قازاقتىڭ تۇڭعىش مۋلتيپليكاتورى امەن حايدار ءابجانۇلى بيىل 90 جاسقا تولدى.  ونىڭ ساكەن سەيفۋلليننىڭ ءتول شاكىرتى ەكەنىن بۇل كۇندە بىرەۋ بىلسە، بىرەۋ بىلمەيدى.

قازاقتىڭ تۇڭعىش مۋلتيپليكاتورى امەن حايدار ءابجانۇلى بيىل 90 جاسقا تولدى.  ونىڭ ساكەن سەيفۋلليننىڭ ءتول شاكىرتى ەكەنىن بۇل كۇندە بىرەۋ بىلسە، بىرەۋ بىلمەيدى.

قازاقتىڭ سەگىز قىرلى، ءبىر سىرلى پەرزەنتى، توعىز ماماندىقتى ءبىر بويىنا توعىستىرعان، قايتالانباس ءبىرتۋار ازاماتى   1923 جىلى 3 ماۋسىمدا قاراعاندى وبلىسى، نۇرا اۋدانى، ساكەن سەيفۋللين العاش ساباق بەرگەن جىڭىشكە اۋىلىندا تۋعان. اكەسى – حايداروۆ ءابجان (1890-1975), اناسى حايداروۆا زەينەپ  جاڭا قۇرىلعان قازاق رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش مۇعالىم مامان-كادرلارى. ساكەن سەيفۋللين حايداروۆتىڭ  تالابىن  بايقاپ ەلدەن الماتىعا ارنايى الدىرعان. گۇلباھرامنىڭ تۋىسقان-اعايىندارىنىڭ بالاسى، سول  ۇيدە جاتىپ وقىعان تالانتتى جاستاردىڭ ءبىرى.                                                      قازاق انيماتسياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، مۋلتيپليكاتور. گرافيك، پلاكاتشى، كاريكاتۋراشى. كينو رەجيسسەر، سۋرەتشى-كەسكىندەمەشى. قر ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى (1974). ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا قاتىسقان.       ن.ۆ. گوگول اتىنداعى الماتى كوركەم سۋرەتشىلەر ۋچيليششەسىن بىتىرگەن (1951). ماسكەۋدەگى  مەملەكەتتىك كينوموتوگرافيا ينستيتۋتىنىڭ كوركەمسۋرەت فاكۋلتەتىندە وقىدى (1958-1965). 1965 جىلدان «قازاق فيلم» كينوستۋدياسىندا  جۇمىس ىستەدى. ول - قازاقستانداعى مۋلتيپليكاتسيوندىق كينو ونەرىنىڭ اتاسى. 1967 جىلى سالعان سۋرەتى بويىنشا حالىق ەرتەگىسى نەگىزىندە تۇڭعىش ءتۇرلى-ءتۇستى «قارلىعاشتىڭ قۇيرىعى نەگە ايىر؟» اتتى مۋلتيپليكاتسيوندى فيلم جاسالدى. وسى مۋلتيپليكاتسيوندى فيلم لەنينگراد (قازىرگى سانكت-پەتەربۋرگ) قالاسىندا وتكەن بۇكىلوداقتىق كينوفەستيۆالدا (1968), نيۋ-يورك قالاسىندا وتكەن حالىقارالىق مۋلتيپليكاتسيوندىق  فيلمدەر فەستيۆالىندا جۇلدە (1975) الدى. قازاقستان كينەموتوگرافياشىلار  وداعى باسقارماسىنىڭ مۋلتيپليكاتسيوندىق كينو جانە شىعارماشى جاستار اراسىنداعى جۇمىس جونىندەگى حاتشى،  قازاقستان سۋرەتشىلەر وداعى باسقارماسىنىڭ حاتشىسى (1981). ول قازاقستانداعى مۋلتيپليكاتسيوندىق كينو ونەرىنىڭ ىرگەسىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى. مۋلتيپليكاتسيوندىق فيلمدەر توپتاماسى ءۇشىن  قر  مەملەكەتتىك سىيلىعىن الدى. ءوزى قويعان ءبىرسىپىرا فيلمدەردىڭ ستسەناريىنىڭ اۆتورى. «قۇرمەت بەلگىسى»، «پاراسات» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان.

«قارلىعاشتىڭ قۇيرىعى نەگە ايىر» (1967); «قۇيىرشىق» (1969); «جانار» (1972); «كۇن ساۋلەسىنەن پايدا بولعان كوجەك» (1975);  «اقساق قۇلان» (1968); «قوجاناسىر - قۇرىلىسشى» (1970); «قىرىق وتىرىك» (1978) سياقتى مۋلتيپليكاتسيوندىق فيلمدەردىڭ اۆتورى.

          قازاق ءمۋلتفيلمىنىڭ ارداگەرىنىڭ ۇلتتىق كولوريدتكە قانىق  «قارلىعاشتىڭ قۇيرىعى نەگە ايىر؟» ءمۋلتفيلمىن ساكەن سەيفۋللين مۇراجايىنا ءوزى ارنايى كەلىپ تاپسىرعان. مۇراجايدىڭ ەڭ جاس كورەرمەندەرى  حالىقتىڭ  وتكەن تاريحىنان مول ماعلۇماتتار الىپ، شىڭعىس حان مەن جوشى حان جانە كۇي قۇدىرەتى جايىندا ەستىپ، تاماشالايدى. امەن حايداردىڭ قاي جانرداعى شىعارماسى بولسىن جاس ۇرپاقتىڭ بويىندا ۇلتتىق سانانى قالىپتاستىرىپ، ۇلتتىق رۋح قۇياتىن عاجايىپ تۋىندىلار دەسەك ارتىق ايتقاندىق ەمەس. ايتسەدە بۇگىنگى كۇنى اۋاداي قاجەت ەڭبەكتەر بالاباقشاداعى تاربيە قۇرالدارىنىڭ باستىسىنا اينالماي وتىر. باتىستىڭ قازاق بۇلدىرشىندەرىنىڭ جۇيكەسىن بۇزىپ، پسيحيكاسىنا اسەر ەتەتىن مۋلتفيلمدەرىن ىسىرىپ تاستايتىن كەز كەلدى.

سۋرەتشى امەن  حايداروۆتىڭ  پورترەتتەرى: ساكەن وتباسىمەن بىرگە «باقىت»، «ساكەن، يلياس، بەيىمبەت»، «ساكەن بۋرابايدا» اتتى تۋىندىلارى ساكەن سەيفۋللين مۇراجايىنىڭ  «ساكەن بەينەلەۋ ونەرىندە» زالىندا ەكسپوناتتاردىڭ ەڭ قۇندى جادىگەرلەرىنىڭ ساناتىندا ورىن العان.

نازگۇل ساپيانوۆا

ساكەن سەيفۋللين مۇراجايىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەر

Abai.kz