سەيسەنبى, 16 ءساۋىر 2024
قوعام 5267 0 پىكىر 18 ماۋسىم, 2014 ساعات 13:35

ۋكراينا رەسەي تەلەارنالارىنا تىيىم سالماق. ءبىز شە؟..

ۋكراينانىڭ ۇلتتىق كەڭەسى راديوبايلانىس جانە تەلەۆيدەنيە ماسەلەلەرى بويىنشا ۋكراينا اۋماعىندا بىرنەشە رەسەي ارناسىنىڭ كورسەتىلۋىنە تيىم سالۋدى سۇراماق. بۇل تۋرالى  كەڭەس باسشىسى ۆلاديمير مانجوسوۆ مالىمدەگەن. BBC تاراتقان اقپاراتتار بويىنشا رەسەيدىڭ  تۆ-تسەنتر International, LifeNews, Russia Today جانە RenTV ارنالارى بۇدان بىلاي ۋكراينادا كورسەتىلىمىن توقتاتۋى مۇمكىن. بۇل ارنالارىڭ كەيبىر باعدارلامالارى تۋرالى ۋكراينا ۇلتتىق كەڭەسىنە بىرنەشە شاعىم كەلىپ تۇسكەن.

قازىرگى ۋاقىتتا كيەۆ اكىمشىلىك سوتىندا "رتر-پلانەتا", "روسسيا-24", "نتۆ-مير", سونداي-اق "پەرۆىي كانال. ۆسەميرنايا سەت" سىندى رەسەي ارنالارىنىڭ تولقىنىن توقتاتۋ تۋرالى ماسەلە قارالۋدا. بۇل ارنالاردىڭ كورسەتىلىمى دونەتسك جانە لۋگانسك وبلىستارىنان تىس ۋكراينا اۋماعىندا ۋاقىتشا توقتاتىلىپتى.

ارينە، كەز كەلگەن مەملەكەت ءوز تەرريتورياسىنىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن وزدەرى شەشىم قابىلدايدى. بۇعان دەيىن سسسر قۇرامىندا بولعان ەلدەر بىرتىندەپ ءوز تەرريتورياسىندا رەسەي ارنالارىنىڭ تارالىمىنا شەك قويدى. اتاپ ايتساق، ازەربايجان ۇلتتىق كەڭەسى 2008 جىلى رەسەيلىك تەلەارنالاردى ەل اۋماعىندا كورسەتۋگە مۇلدەم تيىم سالدى. وزبەكستان ەلى سوڭعى بەس جىل ىشىندە رەسەي تەلەارنالارىنىڭ تارالىمىن بىرتىندەپ تيىم سالۋمەن قاتار، رەسەي تەلەارناسى باعدارلامالارىن رەترانسلياتسيا جاساۋدى دا شەكتەدى. ليتۆا، لاتۆيا، قىرعىزستان، ت.ب ەلدەر بۇگىنگى تاڭدا رەسەيلىك اقپارات ىقپالىنان ءبىر جولا قۇتىلۋدى قاراستىرۋدا. رەسەي تەلەارنالارى قازىرگى تاڭدا رەسەي مەن قازاقستاندا عانا ەركىن تارالادى.

2010 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتى­جىل­­دىعىنداعى ەسەپ بويىنشا، ءبىزدىڭ ەلدە 2697 باق جۇمىس ىستەيدى. قازاقتىلدى باق ۇلەسى قول­دا­­نىس­­تاعى باق-تىڭ جالپى سانىنىڭ 19,1%-ىن قۇرايدى، ءورىستىلدى – 33,4%، بۇقارالىق اقپاراتتىق قۇ­رال­دارى قازاق جانە ورىس تىلدە­رىن­دە 35% (تاراتىلادى) باسىلادى، 12,5% – قازاق، ورىس جانە باسقا دا تىل­دەردە. قازاقستان ارناسى قازاق تىلىنە تولىقتاي كوشكەنى، ءبىر ارنانىڭ جابىلعانى بولماسا ودان بەرى ەشتەڭە وزگەرە قويعان جوق. قازاقستاندا ەمىن-ەركىن تارالاتىن نتك، مير،  31(ستس), ەۆرازيا-1 سياقتى رەسەي تەلەارنالارىن ايتپاعاندا، كابەلدىك جانە سپۋتنيكتىك بايلانىس ارقىلى جۇزدەگەن رەسەي ارنالارى قازاقستاندىق كورەرمەنى بار ارنا بولىپ وتىر.  وتاندىق اقپاراتتىق اگەنتتىكتەر اقپاراتتارىن تۇگەلدەي رەسەيلىك باق-تان الادى. وسىعان دەيىن قۇزىرلى ورىندار كورشى ەلدىڭ اقپاراتتىق ىقپالىنا تيىم سالا المادى. ءتىپتى تيىم سالۋ تۋرالى ءسوز بولعان ەمەس. جوعارى بيلىك قازاقستاننىڭ ۇلتتىق اقپاراتتىق كەڭىستىگىن قالىپتاستىرۋعا ءالى كۇنگە قاۋقارسىز. سونداي-اق، كورەرمەنگە الەمدىك دەڭگەيدەگى ارنالاردىڭ تانىمدىق باعدارلامالارىن ۇسىنۋ قولعا الىنباي كەلەدى. مىسالى «National geographic»، «BBC» سەكىلدى ارنالاردىڭ قازاق تىلىندەگى نۇسقاسى جوق.  ءبىر عانا كورشىمىزدەن ۇلگى، اقپارات الا بەرمەي، اينالامىزعا الىسىراق كوز تاستاعانىمىز ءجون بولار ەدى.

نۇرعالي نۇرتاي

Abai.kz

0 پىكىر