قارا ولەڭ شاتقالىنان تابىلعان تاريحي قازىنا
شىعىس قازاقستان وبلىسى اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ مىرزانىڭ نازارىنا!
قازاقستاننىڭ رۋحانياتى تاعى ءبىر كورنەكتى مەكەنمەن اتى شىعاتىن ءتۇرى بار! ول – سەمەي پوليگونى بولعان قاينار اۋىلىنا تاياۋ قارا ولەڭ شاتقالى. بۇعان دەيىن پوليگون قاراۋىندا بولعان مىڭداعان گەكتار جەرگە ادامنىڭ بارۋىنا تىيىم سالىنىپ، ونىڭ اتىشۋلى ۋلىلىعىنان شوشىنعان زەرتتەۋشىلەر دە ول جاققا بارعان ەمەس.
مىنە، سول قارا ولەڭ شاتقالىنان ونداعان تاڭبالى تاستاردى قاراعاندىلىق ۇلتشىلدار - قوعام قايراتكەرى، بەلگىلى زاڭگەر، سوت تورەشى مارات ازبانباەۆ پەن ونىڭ زايىبى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى گۇلبارشىن بايگۇنىسوۆا تاۋىپ فوتوعا تارتىپتى. ءۇش توبەنىڭ ۇستىندە شوعىرلانعان بارلىعى 75 پەتروگليف تابىلعان. زەرتتەۋشىلەر تابىندى تاڭبالاردى ۇشكە ءبولىپ وتىر: ايۋاندار سۋرەتى، انتروپومورفتىق بەينەلەر مەن تانىلۋى قيىن سىزبالار.
قىزىعى سول، بۇل تاڭبالى تاستار عىلىمعا دا، جالپى وتاندىق عالىمدارعا دا ءالى كۇنگە بەيمالىم، جاريا بولماعان. تاستاعى قاشاما سۋرەتتەر مازمۇنىنا قاراعاندا بەلگىلى اڭىراقاي تاۋلى جوتاسىنداعى تاڭبالى تاس سۋرەتتەرىنە داۋىرلەس بولىپ كەلەدى. اتالمىش تابىندىلار شىعىس قازاقستان وبلىسىنا قاراستى جالاۋلى مەن مارەمىق جوتالارىنىڭ ەتەگىندەگى قاراولەڭ شاتقالىندا ورنالاسقان. گەوگرافيالىق كووورديناتتارى - 49°15'00'' سولتۇستىك ەندىك پەن 77°37'00'' شىعىستىق بويلىق اراسىندا.
شىعىس قازاقستان وبلىسى اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ مىرزانىڭ نازارىنا!
قازاقستاننىڭ رۋحانياتى تاعى ءبىر كورنەكتى مەكەنمەن اتى شىعاتىن ءتۇرى بار! ول – سەمەي پوليگونى بولعان قاينار اۋىلىنا تاياۋ قارا ولەڭ شاتقالى. بۇعان دەيىن پوليگون قاراۋىندا بولعان مىڭداعان گەكتار جەرگە ادامنىڭ بارۋىنا تىيىم سالىنىپ، ونىڭ اتىشۋلى ۋلىلىعىنان شوشىنعان زەرتتەۋشىلەر دە ول جاققا بارعان ەمەس.
مىنە، سول قارا ولەڭ شاتقالىنان ونداعان تاڭبالى تاستاردى قاراعاندىلىق ۇلتشىلدار - قوعام قايراتكەرى، بەلگىلى زاڭگەر، سوت تورەشى مارات ازبانباەۆ پەن ونىڭ زايىبى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى گۇلبارشىن بايگۇنىسوۆا تاۋىپ فوتوعا تارتىپتى. ءۇش توبەنىڭ ۇستىندە شوعىرلانعان بارلىعى 75 پەتروگليف تابىلعان. زەرتتەۋشىلەر تابىندى تاڭبالاردى ۇشكە ءبولىپ وتىر: ايۋاندار سۋرەتى، انتروپومورفتىق بەينەلەر مەن تانىلۋى قيىن سىزبالار.
قىزىعى سول، بۇل تاڭبالى تاستار عىلىمعا دا، جالپى وتاندىق عالىمدارعا دا ءالى كۇنگە بەيمالىم، جاريا بولماعان. تاستاعى قاشاما سۋرەتتەر مازمۇنىنا قاراعاندا بەلگىلى اڭىراقاي تاۋلى جوتاسىنداعى تاڭبالى تاس سۋرەتتەرىنە داۋىرلەس بولىپ كەلەدى. اتالمىش تابىندىلار شىعىس قازاقستان وبلىسىنا قاراستى جالاۋلى مەن مارەمىق جوتالارىنىڭ ەتەگىندەگى قاراولەڭ شاتقالىندا ورنالاسقان. گەوگرافيالىق كووورديناتتارى - 49°15'00'' سولتۇستىك ەندىك پەن 77°37'00'' شىعىستىق بويلىق اراسىندا.
پەتروگليفتەردى م.ا.ازبانباەۆ 2007 جىلى تاپقان. 2012 جىلى ماكەڭ ءوزى باستاپ، ارنايى ەكسپەديتسيا جاساپتى. الايدا، ارنايى جاريالاۋ جۇمىسىنا اسىقپاعان. ەندى بۇل ماڭنان التىن كەنى تابىلىپ، اتالمىش تاڭبالى تاس مەكەنىنە قاتەر تونە باستاپتى. بۇل تاريحي قۇندىلىقتار ءالى كۇنگە ارنايى مەملەكەتتىك ەسەپكە الىنباعان جانە تاريحي-مەملەكەتتىك كۇزەتكە قويىلماعان.
اتالمىش ۇلتتىق-مەملەكەتتىك قۇندىلىقتاردى تەز ارادا ەسەپكە الىپ، مەملەكەتتىك كۇزەتكە الماسا، قولدى بولۋى بەك مۇمكىن. ونىڭ ۇستىنە بۇگىندە قازاق قۇندىلىعىن اۋلاۋشى شەتەلدىكتەر مەن ۇرى زەرتتەۋشىلەر قاراسى مولايدى. ءبىزدىڭ بۇل ءۋاجىمىز شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ باسشىلىعىنا جەتەر دەگەن سەنىمدەمىز.
Abai.kz
