنتى ەكەنىمىزدى ماقتان تۇتۋعا ءتيىسپىز. ءبىزدىڭ جولىمىز ايقىن: جاڭارۋ ارقىلى جارقىن بولاشاققا جەتەيىك!

گۇلشارا ابدىقالىقوۆا، 

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى 

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1584
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2284
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3621