جۇما, 29 ناۋرىز 2024
كوكجيەك 5018 0 پىكىر 30 قاراشا, 2016 ساعات 10:32

قازاقتىڭ بۇگىنگى ساناسىنا وزگەرىس كەرەك

سوڭعى ۋاقىتتا سانا تۋرالى كوپ ويلانىپ ءجۇرمىز. ناقتىراق ايتساق، بۇگىنگى سانامىزدىڭ دەڭگەيى مەن بولاشاقتا ونىڭ قانداي بولماعى كەرەگى جونىندە. ياعني سانامىزدىڭ وزگەرىسى تۋرالى. ال، بۇگىنگى سانامىزعا وزگەرىس كەرەك-اق. بىرەۋدى تاڭقالدىرىپ، ماقتانۋ ءۇشىن ەمەس، ءوزىمىز ءۇشىن، ەرتەڭىمىز ءۇشىن. 

قايبىر جازبامىزدا 60-شى جىلدارداعى اقش-تاعى ءومىردى سۋرەتتەگەن فيلم تۋرالى پىكىرىمىزبەن بولىسكەنبىز. ولاردىڭ وسىدان ەلۋ جىلدان استام ۋاقىتتاعى دامۋى مەن قالىپتاسقان قوعامدىق قارىم-قاتىناس مادەنيەتى، بۇل ءسوز جاراسسا: الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ينفراقۇرىلىمى جونىندە ايتتىق. قىزىعا ايتتىق، وزىمىزگە ولشەپ كيىپ كورگەندەي، قيالداي تولعاندىق. ەلۋ جىل بۇرىنعى ەركىن امەريكا مەن ەلۋ جىل بۇرىنعى بودان قازاقستاندى سالىستىرساڭىز، جىلاعىڭىز كەلەدى. نامىستان جارىلارداي قىزاراسىز، سوسىن قورلاناسىز. امەريكاندىق ادام مەن ءبىزدىڭ قازاقتىڭ جاراتقاننان العان ستارتتىق مۇمكىندىكتەرى بىردەي بولعانمەن، بۇگىنگە جەتكەن فينيشتىك جەتىستىكتەرى ارقالاي. بۇنىڭ ءبارى اقشاعا، اۋا-رايىنا، ءىش اۋرۋى مەن ءتىس اۋرۋىنا بايلانىستى ەمەس. ءبارى ساناعا بايلانىستى. قۇدايعا ادامنىڭ بارلىق قابىلەتىن ساناعا بايلاپ قويعانى تەگىن بولماسا كەرەك. مىسالى، مەنىڭ ءبىر بايقاعانىم: ءبىزدىڭ xالىق ەرتەڭمەن ەمەس، بۇگىنمەن عانا، ودان سوراقىسى - كەشەگىمەن ءومىر سۇرۋگە داعدىلانعان سەكىلدى. ەرتەڭدى ارمانداعاننان گورى بىزدە وتكەن زاماندارعا ساعىنىش باسىم سياقتى. ەرتەڭدى ويلاعاننان گورى بۇگىنگى اس-سۋىن، جاتار-جابارىن ويلايدى. بۇل ارينە كوپ جاعدايدا ادامدى تەجەيدى، قالا بەردى ارتقا تارتا بەرەدى. ەرتەڭگە عاشىق بولۋ، سوعان ۇمتىلۋ، سول الىس-جاقىن بولاشاقتا باي-قۋاتتى ادام بولۋ، ايبىندى، گۇلدەنگەن مەملەكەتتىڭ تۇرعىنى بولۋدى قيالداۋ كەرەك سىقىلدى بىزگە. ءتىپتى، دامۋ پروتسەسسىنىڭ ىشىندە جۇرگەنىڭىزدى ءبىر ۋاق سەزىنىپ كورسەكشى! سانادا ءبىر قىزىق وزگەرىستەر باستالادى. ءسىز وسى زاماننىڭ، شامامەن ءالى 40-50 جىلداعى ءداۋىردىڭ ادامى ەكەنىڭىزدى ۇعىنساڭىز، بۇل سىزگە ءبىر ءتاتتى قۋانىش سىيلاماق. تۇيسىگىڭىز دە، مىيىڭىز دا اينالادا بولىپ جاتقان ءومىردىڭ سانسىز قۇبىلىستارىن بايقاي باستايدى. ودان بولەك، ءالى دۇنياعا كەلمەگەن قۇبىلىستار مەن تەxنولوگيالاردى بولجاۋعا قاۋقارلىمىن با دەپ قالاسىز. وعان تاڭقالماڭىز، بۇل ساناڭىزدىڭ ادەتتەگى قابىلەتى، تەك ءسىز ونى مۇمكىن دەپ بىلمەگەنسىز ءhام وعان سەنبەگەنسىز. ءبىر كۇنى ءسىز ءوز زامانىڭىزدى جان-جۇرەگىڭىزبەن قابىلداۋدى ۇيرەنە باستايسىز. سوسىن سول زاماندى نەعۇرلىم تۇزەتۋگە، نيگيليستىك دۇنيەتانىمىڭىزدى جاسامپازدىق مەنتاليتەتكە اۋىستىرعىڭىز كەلەدى. ءبىر نارسەدەن قالىپ بارا جاتقانداي القىناسىز، بۇل جارىق دۇنيەنىڭ راxاتىن كورۋگە ۇلگىرمەيتىندەي كۇي كەشەسىز. قورىقپاڭىز، بۇل ءدام-تۇزىڭىزدىڭ تاۋسىلىپ بارا جاتقاندىعىنان xابار بەرمەيدى. سونى ۇعىنعان ساتتە مىيڭىزدا وزگەرىستىڭ، دامۋدىڭ مودۋلدارى سىزىلا باستايدى، تۇيسىگىڭىز الدە جەردە قالىپ قويعان ارماندارىڭىزدان سيقىرلى موزايكا توقي باستايدى. ول ارماندارىڭىزدىڭ ورىندالۋ ستسەناريلەرى مەن مەxانيزمدەرىن مىيىڭىز بونۋس رەتىندە كەڭىستىككە جايىپ سالادى. تەك قيمىلداپ قالۋ ءلازىم. 

حابارلاسپاي كەتكەندەر اياق استىنان قوڭىراۋ شالىپ، كەرەك كىتابىڭ دۇكەندەگى سورەدە جارقىراي كورىنەدى، استىڭ ءيىسى مەن ءدامىن تولىققاندى سەزىنە باستاعانىڭىزدى سەزەسىز. اعزاڭىز تازارۋدى، دەنە ءبىتىمىڭىز سپورتتى، جان-سارايىڭىز ءىلىم مەن جاڭا بىلىمدەردى اڭساپ، اپىراي، ءومىرىمدى نەمەنەگە قور قىپ ءجۇرمىن دەپ وڭىڭىزدە كەنەت سەلك ەتىپ وياناسىز. سالدەن سوڭ، ارام جولمەن تاپقان اقشانىڭ بەرەكەسىز بولاتىنىن، باستىققا جاقسى كورىنگەننەن گورى جاراتقانعا جاعىمدى بولعانىم ءجون دەگەن ويلار بۇلتتاي كوشەدى مىيىڭىزدا. جەمقورلىق - دەرت ەمەس، جەمقورلىق تاپا-تال تۇستە ادام توناعانعا بەرگىسىز قاراپايىم عانا قىلمىس، ال، ادىلەتسىزدىك، زاڭسىزدىق، سياقتى قۇقىقبۇزۋشىلىق بۇل كوشەدە ەلدىڭ كوزىنشە ادام ساباعانمەن بىردەي توزۋگە كەلمەيتىن ماسقارا دەيسىز. ءىشىڭىزدى ءبىر تىلسىم نۇر ارالاپ، كوزىڭىز جارق ەتىپ، جانارىڭىز شاراداي جانادى. بۇل ءوزى نە بوپ كەتتى دەپ، ماڭدايىڭىزدان شىپ-شىپ تەر شىعىپ، ءبىر شارۋاڭىزدى تىندىرۋعا ايدارىڭىزدان جەل ەسىپ، ۇشىپ بارا جاتاسىز. لايىم سولاي بولسىن دەپ تىلەيمىز. سوسىن شە؟! سوسىن بۇل جەر-انانىڭ توسىندە ورنالاسقان عاجاپ، مۇعجيزالى اتامەكەنىڭىزدە ءبارى كەرەمەت بولۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيسىز. بۇل ءسىزدىڭ وزگەرمەيتىن ۇكىمىڭىز بولماق! سول ءۇشىن ەڭبەك ەتكىڭىز كەلەدى. قالاي ەكەنىن بىلمەيسىز بە؟! ساسپاڭىز، وزگەرگەن ساناڭىز ءوزى كورسەتەدى جولدى. تەك سانانى وزگەرتەتىن جولعا ءوزىڭىز العاشقى قادامدى جاساڭىز. تۋرا قازىر.

سىزگە دەگەن سەنىممەن،
اقبەرەنەلگەزەك

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1582
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2281
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3616