جۇما, 29 ناۋرىز 2024
ادەبيەت 10054 0 پىكىر 7 تامىز, 2014 ساعات 13:27

دانيار سالامات. ۇلكەن كىسىنىڭ ەسىمى

رەداكتسيادان: جازۋشى-دراماتۋرگ، كينورەجيسسەر دانيار سالامات «ۇلكەن كىسىنىڭ ەسىمى» اتتى ەكى ءبولىمدى ساتيرالىق تراگيكومەدياسىندا ءبىزدىڭ قوعامدى جايلاعان ءاتابيزمنىڭ سىقپىتىن اشىپ، فوبيانىڭ مانىنە ءۇڭىلىپ، ادامنىڭ ادامگەرشىلىك تۇلعاسىنا ەمەس، اتاق-داڭقىنا قۇلشىلىق ەتۋدى ۇيرەنگەن پەندەلەردىڭ ۇساق مىنەزدەرىن ءاجۋالايدى. وقيعا شاعىن اۋىلدا ءوتىپ جاتقانداي كورىنگەنىمەن، ونىڭ اۋقىمى ءبىز بەن سىزگە ورتاق زاماننىڭ سىرىن سويلەيدى. ءوزى كورىنبەيتىن، كىم ەكەنى دە بەلگىسىز «ۇلكەن كىسىنىڭ» قۇرمەتىنە جۇكتى ايەلدەرىن قيناپ بوساندىرعانداي ارەكەتكە بارعان كەيىپكەرلەردىڭ ءسوزى مەن ءىسى ەزۋىڭە اششى مىسقىل ۇيىرە وتىرىپ ويلاندىرادى.

      دانيار سالامات. ۇلكەن كىسىنىڭ  ەسىمى

 (ەكى ءبولىمدى ساتيرالىق تراگيكومەديا)

 

                                                                          قاتىساتىندار:

اكىم (اۋىل اكىمى) 
ساعات (جاس مامان)

زاۋرە (ساعاتتىڭ ايەلى، مەكتەپ مۇعالىمى)

                                                                                         قۋانىش (اۋىل ءتارتىپ ساقشىسى)

                                                                            حانشا (ونىڭ ايەلى)   

 ەسبول (مەكتەپ ديرەكتورى) 

سايرا (ونىڭ ايەلى)  

                                                                     ەلدوستىڭ قىزدارى، كوپشىلىك، حور.

 

 

                                           ء    بىرىنشى ساحنا

 

     جابىرقاۋ عانا اۋىلدىڭ ەسكىلەۋ كەڭسەسىنىڭ الدى. اۋىلدىڭ ءار تۇسىنان ءارتۇرلى ارىپتەرمەن جارقىراي «اي-دالا»، «ايدۇكەن»، «اي-اپتەك» «اي-تپۇشۋ»دەگەن جازۋلار ەرەكشە كوز تارتادى.

     ءۇش ادام ءارى بەرى ءجۇر تەڭسەلىپ. الدەكىمدى كۇتەتىن سەكىلدى، مازاسىزدانا ەرسىلى قارسىلى ادىمداسادى. ءبىرى تولىقشا، ەگدەلەۋ اتى - ەسبول، ەكىنشىسى مۇرتتى ارىق، پوليتسيا كىزمەتكەرى كيىمىن كيىپ العان، اتى - قۋانىش. ءۇشىنشىسى جاس جىگىت، سىمباتتى، اتى ونىڭ - ساعات.

     ەسبول: ءاي، قايدا اكىمىڭ، مەنىڭ جينالىسىم بار ەدى؟

     ساعات: اۋ، اعاي، مەن قايدان بىلەيىن؟

     قۋانىش: نە بولدى؟ جينالىسىڭ بولسا، انا زابۋشىڭ (زاۆۋچ) نە ىستەيدى، وتكىزەر بىردەڭە قىلىپ، ءبىز دە ءجۇرمىز عوي، مىنە.

     ەسبول: سەندە جۇمىس بار ما وسى؟

     قۋانىش: ە، نەگە جوق؟ انا ءابىلاشىمنىڭ بالاسى تاۋىق ۇرلاپتى، بارىپ جاۋاپ الۋعا ەكى كۇن بولدى، ۋاقىت تاپپاي ءجۇرمىن.

     ساعات: كەلەدى عوي ەندى... انشەيىندە اكىمگە كىرە المايمىز، بۇگىن شاقىرعانىنا قۋانايىق تا؟

     ەسبول: قۋانعاندا... نە ماسەلە ەكەن دەپ ۋايىمدايسىڭ دا سول... ە، ايتپاقشى، تابارىش ۋشاسكابوي، ءجۇرشى، بىردەڭە ايتايىن...

     ەسبول قۋانىشتىڭ قولتىعىنان ۇستاپ تۇكپىرگە الىپ كەتەدى دە الدەنەنى قىزۋ تۇسىندىرە باستايدى. اناۋ دا بىرەسە باسىن شۇلعىپ، كەيدە باسىن شايقاپ بىردەڭە دەپ جاتىر.

     وسى كەزدە تۇكپىردەن جىلتىرباس، تاپال ادام كورىندى. ونى بايقاعان بۇلار جاپاتارماعاي جۇگىرىپ كەلىپ، قولىن الىپ، باس شۇلعىسىپ امانداسىپ جاتىر. اكىمىمىز - وسى.

     اكىم: ەستىدىڭدەر مە؟

     بۇلار: نەنى، باسەكە؟ نەنى؟

     تۇرلەرى ابىرجىڭقى، ءبىر سۇمدىقتى كۇتەتىندەي. اكىمنىڭ دە قاباعى ءتۇسىپ كەتكەن.

     اكىم: ەندى وسى اۋىلداعى باس كوتەرەرى وزدەرىڭسىڭدەر، سەندەرمەن اقىلداسپاقپىن.

     بۇلار: نەنى، باسەكە؟ نەنى؟

     اكىم: ۇلكەن كىسىنىڭ تۋعان كۇنى كەلە جاتىر عوي؟

     بۇلار: يا، بىلەمىز عوي؟

     اكىم: نە ىستەيمىز؟

     بۇلار: (ابىرجىڭقىراپ قالادى) نە ىستەگەندە ەندى... ىستەيمىز عوي... نە...

     قۋانىش: ءالى ەكى اي بار ەمەس پە؟

     اكىم: ەكى ايىڭ وتە شىعادى، بىلتىر تىپىرلاپ قالماپ پا ەدىك؟ وسى جىلعى سىيلىعىمىز وريگينالنىي بولۋ كەرەك...

     ساعات: باسقا اۋىلدار نە دايىنداپ  جاتىر ەكەن، باسەكە؟

     اكىم: (وقشيادى) ولار ماعان ايتا ما، قىزىق ەكەنسىڭدەر سەندەر...

     اكىم مىرزانىڭ كوپشە تۇردە كىنالاپ جىبەرگەنى جاندارىنا باتىپ كەتكەن ەكەۋى جارىسا ساعاتقا جابىلىپ كەتتى.

     ەسبول: قىزىقسىڭ-ەي سەن؟ ولار ايتا ما نە سىيلايتىنىن؟

     قۋانىش: ايتسا، نە، سولاردىكىن قايتالاي سالايىن دەپ پە ەدىڭ؟ باسەكەڭ «وريگينالنىي» دەپ تۇرعان جوق پا؟ «وريگينالنىي»!

     ەسبول: سونى ايتام... ەگەر سەن سول اۋ...

     اكىم ەسبولدىڭ ءسوزىن بىتىرتكىزبەي كيىپ كەتەدى. داۋىسى قاتقىل، ءىستىڭ وتە جاۋاپتى ەكەنىن سەزدىرگىسى كەلگەندەي.

     اكىم: بۇل ەندى داۋلاساتىن جەر ەمەس، داۋدى شەشەتىن جەر اينالايىندار... ويلانساڭدارشى... كىمدە قانداي يدەيا بار؟ نە سىيلايمىز؟  (اكىم اڭتارىلىپ قالعان ۇشەۋدىڭ جاڭا قاۋىپ ويلاپ قالعاندارىن بايقاپ قالدى). سىيلاعاندا ەندى... ءوز اۋىلىمىزدا قالاتىن دۇنيە دە ول ... سول كىسىنىڭ قۇرمەتىنە اتقارىلاتىن، جاسالعان، كورسەتەتىن دۇنيە بولۋ كەرەك تا ول؟

     ءبارى: (باستارىن يزەسەدى) يا، تۇسىندىك قوي ونى... ءتۇسىنىپ تۇرمىز عوي...

     ەسبول: بىلتىر ول كىسىنىڭ قۇرمەتىنە ءدارىحانا اشتىق قوي، بىلەسىزدەر... اتىن «اي-اپتەك» دەپ قويعانبىز، بىلەسىزدەر؟

     ءبارى: بىلەمىز عوي، بىلەمىز...

     ەسبول: شىركىن، ەندى بيىل جاڭا مەكتەپ اشىپ جىبەرگەندە قاتىپ كەتەر ەدى، ءا؟ اتى دا قاتىپ كەتەر ەدى - «اي-مەكتەپ»...

     ەسبولدىڭ داۋىسىنان ورىندالمايتىن ارماننىڭ سازى بىلىنەدى. اكىمنىڭ قاباعى كىرجيىپ كەتتى.

     اكىم: قايدان... سەن دە ءبىر... بولمايتىن نارسەنى ايتىپ... سەن سول ءدارىحانانىڭ قالاي، قانداي ماشاقاتپەن اشىلعانىن بىلەسىڭ بە ءوزى؟

     ەسبول: بىلەم عوي... قاپەلىمدە نە ىستەرىمىزدى بىلمەي، اۋىل بولىپ اسار جاساماپ پا ەدىك.

     قۋانىش:ۇلكەن كىسىنىڭ تۋعان كۇنىنە قارسى الدىڭعى جاعىن اقتاپ، اتاۋىن جازىپ ۇلگەرگەنىمىز ەسىمدە.

     وسى كەزدە سول وقيعا ەسىنە ءتۇسىپ كەتتى مە، ساعات شار ەتە قالادى.

     ساعات: وسى ءبىز نەگە سونشا شابانبىز؟ وۋ، اعاتايلار، اقىر ىستەلەتىن شارۋا بولعان سوڭ تۋعان كۇن وتە سالىسىمەن، كەلەسى كۇنى كەلەسى جىلعا دايىندالا بەرۋ كەرەك قوي؟

     قۋانىش: پىسىقسىما...

     اكىم: وعان كىمنىڭ مۇرشاسى كەلىپ جاتىر؟ ارتىق ءسوزدى قايتەسىڭ، امال قاراستىر ودان دا؟

     ەكەۋى: سونى ايتام... سونى ايتسايشى...

     اكىم: ال، نە ىستەيمىز؟

     بۇلار ەندى شىن ويلانادى. تىنىشتىق ورنايدى ءبىر ءسات. ۇنسىزدىكتى قۋانىش بۇزادى.

     قۋانىش: قالاي دەسەم ەكەن ەندى... ءبىز سىيلىعىمىزدىڭ، ياعني تارتۋلايتىن، بولماسا اشىلاتىن دەپ ايتقان ءجون با...

     ءوز ويىنا ءوزى سەنبەي، اكىمگە جالتاقتاپ، كۇمىلجي باستاپ كىدىرىپ قالعان قۋانىشتى اكىم باس يزەپ قاناتتاندىرىپ جىبەردى. باسقالارى دا ودان ءبىر تىڭ دۇنيە كۇتىپ اۋزىنا تەلمىرىسىپ قالعان.

     قۋانىش: ء(سوزىن جالعاپ) بىلتىر ءبىر ءدارىحانا اشتىق... ەندى بيىل ۆىترەزۆيتەل-ايىقتىرعىش  اشساق قايتەدى، ۇلكەن كىسىنىڭ قۇرمەتىنە؟ بارىنەن دە ونىڭ اتى تاماشا. باسەكەڭ ايتپاقشى، وريگينالنىي بولار ەدى - «اي-ماسStar»! باسەكە دەيمىن دا، انا «ايدان»، «ماستان» كەيىنگى «ستار» دەگەندى لاتىن ارىپىمەن جازىپ جىبەرسە قاتىپ كەتەر ەدى؟ كەررەمەت بولار ەدى!

     اركىمگە قوشتاۋ كۇتىپ جالتاقتاپ، سوڭىندا اكىمگە قاراپ تەلمىردى. اكىمنىڭ قاباعى ءبىر جازىلىپ، ءبىر ءتۇيىلدى.

       اكىم: ول ەندى... قالاي بولار ەكەن... دۇرىس قوي ەندى... (سوسىن بويىن تۇزەپ الادى) سەندەر ءبىر نارسەنى تۇسىنىڭدەرشى... شىندىعىن ايتۋ كەرەك، مىناۋ قىمباتشىلىق تاماقتان الىپ بۋىپ تۇر. اقشا جوق بيىل، بىلدىڭدەر مە؟! كوكتيىن بەرىپ جاتقان جوق قازىر وكىمەت... بىراق... سۇرايدى... (اكىم ارتىق كەتىپ  بارا جاتقانىن سەزىپ، كەنەت، داۋىسىن جۇمسارتا قويدى) جوق، ماسەلە وندا ەمەس... سەندەر ءبىر وريگينالنىي نارسە تابىڭدارشى، كوپ كۇش كەتپەيتىن... مىسالعا دەيمىن دا... سەن قۋانىش، بىلەسىڭ عوي، ونى سالۋعا قانشا اقشا كەتەدى...ۋاقىت دەگەندەي....

     قۋانىش: ول جاعىن ويلاپ وتىرمىن عوي، باسەكە... مەن سىزگە دايىن وبەكتى ۇسىنباقپىن.

     اكىم: قانداي؟

     قۋانىش: انا مادەنيەت ءۇيىنىڭ قاسىنا دەيىن قاپىش قوراسىن سوزىپ جىبەرگەن جوق پا ەدى؟ ءسىز رەنجىپ جۇرەتىن ەدىڭىز عوي، بۇز دەپ؟

     اكىم: يا؟

     قۋانىش: سونى بۇزدىرماي-اق الىپ قويايىق، بەرگى جاعىنان ەسىك شىعارا سالامىز... ماڭدايشاسىنا ادەمىلەپ اتىن جازساق بولدى ەمەس پە؟ ودان كەيىنگى جۇمىستارىن كورە جاتامىز عوي... بىلتىر اپتەكتى دە سولاي قىلماپ پا ەدىك؟

     ەسبول: باسەكە، ءجون سياقتى مىنانىڭ ايقانى...

     ساعات ۇندەمەيدى.

     اكىم: ء(دۇر سىلكىنەدى) داباي، بوس اڭگىمەنى قويايىق... جىلدا-جىلدا ءبۇيتىپ ريسكابايت ەتە بەرۋگە بولمايدى. مەندە ءبىر وي بار...

     اكىم باستاپ كەلە جاتقان اڭگىمەسىنىڭ وسى تۇسىنا كەلگەندە كىدىرىپ، باتا الماعانداي ما... ءبىر ۇلى ءىستى باستارداي ويلى كوزبەن كوكجيەككە كوز جىبەردى. اينالاسىنداعىلار مۇنىڭ اۋزىنا قارادى.

     اكىم: (اندەتىپ) مەندەەەە ءبىررر ويي بارررر.... مەندە ءبىر وي بار... ول  كىسىنىڭ...

     ءبارى اكىمنىڭ اۋزىنا كىرىپ كەتەردەي ەنتەلەيدى.

     اكىم: ...ۇلكەن كىسىنىڭ تۋعان كۇنىنە قارسى ءبىر كەلىنشەگىمىز بوسانۋى كەرەك!

       بۇلار: (تاڭدانىسىپ) بوسانۋى كەرەك؟ ءبىر كەلىنشەگىمىز بوسانۋى كەرەك؟

      اكىم: مەن سەندەردى نەگە شاقىردىم؟ ا؟ مەنىڭ اۋداندىق امبۋلاتوريادان العان دەرەگىم بويىنشا وسى ۇشەۋىڭنىڭ ايەلدەرىڭ بوسانۋعا جاقىن دەيدى عوي، تاياۋدا؟

     بۇلار: (كۇمىلجيدى) ەندى.. يا... سونداي دەرەكتەر بار.... يا، باسەكە؟

     اكىم: دۇرىس قوي؟

     ءبارى: دۇرىس، باسەكە!

     اكىم: ەندەشە، ءدال ۇلكەن كىسىنىڭ تۋعان كۇنىنىڭ قارساڭىندا بىرەۋىڭنىڭ كەلىنشەكتەرىڭ بوسانۋى كەرەك، كىمدىكى سول كۇنگە تاپ كەلسە، سونىڭ شىلدەحاناسىن ۇلان اسىر توي ەتىپ جاساپ،  ارنايى   «وشار» تەلەارناسىنىڭ جۋرناليستەرىن شاقىرىپ، ۇلكەن كىسىنىڭ قۇرمەتىنە ءسابيدى ۇلكەن كىسىنىڭ ەسىمىمەن اتايمىز! وريگينالنىي سىي - وسى.

     ءبارى كىدىرىسىپ، ويلانىڭقىراسىپ قالادى. اكىم دە ەكپىنىن ازايتادى.

     اكىم: نە، قارسىسىڭدار ما؟

     ءبارى: جوعا، باسەكە؟ و، نە دەگەنىڭىز...

     ساعات: سۇراق بار، باسەكە؟

     اكىم: نە سۇراق؟ سۇرا ال؟

     ساعات: ايەلدەرىمىزدىڭ مەرزىمى سول كۇنگە كەلمەي قالسا شە؟

     اكىم: اينالايىندار-وۋ، ەندى توشنا كەلەدى دەپ وسى ۇشەۋىڭنىڭ سپيسىكتەرىڭدى بەردى عوي ماعان، اۋداننان؟ «كەلمەي قالسا شە» دەگەن نە اڭگىمە ول؟

     ۇشەۋى باستارى سالبىراپ ۇندەمەي قالادى. اكىم ودان ءارى كۇش الادى.

     اكىم: نە اڭگىمە ول كۇنى كەلمەي قالسا دەگەن؟ كەلتىرىڭدەر! نەگە ەركەك بولىپ جۇرسىڭدەر كەلتىرە الماساڭدار؟ نە ءبىر ايەلدەرىڭە الدەرىڭ كەلمەي مە؟

     ساعات: اعا، ەندى وعان ءبىر قۇدايدان باسقانىڭ ءامىرى جۇرمەيدى عوي؟ ءبىز بەن ايەلدىڭ قولىندا نە تۇر؟

     اكىم: (وجىرايادى) ءاي، سەن ءوزىڭ... (مۇنداي قارسىلىقتى كۇتپەگەن اكىم تىعىلىپ قالادى)  سەن ءوزىڭ قالاي، قالاي سويلەيسىڭ؟ سەن ءبىرىنشى ارەكەت ەتىپ كورمەي جاتىپ اتويلاپ قارسىلىق كورسەتكەنىڭ قالاي؟

     ساعات: اعا، مەن قارسى ەمەپىن، قارسى ەمەسپىن ويىڭىزعا، بىراق لوگيكا دا بولۋى كەرەك قوي؟

     اكىم: (قاتتى كەتەدى) لوگيكا-موگيكاسىنىڭ اتاسىنا نالەت! ۇردىم لوگيكاڭدى! ىستە دەدىم بە، ىستە! جاسا دەدىم بە، جاسا! وسى مىنە، لوگيكا!

     ءىستىڭ ناسىرعا شاۋىپ بارا جاتقانىن اڭعارعان ەسبول مەن قۋانىش اڭگىمەگە ارالاسادى.

     ەسبول: باسەكە، سىزدىكى دۇرىس قوي، جاس قوي بۇل جاس... جاس بولعان سوڭ، تاجىريبەسىزدىكتەن قويىلىپ جاتقان سۇراق  قوي بۇل... رەنجىمەڭىز وعان...

     اكىم: جاس دەيدى... «جاس بولسا، ىسكە» دەگەن، ىستەسىن ايتقاندى...

     قۋانىش: باسەكە، رەنجىمەڭىز... نەگىزى بىلاي ىستەسە دە بولادى عوي... ايەلدەرىمىز... كىمنىڭ ايەلى بولسا دا ەندى... ايتەۋىر ۇلكەن كىسىنىڭ تۋعان كۇنىنەن كەيىن تۋماي، دەيىن تۋسا بولدى عوي... ءبىر ەكى كۇن...ءبىر اپتا دەيىن تۋسا دا دەيمىن دا... سول كۇنى ءۇيتىپ-ءبۇيتىپ تۋدى جاساي سالامىز دا...

     اكىم: (قۋانىپ كەتەدى) مىنە، سونى ايتام! ايتەۋىر سول ارالىقتا بوسانسا بولدى عوي؟ كىم ءبىلىپ جاتىر ونى؟ جوعارداعىلاردى ايتام...

     اكىم قوشتاۋشىسىنىڭ سوزىنەن كەيىن ارقالانىپ، سەنىمدى كىرىسەدى.

     اكىم: اينالايىندار، بىراق تىستەرىڭنەن شىقپاسىن، سەندەردەن باسقا ەشكىم بىلمەيتىن بولسىن... ايەلدەرىڭە دە ايتپاڭدار، تەك باپتاي بەرسەڭدەرشى ايەلدەرىڭدى، بولدى. بۇل ايەلدەردىڭ قۇلاعىنا ءبىر نارسە جەتكەن سوڭ بىلەمىز عوي، وتىز رۋلى ەلگە تارايتىنىن... ارتىق ءسوزدىڭ نە كەرەگى بار، ماسقارا بولىپ جۇرمەيىك...

     ءبارى: دۇرىس قوي، دۇرىس...

     اكىم: ولاي بولسا، سەندەر بىلاي جاساڭدار ەندى... بىزگە كەرەگى ءبىر-اق ايەل، جانە ول ۇل تۋى كەرەك... ايەلدەرىڭنىڭ جاي-كۇيلەرىن باقىلاۋدا ۇستاڭدار. ۋزي-گە تۇسىرىڭدەر... توشنا ۋاقىتىن انىقتاڭدار... دەرەكتەرىن ماعان جەتكىزىپ تۇرىڭدار. ناقتى كەلەتىندەرىڭمەن ارى قاراي جۇمىس ىستەيمىز، ال، جاقسى... (اكىم جۇرە بەرەدى دە قايىرىلادى) بىراق تىستەرىڭنەن شىقپاسىن.... ەششكىم بىلمەيتىن بولسىن!

     اكىم كەتەدى. بۇلار اڭىرايىپ قالا بەرەدى.

 

                                              ەكىنشى ساحنا

 

     اۋىلدىڭ قاراپايىم جابدىقتالعان ۇيلەرىنىڭ ءبىرى. ءبىر كەكسەلەۋ ايەل شاي دايىنداپ ءجۇر. سول كەزدە بىردەي ۇلبىرەي كيىنگەن اققۋداي جەتى قىز ۇيگە كىرىپ كەلەدى.

     قىزداردىڭ ەرەسەكتەۋى: اپا، نە ىستەپ ءجۇرسىز؟

     ايەل: (قۋانادى) ەي، اينالايىندار... كەلىڭدەر... مەن سول، شاي قامىمەن جۇرگەن ەدىم عوي، سول...

     ەرەسەك قىز: اپا، و نە دەگەنىڭىز؟ سىزگە كوپ قيمىلداۋعا بولمايدى... دارىگەر ايتپادى ما؟

     اپاسى: ەي، سول دارىگەرلەرىڭە تاڭ قالام... وتكەن جولعى ءبىرى سىزگە كوپ كۇش تۇسىرۋگە بولمايدى دەپ ەد، كەشە بىرىنە بارسام، كوبىرەك قيمىلداڭىز دەيدى، مۇنداي جاعدايدا دەنە قيمىلدارى وتە قاجەت دەيدى، بىلمەيمىن عوي، قاراقتارىم...

     قىزدار: جوق، اپا... دەنە قيمىلدارى، جاتتىعۋلار ول باسقا... ول جۇيەلى تۇردە جاسالادى... ال، مىنانداي كۇيبەڭ تىرلىكتى بىزگە قالدىرىڭىز... ءبىزدى نە ءۇشىن تۋدىڭىز؟ راحاتىن كورمەيسىز بە ەندى؟

     سول كەزدە ۇيگە ەسبول كەلىپ كىرەدى. قىزدار جاپىرلاپ كەلىپ ونىڭ بەتىنەن سۇيەدى.

     ەسبول: (ەمىرەنەدى) ەي، اينالايىندارىم سول... كولىمدە جۇزگەن اققۋلارىم سول... وي، جاندارىم...

     مۋزىكا وينالادى. اپپاق قىزدار شىنىمەن اپپاق اققۋلارعا اينالادى. قالىقتاپ ءجۇر. اينالا ءان كۇي، اسەم بيگە ورانادى. ەسبول مەن بايبىشەسى وتىر سولارعا قاراپ ماسايراپ، شالقىپ. مۋزىكا اياقتالادى. قىزدار دا تاراپ كەتەدى. بۇلار شايلارىن ورتالارىنا الادى.

     ەسبول: ەي، جاندارىم سول... جەتەۋى جەتپىس ۇل دەرسىڭ...

     بايبىشەسى: (كۇلىپ) سەن دە ايتاسىڭ-اۋ، مىنا شارانا ومىرگە كەلسە نە دەر ەكەنسىڭ؟ جالعىز ۇلىم جەتپىس جىگىتكە تاتيدى دەر مە ەكەنسىڭ؟

     ەسبول: (باسىن كوتەرىپ الادى) نە دەيسىڭ؟ ۇل دەيدى؟ قايدان ءبىلدىڭ؟

     بايبىشە: (جايباراقات) جاي ايتقان ءسوزىم عوي...

     ەسبول: (كوڭىلى پاسەيىپ، باسىلىپ قالادى ) ااا، مەن قايدان بىلەيىن... نە، ۋزي-گە تۇسسەڭشى...

     بايبىشەسى: سول بالەگە تۇسۋگە جۇرەگىم داۋالاماي ءجۇر... كىم بىلەدى نە دەرىن... تاعى قىز دەي مە...

     ەسبول: (قوقيلانادى وزىنشە) نە؟ قىز بولسا نە بولىپتى؟ قىز بالا ەمەس پە؟ بالا! بالا بولعاندا قانداي بالا! ءۇي، جاندارىم سول! ەرتەڭىم عوي بۇلار، ەرتەگىلەرىم عوي!

     بايبىشەسى: قايدان بىلەيىن... بايبىشەم ۇل تۋمادى دەپ...

     ەسبول: نە دەيدى... بوس ءسوزدى قايتەسىڭ، بايبىشە...

     بايبىشەسى: ايتپاقشى، اكىم نەگە شاقىرىپتى؟

     ەسبول: ءاي، بولمايتىن اڭگىمە... ۇلكەن كىسىنىڭ تۋعان كۇنى كەلە جاتقان جوق پا...

     بايبىشە: يا، وعان ەكى اي بار ەمەس پە ءالى؟

     ەسبول: سوعان دايىندالايىق، ۇيتەيىك-بۇيتەيىك دەيدى.

     بايبىشەسى: نە ىستەيمىز دەيدى بيىل؟ مىنا جاڭا مەكتەپ سالىپ بەرسە دۇرىس بولار ەدى سەندەرگە...

     ەسبول: وي، وعان ۋاقىت كەرەك ەمەس پە...

     بايبىشەسى: ا، ايتپاقشى، يا... بىلتىر مىنا تاۋىققورانى ارەڭ سالىپ ءبىتىرىپ ەدى عوي.

     ەسبول: تاۋىققوراسى نەسى؟

     بايبىشە: «اي-اپتەكتى» ايتام... قاڭىراپ بەكەرگە تۇر، سالعانىن قايتەيىن.

     ەسبول: اااا... قايتەسىڭ ەندى...

     ەسبول ويعا باتىپ ءبىر ءسات ءۇنسىز قالدى. نە بولعانىن اڭداي الماعان بايبىشەسى تاڭدانىپ، سوزگە تارتقان بولدى.

     بايبىشەسى: انا جەر نە بولدى، قاعازى دايىندالىپ جاتىر ما ەكەن؟

     ەسبول: (ۇيقىدان ويانعانداي) ا؟

     بايبىشەسى: انا سۇراعان جەرىمىز نە بولىپتى دەيمىن؟

    ەسبول: ا، و جايىندا ۇندەمەدى...

     بايبىشەسى: ۇندەمسە... سەن ءوزىڭ ايتپايسىڭ با؟ مەن سوعان شاقىرعان شىعار دەپ قۋانىپ قالسام اۋەلدە.

     ەسبول: وندا باسقا دا ادامدار بولدى. سوسىن ارنايى بارىپ سويلەسەم. سەن نە...ۋزي-گە ءتۇسشى، جاراي ما؟

     بايبىشەسى: نە دەيسىڭ؟

     ەسبول: ۋزي-گە ءتۇسشى دەيمىن. ەرتەڭنەن قالدىرماشى.

     بايبىشە:(شوشىڭقىراپ) ە، نەگە تۇسەم؟

     ەسبول: اۋ، ەندى جۇرتتىڭ ءبارى تۇسەدى عوي؟ كورەيىك تە، ۇل ما ەكەن، قىز با ەكەن دەگەندەي...

     بايبىشە: قىز بولسا شە؟

     ەسبول: (ورىنىنان تۇرادى) قىز بولسا دەيسىڭ بە... بولمايدى. قىز كەرەك ەمەس، ۇل بولۋى كەرەك. ۇل بولۋى كەرەك. ال، مەن كەتتىم مەكتەپكە، قالدىم-اۋ جۇمىستان. سەن ەرتەڭ ۋزي-گە ءتۇس.

     ەسبول كەتە بارادى. بايبىشە اڭىرىپ قالا بەرەدى.

 

                  ء                          ۇشىنشى سۋرەت

 

   قۋانىشتىڭ اۋلاسى. اشاڭ ءجۇزدى، ارىقشا ايەلمەن قۋانىش سويلەسىپ وتىر. ول ايەلى، اتى - حانشا.

     قۋانىش: سونىمەن نە جاڭالىق؟

     حانشا: وي، نە جاڭالىق بولۋشى ەدى، جاڭا عانا جۇمىستان كەلدىم.

     قۋانىش: بۇگىن كەش كەلدىڭ عوي؟

     حانشا: يا، داندەگەن ەكەنسىڭ كۇندە تۇستە كەلگەنىمە. ەندى مەندە سىلتاۋ قالعان جوق جۇمىستان سۇراناتىن. ەرتەڭنەن باستاپ كەڭسە كۇزەتەم. نە تىنىپ جاتقان شارۋا جوق، سوندا دا ەرتەڭنەن كەشكە دەيىن سارىلىپ وتىرعانىڭ سول...

     قۋانىش: ءاي، نە جاڭالىق ەندى، ايتساڭشى؟

     حانشا: ساعان نە بولعان بۇگىن، قۋانىش؟ مەن نە قازاق راديوسىندا ىستەيتىن بە ەدىم؟ قويمادىڭ عوي ءتىپتى، نە جاڭالىق، نە جاڭالىق دەپ؟ انا مال باعۋعا الىپ كەلگەن بالاڭ كەتەم دەيدى، مىنە، سول جاڭالىق!

     قۋانىش: قايدا كەتەم دەيدى؟

     حانشا: ۇيىنە دە. باسقا قايدا كەتۋشى ەدى؟

     قۋانىش: اتاسىنىڭ باسى كەتەدى... كەتىپ كورسىن، سوتتاتىپ جىبەرەيىن! قوي ۇرلاۋدى بىلەدى، قوي باعۋدان قاشادى، ءا؟ مەن ونىڭ ءىسىن جاسىرىپ قويىپ وتىرسام قارا مۇنى! جارايدى، ونى قويشى... كەتسە، بارسىن. انا ءابىلاشىمنىڭ بالاسى تاۋىق ۇرلاپ ءجۇر دەيدى عوي، كەتسە سونى الىپ كەلەرمىن ازار بولسا. جارايدى، باسقا نە جاڭالىق؟

     حانشا: (سوڭعى سۇراقتى ەلەڭ قىلماي)  سەن تاۋعا جىبەرمەسەڭ مىنا مالداردى توڭىرەكتە جايىلىم قالمادى. قىستاۋدى قاشان الاسىڭ؟

     قۋانىش: سول قىستاۋ الۋ وڭاي بولماي تۇر عوي... اكىم دە ىڭعاي بەرمەي.

     حانشا: وعان بىردەڭە بەرۋ كەرەك شىعار.

     قۋانىش: بەرىپ جاتىرمىز عوي ەندى...

     حانشا: وي، سەنىڭ ول جاقسىلىعىڭدى مىندەتى دەپ ءجۇر ول. ونى مىسە تۇتا ما ول؟

     قۋانىش: قويشى، ءبىر امالىن قىلامىز؟ نە جاڭالىق دەيمىن-ەي؟

     حانشا: سەنى تۇلەن تۇرتكەن بە بۇگىن؟ «نە جاڭالىق، نە جاڭالىق» دەپ ءبۇرى كەتكەن كۇيتاباق سەكىلدى قايتالادىڭ دا قالدىڭ عوي؟ نە بولدى ساعان؟

     قۋانىش: (ورىنىنان تۇرىپ، ءىشىن تومپايتىپ كورسەتەدى) سەنى مىنانداي دەيدى عوي؟

     حانشا: (كۇلەدى) نە-مە-نە؟

     قۋانىش: (الگى قىلىعىن قايتالايدى) مىنانداي دەدى عوي سەنى؟ ەكىقابات. جۇكتى. اياعى اۋىر. بەرەمەننايا!

     حانشا: (سىقىلىقتاپ كۇلەدى) ونى كىم ايتىپ ءجۇر ساعان؟

     قۋانىش: ەستىدىم؟

     حانشا: (كۇلىپ) سەنىڭ ەستىمەيتىنىڭ جوق؟

     قۋانىش: راس پا؟

     حانشا: وتىرىك، ارينە!

     قۋانىش: (شوشىپ كەتەدى) وتىرىگى نەسى؟ جىندى ما-ەي؟

     حانشا: سەنىڭ كىمنەن ەستىگەنىڭدى قايدام، مەن وتكەن جولى جۇمىستان سۇرانعاندا امبۋلاتورياعا كەتتىم دەگەم... «نە، جۇكتىسىڭ بە» دەگەندە «يا» دەي سالعام. كەيىن بىرنەشە رەت سۇراندىم جۇمىستان سولاي... ءازىل عوي بۇل، ونى ساعان كىم جەتكىزىپ ءجۇر؟

     قۋانىش: (سىلق ءتۇسىپ وتىرىپ قالادى) مممم، قالجىڭ دە...

     ءۇيدىڭ ىشىندە ىڭعايسىز ءبىر احۋال ورنايدى. كۇيەۋىنىڭ انشەيىندە مۇنداي نارسەگە ات ءۇستى قارايتىنىن بىلەتىن حانشا جاعدايدى ءتۇسىنىپ بولار ەمەس. قۋانىش قابارىپ، تۇنەرىپ بارادى.

      حانشا: نە بولدى ساعان، قۋانىش؟

     قۋانىش: (تىستەنەدى) قالجىنىڭنىڭ اتاسىنا نالەت!

     قۋانىش اتىپ تۇرىپ ءۇيدىڭ ءىشىن ەرسىلى-قارسىلى كەزىپ كەتەدى. اشۋلى.

     حانشا: (شوشىنىپ) نە بولدى ساعان، انشەيىندە ءوزىڭ ايتپايتىن با ەدىڭ... جاعداي كەرەك، بالا نە كەرەك دەپ... بۇگىنگىڭ نە قىلىق؟

     قۋانىش: نەگە كەرەك جوق بالا؟ كەرەك ماعان بالا! ۇل كەرەك! ۇل ءبىلدىڭ بە؟ ەكى ايدان كەيىن كەرەك، ۋجە!

     حانشا: نە دەيسىڭ؟ مىناۋىڭ نە ءسوز، قۋانىش؟ ەكى ايىڭ نە؟

     قۋانىش: قاشان مەن ساعان مەن ۇل كەرەك جوق دەدىم، ا؟ قاشان كەرەك جوق دەدىم؟ جۇرتتىڭ ءبارى انە، ۇل تۋايىن دەپ جاتىر! ال، سەن نەگە تۋمايسىڭ؟ سەن نەگە تۋمايسىڭ دەيمىن؟ باسقاسىن ايتپاعاننىڭ وزىندە انە، انا ەسبولدىڭ كەمپىرى بوسانعالى جاتىر! قاي جەرىڭ كەم سەنىڭ كەم ولاردان، ءا؟ قالجىڭ دەيدى عوي، ءازىل دەيدى عوي ماعان؟

     قۋانىش ءۇيدىڭ ىشىندە ءارى-بەرى الاسۇرىپ ءجۇر. حانشا ايتۋعا ءسوز تاپپاي وتىرىپ قالادى. كۇيەۋىنىڭ بۇگىن نىلدەي بۇزىلعانىن تۇسىنە الماي الەك. قۋانىش ءتىپتى قۇتىرىپ بارادى.

     قۋانىش: قالجىڭ دەيدى. كورسەتەيىن ساعان قالجىڭدى.

     قۋانىش ءۇي كيىممەن وتىرعان ەدى. اپىل-عۇپىل شەشىندى. سوسىن اپىل- عۇپىل پوليتسەي فورماسىن كيىندى. بەلىنە كابۋراسىن تاعىندى. باسىنا فۋراجكاسىن كيدى. ايقاي سالدى سوسىن. داۋسى ءزىلدى، قاھارلى.

     قۋانىش: حانشا!

     حانشا: (ورىنىنان تۇردى، اڭ-تاڭ) يا؟

     قۋانىش: (جەردەگى جاستىقشانى نۇسقادى) انا جاستىقتى ال!

     حانشا: يا؟

      قۋانىش: ەندى ونى ىشىڭە تىق!

     حانشا: نەمەنە؟ سەن...

     قۋانىش: (اقىرىپ جىبەردى) تىق دەدىم ىشىڭە!

     حانشا جايلاپ، قورىققانىنان جاستىقتى كويلەگىنىڭ ىشىنە تىعادى. حانشا جۇكتى ايەلدەردەي دومالاندى دا قالدى.

     قۋانىش: ەندى جۇرەسىڭ سولاي!

     قۋانىش ۇيدەن جەدەل شىعىپ كەتتى.

 

                                             ءتورتىنشى ساحنا

 

          جەتى اققۋ بيلەيدى تاعى دا. ورتاسىندا سايراش (ەسبولدىڭ بايبىشەسى) جەتى اققۋ ءۇيىرىلىپ كەلىپ جازىلادى، ءۇيىرىلىپ بەرىپ تارقايدى. جايلى مۋزىكا، الاپات كۇي، ءبىر كەزدە سايراش ورتالارىنان سىتىلىپ شىعادى.

     سايراش: ءىشىمدى ءبىر الاپات كۇش بۇراپ، سىعىپ بارادى.

     قىزدار: قويىڭىزشى، اپا، سىزگە قازىر كوپ ويلانىپ، جۇيكەڭىزگە كۇش تۇسىرۋگە بولمايدى. قايتەسىز ەندى نە بولسا سونى ويلاپ...

     سايراش: (ويىنا الدەنە تۇسكەندەي، كوزى جارق ەتە قالدى) ماسقارا...

     قىزدار: نە بولدى، اپا، نە بولدى؟

     سايراش: ماسقارا... نەگە مەن مۇنى بۇرىن ويلاماعام..

     قىزدار: قانداي ماسقارانى ايتاسىز، اپا؟

     سايراش: اۋزىم اشىلىپ، ۇيگە كەلسە كەبىسىن تۋرالاپ قويىپ، تۇزگە شىقسا، ەتىگىن تۇزەپ جۇرە بەرىپپىن-اۋ؟

     قىزدار: نە بولدى، اپا، ەندى ايتساڭىزشى؟

     سايراش: مىنا اكەلەرىڭ توقال العالى ءجۇر...

     قىزدار: (شوشيدى) اح، نە دەيدى؟ قاشان؟

     سايراش: قاشان؟ مەن قايدان بىلەيىن، قاشان؟ قۇدالىعىن مەنىمەن اقىلداسادى دەپ پە ەدىڭدەر؟

     قىزدار: مۇمكىن ەمەس، اپا، ءبىزدىڭ اكەمىز ونداي ەمەس، ءبىزدىڭ اكەمىز مورالنو ۋستويچيۆىي ادام!

     سايراش: قازىر مىنا ۇلكەن باستىقتاردىڭ ءبارىنىڭ توقالدارى بار ەمەس پە؟ بۇل سوعان ەلىكتەپ ءجۇر. اي، اڭقاۋمىن-ەي... الدىڭكۇنى عانا تىسىڭنەن شىقپاسىن دەپ مىنا اكىمنىڭ جاس توقالى جايىندا اڭگىمە ايتىپ ەدى. ۇيتەدى ەكەن، بۇيتەدى ەكەن دەپ. قازىر ويلاسام، سوندا كوزى جانىپ تۇرعان ەكەن عوي. ءمان بەرمەپ ەدىم وندا...

     قىزدارى: قويىڭىزشى، اپا، مۇمكىن ەمەس!

     سايراش: مۇمكىن-اۋ... سول مۇمكىن بە دەيمىن، بۇگىنگى ءسوزى   سونى مەڭزەيدى.

     قىزدارى: نە دەيدى اكەمىز؟

     سايراش: تەكسەرىل دەيدى... ۋزي!

    قىزدارى: ۋزي-ءى قالاي؟ ونىسى نە دەگەنى ەكەن؟

    سايراش: ەڭ قورقىنىشتىسى...

    قىزدارى: يا؟

    سايراش: ەڭ قورقىنىشتىسى، سەنىڭ ىشىڭدەگى قىز ەمەس، ۇل بولۋى كەرەك دەدى عوي ماعان.

     قىزدارى: وندا تۇرعان نە بار؟

     سايراش: ماسەلە سوندا، ەگەر ۇل بولماسا، ءبىر ارەكەتكە دايىن سەكىلدى؟

     قىزدارى: ال، ۇل بولسا شە؟

     سايراش: قايدام. بولمايدى-اۋ. اعزام تەك قىز وندىرەتىن سەكىلدى.

     قىزدارى: يا، مىناۋ ءبىر قىزىق بولىپ تۇر عوي ءوزى.

     سايراش: وزگەردى اكەلەرىڭ... مىنا ءداۋ باستىقتار بۇزدى اكەلەرىڭدى. ءبارى شەتتەرىنەن توقال الىپ. بۇرىن زاۆۋش كەزىندە تەك قىزمەتىن بىلەتىن ەدى، وسى ديرەكتورلىق تاق قۇرتتى مۇنى...

     قىزدارى: سەنگىڭ كەلمەيدى، بىلاي قاراساڭ، سول قالپى سەكىلدى.

     سايراش: قىزدارىم، قاپى قالمايىق... ارەكەت ەتەيىك؟

     قىزدارى: قانداي؟

     سايراش: قاراڭدار جان-جاقتى! بارلاڭدار! كىم ەكەن ونى ازعىرىپ جۇرگەن؟ انا بويداق مۇعالىمدەردى زەرتتەپ كورىڭدەر! قۇربىلارىڭنان سىر تارتىڭدار، قاپى قالمايىق! ءبىز اكەمىزدى ەشكىمگە بەرمەيمىز!

     قىزدارى: ءبىز اكەمىزدى ەشكىمگە بەرمەيمىز!

ء«بىز بەرىلمەيمىز!» اتتى ءان  ورىندالادى.

 

                                               بەسىنشى ساحنا  

 

     اۋىل كەڭسەسىنىڭ الدى. الىستان ءىرى ارىپتەرمەن جازىلعان «اي-دالا»، «اي-اپتەك»، «اي-تپشۋ» دەگەن سوزدەر جارقىراپ، مەنمۇندالاپ تۇر. ساعات جاس كەلىنشەگى زاۋرەنى قولىنان تارتىپ، سۇيرەپ كەلەدى.

     زاۋرە: سوندا بالانىڭ اتى اي-پاتشا بولا ما؟

     ساعات: يا، اي-پاتشا بولادى...

     زاۋرە: نەەە..

     ساعات: نە بولدى؟

     زاۋرە: ماعان ۇنامايدى.

     ساعات: نە؟ ماعان ۇنامايدى؟ نەسى ۇنامايدى؟ اي-پاتشا تاماشا ەمەس پە؟ ءوزى اي، ءوزى پاتشا! كەرەمەت! ءجۇر، باستىق كۇتىپ قالدى.

     زاۋرە: تۇرا-تۇرشى، ويلانىپ الايىق؟

     ساعات: ويباي-وۋ، نە ويلاناتىنى بار؟

     زاۋرە: ءبىزدىڭ اۋىلدا ءبىر جاماااان وقيتىن بالانىڭ اتى ايپاتشا بولاتىن...

     ساعات: جانىم-وۋ، ءبىز سەنىڭ اۋىلىڭداعى جاماان وقيتىن  بالانىڭ ەمەس، اناااوۋ جاقتاعى ۇلكەن كىسىنىڭ اتىمەن قويامىز عوي؟

     زاۋرە: ال، سول ۇلكەن كىسىڭ...

     ساعات: يا؟

     زاۋرە: سول ۇلكەن كىسىڭ... ۇلگى مە...اۋەلى؟

     ساعات كۇرسىنەدى. الىسقا قاراپ ويلانادى ءبىراز. سوسىن كەلىنشەگىن يىعىنان وراي قۇشاقتايدى.

     ساعات: يا...ءبىز قازىر سول ۇلكەن كىسىدەن... بيىك قاراي الماي قالدىق قوي... وكىنىشتى، ارينە. «زامان تۇلكى مە، ادام تۇلكى مە...» ونى دا ايىرىپ بولمايسىڭ...بىراق بىزگە ءومىر ءسۇرۋ كەرەك، سولاي ما، جانىم؟

     زاۋرە: سسسولاي...

     ساعات: ءومىر ءسۇرۋىمىز كەرەك. ءوزىمىزدىڭ بولشاعىمىزدى ويلاۋىمىز كەرەك... ارمانداۋشى ەدىك قوي، زاۋرە... انا بوكتەرگە تاقاۋ بيىك ءۇي سالامىز دەپ، سوسىن بالامىزدى الدىمىزعا الىپ، كۇنگە قاراپ وتىرامىز كەشقۇرىم دەپ... سول ەسىگى كۇنگە قاراعان بيىك ءۇيدى سالۋ ءۇشىن بىزگە جاس مامان رەتىندە كۆوتا بەرىلۋى كەرەك. «كىسىنىڭ كىلتى اسپاندا» دەگەن، ول مىنا اكىمنىڭ قۇزىرەتىمەن شەشىلەدى.

     زاۋرە: ەگەر ول كۆوتا بىزگە بەرىلۋى ءتيىس بولسا، زاڭدى بولسا، نەگە بەرىلمەيدى؟

      ساعات: سولاي ەندى... قايتەمىز. بولاشاعىمىزدى، ارماندارىمىزدىڭ ىسكە اسۋىن ويلايىق دەپ شەشتىم، كوندىم، جانىم. انداعى ىشتەگى ۇلىمنىڭ...

     زاۋرە: ء(سوزىن ءبولىم) ۇلىمنىڭ دەيسىڭ بە، ساعات؟ سەن ونىڭ اتىن ايتشى؟

     ساعات: اتىن...

     زاۋرە: اتىن ايتىپ اينالىپ-تولعانشى ۇلىڭدى...

     ساعات: اتىن... اييپپپ

     زاۋرە: تىلىڭە ورالماي ما...

     ساعات: يا... ءتىلىم يكەمگە كەلەر ەمەس.

    زاۋرە: مەنىڭ دە ءتىلىم كەلەر ەمەس بۇل ەسىمدى اتاۋعا... بۇل ەسىمدى ىشتەگى كۇناسىز پەرىشتەگە ماڭگىلىك سەرىك قىلىپ بەرۋگە ءتىپتى دە كونە الار ەمەسپىن، ساعات.  ەسىڭدە مە، ساعات.. ءبىز ۇيلەنبەي تۇرىپ-اق، ەكەۋىمىز العاش كەزدەسىپ، ءسوز بايلاسىپ جۇرگەندە ۇل بولسا اتىن - جاھانشاح قويامىز دەيتىن ەدىك قوي...

     ساعات: جاھانشاح... يا. جاھانشاح... (ساعات ايەلىنىڭ ءالسىز تومپيعان قۇرساعىن سيپايدى) جاھانشاعىم مەنىڭ... جاھانشاح... كەتتىك!

     ەكەۋى كەتەدى.

 

                                            التىنشى ساحنا

 

     كەڭسەنىڭ الدىنا القىن-جۇلقىن بولىپ اكىم مەن ۋچاسكەلىك پوليتسيا قۋانىش شىعادى.

     اكىم: ءاي، مىنالار قايدا ءجۇر-ەي،ا؟

     سول كەزدە الىستان باسى سالبىراپ بۇلارعا ەسبول جاقىندايدى.

     ەسبول: اسسالاۋماعالەيكۋم، باسەكە...

     اكىم: نە بولدى، ۇنجىرعاڭ ءتۇسىپ كەتىپتى عوي؟

     ەلدوس: وي، باسەكە، سول... ءىستىڭ قيۋى قاشىپ...

     اكىم: (ونى ەلەڭ قىلمايدى) ال، تاپسىرما نە بولىپ جاتىر؟

     قۋانىش: (تاق ەتە قالادى) تاپسىرماڭىز وقتاي، باسەكە؟

     اكىم: يا، نە جاڭالىق؟

     قۋانىش: جاڭالىق سول باسەكە، كەلىنىڭىز حانشا ءبىر ايپاتشانى دۇنيەگە اكەلەيىن دەپ تۇر!

     اكىم: ويدەيت دەگەن! بارەكەلدە، ۋزي-گە تۇسىردىڭدەر مە؟

     قۋانىش: تۇسىردىك! قوشقارداي ۇل دەدى! مىنە، داكۋمەت، سۋرەتتەرى!

     قۋانىش سومكەسىنەن قوبىراتىپ ءبىراز قاعازداردى شىعارىپ، اكىمنىڭ كوز الدىندا بۇلعاپ جاتىر.

     اكىم :(زەر سالىپ قاراعان بولدى) مىناۋ نە، سنيمكىسى مە؟  

     قۋانىش: يا، سول... (ساۋساعىمەن نۇسقاپ كورسەتىپ جاتىر) مىنە، مىناۋ قاپ قارا بولىپ تۇرعان سول...مىنا تۇستا مىنە، شۇمەتايى دەيدى... ۇل دەيدى عوي، ۇل... حانشا دا مالاداەس، ون جىلدان كەيىن مىنە، ۇل بوسانباق...

     اكىم: ااا، سولاي ما، دۇرىس ەكەن وندا، مالادەس... نە انا سروگى قاشان ەكەن؟

     قۋانىش: نە سروك، باسەكە؟

     اكىم: ۋاي، بوساناتىن سروگى بولماي ما ەندى؟

     قۋانىش: ا، يا، يا. سول عوي سول، ۇلكەن كىسىنىڭ تۋعان كۇنىندە دەيدى عوي، قۇداي قالاسا...

     اكىم: سولاي ما... سولاي دەپ جازىلىپ تۇر ما، مىنا قاعازدا؟

     قۋانىش: سولاي دەپ تۇر عوي، وقىساڭىزشى مىنە، دۇرىستاپ.

     اكىم: ءاي، مەن بۇل بالەلەردى تۇسىنبەيمىن عوي، سولاي دەپ جازىلىپ تۇرسا بوپتى. دۇرىس، مالادەس... ەندى انا سروگىنەن قاتە كەتپەيىك...

     قۋانىش: وي، ودان قام جەمەڭىز، سروگى اسىپ بارا جاتسا، ءىشىن جارىپ السام دا تۋدىرام عوي؟

     اكىم: (كۇلەدى) قوي-ەي، قاتتى كەتپە...

     قۋانىش: ەندى قايتەم، ەندى...

     اكىم مەن قۋانىش ءبىر ءبىرىن قولپاشتاسىپ، ارقىراي كۇلەدى. جاندارى جايلانىپ، ءبىر ۇلكەن ءىس بىتكەندەي جايدارى. اكىم سوسىن بويىن جينادى، تاماعىن كەنەدى، تاعى ءبىر ماسەلە بۇيىردەن تيگەندەي سولبىرەيىپ تۇرعان ەلدوسقا يەگىن كوتەردى.

     اكىم: سەنىڭ جاعدايىڭ نە بولدى؟

     ەسبول: جاقسى.

     اكىم: ۇل ما، قىز با؟

     ەسبو: قيۋى كەمەدى، باسەكە... قىز...

     اكىم: تاعى قىز با؟

     ەسبول: تاعى قىز...

     اكىم: شىن ايتىپ تۇرسىڭ با؟

     ەسبول: وتىرىك ايتىپ قايتەم، باسەكە؟

     اكىم: سونىمەن سەندە قانشا قىز بولدى ءوزى؟

ەسبول: جەتى قىز عوي... مىناۋمەن سەگىزىنشى بولادى...

     اكىم: وسى سەنىڭ قاتىنىڭ... نەگە قىز تۋا بەرەدى ءوزى؟

     ەسبول: بىلمەيمىن عوي، باسەكە؟

     اكىم: بىلمەسەڭ، ۇيرەتەيىن...

     ەسبول اكىم شىنىمەن ءبىر نارسە ۇيرەتەتىندەي جەردەن كوزىن كوتەرىپ اكىمگە تىكتەدى.

     اكىم: (قۋانىشقا يەك قاقتى ) مىنە، مىنا قۋانىش بىلەدى، ۇيرەتسىن... ءاي، بىراق ساعان ەمەس، ايەلىڭە ۇيرەتكەن ءجون شىعار ونى.

     اكىم مەن قۋانىش دارىلداي كۇلىسەدى. ەسبول جەرگە قارادى.

     اكىم: ءالسىزسىڭ عوي، ەسبول، ءالسىزسىڭ...

     وسىلاي دەدى دە اكىم قۋانىشتىڭ كەلىپ قولىن الدى. قۋانىش ءتۇرىن سابىرلى قىلا قويدى.

     اكىم: ال، قۋانىش، سەن جۇرە بەر... كەرەك بولساڭ، تاعى شاقىرام عوي...

     قۋانىش: باسەكە...

     اكىم: اۋ؟

     قۋانىش: وڭاشا شارۋا بار ەدى...

     اكىم: ونى... سوسىن.

     قۋانىش: جاقسى، باسەكە!

     اكىم: ساۋ بول!

     قۋانىش سەرگەك باسىپ كەتەدى. اكىم سولبىرەيىپ تۇرعان ەسبولدىڭ ءدال قاسىنا كەلىپ تۇردى.

     اكىم: سونىمەن... قيۋى كەلمەدى دە...

     ەسبول: قيۋى كەلمەدى...

     اكىم: سەنىڭ بار جۇمىسىڭنىڭ قيۋى قاشىپ تۇر عوي ءوزى...

    ەسبول: قۇدايدىڭ ءىسى عوي، باسەكە..

     اكىم: (شامدانادى) سەندەر ءوزى... نەگە قۇدايشىل بولىپ قالعانسىڭدار، ءا؟

وسى سەندەر قاي قۇدايدى ايتىپ تۇسىڭدار؟

     ەسبول: قۇداي جالعىز عوي، باسەكە..

     اكىم: ا، سولاي ما؟ قۇداي جالعىز دە... سونىمەن مەنى مۇقاتتىم دەپ تۇرسىڭ با؟

     ەسبول: جوعا، و نە دەگەنىڭىز، باسەكە؟

     اكىم: سولاي دە...قۇداي جالعىز دە... مەن سونى بىلمەيدى ەكەم، ءا؟ ەندەشە، سەندەر ىستەرىڭنەن بەرەكە قاشسا بولدى سول قۇدايدىڭ يىعىنا بار جاۋاپكەرشىلىكتى ارتىپ قويعاندى قويىڭدار... بارىنە قۇداي كىنالى، يا؟ قاتىنىڭ قىز تۋسا دا قۇداي كىنالى... مەكتەبىڭنىڭ تەرەزەسى سىنسا دا، ۇيدەگى قۇرساۋلى كەسەڭ سىنسا دا - قۇداي كىنالى... قويىڭدار، قۇدايدى كىنالاۋدى! ول - قۇداي، ول – ۇلكەن كىسى، بولدى! داۆاي، ءبىز بىلاي ىستەيىك... سول قۇدايدىڭ (اسپانعا سۇق ساۋساعىن شوشايتادى) كوڭىلىن تابا الماعان ءوزىمىزدى كىنالايىق، الدىمەن، يا؟ وزىمىزدەن ىزدەيىك بار ءمىندى (اكىم ەكىلەنىپ كەتەدى)! ايتشى؟ ايتشى؟ ول كىسى سەندەرگە جامان بولسىن دەپ جاتىر ما؟ ايتشى، ول سەندەرگە بولماسىن دەپ جاتىر ما؟ ايتشى، ول كىسى سەندەردىڭ اۋىزدارىڭدى بۋىپ، قولدارىڭدى بايلاپ تاستادى ما؟ تاۋىپ بەرشى ول كىسىنىڭ قيا تارتقان قيسىق ءسوزىن؟ جوق قوي، جوق! بار بالە وزىمىزدەن عوي، وزىمىزدەن!

     ەسبول: (جوتكىرىنەدى) باسەكە.. ءسىز... قاي قۇدايدى ايتىپ جاتىرسىز؟

     اكىم كىدىرىپ قالادى. باسىن تومەن ساپ ويلانادى. سوسىن جاۋاپ قاتپاي كەتە بەرەدى دە تۇكپىردەن بارىپ قايىرىلادى. اسپانعا سۇق ساۋساعىن شوشايتادى، ءتۇرى الەمتاپىراق بولىپ كەتكەن.

     اكىم: ەسىڭدە بولسىن، قۇداي... - جالعىز!!!

     كەتەدى. ەسبول   قالا بەرەدى.

 

                                       جەتىنشى ساحنا

 

     قۋانىش ءۇيىنىڭ ىشىندە ۇزىن بيشىكپەن ايەلى حانشانى بۇرىشتان-بۇرىشقا قۋىپ ساباپ ءجۇر.

     قۋانىش: اتاڭا نالەت! كورسەتەيىن مەن ساعان، ءا؟ كورسەتەيىن مەن ساعان... مەن نەگە كوشتەن قالۋىم كەرەك، ا؟ مەن نەگە ەڭسەم ەڭسەلى ەسىك كەرمەي تەسىكتەن سىعالاۋىم كەرەك، ا؟ كورسەتەيىن مەن ساعان! ءما، ءما! اتاڭ انالەت! سەن مەنىڭ باعىم بولماي، سورىم بولدىڭ عوي، ءا؟ سورعا تاپ كەلتىردىڭ عوي... ەندى قايتتىم، ا؟

     حانشا جان ۇشىرا قورعانادى، ءسۇرىنىپ قاپ، دومالاپ بارىپ جان دارمەن كوتەرىلەم دەگەنشە قۋانىش بارىپ بىلەگىنەن شاپ بەرىپ ۇستاپ الادى دا، ىشىندەگى جاستىقشاسىن سۋىرىپ الادى. سوسىن قولىن كوتەرە بەرەدى دە،  جانارىنا كوزى ءتۇسىپ، كىدىرىپ قاپ، بۇكشيىپ تۇرعان ايەلىن اينالىپ ادىمداپ كەتەدى.

     قۋانىش: ەندى قايتتىم، ا.. ەندى قايتتىم؟

    سول كەزدە ۇيگە ساعات پەن كەلىنشەگى زاۋرە كىرەدى. كىرەدى دە ىڭعايسىز جاعدايدى كورىپ ابدىراڭقىراپ قالىسادى.

     ساعات: اسسالاۋماعالەيكۋم،اعا! جەڭەشە، نە بولعان سىزدەرگە؟

     وسى كەزدە حانشا جەرگە ءدۇرس ەتىپ قۇلاپ بۇكتەتىلىپ قالادى.

     ساعات پەن زاۋرە: (قاسىنا جۇگىرىپ كەلىپ باسىن سۇيەيدى) جەڭەشە، جەڭەشە، نە بولدى سىزگە؟ قازىر، قازىر... «جەدەل جاردەم»...

     قۋانىش: (زەكىپ قالادى) كەرەگى جوق، سول «جەدەل جاردەمنەن» كەلىپ وتىرمىز؟

     ساعات: نە بولدى، اعا، نە جاعداي؟

     قۋانىش: نە بولۋشى ەدى، جەڭەشەلەرىڭ بالا تاستادى.

     زاۋرە: (شوشىپ) نە؟ نە دەيسىز، اعا؟

     قۋانىش: تۇسىككە ۇرىندى جەڭەشەلەرىڭ...

     ساعات: قويشى، اعا؟

     زاۋرە: اح!

     قۋانىش: سولاي بولدى...

     زاۋرە: (حانشانىڭ قولىن ۋقالاپ بايەك بولىپ ءجۇر) قازىر، جەڭەشە، قازىر... قاسىرەت-اي...

     قۋانىش: قاسىرەت، ارينە... مەنىڭ باسىمنان قاسىرەت كەتكەن بە؟ مەن قاسىرەتتىڭ ۇيرەنشىكتى نىسانىمىن عوي.

      ساعات: بوساماڭىز، اعا... تاعدىرعا امال قايسى ەندى... بولاشاقتان ءۇمىتىڭىز بار عوي، ايتەۋىر.سوڭىنان جاقسىلىعىن بەرگەي...

     قۋانىش: اي، سول بولاشاق بۇلدىر تارتىپ تۇر عوي. بولاشاق دەيدى.

      ساعات: ءبارى جاقسى بولادى. جەڭەشەمە «جەدەل جاردەم» شاقىرتايىق تا، اعا...

      قۋانىش: كەرەگى جوق دەدىم عوي ساعان! كەرەگى جوق! بەرەر جەدەل جاردەمىڭ بولسا، ماعان كورسەت!

     ساعات: و، نە دەگەنىڭىز، اعا...

     قۋانىش: ءجۇرشى...

     قۋانىش ساعاتتى قولىنان تارتىپ اۆانستسەناعا تاقاۋ اكەلەدى. ساعات اڭ-تاڭ، ابىرجۋلى.

     قۋانىش: (سىبىرلاي، ىسىلداي سويلەپ) قۇرىدىم، ساعات!

     ساعات: نەگە؟

     قۋانىش: قۇرىدىم. ۇلكەن كىسىنىڭ تۋعان كۇنىن قايتەم ەندى؟

     ساعات: قايتەسىز؟ وتەر؟

     قۋانىش: قالاي وتەدى؟ جوسپار شە؟ شىلدەحانا شە؟ ماراپات؟ گازەت، جورنال، تەلەۆيدەنيە شە؟ ويباي-وۋ، «وشار» كەلەيىن دەپ جاتىر عوي؟ «وشار!»، «وشار!»

     ساعات: (اشۋلانىپ) كەلمەسە، كەمەرىنەن اسسىن! مىنا جاقتا ادامداردىڭ ءبىرى ءولىپ، ءبىرى اۋىرىپ، ءبىرى قاسىرەت شەگىپ جاتقاندا قايداعى «وشار؟»

     قۋانىش: قۇرىدىم عوي، ساعات-اۋ؟ قۇتقارساڭشى؟

     ساعات: مەن قالاي قۇتقارام، قولىمدا نە تۇر مەنىڭ؟

     قۋانىش: بالاڭدى بەر ماعان؟

     ساعات: (شوشىنىپ) نە؟ نەمەنە دەيسىز؟

     قۋانىش: بالاڭدى بەر ماعان؟ سەنىڭ باسىڭ جاس...

     ساعات: نە دەپ كەتتىڭىز؟ قايداعى بالا؟ بالام دۇنيەگە كەلگەن جوق تا عوي؟  نە دەپ تۇرسىز ءوزىڭىز؟

     قۋانىش: كەلەدى عوي ومىرگە... قۇدايعا شۇكىر، كەلىننىڭ دەنساۋلىعى جاقسى عوي؟

     ساعات: قويىڭىز، اعا...

     ساعات سەسكەنىپ، شەگىنشەكتەيدى. قۋانىش قالار ەمەس، ەكى قولىن جايىپ العان.

     قۋانىش: ساعات، بالا دۇنيەگە كەلەدى عوي؟ بەر ماعان... كەلىننىڭ دەنساۋلىعى جاقسى، ومىرگە كەلەدى عوي بالا... ماعان بەر... ماعان بەر... سەنىڭ باسىڭ جاس... ءومىرىڭ الدا عوي، ءالى تالاي تورسىقشەكەنى ومىرگە كەلتىرەسىڭ عوي سەن... باسىڭ جاس. ءوزىڭ ادەمىسىڭ.... كەلىنشەگىڭ دە ادەمى...

     ساعات: (شەگىنىپ كەلەدى) قويىڭىز اعا، قاي-قايداعىنى ايتپاڭىز؟ نە دەپ كەلەسىز ءوزى؟ قالاي مەن... تۋعان بالامدى بەرەمىن، قيامىن، اعا؟ ءسىز نە ايتىپ تۇرسىز؟

     قۋانىش: اينالايىن، ساعات، مەنىڭ ءحالىم مۇشكىل. مەن ولەمىن...مەن جالىنامىن ساعان، ساعات! قۇلىڭ بولايىن، بەر بالاڭدى! الىس ەمەسپىز عوي. اعايىنبىز عوي. بۇل كەرەك دەسەڭ اتا جولى، ساعات...

     ساعات: جوق، اعا! بۋىنسىز جەرگە پىشاق ۇرماڭىز! بۇل قىلىعىڭىز ءتىپتى دە اقىلعا سىيمايدى! قايداعى اعايىنشىلىق؟ قايداعى اتا جولى؟ مىناۋىڭىز قيانات  قوي! وزبىرلىق، قاتىگەزدىك قوي مۇنىڭىز! نە دەپ تۇرسىز؟

     ساعات كەتۋگە اينالادى. قۋانىشتىڭ جان داۋىسى شىعادى:

     قۋانىش: ساعات، قايدا باراسىڭ؟ كەتپە! كەتپە! جىبەرمەيمىن سەنى! ساعات!

     بۇلاردىڭ داۋىسىن ەستىپ ار جاقتان حانشانى سۇيەپ شىققان زاۋرە جۇگىرىپ جەتەدى قاستارىنا.

     زاۋرە: نە بولدى؟ نە بولدى، ساعات؟

     ساعات: (زاۋرەگە قارسى ءجۇرىپ قولىنان الادى) كەتتىك، زاۋرە!

     ساعات پەن زاۋرە كەتەدى. تۇكپىردە شوشايىپ تۇرعان حانشا مۇنىڭ كابۋراسىن شىعارىپ، ىشىنەن تاپانشاسىن سۋىرىپ قۋانىشقا كەزەيدى دە، كابۋراسىن جەرگە تاستاي سالادى.

     حانشا: مەن سەنى اتامىن!

     بۇك ءتۇسىپ سولقىلداپ جاتقان قۋانىش باسىن كوتەرىپ، جۇرەلەيدى. كوزى جارقىلداپ، اۋزىنان جالىن اتقانداي ىسىلدايدى.

     قۋانىش: اتاسىڭ با؟ ولتىرەسىڭ بە مەنى؟ جاقسى بولدى عوي.  ات! ات، قانە! ات!

     حانشا تاپانشانى ءدىر-ءدىر ەتىپ ءالى كەزەپ تۇر. قۋانىش ورىنىنان اتىپ تۇرادى دا، حانشانىڭ قاسىنا بارىپ، قولىنان تاپانشانى جۇلىپ الادى دا ارى كەتەدى. كابۋرانى دا ىلە كەتەدى. حانشا تۇر قۇر قولىن كەزەگەن كۇيى سولبىرەيىپ. 

 

                                         سەگىزىنشى ساحنا

 

     ەسبول ءجۇر تەڭسەلىپ. 

     ەسبول: مەن بۇگىننەن باستاپ ديرەكتور ەمەسپىن. مەن بۇگىننەن باستاپ جاي زاۆۋش تا ەمەسپىن. مەن بۇگىننەن باستاپ قاراپايىم مۇعالىممىن. نە ىستەيمىن ەندى؟ قالاي توزەم بۇل قورلىققا؟ جوق، مەن قالايدا ديرەكتور بولۋىم كەرەك. مەن قالايدا ءومىر ءسۇرۋىم كەرەك. مەن قالايدا ءومىر ءسۇرۋىم كەرەك.

     سول كەزدە ەسبولدىڭ جەلكەسىنەن زاۋرەنىڭ باسى كورىنەدى.

     زاۋرە: نەگە شاقىردىڭىز؟

     ەسبول: زاۋرە، امانسىڭ با؟

     زاۋرە: شۇكىر. نەگە شاقىردىڭىز؟

     ەسبول: زاۋرە، مەن ءالى دە ديرەكتور بولامىن.

     زاۋرە: بولاسىز، اعاي.ءومىردىڭ سوڭى بۇل ەمەس شىعار...

     ەسبول: زاۋرە، مەنىڭ ءوتىنىشىم نە بولدى؟

     زاۋرە: (جىلاپ جىبەرەدى) بۇنىڭىز نە، اعاي؟ مەنى سونشا نەگە قورلايسىز؟ نەگە ازاپتايسىز مەنى؟ ءبارى بىتپەپ پە ەدى الدەقاشان؟ كورگەن تۇستەي. قورقىنىشتى، جامان تۇستەي. ءسىز نەگە ەندى بەكىنىپ وتىرسىز؟ مەنىڭ سوڭىما ءبىرجولا جەتۋگە مە؟ قويمايسىز با ەندى؟

     ەسبول: مەن ءۇشىن ول شاق عاجايىپ كوگىلدىر الەم. ايشىقتى ءسات، ارايلى كوكجيەك.ماعان بالا كەرەك؟

     زاۋرە: بەرمەيمىن...

     ەسبول: ول مەنىڭ بالام.

     زاۋرە: جوق، ول ساعاتتىڭ ۇلى!

     ەسبول: جوق، ول مەنىڭ ۇلىم! مەنىڭ ايبارىم، مەنىڭ ايپاتشام!  

     زاۋرە: (ەگىلەدى) جوق، اعاي، قويىڭىزشى. جالىنامىن، اعاي. قويا بەرىڭىزشى مەنى. تىنىشتىق بەرىڭىزشى ماعان. ءسىز اسارىڭىزدى اساپ، جاسارىڭىزدى جاسادىڭىز عوي. بولدى عوي ەندى. ۋادەڭىز قايدا؟ مازالاماۋعا سەرت بەرىپ ەدىڭىز عوي؟ نە كەرەك ەندى سىزگە؟

     ەسبول: ماعان بالا كەرەك!

     زاۋرە: بەرمەيمىن! بالانى العانشا جانىمدى الىڭىز؟

     ەسبول: ماعان سەنىڭ جانىڭ كەرەك ەمەس! جانىڭ وزىڭە، ماعان بالا كەرەك!

     زاۋرە: جوق!

     زاۋرە قاشادى ەسبول ونى قۋىپ كەتەدى.

 

                                        توعىزىنشى ساحنا

 

     ەسبولدىڭ ءۇيى. ەسبولدىڭ بايبىشەسى سايراشتى قىزدارى قورشاپ العان. ۇنجىرعىلارى ءتۇسىپ كەتكەن ءبارىنىڭ.

     سايراش: سولاي ما؟

     قىزدارى: سولاي دەيدى ەندى، اپا؟

     سايراش: سالداقى. ونىڭ انا كۇيەۋى... كىم ەدى اتى؟

     قىزدارى: ساعات.

     سايراش: ساعات دەيدى... ساعات بولماي كەتكىر... ەركەك ەمەس، تەلپەك بولىپ تۇر عوي ول؟ اي، اللام-اي...

     قىزدارى: بىراق ول اكەمنىڭ العاش ديرەكتور بولعان جىلدارى ءوتىپ كەتسە كەرەك... كەيىن بايلانىس جوق دەيدى عوي.

     سايراش: اكەڭنىڭ ديرەكتور بولعانى كەشە عانا ەمەس پە؟

     قىزدارى: ءۇش جىل بولدى عوي، اپا؟

     سايراش: ءۇش جىل كوپ ۋاقىت پا... (كۇرسىنەدى) ۋح... قۇدايىم-اي؟

     قىزدارى: اپا، جۇرەگىڭىزگە كۇش تۇسىرمەڭىز؟ سىزگە بولمايدى!

     سايراش: جۇرەگى قۇرىسىن... ەندى جۇرەك كەرەك پە ماعان؟  جۇرەگى ءتۇسسىن، جۇرەگى تۇسكىر.

     ءبارى تۇنەرىپ وتىرىپ قالادى. جاندارى الاي-تۇلەي.

 

                                         ونىنشى ساحنا

 

     كەڭسەنىڭ الدى. تۇكپىردە ەرسىلى قارسىلى سابىلىسقان جۇرت. تويدىڭ دايىندىعىنا كىرىسىپ كەتكەن سىڭايلى. اۆانستسەنادا بايىز تاپپاي ادىمداپ جۇرگەن ەكەۋ - اكىم مەن قۋانىش.

     اكىم: انە، دايىندىقتى دا قىزۋ باستاپ كەتتىك. ۇلكەن كىسىگە اقپار جەتتى. بىلەتىن ادامداردىڭ ايتۋى بويىنشا قۋانىپ جاتقان كورىنەدى. «وشار» ەرتەڭ تاڭ اتپاستان جەتەتىنىن ايتىپ حابارلاستى مانا. باسقا تىلشىلەر دە سول ۋاقىتتاردا جەتەدى... شەگىنەر جەر جوق ەندى. تۇسىنەسىڭ بە، اقىماق؟ شەگىنەر جەر جوق؟

     اكىم شاراسىزدىقتان قۋانىشتىڭ جاعاسىنان الىپ سىلكىپ-سىلكىپ قالادى. قۋانىشتا ءۇن جوق، قارسىلىق تا جوق. جەلى شىققان دوپتاي بوس، قاڭباقتاي قاۋقارسىز بۇگىن.

     اكىم: ءول، ءتىرىل، بىردەڭە قىل... بىلمەيمىن...

     قۋانىش: قىلامىز بىردەڭە...

     اكىم: قىل، بىردەڭە...(اكىم الدەنە شاعىپ العانداي تىزدالاقتاپ كەتەدى) نە ىستەيمىن، ا؟ نە ىستەيمىن؟  وسىدان بولمادى ما، قۋانىش، ماعان دا ساعان دا ءومىر جوق...

     قۋانىش: تۇسىنەم عوي.

     اكىم: (اقىرىپ جىبەرەدى) ماعان سەنىڭ تۇسىنىگىڭ كەرەك جوق، حايۋان؟ ماعان سەنىڭ ارەكەتىڭ كەرەك! ناتيجە كەرەك، ناتيجە!

     وسى كەزدە ساحناعا ساعاتتى جەتەلەگەن سايراش جانە ونىڭ جەتى قىزى شىعا كەلەدى.

     سايراش: اكىم مىرزا؟

     اكىم: نە بوپ قالدى تاعى دا؟

     سايراش: و، ۋشاسكاۆوي قاينىم دا وسىندا ەكەن... سىزدەرگە ارىزدانا كەلدىك... شاعىمىمىز بار... وي، ءىشىم... بۇراپ بارادى.

     وسى كەزدە ساحنانىڭ ارتقى بولىگىندە بەزەندىرۋ جۇمىستارىمەن اينالىسىپ جۇرگەن ادامدار اۆانستسەناعا وتەدى دە بۇلار سويلەسىپ، بۇكتەتىلگەن سايراشتى ورتاعا الىپ تۇكپىرگە كەتەدى.

 

                                      ون ءبىرىنشى ساحنا

 

     ايى كۇنىنە جەتكەن زاۋرە جان ۇشىرا قاشىپ كەلەدى. سوڭىنان ەكىلەنە قۋعان ەسبول پەن قۋانىش.

     زاۋرە: قۇتقارىڭدار! قۇتقارىڭدارشى، بالاپانىمدى! قۇتقارا كورىڭدەرشى؟ قۇتقارىڭدارشى...

     اينالا قاشىپ تۇكپىرگە جەتە بەرگەن زاۋرەنى قۋانىش تاپانشاسىمەن باسىپ قالادى. سوسىن بۇلار جەتىپ بارىپ، سۇلاپ جاتقان زاۋرەنى ارى سۇيرەپ كەتەدى.

                                    ون ەكىنشى ساحنا

 

     ساحنا كۇڭگىرت. اكىم اقىرىن اياڭداپ شىعىپ، ءدال ورتاعا كەلەدى. شىتتاي بولىپ كيىنگەن. كوبەلەك (بابوچكا) تاعىنعان.

     اكىم: اسا مارتەبەلى، اسا قۇرمەتتى، ۇلكەن كىسى! ءسىزدىڭ تۋعان كۇنىڭىزبەن حالقىڭىز قۇتتىقتايدى. بۇل دا ءبىر ءسىزدىڭ قۇدىرەتىڭىزدەن بولار، اۋىلىمىزدا  ۇل مەن قىز دۇنيەگە كەلدى! ءسىزدىڭ رۇقساتىڭىزبەن، ءسىزدىڭ قۇرمەتىڭىزگە قىزدىڭ اتىن - اي، ۇلدىڭ اتىن - پاتشا دەپ قويدىق! بۇل تەك ءسىزدىڭ قۇرمەتىڭىزگە! جاساي بەرىڭىز، اقپاتشام!

     وسى كەزدە ساحناعا جارىق قۇيىلادى. ءان، كۇي. شات-شادىمان، قولدارىندا «اقپاتشا، جاسا!»، «اقپاتشام باردا - حالىق بار!»، «جانىم، اقپاتشام!» دەگەن ترانسپوراتتارى بار جۇرت جوڭكىلىپ ءجۇر. مۋزىكا. تۇكپىردەن حور كوتەرىلىپ، ولاردىڭ ورتاسىن جارىپ، ەكى ەزۋى ەكى قۇلاعىندا ءبىر-ءبىر قۇنداقتاۋلى ءسابيدى كوتەرگەن قۋانىش پەن ەسبول شىعىپ كەلە جاتادى.  شارتىلداعان فوتواپارات، كامەرا. ەرسىلى-قارسىلى شاپقان تىلشىلەر.

   عاجايىپ ءبىر الەم ايتەۋىر.

 

                                               سوڭى.

 

                                                                        الماتى، 2014 جىل.

Abai.kz

 

 

 

    

 

 

 

 

 

 

 

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1567
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2261
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3544