ابدەنوۆ ءالى ورالادى
ايەلدەردىڭ زەينەت جاسىن كوتەرۋ ماسەلەسىن حالىققا دۇرىس تۇسىندىرە الماعان ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى سەرىك ابدەنوۆ ءوز ورنىمەن قوش ايتىستى. الايدا ەكس-مينيستر پرەزيدەنتتىڭ سوڭعى تاپسىرماسى – جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جاڭا باعدارلاماسىن دايارلاپ كەتكەن كورىنەدى. كەشە اتالعان قۇجاتتى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى تامارا دۇيسەنوۆا مينيسترلەر كابينەتى الدىندا «قورعادى». سۇراق بولعان جوق. ۇكىمەت مۇشەلەرى «جۇمىسپەن قامتۋ - 2020» باعدارلاماسىنىڭ جاڭا نۇسقاسىن ءبىراۋىزدان ماقۇلدادى. دەمەك، ت.دۇيسەنوۆا العاشقى «سىناقتان» ءوتتى.
ايەلدەردىڭ زەينەت جاسىن كوتەرۋ ماسەلەسىن حالىققا دۇرىس تۇسىندىرە الماعان ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى سەرىك ابدەنوۆ ءوز ورنىمەن قوش ايتىستى. الايدا ەكس-مينيستر پرەزيدەنتتىڭ سوڭعى تاپسىرماسى – جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جاڭا باعدارلاماسىن دايارلاپ كەتكەن كورىنەدى. كەشە اتالعان قۇجاتتى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى تامارا دۇيسەنوۆا مينيسترلەر كابينەتى الدىندا «قورعادى». سۇراق بولعان جوق. ۇكىمەت مۇشەلەرى «جۇمىسپەن قامتۋ - 2020» باعدارلاماسىنىڭ جاڭا نۇسقاسىن ءبىراۋىزدان ماقۇلدادى. دەمەك، ت.دۇيسەنوۆا العاشقى «سىناقتان» ءوتتى.
شىنى كەرەك، ايەلدەردىڭ زەينەت جاسىن كوتەرۋ ماسەلەسى ءدال وسى قۇجاتتان باستالعاندا، بۇگىندە زەينەتاقى جۇيەسىن جاڭعىرتۋ شارالارىنىڭ «لوگيكاسى» كورىنەتىن ەدى. ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ەكس-ءمينيسترى سەرىك ابدەنوۆ تە ءوز ورنىندا قالىپ، ۇلتتىق بانك توراعاسى گريگوري مارچەنكو ءۇشىن مەرزىمسىز دەمالىسقا شىعۋدىڭ قاجەتى بولماس. سەبەبى «جۇمىسپەن قامتۋ – 2020» باعدارلاماسىنىڭ جاڭا نۇسقاسىنا ۇڭىلسەك، بۇل قۇجات، ەڭ الدىمەن، قازاقستانداعى ەڭبەك نارىعىن كۇشەيتىپ، اۋىل حالقىن جۇمىسپەن بارىنشا قامتاماسىز ەتۋدى كوزدەيدى. بىرىنشىدەن، ۋاقىتشا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ باستاماسى جالعاسا بەرەدى. ونىڭ اياسىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ تاعى باسقا الەۋمەتتىك ماڭىزى بار نىسانداردى كۇردەلى جوندەپ، ەلدى مەكەندەردى اباتتاندىرۋ جۇمىستارىنا نەگىزگى باسىمدىق بەرىلمەك. سونىڭ ارقاسىندا ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىنان شىعىپ قالعان، ياعني بەلگىلى ءبىر وندىرىستىك نىساننىڭ قۇرىلىسىن اياقتاعان ماماندار قايتا جۇمىسپەن قامتىلادى. وسىلايشا ەلدەگى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى رەتتەلىپ وتىرادى. ەكىنشىدەن، اۋىلداعى كاسىپكەرلىكتى جان-جاقتى دامىتۋ جوسپارلانعان. وسى باعىتتا اۋىل ازاماتتارىنىڭ جەكە كاسىبىنە 3 ملن تەڭگەگە دەيىن شاعىن نەسيە بەرىلەدى. ال «تىرەك – اۋىلدار» باعدارلامانىڭ بارلىق جەڭىلدىكتەرىن پايدالانا الادى. ونداي اۋىلداردىڭ تۇرعىندارى 5 ملن تەڭگەگە دەيىن نەسيە السا دا بولادى. «بۇل باستامانى ىسكە اسىرۋعا 25,7 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان. سونىڭ ارقاسىندا 11,4 مىڭ جۇمىس ورنى اشىلادى. قازىرگى كەزدە شىعىس قازاقستان، قىزىلوردا، اقمولا، اتىراۋ، الماتى جانە قاراعاندى وبلىستارىندا 11 «تىرەك – اۋىل» قاناتقاقتى جوبا رەتىندە انىقتالىپ وتىر»، – دەيدى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى تامارا دۇيسەنوۆا.
باعدارلامانىڭ ءۇشىنشى ءارى ماڭىزدى باعىتى – حالىققا ءبىلىم بەرىپ، باسقا جەرگە كوشىرۋ ارقىلى جۇمىسپەن قامتۋ. اسىرەسە ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىپ، الەۋمەتتىك جاعىنان از قورعالعان جانە جۇمىسسىز جۇرگەن ازاماتتار (ونداي ادامدار كوبىنەسە اۋىلدا تۇرادى. – اۆت.) ءۇشىن اتالعان شارالاردىڭ پايداسى زور. «وسى ورايدا بىردەن جۇمىسقا تۇرعىزۋ، دايارلاۋ، قايتا دايارلاۋ، كاسىبي بىلىكتىلىكتى كوتەرۋ، باسقا جەرگە كوشىرىپ، جۇمىسقا ورنالاستىرۋ، جاستار پراكتيكاسى جانە الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا ايرىقشا نازار اۋدارىلادى. جۇمىسسىز ازاماتتاردى وقىتۋ ىسىمەن تەك دۋالدى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى بار مەكەمەلەر عانا اينالىسادى. وندايدا جۇمىس بەرۋشىنىڭ ءوزى جۇمىسكەردى وقىتۋ ۇدەرىسىنە قاتىسىپ، وعان ءىس-تاجىريبەدەن وتۋگە جاعداي جاسايدى. ولاردىڭ اراسىندا الەۋمەتتىك كەلىسىمشارت راسىمدەلۋى مىندەت»، – دەپ اتاپ كورسەتتى ت.دۇيسەنوۆا. ال الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارى بويىنشا راسىمدەلەتىن ەڭبەك كەلىسىمشارتتارى ءبىر جىلدان ءبىر جارىم جىلعا ۇزارتىلسا، جاستار پراكتيكاسى التى ايدان ءبىر جىلعا دەيىن كەڭەيىپ وتىر. بۇل جەردە مەملەكەت العاشقى ۋاقىتتا جالاقىنى ءوزى تولەيدى. جۇمىس بەرۋشى بولسا، سوڭعى التى ايدىڭ جالاقىسىن ءوز موينىنا الۋى ءتيىس. جالپى، اعىمداعى جىلى «جۇمىسپەن قامتۋ – 2020» باعدارلاماسىنىڭ جاڭا نۇسقاسىنا سايكەس، 110,6 ملرد تەڭگەنى جۇمساۋ جوسپارلانعان.
ەربولات دوساەۆ، قر ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ ءمينيسترى:
– ءبىز بۇل باعدارلامانى تاپتىشتەپ قاراپ شىقتىق. ونىڭ نەگىزىندە داعدارىسقا قارسى شارالار دا بار. سوندىقتان بۇعان دەيىن اتقارىلعان جۇمىستى، 2013 جىلى قوسىمشا بولىنگەن 30,1 ملرد تەڭگەنى، سونداي-اق بارلىق ۇسىنىستار مەن وزگەرىستەردى ەسكەرە وتىرىپ، تۇراقتى جۇمىس ورىندارىن اشۋدى كوزدەيتىن بۇل باعدارلاما ورىندالادى دەۋگە بولادى. ءبىز اتالعان قۇجاتتى قولدايمىز.
قايرات كەلىمبەتوۆ، قر پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى:
– ءبىز دە ونى قولدايمىز. دەگەنمەن ءبىر ماسەلەنى ەسكەرگەن ءجون. باعدارلامانىڭ باسىم بولىگى – شاعىن نەسيە بەرۋ، كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ، قۇرىلىس جانە ينفراقۇرىلىم سياقتى شارالار وڭىرلىك دامۋ مينيسترلىگى بويىنشا ىسكە اسسا، قالعانى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنە تيەسىلى. ال وسىنىڭ بارلىعىن جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارى – اكىمدىكتەر ۇيلەستىرۋى شارت. مىنە، ولار وسىنى جەتە ءتۇسىنۋى كەرەك.
باقىتجان ساعىنتاەۆ، قر ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى – وڭىرلىك دامۋ ءمينيسترى:
– البەتتە، اتالعان قۇجاتتىڭ ءبىراز مىندەتتەرى بىزگە جۇكتەلىپ وتىر. ءبىز ونىڭ بارلىعىن اكىمدەرمەن بىرلەسە وتىرىپ شەشۋگە تىرىسامىز. الايدا ءبىر ماسەلە بار. قازىر ءبىز ەلباسىنىڭ ناقتىلانعان بيۋدجەتكە قول قويۋىن كۇتىپ وتىرمىز. ودان كەيىن جارلىق شىعادى. دەمەك، «جۇمىسپەن قامتۋ – 2020» باعدارلاماسى اياسىنداعى اقشا وبلىستارعا اۋدارىلعانشا، بەلگىلى ءبىر ۋاقىت كەتەدى. سوندا ءتيىستى قاراجات، شامامەن، شىلدە ايىندا تۇسەدى. ال كوپتەگەن مەكتەپتەردى قىركۇيەكتىڭ 1-ىنە دەيىن جوندەپ شىعۋ قاجەت. سوندىقتان اكىمدىكتەر وقۋ جىلىنا دەيىن بىتەتىن نىسانداردى (كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارىن وقۋ جىلىنا دەيىن اياقتاپ ۇلگەرەتىن نىسانداردى تىزىمدە قالدىرۋ مەڭزەلگەن سياقتى. – اۆت.) قالدىرسا ەكەن دەيمىز.
وسىعان وراي، ۇكىمەت باسشىسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە ءتيىستى تاپسىرما بەرىپ، وبلىس اكىمدەرىنە مەكتەپتەردى جوندەۋ جۇمىسىن ءجىتى باقىلاۋدى ۇستاۋدى جۇكتەدى. ال «جۇمىسپەن قامتۋ – 2020» باعدارلاماسىنىڭ جاڭا نۇسقاسى مينيسترلەر كابينەتى تاراپىنان ءبىراۋىزدان قابىلداندى.
رS. ۇكىمەت وتىرىسىنان كەيىن ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى تامارا دۇيسەنوۆا جۋرناليستەرگە سۇحبات بەردى. ونىڭ حابارلاۋىنشا، مەملەكەت باسشىسى ن.نازارباەۆتىڭ سىنىنا ۇشىراعان زەينەتاقى رەفورماسى تۋرالى زاڭ جوباسى بۇگىن، ماۋسىمنىڭ 12-ءسى كۇنى، پارلامەنتتە قايتا قارالاتىن بولادى.
Abai.kz
