بەيسەنبى, 25 ءساۋىر 2024
الاڭ 13709 0 پىكىر 29 قازان, 2015 ساعات 15:36

جاۋتىكوۆتىڭ جازىعى نە؟

الماتىداعى اكادەميك، بەلگىلى ماتەماتيك ورىنبەك احمەتبەكۇلى جاۋتىكوۆ اتىنداعى رەسپۋبليكالىق مامانداندىرىلعان دارىندى بالالارعا ارنالعان مەكتەپ-ينتەرناتىنىڭ اتاۋى جاڭا وقۋ جىلىنىڭ باسىنان باستاپ وزگەردى. جاڭا  اتاۋ  «كوممەرتسيالىق ەمەس اكتسيونەرلىك قوعام رەسپۋبليكالىق فيزيكا-ماتەماتيكا مەكتەبى» دەپ اتالادى. 

دەمەك، وقۋ ورنىنىڭ اتاۋى وزگەرىپ، و.جاۋتىكوۆ ەسىمى الىنىپ تاستالعان.
جارتى عاسىرلىق تاريحى بار مەكتەپكە جاۋتىكوۆتىڭ اتى تەكتەن-تەك بەرىلە سالماعان. ول بۇل مەكتەپتىڭ اشىلۋىنا مول ەڭبەك ءسىڭىردى.
ماتەماتيكالىق مەكتەپ اشۋدى ارمانداعان جانە سول ماقساتقا تاباندىلىقپەن جەتكەن بىردەن-ءبىر ادام – ول جاۋتىكوۆ.
مەكتەپتىڭ تاريحىنا توقتالا كەتەيىن. 1968 جىلى شىلدەدە الماتىدا رەسپۋبليكالىق فيزيكا-ماتەماتيكا ءپروفيلدى ورتا جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ-ينتەرنات اشىلدى. جاڭادان اشىلعان مەكتەپكە قابىلدانعان اۋىل بالالارى ءۇش جىلداي ۋاقىت الماتىداعى №3 قالالىق مەكتەپ-ينتەرناتقا ورنالاسىپ، №56 قالالىق مەكتەپكە قالا بالالارىمەن بىرگە وقىدى. كەيىن مەكتەپ ۇجىمى جەكە شاڭىراق كوتەرىپ، 1972 جىلى كۇزدە عيماراتى سالىنىپ بىتكەن ءۇش ءجۇز ورىندىق مەكتەپ-ينتەرناتقا كوشىرىلدى. مەكتەپتىڭ اتى «رەسپۋبليكالىق فيزيكا-ماتەماتيكالىق مەكتەبى» بولىپ وزگەرتىلەدى.
جاس ۇرپاق قامىن، ەل بولاشاعىن ويلاپ، اۋىلدان شىققان تالانتتى قازاق بالالارىنا ارناپ جەكە ماتەماتيكالىق مەكتەپ اشۋعا نيەتتەنىپ، جوعارىداعى باسشىلاردى كوندىرىپ، الماتىنىڭ قاق ورتاسىنان مەكتەپ-ينتەرنات عيماراتىن سالدىرعان، سول قۇرىلىستىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن ورىنبەك جاۋتىكوۆ ەدى.
ەسەپكە جۇيرىك بالالارعا كون­كۋرستىق ەسەپ قۇ­راستىرىپ، ونى گازەت بەتىندە جاريالاپ، زەرەك بالالاردى جينادى. ول مەكتەپ اشىلعان سوڭ مۇعالىم قۇرامىن ىرىكتەۋگە، بالا­نىڭ قالاۋىنشا ورىس، قازاق بولىم­دەرىندە وقۋىنا، ساپالى ءبىلىم الۋىنا ەرەكشە ءمان بەردى.
اكادەميكتى ەستە قالدىرۋ ماقساتىندا 1990 جىلى ءوزى اشقان مەكتەبىنە ونىڭ ەسىمى بەرىلدى.
عالىمنىڭ عىلىمي ەڭبەكتەرىن الەم ماتەماتيكتەرى بىلەدى. ەسىمى الەمگە تانىلعان عالىم قانىش ساتباەۆ، الكەي مارعۇلانمەن زامانداس جاۋتىكوۆتىڭ عىلىمعا سىڭىرگەن ەڭبەگى مەن حالقى الدىنداعى ابىروي-بەدەلى تۋرالى ايتىلار ءسوز ءوز الدىنا ءبىر بولەك اڭگىمە. ونىڭ ەڭبەكتەرى قوزعالىستىڭ ورنىقتىلىق تەورياسىنا، ماتەماتيكا، فيزيكا تەڭەۋلەرىنە، ديف­فەرەنتسيالدىق تەڭدەۋلەردىڭ شەكسىز جۇيەلەرىنە، تەوريالىق جانە قولدانبالى مەحانيكاعا، ماتەماتيكا تاريحى مەن ونىڭ مەتودولوگياسىنا ارنالعان. ول كەڭەس وداعى مەن شەتەلدەردە وتكەن ماتەماتيكا مەن مەحانيكا پروبلەمالارىنا ارنالعان كوپتەگەن سەزدەرگە، كونگرەستەر مەن كونفەرەنتسيالارعا، سيمپوزيۋمدارعا قاتىستى. مەملەكەت الدىنداعى قاجىرلى ەڭبەگى ءۇشىن وردەندەرمەن، مەدالدارمەن ماراپاتتالدى. ونىڭ ءىسى بۇگىنگى جاس ۇرپاق ءۇشىن ۇلگى-ونەگە.
ءبىزدىڭ بۇگىنگى كوتەرىپ وتىرعان ماسەلەمىز باسقا. ءبىزدىڭ تالابىمىز فيزيكا-ماتەماتيكا مەكتەبى بۇرىنعىسىنشا جاۋتىكوۆ اتىمەن اتالۋى ءتيىس. ەلىنە ەلەۋلى ەڭبەك سىڭىرگەن تانىمال عالىم، اياۋلى ازامات ەسىمى ارداقتالۋى كەرەك.
مەن و.جاۋتىكوۆتىڭ شاكىرتى ءارى وسى مەكتەپتە شيرەك عاسىر ۇستازدىق ەتكەن مۇعالىم رەتىندە اتاقتى عالىمعا جاسالعان ادىلەتسىزدىككە شىداي الماي، «انا ءتىلى» ارقىلى ءوز ويىمدى قالىڭ جۇرتشىلىققا جەتكىزۋدى ءجون كوردىم. ءسىز قالاي ويلايسىز، اعايىن!

شولپان قاندي

"انا ءتىلى" گازەتى

0 پىكىر