باس رەداكتورلار: «قازايتىستىڭ» قوقان-لوققىسى مەن قىسىمىن قاتاڭ ايىپتايمىز!
«كەمەدەگىنىڭ جانى ءبىر» دەيدى قازاق. Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنىڭ باس رەداكتورى داۋرەن قۋاتقا «قازايتىس» سايتىنىڭ رەسمي ۆەب-جاشىگىنەن قوقان-لوققىعا تولى، وتباسى مەن جەكە ومىرىنە قاۋىپ ءتوندىرىپ، قىسىم جاساعان حات كەلدى. بۇل تەك قانا Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى مەن ونىڭ باس رەداكتورىنا عانا جاسالعان قىسىم ەمەس، ازات ويلى، اشىق پىكىردەگى، وزىندىك كوزقاراس ۇستانىمى ءارى ايقىن باعىت-باعدارى بار باسپاسوزگە، جالپى جۋرناليستەرگە كورسەتىلگەن سەس. وسىنى بەك تۇسىنگەن ءارى قاشاندا ءبىر-ءبىرىن قولداپ، ۇلت ماسەلەسى مەن مەملەكەت مۇددەسى جولىندا ايانباي قىزمەت ەتىپ كەلە جاتقان قازاق ءباسپاسوزىنىڭ وكىلدەرى «قازايتىس» سايتى تاراپىنان داۋرەن قاسەنۇلىنا جاسالعان قىساستىقتى ءبىر اۋىزدان ايىپتاپ وتىر. ءارى مۇنداي قاۋىپتىڭ دەرەۋ الدىن الىپ، دەر كەزىندە لايىقتى جازاسىن بەرۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى.
تومەندە رەداكتسيا ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرگەن ءبىر توپ باس رەداكتورلاردىڭ وي-پىكىرلەرىن جاريالاپ وتىرمىز!
1. ەكى سايتتىڭ اراسىنداعى پىكىرتالاس جەكە باسقا قاۋىپ توندىرۋگە اۋىسىپ، ازاماتقا قوقان-لوققى جاساۋعا ۇلاستى. ءسىز «قازايتىستىڭ» وسى ارەكەتىنە ادام رەتىندە، كاسىبي جۋرناليست رەتىندە قالاي قارايسىز؟
2. مۇنداي حارەكەتتەرگە قۇقىق قورعاۋ ورىندارى نە ىستەي الادى؟
«كەمەدەگىنىڭ جانى ءبىر» دەيدى قازاق. Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنىڭ باس رەداكتورى داۋرەن قۋاتقا «قازايتىس» سايتىنىڭ رەسمي ۆەب-جاشىگىنەن قوقان-لوققىعا تولى، وتباسى مەن جەكە ومىرىنە قاۋىپ ءتوندىرىپ، قىسىم جاساعان حات كەلدى. بۇل تەك قانا Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى مەن ونىڭ باس رەداكتورىنا عانا جاسالعان قىسىم ەمەس، ازات ويلى، اشىق پىكىردەگى، وزىندىك كوزقاراس ۇستانىمى ءارى ايقىن باعىت-باعدارى بار باسپاسوزگە، جالپى جۋرناليستەرگە كورسەتىلگەن سەس. وسىنى بەك تۇسىنگەن ءارى قاشاندا ءبىر-ءبىرىن قولداپ، ۇلت ماسەلەسى مەن مەملەكەت مۇددەسى جولىندا ايانباي قىزمەت ەتىپ كەلە جاتقان قازاق ءباسپاسوزىنىڭ وكىلدەرى «قازايتىس» سايتى تاراپىنان داۋرەن قاسەنۇلىنا جاسالعان قىساستىقتى ءبىر اۋىزدان ايىپتاپ وتىر. ءارى مۇنداي قاۋىپتىڭ دەرەۋ الدىن الىپ، دەر كەزىندە لايىقتى جازاسىن بەرۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى.
تومەندە رەداكتسيا ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرگەن ءبىر توپ باس رەداكتورلاردىڭ وي-پىكىرلەرىن جاريالاپ وتىرمىز!
1. ەكى سايتتىڭ اراسىنداعى پىكىرتالاس جەكە باسقا قاۋىپ توندىرۋگە اۋىسىپ، ازاماتقا قوقان-لوققى جاساۋعا ۇلاستى. ءسىز «قازايتىستىڭ» وسى ارەكەتىنە ادام رەتىندە، كاسىبي جۋرناليست رەتىندە قالاي قارايسىز؟
2. مۇنداي حارەكەتتەرگە قۇقىق قورعاۋ ورىندارى نە ىستەي الادى؟
3. «قازايتىستىڭ» شەكتەن شىققان ارەكەتىنە نە ىستەۋ كەرەك؟
باۋىرجان باباجانۇلى، اقتوبە وبلىستىق «اقتوبە» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى (2-سۋرەتتە):
1. ءبىر-ءبىرىنىڭ قولتىعىنان سۇيەۋگە ءتيىس ەكى قازاق سايتىنىڭ اراسىندا وسىنداي جايتتىڭ ورىن العانى وتە وكىنىشتى. ارينە، ادامدار اراسىندا پىكىر قايشىلىعى بولۋى زاڭدى، بىراق ونى جەتكىزۋدىڭ دە مادەنيەتى بار عوي. مىسالى، بىرەۋدىڭ جازعانى ۇناماسا سوعان ءوز ءۋاجىڭدى كەلتىرە وتىرىپ، جاۋاپ بەر. جەكە باسىنا تيىسپە! ال بۇل جەردە «قازايتىس» شەكتەن شىعىپ وتىر. جەكە باستى بىلاي قويعاندا، داۋرەننىڭ قاتىن-بالاسىنا «اۋىز سالدى». بۇل — ەشقانداي اقىلعا سىيمايتىن ارەكەت! «قىزدارىڭ زيناقور بولادى...» — دەگەن ءسوزدى جازعان ادامدى ادام دەپ ساناۋعا بولا ما؟!
2. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى، بۇل ماسەلەنى، انىقتاۋى ءتيىس. بۇل ءۇشىن ولاردىڭ قولىندا بارلىق مۇمكىندىكتەر بار. كىنالى ادامدار جازالانۋى كەرەك. مۇمكىن، ەكى اراعا وت سالۋ ءۇشىن ءۇشىنشى ءبىر توپتار جازىپ وتىرعان شىعار حاتتى؟
3. مەنىڭشە، ەكى-ءۇش كۇندە ماسەلەنىڭ اق-قاراسى انىقتالۋى ءتيىس. ءوز باسىم «قازايتىستىڭ» ءۋاجىن كۇتەمىن. حاتتى جازعان كىسى قولىمەن ىستەگەندى مويىنمەن كوتەرەدى دەپ ويلايمىن. بالكىم، بۇل — تۇتاس سايتتىڭ ەمەس، سونداعى ءبىر ادامنىڭ «پىكىرى» شىعار . ال ەگەر حات شىنىمەن سايتتاعىلاردىڭ ورتاق «ەڭبەگى» بولسا، وندا بۇل ماسەلەمەن قۇزىرلى ورگاندار اينالىسۋى كەرەك.
سەرىك ابىكەنۇلى، «پاراسات» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى (3-سۋرەتتە):
1. داۋرەننىڭ جازعانىن وقىدىم. ەگەر راسىمەن ارىپتەس اتانىپ جۇرگەندەر وسىنداي تىرلىككە بارسا سۇمدىق ەكەن. سەنە المادىم. ارانداتۋ شىعار دەگەن كۇدىگىم باسىم. ولاي بولماسا "جەتكەن جەرىمىز وسى دەۋ" كەرەك. ايتىس ەشكىمنىڭ مەنشىگى ەمەس، قازاقتىڭ ونەرى. ونى سىناۋعا دا، ماقتاۋعا دا ءار قازاقتىڭ حاقىسى بار. اشىق پىكىر الاڭىن ۇيىمداستىرىپ ءوزىنىڭ كاسىبي قىزمەتىن ادال اتقارعان باس رەداكتوردى وزگە اۆتورلاردىڭ ماقالاسى ءۇشىن جازالاعىسى كەلىپ "جۇدىرىعى" قىشىپ جۇرەتىندەر كولەڭكەدەگى "قۇدىرەتتەرسىز" دە جەتىپ ارتىلادى. بىراق داۋرەننىڭ جاعدايى "ارباعا بايلاپ ساباعاننىڭ" كەرى بولىپ تۇر. وتباسىنا شۇيلىگۋ ارسىزدىقتىڭ اسقىنعانى. داۋرەننىڭ "جاس الاشتا"، "التىن وردادا" شىرقىراتىپ ماقالا جازىپ جۇرگەندە بۇلاي سەلت ەتكەنىن بايقاماپ ەدىم. دەمەك وتباسىنا شىن قاتەر تونگەنى، حات مازمۇنى تىم اششى بولعانى....
2. ادامنىڭ جەكە باسىنا عانا ەمەس تۇتاس وتباسىنا قاتەر تونگەندە قۇقىق قورعاۋ ورىندارىنىڭ بىراق امال-حارەكەتى بار - قوقان-لوقى جاساۋشىنى تەزىرەك انىقتاپ، جاۋاپقا تارتۋ، قاتال جازالاۋ. بىرنەشە ادامعا قاستاندىق ويلاستىرۋ جازاسى اۋىر قىلمىستاردىڭ ءبىرى.
3. "قازايتىس" پا، باسقا ما ارادا باقان سۇيرەتكەن "ارىپتەستەردىڭ" پايدا بولعانى انىق. ول باقان قازاق ۇلىنىڭ ماڭدايىن جارسا ارتى جاقسىلىققا اپارمايدى. سوندىقتان زاڭي تۇرعىدا ماسەلەگە نۇكتە قويماسا بولمايدى. ەكىنشىسى، ەگەر اراعا ارانداتۋشى ەنگەن بولسا ەكىنشى تاراپ تا ونىڭ ەسىمى جاريا بولعانىنا ات سالىسۋى كەرەك.
ەسەنگۇل كاپقىزى، مىنبەر جۋرناليستەردى قولداۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى (4-سۋرەتتە):
1. اركىم ءوز ويىن اقپارات قۇرالدارىندا، باسقا دا قوعامدىق ورىنداردا ايتۋعا قۇقىلى. بۇل رەتتە، كىم-كىم بولسا دا، ايتاتىن اڭگىمەسىنە بايلانىستى ارگۋمەنتتەرى جەتكىلىكتى، دالەل-دايەكتەرى سارالانعان بولسا جانە ايتىلعان سىن قارسى تاراپتىڭ جەكە باسىن قارالاۋعا ءارى ار-نامىس، ىسكەرلىك بەدەلىنە نۇقسان كەلتىرمەۋگە، دايەكسىز جالا جابۋعا، ماسقارالاماۋعا ءتيىس. ال ءجۋرناليستىڭ جاسىرىن قوقان-لوقى كورسەتۋى ، ءدوڭ ايبات شەگۋى – جۋرناليستىك ەتيكاعا دا، ەشقانداي زاڭ شەڭبەرىنە دە سىيمايدى ەكەن. ەگەر، ارگۋمەنتتەرى جەتكىلىكتى مە، مادەنيەتتى تۇردە جانە زاڭ شەڭبەرىندە اشىق ايتىسا ءبىلسىن. گازەت بەتتەرىندە تالاي ايتىستاردىڭ كۋاسى بولدىق، ءتىپتى كەيبىر اعالارىمىز بەن اپالارىمىزدىڭ پەندەشىلىككە سالىنعانىن دا كوزىمىز كوردى. الايدا، و زاماندا، بۇ زامان قازاق جۋرناليستەرىنىڭ ءبىر-بىرىنە جاسىرىن تۇردە قوقان-لوقى جاساعانى جايىندا ەستىمەپپىز. بۇل – قورقاقتىڭ تىرلىگى. سوندىقتان، ول كىسى ءوز ارگۋمەنتتەرىن ءوزىنىڭ سايتىنىڭ بەتىندە ايتا بىلگەنى ورىندى بولار ەدى. وقىرمان كوپشىلىك تە، كىمنىڭ قانداي دەڭگەيدە، قانداي دارەجەدە ەكەندىگىن باعامداي بىلەدى. جانە وقيعادان حاباردار بولادى. ال قازىرگى جاعدايدا «قازايتىستىڭ» جاسىرىن تۇردە قوورقىتۋى ءبىزدى تاڭقالدىرىپ وتىر. جانە بۇعان قانداي دا ءبىر پىكىر ايتۋ وڭاي بولماي تۇر. ويتكەنى، ەكىنشى تاراپتىڭ پىكىرى اشىق ەمەس.
2. قۇقىققورعاۋ ورىندارى زارداپ شەككەن تاراپتان شاعىم تۇسكەن جاعدايدا عانا جۇمىسقا كىرىسەدى. كوبىندە بۇنداي جاعدايدا ولار ەكى جاقتى بەيبىت تۇردە كەلىستىرۋگە شاقىرادى. ەگەر، بەيبىت كەلىسىمگە كەلمەي جاتسا، ءىستى سوتتا قاراپ، اكىمشىلىك جازا قولدانۋى مۇمكىن. ءبىز زاڭگەر بولماعاننان كەيىن، بۇگە-شىگەسىنە دەيىن ءتۇسىندىرىپ بەرە المايمىز.
3. قازىردىڭ وزىندە بۇل سايتتىڭ يميدجىسىنە اجەپتاۋىر نۇقسان كەلدى. مەنىڭشە، ەندىگى قادامدى ولاردىڭ وزىنەن كۇتكەن ءجون. ولار ءوز قاتەلىگىن ءتۇسىنىپ، كەشىرىم سۇرايدى دەپ ويلايمىن. بولماسا زاڭ شەڭبەرىندە سوتقا جۇگىنۋ ارقىلى عانا شەشىلەدى دەپ ويلايمىن.
اقبەرەن ەلگەزەك، ULT.KZ اقپاراتتىق پورتالىنىڭ باس رەداكتورى (5-سۋرەتتە):
1. بۇل جاعداي ءبىزدىڭ قوعامداعى اشىق ايتۋعا ەشكىمنىڭ باتىلى جەتپەي جۇرگەن پروبلەمالاردىڭ، تەرەڭدە اعىپ جاتقان كۇردەلى اعىستارىن سۋ بەتىنە الىپ شىققانداي بولدى. بۇرىن ۇلتشىل مەن شالا قازاقتىڭ ايتىسىن بىلەتىن بولساق، ەندى اسىرەدىنشىل توپتار مەن ۇلتشىلدار ارمياسىنىڭ اراسىنداعى، بۇرىن كورىنبەيتىن تەكەتىرەستى، كەرەك دەسەڭىز، يسلامنىڭ ۇلتىمىزعا جات اعىمداردىڭ قازاق قوعامىنا ىقپال ەتۋ ىسىندەگى گەگەمونيالىق پيعىلدى دا كورسەتىپ الدى. بۇل كۇندەردىڭ كۇنىندە قىلاڭ بەرەدى-اۋ دەپ ءجۇر ەدىم، بىراق وسىنداي جابايى فورمادا كورىنىس تابادى دەپ ويلاماپپىن. ءبىر جاعىنان بۇل جاعداي كىم قانداي ماسكانىڭ ارتىندا جاسىرىنىپ تۇرعانىن انىقتاپ بەردى. ارينە، مۇنى مەن پىكىرتالاس جۇرگىزۋدىڭ وركەنيەتتى ءتۇرى دەپ ايتا المايمىن.
2. داۋرەن قۋاتتىڭ قوقان-لوققىعا تولى حاتتى العانى تۋرالى اشىق جاريالاعانى دۇرىس بولدى دەپ ويلايمىن. سەبەبى، مۇنداي حات الۋ پسيحولوگيالىق تۇرعىدان العاندا، وتە اۋىر. ادام نە ىستەرىن بىلمەي ابدىراپ، قايناعان قازاننىڭ بەتىن جىلى جاۋىپ قويۋ دا ىقتيمال. داۋرەن ولاي ىستەمەگەنى، بىردەن قوعامنىڭ نازارىن اۋدارعانى ءجون بولدى. سەبەبى، بەتى اۋەلدە قايتپاعان دەرتتىڭ اسقىنۋى وڭاي. ساناسى سەرگەك كوپتەگەن سايتتار ءىلىپ اكەتىپ داۋرەننىڭ ۇندەۋىن جاريالادى. قارسى شىعىپ، حاتتىڭ اۆتورىن، كەلگەن جاعىن قولداعان جوق. بۇل دا بولسا، قازاق قوعامىنىڭ مۇنداي كەسىر ارەكەتتەرگە تويتارىس بەرە الاتىنىن كورسەتتى. بۇل ەڭ الدىمەن، ادامنىڭ قۇقىعىن تاپتاۋ مەن جەكە باستىڭ، ونىڭ جانۇياسىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنە نۇقسان كەلتىرەتىن اكت بولعاندىقتان، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى، ارنايى قىزمەتتەر ءابجىل نازار اۋدارىپ، شارا قولدانۋعا ءتيىس.
3. ەڭ الدىمەن، شىنىمەن سول سايتتان كەلگەنىن ناقتى انىقتاۋ كەرەك. دالەلدەنگەن جاعدايدا، زاڭ اياسىندا جاۋاپقا تارتۋ قاجەت.
Abai.kz
