جۇما, 29 ناۋرىز 2024
ادەبيەت 6837 0 پىكىر 30 ناۋرىز, 2015 ساعات 09:21

بەۋ، مەنىڭ بايىت باۋىرىم، الىستان حاتتار جولداعان

رەداكتسيادان: موڭعوليانىڭ ەردەنەت قالاسىندا تۇراتىن بايىت قابانۇلى ەسىمدى اقىن باۋىرىمىزدىڭ «اقىننىڭ اقىنعا سىرى» اتتى ءۇشبۋحاتىن وتكەندە جاريا ەتكەن بولاتىنبىز (مىنا سىلتەمەنى قاراڭىز: http://abai.kz/post/view?id=3135). بۇل حاتىندا بايىت مىرزا بەلگىلى قازاق شايىرى قاسىمحان بەگمانوۆقا حات جازا وتىرىپ، ءبىر اياۋلى جاننىڭ اقىرعى امانات ءسوزىن جەتكىزەدى. بار-جوعى 15 جاسىندا اجالدىڭ اۋزىندا شىرىلداپ كەتە بارعان بالدىرعان بايىتقا قاسىمحان بەگمانوۆتىڭ ولەڭدەرىن جاتقا وقىپ بەرىپ جاتقان قالپىندا كوز جۇمىپتى. بۇگىنگى ءوز باسىنداعى جايدى بايانداي كەلىپ، وسى ءبىر جان تەبىرەنتەرلىك وقيعانى قۇسني حاتتىڭ وزەگى ەتىپ العان بايىتتىڭ سوزدەرى اقىندى بەي-جاي قالدىرا قويماسى انىق ەدى. رەداكتسيامىزدىڭ ەلەكتروندى پوشتاسىنا اقىن قاسىمحان بەگمانوۆتان جاۋاپ حات كەلىپتى. جاريالاپ وتىرمىز.

 

بەۋ، مەنىڭ  بايىت باۋىرىم،

                                    الىستان حاتتار جولداعان،

اعاڭىڭ شەرلى جۇرەگىن قاپ-قارا قايعى تورلاعان.

تولەگەن جازعان ساعىنىش كەۋدەمە ماڭگى ورناعان،

مەن دە ءبىر مۇڭلىق جان ەدىم ومىردە جولى بولماعان.

 

بەۋ، مەنىڭ بايىت باۋىرىم،

سەن دە ءبىر دەرتتى اقىنسىڭ،

                                                 مەن دە ءبىر شەرلى شايىرمىن،

شالعاي ءبىر جاتقان جەرلەردىڭ، شەرمەندە سىرىن ايىردىڭ.

سامولەتتەردىڭ بورتىندا

                       قارا بۇلتتاردى قاق جارىپ،

                                                قارا جولداردى قايىردىم.

 

داريعا داۋرەن باياعى بوزبالا كەزگى دوس قانداي،

ول كەزدە ءبىزدىڭ بۇل كوڭىل بايگەگە تۇلپار قوسقانداي.

جىرىمدى ساعان جاتقا وقىپ،

                                                 ۇزىلگەن سول ءبىر جاس ارۋ،

بايىتجان، ساعان نە  دەيىن قايعىما قايعى قوسقانداي،

جاناردان قاتار ەكى وزەن جوسىلىپ تومەن جوسقانداي.

 

بەيتانىس ءبىر قىز تۇسىمدە الىستان قولىن بۇلعادى،

جەلبىرەپ تۇرعان ورامال،

                                              جالت ەتە قالعان سىرعانى.

اڭعاردىم انىق، اپىر-اي،

                                                   بۇل نەنىڭ بولدى بەلگىسى؟

ەسىمنەن شىقتى سول ساتتە تۇستەگى جىردىڭ ىرعاعى.

قانشا رەت كوزىم كول بولىپ، قانشا رەت قۇرعىر قۇرعادى،

قانشاما ءمولدىر سەزىمدى اياماي جۇلقىپ جۇلىپ اپ،

اياۋلى سول ءبىر  ساتتەردى ۋاقىت توناپ،  ۇرلادى.

 

موڭعولدىڭ مۇڭلى دالاسى، قالاسى ەكەن ەردەنەت،

قۇستار دا قايتىپ جاتىر عوي ايدىندى مىناۋ كولگە كەپ.

قۋانتىپ نەگە قايتپايسىڭ،

                                                 اعاڭا حاتتار جازعانشا،

بايىت-اۋ، سەنىڭ باباڭ دا الشاڭداپ جۇرگەن جەرگە كەپ.

 

قاراشى انا جارىقتىق قوزىسىز بايان ولگەيدىڭ،

قىمىزىن ىشكەم ءۇش رەت، ەسكە السام ءالى شولدەيمىن.

سوققىلاپ جاتقان جاعانى تولقىنى قاتتى كولدەيمىن

اڭىراپ تۇرىپ الاشقا  ءسوزىمدى ايتپاي ولمەيمىن

بىلەمىن ءبارىن وسىناۋ دۇنيەگە  ەكى كەلمەيمىن.

 

قاتەپتى قارانارلار مەن اتانعا جۇكتى ارتپادىڭ،

قازاقتىڭ قايدا دالاسى دەپ ەلگە نەگە تارتپادىڭ؟

قىراتتا تۇرار قالقايىپ، كۇن سالىپ قاراپ الىسقا،

بەسىندە ناماز وقىپ اپ، بەسسالا جاقتا قارتتارىڭ.

 

شىر ەتىپ جەرگە تۇسكەندە جاسايدى تاعدىر كەسىمىن،

ون بەس جاسىندا ۇزىلگەن بىلمەيمىن قىزدىڭ ەسىمىن.

ارتىق ءسوز ەتىپ  قايتەيىن، اللانىڭ سول ءبىر شەشىمىن،

كەزدەسپەي كەتكەن، قاراعىم، سۇرايمىن سەنەن كەشىرىم.

 

شارت سىنىپ كەتەم سىناما،

                                             سىندارعا مۇنداي توزبەسپىن،

جانىمدى مەنىڭ اۋىرتتى-اۋ، ءتىرى جان مىناۋ توزبەس مۇڭ.

سەن عانا، قالقام، ءتۇسىندىڭ، ۇقپاعان سىردى وزگە ەشكىم،

وزىممەن ەمەس ومىردە جىرىممەن عانا كەزدەستىڭ.

 

ارماندا كەتكەن قايتەيىن ارۋى ءبىزدىڭ دالانىڭ،

بۇلت باسقان نۇرلى كەلبەتىن تۋعان ءبىر ايعا بالادىم.

قاي جەردە قالدى تىم ەرتە ۇستاعان اينا-تاراعىڭ،

باسىڭدا بەلگى بار ما ەكەن، جات جەردە قالعان، قاراعىم!

 

بايىت-اۋ، بىراق، بىرەۋگە ول ارۋ جاي ءبىر كەيىپكەر،

«كەيىپكەر» دەگەن ولارعا سىرتىنان شۋلاپ كەيىپتى ەل.

قۇپيا سىرىن اشپايدى قۇلىپتاۋلى تۇرعان سەيىپتەر،

تومپيىپ ءۇنسىز جاتادى بەتىندە جەردىڭ بەيىتتەر.

 

سول قىزدىڭ اپپاق جۇزىندەي الدىمدا جاتىر پاراقتار،

بۇتاقتارىمەن تۇرتەدى تەرەزە جاقتان قاراپ تال.

مەن جايلى ايتقان بوراتىپ،

                                                 سەنبەڭدەر عايبات سوزدەرگە،

جىرىمدى وقىپ، ءوزىمدى كورمەگەن ءالى، قاراقتار!

 

قاسىمحان بەگمانوۆ،

الماتى قالاسى،  ناۋرىز، 2015 جىل.

Abai.kz 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1578
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2280
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3604