وسى ءبىر جۇمانىڭ اينالاسىندا ء داستۇرلى باق پەن سايتتاردا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسلان ءسارىنجىپوۆتىڭ ەسىمى جەلدەي ەسىپ ءجۇر. وعان الدىمەن اسلان باكەنۇلىنىڭ ءوزى سەبەپكەر بولدى. سەبەپكەر بولاتىن سەبەبى ول – جاسى 100-گە تولعان اۋىلداعى اتاسىن تۋعان كۇنىمەن قۇتتىقتاعان. قۇتتىقتاۋ سوزىندە باس پەداگوگىمىز قازاقشا تىلەگىندە دە، ورىسشا جازعان تىلەگىندە دە ارىپتىك قاتەلەر جىبەرىپ الىپتى. سونى كورىپ، «جەردەن جەتى قويان تاپقانداي» جانىققان جازارمان قاۋىم ءمينيستردى مىنەپ-اق جاتىر. الايدا، ءمينيستردىڭ الەمجەلىگە جازعان بىرەر سويلەمىندە كەتكەن قاتە – سونشالىقتى سوراقى نارسە ەمەس. ەگەر ساۋاتتىلىقتىڭ شەگى تىلەك جازۋدان باستالاتىن بولسا، وندا بارلىق مينيسترلەر مەن دەپۋتات، اكىم-قارالاردىڭ شاماسىن «ديكتانت» جازدىرىپ بايقاۋعا تۋرا كەلەدى. سوندا، «الەمدىك دەڭگەيدە كوللەدجدەر» اشۋ تۋرالى ءبىلىم ءمينيسترىنىڭ باستاماسىن «مامبەتيزمگە» تەڭەگەن ەركەتوتاي دەپۋتات حانىمنىڭ دا مادەنيەتى مەن بىلىمدارلىعىنىڭ شەگى ءبىلىنىپ قالار ەدى. ءجا، نەگىزگى ايتپاعىمىزعا كوشەيىك.

ءبىلىم سالاسىنداعى رەفورمالار مىنە، 15-20 جىلدىڭ مۇعدارى بولدى، تياناق تاپپاي كەلەدى. ال، مۇنىڭ زاردابىن الدىمەن جاس ۇرپاق تارتۋدا. باعدارلامالار، الگى باعدارلامالاردى ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ وزەگىنە اينالدىرۋ ءۇشىن قۇيىلىپ كەلگەن قارجى-قاراجاتتىڭ قايتارىمسىزدىعى – ءوز الدىنا بولەك اڭگىمە. سوندا، 20 جىلدىڭ شەگىندە تۇراقتامايتىن بۇل نە قىلعان رەفورما؟ ۇشى-قيىرى جوق نە دەگەن ەكسپەريمەنت؟ ورتا جانە ارناۋلى ءبىلىم بەرەتىن مەكەمەلەردەگى ۇستازدار قاۋىمىنىڭ ەسىل ەڭبەگى، قاجىر-قايراتى، ءبىلىم-بىلىگى قايدا كەتۋدە؟ الدە، بىزدەگى ءبىلىم سالاسى قانشا قۇيساڭ دا قۇردىمىنا تارتا بەرەتىن قۇمعا اينالعان با؟ الدە، كەيىنگى ۇرپاق ايتقاندى ۇقپايتىن، وقىعانىن ويىنا توقي المايتىن شەتىنەن اقپاقۇلاق پا؟ ولاي ەمەس شىعار. الايدا، بىزدەگى ءبىلىمنىڭ ماسەلەسى ءبىر ىزگە تۇسپەي-اق قويدى. نەگە؟ ويتكەنى، اتالعان مينيسترلىكتىڭ ورىنتاعىنا ەشكىم ۇزاق وتىرىپ كورگەن ەمەس. ساۋساعىڭىزدى بۇگىپ ساناي بەرىڭىز: تاسماعامبەتوۆ، كوشەرباەۆ، بەكتۇرعانوۆ، بەركىمباەۆا، تۇيمەباەۆ، قۇلەكەەۆ، جۇماعۇلوۆ، ت.ب. ءسارىنجىپوۆ. ء«ار زاماننىڭ تۇسىندا ءبىر سۇرقىلتاي» دەمەكشى، اتالعان مينيسترلەردىڭ تۇسىندا ءارتۇرلى ءسوز شىعىپ ، اركىم-اق ءبىلىم مينيسترلەرىنىڭ قىزمەتىن «بىلگەنىنشە» سىناپ باقتى. ءسويتىپ، ءبىر ءىستى قىزۋ قولعا العان مينيستر بىرەر جىلدىڭ اينالاسىندا باستاعان جۇمىسىنىڭ اياعى تۇگىل باسىنا جەتە الماي وتستاۆكاعا اتتانىپ جاتتى. سولاردىڭ كەبىن وسى كۇندەرى اسلان باكەنۇلى دا كيىپ ءجۇر. كيمەگەندە قايتەدى، وقۋلىقتاردىڭ ساپاسى ناشار، وقۋ باعدارلامالارى ءالى دە جەتىلدىرۋدى قاجەت ەتەدى. مەكتەپتەردىڭ ماتەريالدىق بازاسى، قازاقستان قارقىندى دامىپ 50 ەلدىڭ قاتارىنا كىرگەنىمەن، «كولحوزيزم» مەن «مامبەتيزمنىڭ» شەگىندە. بۇل ءسوزدى ايتىپ وتىرعان باسقا ەمەس، داريعا حانىم نازارباەۆانىڭ ءوزى! قايتپەك كەرەك؟ ءسارىنجىپوۆتىڭ ءسانى كەتىپ-اق تۇر، سوندا دا سىر الدىرار ەمەس. ويتكەنى ول سىنعا توزە ءجۇرىپ ويىنداعىسىن ورايىمەن ىسكە اسىرۋعا اسا مۇددەلى ازامات كورىنەدى. مەملەكتشىل تۇلعا. ءىشىپ-جەپ تايىپ تۇرايىن دەيتىندەرگە تۇرپاتى ۇقسامايدى. ءبىز – شيرەك عاسىردىڭ شەگىندە ءبىر كىسىگە قولعا العان ءىسىن تامامداۋعا مۇمكىندىك بەرىپ كەلە جاتقان ەلمىز. سونداي كەڭدىگىمىزدى نەگە مينيسترگە دە كورسەتپەسكە؟ ءبىلىم سالاسى  بۇل – ءبىر-ەكى جىلدا تولدەي سالاتىن اسىلجان مامىتبەكوۆتىڭ الا سيىرلارى ەمەس. قىرۋار قارجىعا تۇسكەن اسىلجاننىڭ الا سيىرلارى اۋسىل ءتيىپ قىرىلسا دا، وعان (قازىرگى اۋىلشارۋاشىلىعى مينيسترىنە) قىرعيداي ءتيىپ جاتقان جان بالاسى جوق قوي. ال، ونىڭ قاسىندا ءبىلىم مەن عىلىم دەگەنىڭىز – جىلدار وتكەن سوڭ بارىپ جەمىسىن بەرەتىن ماۋەلى باق ىسپەتتى. ول باق بابىنا كەلگەنشە، ءمينيستردى ءمىنىس اتىنداي اۋىستىرا بەرۋدىڭ قاجەتى شامالى. مەن، ارينە، اسلان بەكەنۇلىنىڭ ادۆوكاتى ەمەسپىن. الايدا، ءبىلىم مەن عىلىم سالاسىنا ءبىر ادامنىڭ يە بولىپ، بىلەك تۇرە قىزمەت ەتەۋىنە مۇمكىندىك بەرەتىن ۋاقىت كەلگەن سياقتى. وسىنى عانا قاپەرگە سالۋدى قۇپ كوردىك.

داۋرەن قۋات

Abai.kz