جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 3537 0 پىكىر 2 تامىز, 2013 ساعات 07:09

نۇرتاس يمانقۇل. نەسۆوەۆرەمەننىە مىسلي… NO COMMENT…

ۆسەسيلنىە، «ۆسەدەرجيتەلي» كازاح نازاربا-ەۆ، ۋزبەك كاريم-وۆ، ازەربايدجانەتس الي-ەۆ، كيرگيز اتامبا-ەۆ، تۋركمەن بەردىمۋحامەد-وۆ، چەچەنەتس كادىر-وۆ دو سيح پور نوسيات فاميلي كاك ۋ رۋسسكيح يۆان-وۆ، پەتر-وۆ، سيدور-وۆ، پۋت-ين. و كاكوم دۋحوۆنوم رەنەسسانسە، ۆوزروجدەني كۋلتۋرى ي يازىكا، تراديتسي ي يستوري ي «نەزاۆيسيموستي» موجنو گوۆوريت ۋ ەتيح نارودوۆ؟ توگدا پولۋچاەتسيا، چتو گرۋزين سااكشۆيلي، ارميانين سارگسيان، لاتىش بەرزينش، ەستونەتس حەندريك، ليتوۆچانكا گريباۋسكايتە، تادجيك راحمون پرەدستاۆليايۋت بولەە درەۆني، س ۆىسوكوي ستەپەنيۋ ساموسوزنانيا، تسيۆيليزوۆاننىي، نەزاۆيسيمىي، ۆەليكي نارود. No comment.

*       *       *

پوكۋدا كازاحي شاحان-وۆ، ماگاۋ-ين، تاج-ين، ابديلد-ين، كاجىگەلد-ين، تاسماگانبەت-وۆ، ەرگالي-ەۆا، ابيل-وۆ، كوسان-وۆ، ابلياز-وۆ، ماسيم-وۆ، كۋليبا-ەۆ، كاسىم-وۆ  بۋدۋت نوسيت رۋسوفيتسيروۆاننىە فاميلي، كازاحام نە ۆيدات سۆوي رودنوي يازىك كاك سوبستۆەننىح ۋشەي ەششە لەت پياتدەسيات. No comment.

*       *       *

كازاحام داۆنو پورا وتكازاتسيا وت تەرمينا «وبلاست» - «وبلىس»، كوگدا موجنو زامەنيت ەگو پرەكراسنىمي – «ايماق»، «ولكە»، «ءوڭىر»، «القاپ» ي ت.د. توگدا پو-نوۆومۋ بۋدۋت زۆۋچات:

ۆسەسيلنىە، «ۆسەدەرجيتەلي» كازاح نازاربا-ەۆ، ۋزبەك كاريم-وۆ، ازەربايدجانەتس الي-ەۆ، كيرگيز اتامبا-ەۆ، تۋركمەن بەردىمۋحامەد-وۆ، چەچەنەتس كادىر-وۆ دو سيح پور نوسيات فاميلي كاك ۋ رۋسسكيح يۆان-وۆ، پەتر-وۆ، سيدور-وۆ، پۋت-ين. و كاكوم دۋحوۆنوم رەنەسسانسە، ۆوزروجدەني كۋلتۋرى ي يازىكا، تراديتسي ي يستوري ي «نەزاۆيسيموستي» موجنو گوۆوريت ۋ ەتيح نارودوۆ؟ توگدا پولۋچاەتسيا، چتو گرۋزين سااكشۆيلي، ارميانين سارگسيان، لاتىش بەرزينش، ەستونەتس حەندريك، ليتوۆچانكا گريباۋسكايتە، تادجيك راحمون پرەدستاۆليايۋت بولەە درەۆني، س ۆىسوكوي ستەپەنيۋ ساموسوزنانيا، تسيۆيليزوۆاننىي، نەزاۆيسيمىي، ۆەليكي نارود. No comment.

*       *       *

پوكۋدا كازاحي شاحان-وۆ، ماگاۋ-ين، تاج-ين، ابديلد-ين، كاجىگەلد-ين، تاسماگانبەت-وۆ، ەرگالي-ەۆا، ابيل-وۆ، كوسان-وۆ، ابلياز-وۆ، ماسيم-وۆ، كۋليبا-ەۆ، كاسىم-وۆ  بۋدۋت نوسيت رۋسوفيتسيروۆاننىە فاميلي، كازاحام نە ۆيدات سۆوي رودنوي يازىك كاك سوبستۆەننىح ۋشەي ەششە لەت پياتدەسيات. No comment.

*       *       *

كازاحام داۆنو پورا وتكازاتسيا وت تەرمينا «وبلاست» - «وبلىس»، كوگدا موجنو زامەنيت ەگو پرەكراسنىمي – «ايماق»، «ولكە»، «ءوڭىر»، «القاپ» ي ت.د. توگدا پو-نوۆومۋ بۋدۋت زۆۋچات:

  1. اكمولينسكايا وبلاست، تسەنتر –كوكشەتاۋ; - اقمولا ايماعى، ورتالىعى – كوكشەتاۋ;
  2. الماتينسكايا وبلاست، تسەنتر – تالدىقورعان; - جەتىسۋ ايماعى، ورتالىعى – تالدىقورعان;
  3. اكتيۋبينسكايا وبلاست، تسەنتر – اكتوبە; - اقتوبە ايماعى، ورتالىعى – اقتوبە;
  4. اتىراۋسكايا وبلاست، تسەنتر – اتىراۋ; اتىراۋ ايماعى، ورتالىعى – اتىراۋ;
  5. زاپادنو-كازاحستانسكايا وبلاست، تسەنتر – ۋرالسك; جايىق ايماعى، ورتالىعى ورال (جايىق);
  6. جامبىلسكايا وبلاست، تسەنتر – تاراز; - اۋليەاتا ايماعى، ورتالىعى – تاراز;
  7. كوستانايسكايا وبلاست، تسەنتر – كوستاناي;  - قوستاناي ايماعى، ورتالىعى – قوستاناي;
  8. كىزىلوردينسكايا وبلاست، تسەنتر – كىزىلوردا; - سىرداريا ايماعى، ورتالىعى – التىنوردا (سىروردا);
  9. كاراگاندينسكايا وبلاست، تسەنتر – كاراگاندى; - سارىارقا ايماعى، ورتالىعى – قاراعاندى;
  10. مانگيستاۋسكايا وبلاست، تسەنتر – اكتاۋ; - ماڭعىستاۋ ايماعى، ورتالىعى – اقتاۋ;
  11. يۋجنو-كازاحستانسكايا وبلاست، تسەنتر – شىمكەنت; - تۇركىستان ايماعى، ورتالىعى – شىمكەنت;
  12. پاۆلودارسكايا وبلاست، تسەنتر – پاۆلودار; - ەرتىس ايماعى، ورتالىعى – ەرتىس;
  13. سەۆەرو-كازاحستانسكايا وبلاست، تسەنتر – پەتروپاۆلوۆسك; - ەسىل ايماعى، ورتالىعى – قىزىلجار;
  14. ۆوستوچنو-كازاحستانسكايا وبلاست، تسەنتر – ۋست-كامەنوگورسك; - التاي ايماعى، ورتالىعى – وسكەمەن.

*       *       *

ۆ كازاحستانە سلەدوۆالو بى ۋستانوۆيت ەدينوە استانينسكوە ۆرەميا، كاك ۆ كيتاە ەدينوە پەكينسكوە ۆرەميا. ۆرەميا ۆ زاپادنىح وبلاستياح پريراۆنيات ك استانينسكومۋ.

*       *       *

پوسلە يسچەزنوۆەنيا ە.ەرتىسباەۆا نا پروستوراح سمي كاك گريبى پوسلە دوجديا پوياۆليايۋتسيا نوۆىە براتيا كازاحستانسكوگو «سولوۆيا».

نەكتو كەمبريدجسكي يسسلەدوۆاتەل، «ۋمنيك» چوكان لاۋمۋلين ۆ ²ليتەرە²، №114, 27.06.2013. «ناتسيوناليزم vs ناتسيونالنىي ينتەرەس؟» پيشەت: «نىنەشنيح سىتىح ي ²پريكورملەننىح ۆلاستيۋ ناتسيوناليستوۆ ۆسەليايۋت ترەۆوگۋ ۆ چۋت لي نە پولوۆينۋ ناشيح سوگراجدان»;

«ناشي جە ناتسيوناليستى ۆ وگرومنوم بولشينستۆە سۆوەم وبەسكۋراجيۆايۋششە اكادەميچەسكي سلابى، كراينە پرەدۆزياتى ي ابسوليۋتنو نەلوگيچنى، چتو ي پوزۆوليالو ناشەمۋ وبرازوۆاننومۋ پوستسوۆەتسكومۋ وبششەستۆۋ پراكتيچەسكي «نە زاموراچيۆاتسيا» پو يح پوۆودۋ ۆپلوت دو نەداۆنەگو ۆرەمەني»;

«پرويزوشەدشايا، ودناكو، نەداۆنو پوۆتورنايا ۋربانيزاتسيا ي ياۆلياەتسيا ۆ تسەلوم پيتاتەلنوي وسنوۆوي ناشەگو ناتسيوناليزما». دەيستۆيتەلنو، تەزكا ۆەليكوگو ۋاليحانوۆا سۆاليلسيا س لۋنى، پريلەتەل يز كەمبريدجا. No comment.

*       *       *

رۋسسكويازىچنىە سمي س ۋدوۆولستۆيەم پەچاتايۋت نەكومپەتەنتنىح كازاحوۆ «ەكسپەرتوۆ»، «پوليتولوگوۆ» كوتورىح موجنو پريۆلەچ كاك رازجيگاتەلەي سوتسيالنوي روزني. نۋرتاي مۋستافاەۆ، رۋكوۆوديتەل اناليتيچەسكوگو تسەنترا «ناشە دەلو» ۆ Central Asia Monitor, №23, 14-20 يۋنيا 2013, پيشەت: «دليا كازاحسكيح ناتسيونال-پاتريوتوۆ پرەۆىشە ۆسەگو كازاحسكايا ناتسيا ي كروۆ. پود كازاحسكوي ناتسيەي وني پونيمايۋت ليش كازاحوۆ. تەم سامىم ناتسپاتى ۆىبراسىۆايۋت زا بورت ۆسەح گراجدان سترانى-نەكازاحوۆ»; «يزۆەستنا يزليۋبلەننايا ۋ بەزگراموتنىح ۆ سۆوەم بولشينستۆە ت.ن. «ليبەرالوۆ» كرىلاتايا فرازا: «پاتريوتيزم – پوسلەدنەە پريبەجيششە نەگودياەۆ!»، كوتورىي وني پريدايۋت نەگاتيۆنىي سمىسل»;

مۋستافاەۆ كاك پوپۋگاي توچ-ۆ-توچ پوۆتورياەت سولوۆيا ەرتىسباەۆا:

²ي نىنە ت.ن. «دەموكراتى» ليش پريكرىۆايۋتسيا پاتريوتيزموم، رازىگرىۆايۋت «ەتنيچەسكۋيۋ» كارتۋ، ا ناتسيونال-پاتريوتى يز سرەدى تۆورچەسكوي ينتەلليگەنتسي توجە پريكرىۆايۋت ليش سۆوي ۋزكوكورىستنىە ينتەرەسى ۆىتەسنەنيا رۋسسكوگو يازىكا يز سمي، كۋلتۋرى، يسكۋسستۆا. تەم سامىم سترەمياس ستات ۆوسترەبوۆاننىمي، ەدينستۆەننىمي ۆ مونوەتنيچنوي، مونويازىكوۆوي سرەدە. پوبەديت بولەە ۋسپەشنىح كوللەگ نەكونكۋرەنتنىمي سپوسوبامي، ۆ نەكونكۋرەنتنوي بوربە. پري ەتوم نەكازاحي – كوللەگي پو رابوتە، سوسەدي پو پودەزدۋ – داجە نە پودوزرەۆايۋت، چتو پيشۋت يح تاكيە ينتەلليگەنتنىە زناكومىە يز چيسلا پودوبنىح «پاتريوتوۆ»، كوتورىە جدۋت نە دوجدۋتسيا، كوگدا وني، رۋسسكويازىچنىە، ۆسە «پەرەدوحنۋت»². No comment.

*       *       *

نۋ كاك بەز نەبەزىزۆەستنوگو كرىلاتوگو «پيساتەليا» كابدراحمانوۆا، س.ا.Monitor, №23, 14-20 يۋنيا 2013: «تە، كتو بەت سەبيا ۆ گرۋد، نازىۆايا سەبيا پاتريوتامي، ەست نا ساموم دەلە كتو ۋگودنو، نو تولكو نە پاتريوتى. وني ناتسيوناليستى، شوۆينيستى، دۋراكي، نو وتنيۋد نە ليۋدي، نوسياششيە ۆ سەبە وسوزناننىي گراجدانسكي پاتريوتيزم. پوتومۋ چتو ەگو نە موجەت بىت ۆ ەتو ۆرەميا ي ۆ ەتوم مەستە». No comment.

*       *       *

تالگات يسماگامبەتوۆ، «نەزاۆيسيمىي» پوليتولوگ، س.ا.Monitor, №25, 27يۋنيا - 4 يۋليا 2013, پيشەت: «كاك ۋجە بىلو سكازانو، ەست پرەجنيە ناتسيونال-دەموكراتى ي ەست پريشەدشيە س رەمەيكوم ناتسيوناليزما ۆ 2004-2005 گگ.، كوگدا ناچال پروسماتريۆاتسيا پوۆوروت ك يسپولزوۆانيۋ ناتسيوناليزما ريادوم وپپوزيتسيوننىح پارتي ۆ پوليتيچەسكوي يگرە پروتيۆ دەيستۆۋيۋششەي ۆلاستي».

ەتوت «نەزاۆيسيمىي» پوليتولوگ گدە ۋچيلسيا پوليتولوگي، تاكوي ۋج ۋ نەگو «اناليتيچەسكي ۋم». No comment.

*       *       *

پرەزيدەنت ناۋچنو-وبرازوۆاتەلنوگو فوندا «اسپانداۋ» كانات نۋروۆ س.ا.Monitor, №25, 27يۋنيا - 4 يۋليا 2013: «نو داجە ەسلي سوۆرەمەننايا كازاحسكايا ناتسيونالنوست، كاك ي ۆسە وستالنىە ەتنوسى كازاحستانا، ستانەت كازاحسكوگوۆورياششەي ۆو ۆسەح سمىسلاح ەتوگو سلوۆا، ا نە تولكو ۆ بىتوۆوم، تو وت ەتوگو ونا نە پەرەستانەت بىت رۋسسكوگوۆورياششەي، تاك كاك رۋسسكي يازىك ستال دليا سوۆرەمەننىح كازاحوۆ، پو سۋتي، ودنيم يز كليۋچەۆىح ەتنيچەسكيح (كۋلتۋرنو-بىتوۆىح) پريزناكوۆ».

كاناتجان! دليا تەبيا ي پودوبنىح تەبە چۋكچام رۋسسكي يازىك ستال «ەتنيچەسكيم پريزناكوم»، بلاگوداريا ۋبوگوستي كازاحسكوي ينتەلليگەنتسي ي ترۋسوستي نىنەشنەي ۆلاستي. No comment.

*       *       *

مۋسۋلمانينۋ، «تەولوگۋ» ماراتۋ سماگۋلوۆۋ راسپروسترانەنيۋ سالافيزما ۆ كازاحستانە وكازىۆاەتسيا ۆينوۆات كازاحسكي يازىك. سموتري «ۆرەميا»، №85, 12.06.2013, «نەلزيا تەريات سۆويۋ ۆەرۋ»: «ا كاك تولكو ۆ مەچەتياح ستالي پروپوۆەدات يسكليۋچيتەلنو نا كازاحسكوم يازىكە، پرويزوشەل كولوسسالنىي وتتوك رۋسسكويازىچنوي مولودەجي ۆ سالافيزمە ي درۋگيە تەچەنيا. كاك موجنو بىلو زاگنات مەچەت ۆ رامكي كازاحسكوگو يازىكا – ۆ سترانە، گدە ميرنو سوسۋششەستۆۋيۋت پرەدستاۆيتەلي بولەە 130 ناتسي؟!». «كاك موگۋت يمامى، نە زنايۋششيە رۋسسكوگو يازىكا، ۆەستي ديسپۋتى س پرەدستاۆيتەليامي درۋگيح رەليگي ي سالافيتامي؟». ۆوت كاك. No comment.

 

*       *       *

سىن ۆەليكوگو بولاتحانا تايجانا مۋحتار ۆسەح ەتيح «ەكسپەرتوۆ» نازىۆاەت «تولەراستامي»، وني ۆەد انتوگونيستى ناتسيوناليزما، تو ەست ستوروننيكي تولەرانتنوگو ۆزگليادا، زناچيت تولەراستى. س.ا.Monitor, №28-29, 12.07. 2013

*       *       *

ۆەرنەمسيا ك فۋتبولۋ. ۆ استانە دۆا كلۋبا س ودنيم ي تەم جە نازۆانيەم «استانا» ي «استانا-1964»، ەتو تاۆتولوگيا. «استانا-1964» ياۆلياەتسيا پراۆوپرەەمنيتسەي سلاۆنوگو كلۋبا «جەڭىس». پود نازۆانيەم «جەڭىس»، ەتوت كلۋب دۆاجدى ستانوۆيلسيا چەمپيونوم رك، وبلاداتەلەم كۋبكا كازاحستانا ي ۆىستۋپال ۆ ەۆروپەيسكيح كلۋبنىح تۋرنيراح.

*       *       *

«ۆوستوك» (ۋست-كامەنوگورسك). چتو زا نازۆانيە؟ كاكوي ۆوستوك، چەي ۆوستوك، پو وتنوشەنيۋ ك چەمۋ ۆوستوك؟ ناپراشيۆاەتسيا «التاي»، «وسكەمەن»، «زايسان» يلي درۋگوە زۆۋچنوە نازۆانيە.

*       *       *

«شاحتەر» (كاراگاندا). ۋكراينتسى «شاحتەر» (دونەتسك) نازىۆايۋت «شاحتار». ۋ كازاحوۆ «شاحتەر» پەرەۆوديتسيا كاك «كەنشى». موجنو بىلو بى پەرەيمەنوۆات نازۆانيە كوماندى كاك «كەنشى»،  «سارىارقا» يلي «قاراعان» (نازۆانيا راستەنيا يلي پو-ينومۋ موجنو پەرەۆەستي كاك «بوجي ۆزگلياد»).

*       *       *

ۆ كازاحستانە نازۆانيا كوماند، گورودوۆ ي ت.د. پو لوگيكە ۆەششەي دولجنى يمەنوۆاتسيا ۆ كازاحسكوي ترانسكريپتسي، تەم بولەە مى نا كيريلليتسە، ەتو ۋۆاجەنيە ك كازاحام، ك رودنوي زەملە. «يرتىش» - «ەرتىس»، «توبول» - «توبىل»، «الماتى»، «قاراعاندى»، «وسكەمەن»، «اقتوبە». زارۋبەجنىە يلي روسسيسكيە سمي يمەيۋت پراۆو نازىۆات يح كاك حوتيات، كاك يم ۋدوبنو، ت.ك. ەتو يسحوديت يز زاكونومەرنوستەي يح يازىكوۆ ي ەتو پراۆيلنو.

*       *       *

گلاۆنوگو ترەنەرا سبورنوي كازاحستانا پو فۋتبولۋ م.بەرانيكا نادو گنات ۆ تري شەي. 150-ە مەستو ۆ ميروۆوم رەيتينگە، نيجە پلينتۋسا. سوسەدي پريگلاشايۋت توپوۆىح ترەنەروۆ. رۋسسكيە پريگلاشايۋت حيددينگا، كاپەللو، ۋزبەكي سكولاري، ا ۋ ناس ودني «فيزكۋلتۋرنيكي» - تيموفەەۆ، پاحوموۆ، پايپەرس، شتورك، بەرانەك. نا فۋتبول نە نادو جالەت «نەفتيانىە» دەنگي، يميدج سترانى پرەۆىشە ۆسەگو.

*       *       *

نە موگۋ پونيات بولەلششيكوۆ يز سامارى. «كرىليا سوۆەتوۆ» - سوۆەتوۆ ۋجە نەت، كرىليا داۆنو وبرەزانى، ا نازۆانيە كوماندى وستالوس. «سامارا» - زۆۋچيت كاك «بارسەلونا»، «ۆالەنسيا».

تاتارى پريتسەپيليس ك «رۋبينۋ» - ون كراسنىي، دوروگوي، نو ۆسە-تاكي كامۋشەك. پوچەمۋ بى نە نازۆات «رۋبين» - «كازان» - «Kazan»، كراسيۆو زۆۋچيت كاك «ميلان»، «تۋرين»، «گامبۋرگ».

*       *       *

سچيتايۋ ەۆروپەيسكوي (ۋەفا) «گلۋپوستيۋ» داۆات پرەيمۋششەستۆو گولام زابيتىم نا چۋجوم پولە پري راۆەنستۆە گولوۆ، وچكوۆ. گول ەست گول، كاكايا رازنيتسا گدە ون زابيت – نا سۆوەم يلي نا چۋجوم پولە. ۆ ەتوم وتنوشەني مۋدرو پوستۋپايۋت لاتينوامەريكانتسى – وني نە پريزنايۋت تاكوە پراۆيلو. ۆووبششە سلەدوۆالو بى نە نازناچايا دوپولنيتەلنىە تايمى (30 مينۋت), سرازۋ پروبيۆات پەنالتي، ەتو بىلو بى بولەە وبەكتيۆنو. ۆسپومنيتە «بارسەلونا» - «چەلسي» - 0:0, 1:1.

Abai.kz

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1567
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2261
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3545