سەنبى, 20 ءساۋىر 2024
46 - ءسوز 7065 0 پىكىر 26 قىركۇيەك, 2014 ساعات 11:03

وبلىستىق تەاترلار ابدەن بەتىمەن كەتتى

قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلى:

«ەلىمىزدەگى تەاترلاردىڭ ديرەكتورلارى وزدەرىنىڭ پەسالارىن ساتىپ الىپ، سونى وزدەرى باسقارىپ وتىرعان تەاترلاردا قويىپ ءجۇر. ونىسىمەن قويماي، وزدەرى باستى رولدەردە وينايدى. ەلىمىزدەگى دراماتۋرگيانىڭ دامۋىنا تەاتر ديرەكتورلارىنىڭ وزدەرى كەدەرگى جاساپ وتىر. دۋلات يسابەكوۆتىڭ دراماتۋرگياسى ناعىز زامان تالابىنا ساي دراماتۋرگيا دەر ەدىم. ونىڭ ەڭبەكتەرى رەسەي، ۇلىبريتانيا، گرۋزيا، چەحيا، بولگاريا تەاترلارىندا قويىلىپ ءجۇر. وكىنىشكە قاراي، قازاقستان تەاترلارى د.يسابەكوۆتىڭ دراماتۋرگياسىن كورسەتۋگە قۇلىقتى ەمەس»، — دەپ مالىمدەمە جاسادى.

دۋلات يسابەكوۆ، جازۋشى، دراماتۋرگ، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى:
— مۇحامەديۇلىنىڭ سوزىنە ريزا بولدىم. ول كىسى ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسىندا رەكتور، ال مەن سوندا دراماتۋرگيادان ءدارىس بەرىپ جۇرگەنىمدە تەاتردىڭ وركەندەۋى جايلى اقىلداساتىنبىز. سونداعى ءتىزىپ شىققان كەمشىلىكتەردى جوندەۋگە كىرىسكەنىنە قۋانىپ قالدىم.
— قانداي ۇسىنىس جاسادىڭىزدار؟
— مينيسترلىكتىڭ جانىنان رەداكتسيالىق القا قۇرۋ كەرەك دەدىك. ونىڭ قۇرامى ءۇش ادامنان تۇرادى. ساراپتاۋدان وتكەن ۇزدىك پەسالار كوركەمدىك كەڭەسكە جونەلتىلەدى. كوركەمدىك كەڭەس توقسان سايىن ءبىر وتكىزىلەدى. بەس-التى پەسا شەشۋشى كەڭەستە تالقىلانىپ، سوسىن بارىپ تەاترعا قويىلاتىن ناعىز ەڭبەكتەر تاڭدالادى.
— تەاترلاردان قانداي كەمشىلىك بايقاپ ءجۇرسىز؟
— وبلىستىق تەاترلار ابدەن بەتىمەن كەتتى. نە قويىلىم قويادى، قايسىسىن قويمايدى، وزدەرى بىلەدى. مەنىڭ ويىم، بارلىق وبلىس تەاترلارىنىڭ قارجىسىن ورتالىقتاندىرۋ قاجەت. بۇگىنگى تاڭدا ءاربىر وبلىس قارجىنى ءوزى تولەگەننەن كەيىن تەاتر نە ىستەيمىن دەسە، ءوزى شەشەدى.
سونىمەن قاتار، تەاتر عيماراتىنداعى قازاق جانە ورىس تەاترلارى سول جەردە جينالىس وتكىزىپ، رەپەتيتسياعا از ۋاقىت بولەدى. سودان ءبىر جارىم ايدا دايىن بولۋى كەرەك پەسا ءۇش ايعا سوزىلادى.
تەاتر باسشىلارىن ءار وبلىس وزدەرى ۇسىنىپ، لاۋازىمىن بەكىتىپ جۇرگەن بولار. مەنىڭ ۇسىنىسىم – ونى مينيسترلىك بەكىتكەنى ابزال.
تەاترلارعا ءارتۇرلى دەڭگەيدە قاراجات بولىنەدى. اقشانى قارپىپ العانداردىڭ ءوزى ساپالى دۇنيە ۇسىنا الماي ءجۇر.
سوسىن تاعى ءبىر قوسارىم، جەرگىلىكتى اۆتورلاردى تارتۋ جيىلەپ كەتتى. ءبىز ءوز دراماتۋرگىمىزدى شىعارامىز دەپ تىراشتانادى. ون جەردەن اكادەميا بىتىرسە دە، ادام دراماتۋرگ بولا المايدى، ونى قولدان جاساۋ مۇمكىن ەمەس.
— قازاق تەاترلارى جايلى ايتىپ وتىرسىز، ال باسقا تەاترلاردا شە؟
— قازىر ءبىزدىڭ پەسالار شەتەلدەردە دۇركىن-دۇركىن قويىلىپ جاتىر. ال قازاقستانداعى ورىس تەاترلارى باسقا مەملەكەتتە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان سياقتى. قازاق دراماتۋرگياسىمەن شارۋاسى جوق. شەتەلدىڭ قايداعى ءبىر ارزانقول پەسالارىنا قۇمار. بۇل — باياعىدان بەرى ايتىپ، كوتەرىپ جۇرگەن ماسەلەمىز. قازاقستانداعى بارلىق ۇلت وكىلدەرىنىڭ تەاترلارىنىڭ باسىن قوسىپ، «قازاقستاندا تۇرىپ قازاق پەسالارىن نەگە قويمايسىڭدار؟» دەپ ماسەلەنى توتەسىنەن قويىپ، جينالىس وتكىزۋىمىز كەرەك. ولاردى مەملەكەت قارجىلاندىرادى، عيمارات تا، جەر دە مەملەكەتتىكى. الايدا شەتەلدە قويىلىپ جۇرگەن قازاق پەسالارىن قويۋعا كەلگەندە كەجەگەسى كەيىن تارتادى. شىعارماشىلىق ەركىندىكتى باسقاشا ءتۇسىنىپ كەتكەن سياقتى. ورتاق بىرلىكتە وسىنداي شىعارماشىلىق تىلەك، ءوتىنىش جاساساق دەيمىز.
— اعا، ءوزىڭىز قاي دراماتۋرگتاردىڭ شىعارماسى قويىلىمعا لايىقتى دەپ ايتار ەدىڭىز؟
— دراماتۋرگيادا جاقسى شىعارما ەشقاشان ەسكىرمەيدى. بىزدە، قۇدايعا شۇكىر، مىقتى دراماتۋرگتار بار. ءسۇلتانالى بالعاباەۆتىڭ پەسالارى قازاقستاندا جاقسى ءجۇرىپ جاتىر. قاليحان ىسقاقتىڭ اۋەزوۆتىڭ اڭگىمەسى بويىنشا جازىلعان «تاڭعى جاڭعىرىعىن» قولعا الۋعا بولادى. شاحماردان قۇسايىنوۆتىڭ كەرەمەت پەسالارى بار. شاحماردان مەن قاليحاننىڭ قوسىلىپ جازعان «قازاقتار» پەساسى ءوز-وزىنەن سۇرانىپ تۇر. ورالحان بوكەي، قالتاي مۇحامەدجانوۆتىڭ شىعارمالارى وزەكتىلىگىن جوعالتقان جوق. تىنىمباي نۇرماعانبەتوۆ، ەرمەك امانشاەۆتىڭ ەڭبەكتەرى ورىس تەاترلارىندا دا قويىلدى. باققوجا مۇقاەۆتى دا اتاپ وتكىم كەلەدى. وسىنداي مول دا ماعىنالى پەسالارىمىزبەن ءبىراز جەرگە بارۋعا بولادى دەپ ويلايمىن.
— دۋلات اعا، ءسىزدىڭ پەسالارىڭىز قانداي تەاترلاردا قويىلىپ ءجۇر؟
— ءيا، ارينە. سولتۇستىك قازاقستاندا «ويتپەسە ماعجان بولا ما؟» پەساسى، قىزىلوردادا «وكپەك جولاۋشى» (ترانزيتنىي پاسساجير) پەساسىنىڭ پرەمەراسى ءجۇرىپ جاتىر.
قازىر اكىمشىلىك ء«ۇش تۇعىرلى ءتىل» ساياساتىنا بايلانىستى ءۇش تىلدە ءجۇرىپ جاتقان پەسا ىزدەپتى. ىزدەگەنگە — سۇراعان، مەنىڭ «وكپەك جولاۋشىمنىڭ» بيىل ساۋىردە لوندوندا پرەمەراسى وتكەن بولاتىن. ەندى سول تەاتر العاش رەت 26 قىركۇيەك كۇنى استانادا وقۋشىلار سارايىندا اعىلشىن تىلىندە كورسەتىلىمىن قويماقشى. 27 قىركۇيەكتە سانكت-پەتەربۋرگتە كورەرمەن نازارىنا ورىس تىلىندە ۇسىنىلادى. 28-ىنە قازاق تىلىندە قىزىلوردادا ۇسىنىلادى.
— سۇحباتىڭىزعا راقمەت، دۋلات اعا. ەڭبەگىڭىز جانا بەرسىن! زور دەنساۋلىق، شىعارماشىلىق تابىس تىلەيمىز!

سۇحباتتاسقان — ميراس كەسەباەۆ

"قازاقستان-زامان"

0 پىكىر