سەيسەنبى, 16 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 3439 0 پىكىر 18 قاڭتار, 2014 ساعات 07:04

جاڭا كىتاپ: قازاق تاريحىنىڭ تاعى ءبىر دەرەككوزى - «قازاقتار. تاريح جانە مادەنيەت»

XV–XIX عاسىرلارداعى قازاقتىڭ ءداستۇرلى قوعامىنىڭ مادەنيەتى مەن تۇرمىسىن سول كەزەڭدەگى الۋان ءتۇرلى تاريحي يلليۋستراتسيالارمەن كەڭىنەن كورسەتەتىن جاڭا كىتاپ جارىق كوردى.

قازاق، ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىندە قاتار شىققان بۇل كىتاپتى قۇراستىرعان ابدي كومپانياسىنىڭ عىلىمي باسپا ورتالىعى.

كىتاپتا 19 عاسىرداعى ەۋروپا جانە رەسەي فوتوگرافتارى مەن سۋرەتشىلەرىنىڭ قولىنان شىققان قازاق تۇرمىس-تىرشىلىگى تۋرالى سيرەك كەزدەسەتىن، ءتىپتى بۇرىن بەلگىسىز كونە فوتوگرافيالار مەن كارتينالار، شەتەلدىك كارتوگرافتار جاساعان قازاق جەرىنىڭ ەسكى كارتالارى بار. يلليۋستراتسيالاردىڭ باس-اياعىن قوسقاندا 1700-گە جەتەدى. ونىڭ 28-ءى - سيرەك كەزدەسەتىن ەسكى كارتا، 751-ءى - فوتوگرافيا، 650-گە جۋىعى - كوركەم پولوتنولار مەن الۋان ءتۇرلى سۋرەتتەردىڭ كوشىرمەلەرى. ءاربىرى قازاق تاريحىنىڭ قۇندى دەرەككوزى.

كىتاپ اۆتورلارى مەن قۇراستىرۋشىلار XVIII–XIX عاسىرداعى قازاقتىڭ اتاقتى حان-سۇلتاندارىنىڭ بۇرىن جارنيالانباعان كوركەم پورترەتىن كوپشىلىككە ۇسىنىپ وتىر.

XV–XIX عاسىرلارداعى قازاقتىڭ ءداستۇرلى قوعامىنىڭ مادەنيەتى مەن تۇرمىسىن سول كەزەڭدەگى الۋان ءتۇرلى تاريحي يلليۋستراتسيالارمەن كەڭىنەن كورسەتەتىن جاڭا كىتاپ جارىق كوردى.

قازاق، ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىندە قاتار شىققان بۇل كىتاپتى قۇراستىرعان ابدي كومپانياسىنىڭ عىلىمي باسپا ورتالىعى.

كىتاپتا 19 عاسىرداعى ەۋروپا جانە رەسەي فوتوگرافتارى مەن سۋرەتشىلەرىنىڭ قولىنان شىققان قازاق تۇرمىس-تىرشىلىگى تۋرالى سيرەك كەزدەسەتىن، ءتىپتى بۇرىن بەلگىسىز كونە فوتوگرافيالار مەن كارتينالار، شەتەلدىك كارتوگرافتار جاساعان قازاق جەرىنىڭ ەسكى كارتالارى بار. يلليۋستراتسيالاردىڭ باس-اياعىن قوسقاندا 1700-گە جەتەدى. ونىڭ 28-ءى - سيرەك كەزدەسەتىن ەسكى كارتا، 751-ءى - فوتوگرافيا، 650-گە جۋىعى - كوركەم پولوتنولار مەن الۋان ءتۇرلى سۋرەتتەردىڭ كوشىرمەلەرى. ءاربىرى قازاق تاريحىنىڭ قۇندى دەرەككوزى.

كىتاپ اۆتورلارى مەن قۇراستىرۋشىلار XVIII–XIX عاسىرداعى قازاقتىڭ اتاقتى حان-سۇلتاندارىنىڭ بۇرىن جارنيالانباعان كوركەم پورترەتىن كوپشىلىككە ۇسىنىپ وتىر.

1735 جىلى سۋرەتشى ياگان كاسسەلدىڭ قولىنان شىققان ءتۇرلى-ءتۇستى ەكى كارتينا ترەياكوۆ گالەرەياسى مەن ورىس مۋزەيىنەن تابىلدى. ءتۇرلى زەرتتەۋلەردەن كەيىن بۇل ەكى سۋرەتتە بەينەلەنگەن ادامنىڭ ءبىرى كىشى ءجۇز حانى ابىلقايىر، ەكىنشىسى ونىڭ ۇلى ەرالى سۇلتان ەكەنى انىقتالدى. سونداي-اق ۆ.ا. پەروۆسكيدىڭ حيۋا جورىعىنا قاتىسقان سۋرەتشى ۆ.ي. شتەرنبەرگ 1839 جىلى قارىنداشپەن سالعان سۇلتان بايمۇحامەد ايشۋاقوۆتىڭ پورترەتى العاش جاريالانىپ وتىر. XIX عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسى XX عاسىردىڭ باس كەزىندەگى ورىستىڭ قىلقالام شەبەرى س.ف. الەكساندروۆسكي 1883 جىلى ماسكەۋگە، يمپەراتور الەكساندر ءىىى-ءتىڭ تاققا وتىرۋ سالتاناتىنا قازاق دالاسىنىڭ ءتۇرلى وڭىرلەرىنەن ارنايى كەلگەن بيلەر مەن سۇلتاندارىڭ تۇتاستاي پورترەتىن جاساپ شىقتى. كىتاپتا سونىڭ 14-ءى جارىق كوردى. اراسىندا سۇلتان احمەت كەنەسارين، گەنەرال-مايور مۇحامەدجان بايمۇحامەدوۆ، عافۋر قالبين، ت.ب. بار. سۋرەتشى ا.ف. چەرنىشەۆ (كىتاپتا قايتا جاڭعىرتىلعان 19 تۋىندىسى بار), ا.ن. گورونوۆيچ (5), ت.گ. شەۆچەنكو (29), بر. زالەسسكي (17) جانە تاعى باسقالاردىڭ سۋرەتتەرىنەن قازاقتىڭ كوشپەندى ءومىرىنىڭ تىنىسى سەزىلەدى. قازاقتىڭ سوعىس ونەرى ا.و. ورلوۆسكيدىڭ (12), ۆ.ۆ. ۆەرەششاگيننىڭ (24), ب.پ. ۆيللەۆالدە جانە باسقا دا سۋرەتشىلەردىڭ تۋىندىلارىنان كورىنەدى. ال ا. دە باربيش، بر. زالەسسكي، ف.گ. سولنتسەۆ، م.ا. زيچي، ن.ن. كارازين قازاق ايەلدەرىنىڭ تاماشا بەينەلەرىن جاسادى. اتالعان سۋرەتشىلەر سول كەزدەگى قازاق رۋحىن قىلقالاممەن سۋرەتتەدى.

كىتاپتا مۇنان وزگە قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىن-تويى مەن بيىنە قاتىستى سۋرەتتەر مەن فوتوگرافيالار كوپ.

ەتنوگرافتار ن. بايعاباتوۆا مەن ر.بەكنازاروۆ ازىرلەگەن ماتىندەردە قازاق ەتنوگرافياسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى تولىعىمەن سيپاتتالعان; سالت-ءداستۇرى، تۇرمىسى مەن شارۋاشىلىعى، اڭشىلىعى مەن بالىقشىلىق كاسىبى، سونداي-اق رۋحاني جانە ماتەريالدىق مادەنيەتىنە قاتىستى ماڭىزدى ماعلۇماتتار جيناقتالعان. كىتاپتى «ابدي» كومپانياسىنىڭ باسپا ءبولىمى شوقان ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتىنىڭ زەرتتەۋشىلەرىمەن بىرگە جاسادى جانە اتالعان ينستيتۋتتىڭ عىلىمي كەڭەسىنىڭ شەشىمىمەن جارىق كوردى. كىتاپ تاريح، مادەنيەت پەن ونەرسۇيەر قاۋىمعا ارنالعان.

كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرىنە ارنالعان ءباسپاسوز ءماسليحاتى 20 قاڭتار، دۇيسەنبى، ساعات: 11.00 ۇلتتىق ءباسپاسوز كلۋبىندا وتەدى.

0 پىكىر