جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 3212 0 پىكىر 9 مامىر, 2009 ساعات 10:16

سايدەنوۆ پەن دۋناەۆ ايعا باتا جاساعان با؟

بتا بانك باسقارماسى توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى جاقسىلىق جارىمبەتوۆ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى ەلىمىزدىڭ باس پروكۋراتۋراسى مەن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنە ءبىراز ساۋال جولداپتى.

«سوڭعى ءبىر-ەكى اپتادا مەن ءوزىم جايلى جانە ءبىزدىڭ جۇمىسىمىزدىڭ ناتيجەسى جونىندە ءبىراز اڭگىمەدەن قۇلاعدار بولدىم. قازاقستاننىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا سەنسەك، بتا بانكتە الاياقتار توبى جۇمىس جاساپتى-مىس جانە دە ولار تەك كليەنتتەردىڭ اقشاسىن قولدى ەتىپ كەلگەن-مىس. وكىنىشكە قاراي، رەسمي ورىندار ءبىزدىڭ ۇلتتىق بانك پەن قارجىلىق باقىلاۋ اگەنتتىگىنەن وزگە دە، شەتەلدىك كرەديتورلار مەن رەيتينگتىك اگەنتتىكتەردىڭ، ساراپشىلاردىڭ قاتاڭ باقىلاۋى مەن قاداعالاۋى اياسىندا جۇمىس ىستەپ كەلگەنىمىزدى قاپەرىنە دە الماعان. ونىڭ سىرتىندا بتا بانكتەن ۇرلاعانىمىز – ءبىزدىڭ ءوز-وزىمىزدەن ۇرلاعانىمىز ەمەس پە»، - دەپ جازادى باق وكىلدەرىنە جولداعان حاتىندا جارىمبەتوۆ مىرزا.

بتا بانك باسقارماسى توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى جاقسىلىق جارىمبەتوۆ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى ەلىمىزدىڭ باس پروكۋراتۋراسى مەن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنە ءبىراز ساۋال جولداپتى.

«سوڭعى ءبىر-ەكى اپتادا مەن ءوزىم جايلى جانە ءبىزدىڭ جۇمىسىمىزدىڭ ناتيجەسى جونىندە ءبىراز اڭگىمەدەن قۇلاعدار بولدىم. قازاقستاننىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا سەنسەك، بتا بانكتە الاياقتار توبى جۇمىس جاساپتى-مىس جانە دە ولار تەك كليەنتتەردىڭ اقشاسىن قولدى ەتىپ كەلگەن-مىس. وكىنىشكە قاراي، رەسمي ورىندار ءبىزدىڭ ۇلتتىق بانك پەن قارجىلىق باقىلاۋ اگەنتتىگىنەن وزگە دە، شەتەلدىك كرەديتورلار مەن رەيتينگتىك اگەنتتىكتەردىڭ، ساراپشىلاردىڭ قاتاڭ باقىلاۋى مەن قاداعالاۋى اياسىندا جۇمىس ىستەپ كەلگەنىمىزدى قاپەرىنە دە الماعان. ونىڭ سىرتىندا بتا بانكتەن ۇرلاعانىمىز – ءبىزدىڭ ءوز-وزىمىزدەن ۇرلاعانىمىز ەمەس پە»، - دەپ جازادى باق وكىلدەرىنە جولداعان حاتىندا جارىمبەتوۆ مىرزا.

ول، سونداي-اق ءوز حاتىندا باس پروكۋراتۋرانىڭ مالىمەتتەرىنە قاتىستى پىكىر تانىتىپ، ءبىراز ساۋال تاستايدى. «ءوز سۇراقتارىمدى مەن، ءبىزدىڭ وپپونەنتتەردىڭ ايتىپ وتىرعانى شىن مالىمەت بولسا دەگەن تۇرعىدا تۇيىندەپ وتىرمىن، اسىرەسە بۇل باس پروكۋراتۋرانىڭ ماعلۇماتتارىنا قاتىستى. مەن انشەيىن ولاردىڭ وي-پىكىرىن لوگيكالىق سوڭىنا جەتكىزىپ بەردىم»، - دەيدى جارىمبەتوۆ مىرزا، بتا بانك توڭىرەگى مەن مۇحتار ءابلازوۆ جانە ونىڭ سەرىكتەستەرىنە قاتىستى بۇگىنگى وقيعا «تاپسىرىس نەگىزىندە جۇرگىزىلىپ وتىرعانىنا نازار اۋدارعىم كەلەدى» دەپ.

سونىمەن، جاقسىلىق جارىمبەتوۆتىڭ ۇقق مەن باس پروكۋراتۋراعا جولداعان ساۋالدارىنا نازار اۋدارساق:

1.مۇحتار ابلازوۆقا تاعىلىپ وتىرعان نەگىزگى ايىپتىڭ ءبىرى – جەر ۋچاسكەسىن ساتۋ جونىندە، ياعني وسى ساۋدا ناتيجەسىندە مۇحتار ءابلازوۆ 200 ميلليون دوللاردى جىمقىرىپ، «تازارتىپ» الىپتى-مىس. ەندەشە، وسى وپەراتسيا بويىنشا بىلتىر تەكسەرۋ جۇرگىزگەن قارجىلىق باقىلاۋ اگەنتتىگى سول كەزدە نەگە ەش تالاپ قويماعان، نەگە داۋ-داماي تۋعىزباعان؟ انشەيىن تەحنيكالىق قاتەلىكتەر ءۇشىن ايىپپۇل تولەۋدى عانا تالاپ ەتتى ەمەس پە؟

2.ابلازوۆقا تاعىلىپ وتىرعان ايىپتى، 2009 جىلدىڭ ناۋرىزىنا دەيىنگى كەزەڭدە جىلجىمايتىن مۇلىك ساتۋ بارىسىندا پايدا تاپقان ادامداردى تۇگەل جاۋاپقا تارتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن پرەتسەدەنت دەپ قاراۋعا بولا ما، ءتىپتى ول وسى وپەراتسيالاردى جۇرگىزۋ ءۇشىن العان كرەديتتەرىن وتەپ، قايتارعان كۇننىڭ وزىندە دە؟

3.2008 جىلى قارجىلىق باقىلاۋ اگەنتتىگى بتا بانكتە ۇزاق ايلارعا سوزىلعان ەكى بىردەي تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، بانكتىڭ كرەديتتىك قورجىنىمەن مۇقيات تانىسا الدى، ونىڭ ىشىندە شەتەلدىك وپەراتسيالار بويىنشا دا. نەگە سول كەزدە تەحنيكالىق ەسكەرتۋلەردەن باسقا ەشقانداي زاڭ بۇزۋشىلىق ارەكەتتەر تابىلعان جوق، بۇعان تەكسەرۋ ماتەريالدارىن قايتا قاراپ-اق، كوز جەتكىزۋگە بولادى.

4.ەلىمىزدىڭ جۇيەقۇرۋشى بانكى رەتىندە بتا بانك قاشاندا ۇلتتىق بانك پەن قارجىلىق باقىلاۋ اگەنتتىگىنىڭ مۇقيات باقىلاۋىندا بولدى. ەندەشە، باس پروكۋراتۋرا جاريا ەتكەندەي، ءتورت جىل بويى ميللياردتاعان قاراجاتتىڭ قولدى بولۋىنا ولار قالاي جول بەرگەن؟ الدە سوڭعىلارى مۇحتار ءابلازوۆ پەن ونىڭ كومانداسىنا ساياسي تاپسىرىس تۇسكەندە عانا پايدا بولدى ما؟

5.2004 جىلدىڭ 27 قاڭتارى مەن 2009 جىلدىڭ 22 قاڭتارى ارالىعىندا ۇلتتىق بانك باسشىلىعىندا بولعان ءانۋار سايدەنوۆ وسى ۋاقىت ورامىندا قىزمەت بابىمەن بتا بانكتى باقىلاپ وتىرۋعا مىندەتتى-ءتىن. ەندەشە ول ەلىمىزدىڭ ءىرى بانكىندە 2005-2008 جىلدارى ميللياردتاعان قاراجاتتىڭ قولدى بولۋىنا جول بەرىپ، بەتىمەن جىبەرگەنى ءۇشىن قاماۋعا الىنۋى ءتيىس پە؟ الدە ول ءبىزدىڭ ۇيىمداسقان قىلمىستى توپ مۇشەسى رەتىندە تاياۋ ارادا قاماۋعا الىنا ما ء(تىپتى ول بۇل جونىنەن حابارسىز بولسا دا؟).

6.2006 جىلدىڭ 19 قاڭتارى مەن 2008 جىلدىڭ 24 قاڭتارى ارالىعىندا قبا باسشىسى بولعان ارمان دۋناەۆ ەكى جول بويى ميللياردتاعان جىمقىرۋدى نەگە ەلەمەگەن؟ ول ءتىپتى كەزىندە «تۇرانالەمدە» جۇمىس تا ىستەدى ەمەس پە؟ ءبىزدىڭ ۇيىمداسقان قىلمىستى توپتىڭ قۇرىلۋىنا ول قاساقانا كوز جۇمىپ كەلدى مە ءالدى ونىڭ جۇمىسىنا ارالاسىپ وتىردى ما؟

7.ەگەر ءانۋار سايدەنوۆ پەن ارمان دۋناەۆ شەنەۋنىك كەزىندە بتا بانكتەگى جاعدايدى باقىلاۋعا كاسىبي شەبەرلىگى جەتپەسە، بتا بانك باسقارماسىنىڭ توراعاسى جانە بتا بانك ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى رەتىندە جاعدايدى تۇزەي الا ما؟ جۇيەقۇراۋشى بانكتى ولارعا سەنىپ تاپسىرۋعا بولا ما؟

8.بتا بانكتىڭ بۇرىنعى باسشىلىعىنا قىزمەت ماقساتىندا ارەنداعا ۇشاق العانى ايىپ رەتىندە تاعىلۋدا. بىراق بتا بانك ارەنداعا ۇشاق العان كەزەڭدە ول تولىقتاي جەكەمەنشىك بانك بولاتىن، دەگەنمەن، قاراجاتتىڭ اتالعان باپ بويىنشا جۇمسالۋىن باس پروكۋراتۋرا مەن مەجۆەدومستۆولىق جەدەل تەرگەۋ توبى جىمقىرۋ دەپ تانىپ وتىر. نەلىكتەن باس پروكۋراتۋرا بانك اكتسيونەرلەرىن الماستىرماق بولدى؟ شىنداپ كەلگەندە مۇنداي تالاپ اكتسيونەرلەر تاراپىنان عانا ءجۇرۋى ءتيىس قوي جانە دە ەگەر ولار شىعىننىڭ بۇل ءتۇرى ماقساتسىز ارتىق جۇمسالدى دەپ تاپسا.

9.«سامۇرىققازىنا»، «قازمۇنايگاز» سىندى ۇلتتىق كومپانيالار مەن مەملەكەتتىڭ قاتىسۋىمەن قۇرىلعان «قازاقمىس»، ENRC, «قازتسينك»، «قازاقستاننىڭ حالىق بانكى»، كازكوممەرتسبانك سىندى اق شىعىندارىنا دا وسىنداي جولمەن باعا بەرىلە مە؟ ويتكەنى بۇلاردىڭ مەنشىگىندە دە دا ءوز ۇشاقتارى بار عوي، نە بولماسا ارەنداعا الىپ وتىر؟

10. وففشورلىق كومپانيالار قاتارىنداعى زاەمشىلارعا بەرىلگەن كرەديتتەردى باس پروكۋراتۋرا مەن مەجۆەدومستۆولىق جەدەل تەرگەۋ توبى بتا بانك قاراجاتىن ۇيىمداسقان تۇردە جىمقىرۋ دەپ تانىپ وتىر. وسى تۇرعىدا «ەير استانا» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ مەملەكەت قاراجاتىنا ساتىپ العان ۇشاقتاردى وففشورلى ايماقتاردىڭ بىرىندە تىركەۋى قىلمىس بولىپ سانالا ما؟ جۇيەقۇرۋشى وزگە بانكتەردە، ماسەلەن حالىقتىق بان پەن ككب-دا بۇل تۇرعىداعى سحەمالار تەرگەۋگە سالىنا ما؟

11. بتا بانك باسشىلىعىنا بانك كليەنتتەرىنىڭ بتا بانكتەن العان كرەديتتەرمەن جۇرگىزگەن وپەراتسيالارى ايىپ رەتىندە تاعىلۋدا. ماسەلەن، ءباسپاسوز مالىمەتتەرىندە جىلجىمايتىن مۇلىك وبەكتىلەرىن باعالاۋدى تومەندەتۋ نە كوتەرۋ جولىمەن جاسالعان ۇرلىق جونىندە ءسوز بولادى. بۇلاي بولسا، ءىرى قۇرىلىس كومپانياسىنىڭ ءبىرىنىڭ استاناداعى وفيس عيماراتىن «نۇر وتان» حدپ-نا نارىق قۇنىنان تومەن باعاعا ساتىپ جىبەرۋى ۇرلىق بولىپ ەسەپتەلە مە جانە دە بۇل قىلمىستى ۇيىمداستىرىپ، جۇزەگە اسىرعان كىم؟ عيماراتتى باعالاۋدىڭ سوڭعى كەزەڭىن جۇزەگە اسىرعان تۇلعا قاماۋعا الىنا ما؟ ونىڭ تۋعان-تۋىستارى شە؟ ولارعا قاتىستى ۇيىمداسقان قىلمىس توبى دەگەن تەرميندى قولدانۋعا بولا ما؟

ۇرى كىم؟ جاپا شەككەن كىم؟ ماسەلە وسىندا...

جاقسىلىق جارىمبەتوۆتىڭ رەسمي ورىندارعا جولداعان ساۋالدارى توڭىرەگىندە «قازاقستان» اپتالىعىنا پىكىر تانىتقان تاۋەلسىز زاڭگەر سەرگەي ۋتكيننىڭ ايتۋىنشا، «بانكتى زاڭدى تۇلعا رەتىندە قابىلداۋ – ابستراكتسيا، مۇنى زاڭگەرلەر كەزىندە وزدەرى ويدان شىعارىپ العان-تىن، ياعني، مۇنداي ۇعىم شىنايى ومىردە جوق».

«بۇگىنگى كۇنى پروكۋرورلار بتا بانككە مۇحتار ءابلازوۆ باسقارعان تۇستا كەلگەن زالال تۋرالى ءسوز ەتىپ وتىر. ەندەشە، ەڭ الدىمەن ناقتى كىمگە، ناقتى قانداي كولەمدە جانە نە سەبەپتى زالا كەلدى، سونى تۇپكىلىكتى انىقتاپ الۋ كەرەك»، - دەيدى ۋتكين مىرزا. تاۋەلسىز زاڭگەردىڭ تۇسىندىرۋىنشە، اكتسيونەرلىك قوعامنىڭ (بتا بانك – اق تۇرىندە قۇرىلعان) قاي-قايسىسىنىڭ بولسىن، ءوز اكتسيونەرلەرى بار، ياعني قوجايىن نە مەنشىك يەسى. اكتسيونەرلەر بانكتى باسقارۋعا ءارتۇرلى مەنەدجەرلەردى جۇمىسقا قابىلداپ، ولاردىڭ جۇمىسىن مۇقيات قاداعالاپ وتىرۋعا ءماجبۇر بولادى. قالاي دەگەنمەن، مەنەدجەرلەر اكتسيونەرلەردىڭ قاراجاتىن ۇرلاپ، جىمقىرىپ كەتۋى دە ابدەن مۇمكىن. بىراق كەي جاعدايدا قوجايىن مەن مەنەدجەر ءبىر ادام بولعاندىقتان، ءوزىن-ءوزى باقىلاۋ قاجەتتىگى بولمايدى، ءوز-ءوزىن ۇرلاعان ەشكىمگە دە ءتيىمدى ەمەس.

بانكتەگى مەنشىك ءتۇرى، قاراجات اتاۋلى، نەگىزىنەن، اكتسيونەرلەردىڭ مەنشىگى بولىپ تابىلادى. «سوندىقتان دا، قاراجاتتىڭ قالاي جانە قانداي كولەمدە شىعىندالۋىن اكتسيونەرلەر ءوزى شەشەدى، ماسەلەن، ۇشاق ارەنداسىنا قانشا اقشا جۇمساۋ كەرەك دەگەن تۇرعىدا»، - دەيدى زاڭگەر. اكتسيونەرلەر، سونداي-اق بانكتەن ديۆيدەنت تۇرىندە قانشا اقشا الا الاتىنىن دا وزدەرى انىقتايدى.

«ەگەر اكتسيونەرلەر ءار الۋان قىزمەت تۇرىنە قىرۋار اقشا جۇمساپ، ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى دەلدالدار مەن ەنشىلەس، نيەتتەس كومپانيالارىنا بانك ەسەبىنەن پايدا تابۋعا جول اشىپ، ءارتۇرلى ادىستەرمەن بانك اقشاسىن شىعارىپ الىپ جاتسا، وندا بانك اكتسياسىنىڭ نارىقتىق قۇنى دەرەۋ تومەندەپ، قۇلدىراپ كەتەدى دەگەن ءسوز»، - دەپ تۇسىندىرەدى سەرگەي ۋتكين. ياعني، مۇنداي جاعدايدا اكتسيونەرلەردىڭ بانك اقشاسىن پايدالانىپ قالاتىنداي ەكى ءتۇرلى جول بار. «ءبىرىنشىسى – بانك قاراجاتىن جوعارىدا ايتىلعانداي، بوستان-بوسقا ىسىراپ ەتۋ. ەكىنشى جولى – بانك شىعىنىن مەيلىنشە ازايتىپ، اكتسيا قۇنىن ءوسىرۋ. ارتىنان اكتسيالاردى جوعارى باعامەن ساتىپ، پايدا ءتۇسىرۋ»، - دەيدى زاڭگەر مىرزا. قاي جولدى الساق تا، بانكتىڭ بار اقشاسى، بار تابىسى، سول سياقتى بار شىعىنى اكتسيونەرلەردىڭ ءوز قولىندا، بۇل كاپيتاليزم سالىپ بەرگەن سارا جولدىڭ تالابى.

«ەگەر الدەكىم بانك اكتسياسىن نارىقتىق قۇنى بويىنشا ساتىپ السا، وندا ول بانكتىڭ جاعدايىن مىندەتتى تۇردە مۇقيات تەكسەرەدى، اۋديت جۇرگىزەدى. ويتكەنى، ءوز تاۋەكەلىن ءبىلۋى ءتيىس. ال، كەلىسىم جاسالعان جاعدايدا، اكتسيا قۇنىندا قارجىلىق ەسەپتە كورسەتىلگەن بۇرىنعى شىعىندار تۇگەل ەسكەرىلدى. ياعني، بانك اكتسياسىن بۇرىنعى اكتسيونەرلەرىنەن ارزانعا ساتىپ العان جاڭا اكتسيونەر، بانكتەن بۇل كەلىسىمگە دەيىن شىعارىلعان اكتيۆتەرگە قاتىستى داۋ-داماي تۋعىزباۋى ءتيىس. ويتكەنى، ول ساتىپ العان بانك اكتسياسىنىڭ قۇنىندا شىعارىلعان اكتيۆتىڭ سالماعى جوق. ەگەر بۇل كەلىسىمگە دەيىن بانكتەن ەشقانداي اقشا شىعارىلماعان بولسا، وندا اكتسيا قۇنى دا سوعان سايكەس جوعارى بولادى دەگەن ءسوز»، - دەيدى تاۋەلسىز زاڭگەر.

ارينە، جاڭا اكتسيونەر نارازىلىق تانىتۋى مۇمكىن، ەگەر ول بانك اكتسياسىن ساتىپ العانعا دەيىن ورىن العان وزگە دە بەيمالىم شىعىندار تۋرالى ەستىپ جاتسا. «ايتالىق، ول بانكتىڭ كەرەمەت زاڭعار كەڭسەسى بار دەپ، بەلگىلى ءبىر باعامەن بانك اكتسياسىن ساتىپ الدى. بىراق بۇل كەڭسە بانك مەنشىگىندە بولماي شىعادى. مۇنداي جاعدايدا جاڭا اكتسيونەر ساتۋشىعا تالاپ قويا الادى ء(تىپتى، قىلمىستىق ءىس دەڭگەيىندە), ويتكەنى بانك اكتسياسىنىڭ قۇنىندا اتالعان عيمارات بانك مەنشىگى رەتىندە كورسەتىلگەن بولاتىن. بۇل دۇرىس ءۋاج»، - دەپ تۇسىندىرەدى ءوز ويىن سەرگەي ۋتكين. الايدا، اتالعان عيمارات اكتسيا ساتىپ الىنعانعا دەيىن ساتىلىپ كەتسە جانە دە ول قارجىلىق ەسەپتە كورسەتىلسە، وندا اكتسيا قۇنىنا بۇل عيماراتتىڭ باعاسى قوسىلماعان. سول سەبەپتى دە، اكتسيا قۇنى ءبىرشاما تومەن بولعان.

«بتا بانكتەگى جاعدايعا كەلسەك، جاڭا اكتسيونەر تۇرىندەگى مەملەكەت بانك اكتسياسىن ارزانعا ساتىپ الا الدى، ويتكەنى بانك اكتيۆتەرىن الدىڭعى اكتسيونەرلەر جۇمساپ جىبەرگەن (نە شىعارىپ العان), - دەپ جالعاستىرادى سەرگەي ۋتكين. - بىراق مەملەكەت، شارتتى تۇردە ايتساق، 1 ميلليون تولەپ 10 ميلليوننىڭ اكتيۆتەرىنە يەلىك ەتكىسى كەلدى. الايدا ءىس جۇزىندە بانك اكتيۆتەرى دە ءبىر ميلليوننىڭ و جاق، بۇ جاعىندا قالعانىن بىلگەندە، مەملەكەت، «9 ميلليوننان قاعىلدىم» دەپ بايبالام سالدى. سوندا مۇنداي اكتسيونەردى جاپا شەككەن، نە زالال كەلگەن دەپ سيپاتتاۋ دۇرىس پا؟ شىنداپ كەلگەندە، بتا بانك توڭىرەگىندەگى جاعدايدى كۇلكىلى دەۋگە بولادى. ويتكەنى جاڭا اكتسيونەر (مەملەكەت) بانك اكتسياسىن بۇرىنعى اكتسيونەرلەردەن ءبىر ميلليونعا دا ساتىپ العان جوق. بۇل ارادا مەملەكەت بانكتىڭ بۇرىنعى اكتسيونەرلەرىنە اكتيۆتەردىڭ جەتىسپەۋى جونىندە ەش تالاپ قويا المايدى، سەبەبى ول بەلگىلى ءبىر كولەمدەگى قاراجاتتى اكتسيونەرلەردىڭ ەسەبىنە ەمەس، بانكتىڭ وزىنە سالىپ وتىر، دۇرىسىن ايتساق – ءوز-وزىنە.

مەن دۇرىس تۇسىنسەم، قازىر پروكۋرورلار بتا بانكتىڭ بۇرىنعى اكتسيونەرلەرى ءوز اقشاسىن ءبىز اڭگىمە ەتكەن ءبىرىنشى جولمەن جۇمساپ جىبەردى دەگەن ءۋاج ايتىپ وتىر. بۇل تۇسىنىكتى دە. ەگەر اكتسيونەرلەر كەزىندە شىعىندارىن مەيلىنشە ازايتىپ (قىمبات ۇشاققا وتىرماي-اق), وففشورلىق جانە باسقا دا كومپانيالاردى اسىراماي-اق، بارلىق اقشانى بانكتە شوعىرلاندىرىپ، تەك اكتسيا ساتۋدان تۇسەتىن پايداعا سەنگەن بولسا، وندا ولار بۇگىن تەسىك قالتامەن قالار ەدى. ال، مەملەكەت بانك اكتسيالارىنىڭ باقىلاۋ پاكەتىن كۇشتەپ تارتىپ الىپ، الدىڭعى جىلداردا تۇسكەن تابىستى تۇگەل ءوزى باسىپ قالار ەدى.

بىراق الدىڭعى اكتسيونەرلەر دە اقىماق ەمەس، مەملەكەتتىڭ كوزدەگەنى بولماي قالدى، سوندىقتان دا ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى «قىلمىستىق ىستەر» قاپتاپ كەتتى. جالپى، بتا توڭىرەگىندەگى جاعدايدا، ۇرى كىم، جاپا شەككەن جاق كىم، دۇرىستاپ ويلانىپ كورىڭىز.

ايتپاقشى، جوعارنىدا ءسوز بولعان اكتسيونەرلەردىڭ قاراجاتتى جازاسىز جۇمساۋ (نە شىعارۋ) جولى جەكە كومپانيالارعا عانا قاتىستى. ەگەر كومپانيا اكتسيونەرى ىشىندە مەملەكەت تە بولسا، وندا پروكۋرورلار قاراجاتتىڭ ماقساتسىز، ءتيىمسىز تۇردە جۇمسالۋىنىڭ سەبەبىن سۇراپ، تەكسەرۋگە قۇقىلى. سوندىقتان دا، مەن جارىمبەتوۆ مىرزا تىلگە تيەك ەتكەن كومپانيالارعا قاتىستى ساۋالدارعا تولىق قوسىلامىن. نەلىكتەن ەكەنى بەلگىسىز، مەملەكەت بۇلاردىڭ ىشىنەن ۇيىمداسقان قىلمىستى توپ ىزدەۋگە اسىعار ەمەس، ونىڭ ورنىنا جەكەمەنشىك بانكتىڭ ءوز مەنشىگىندەگى جەكە قاراجاتىن جۇمساعانىن تەكسەرىپ، ىعىر بولىپ وتىر»، - دەپ تۇجىرىمدايدى ءوز پىكىرىن تاۋەلسىز زاڭگەر سەرگەي ۋتكين.

ازىرلەگەن ايدىن الان

«قازاقستان» اپاتالىعى،

№14 )254), 16-ءساۋىر، 2009

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1579
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2280
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3606