قايىرجان تورەجان. ەكولوگياعا دا ينۆەستيتسيا كەرەك.
بۇگىندە شەتەلدىك ينۆەستورلار قارجىلارىن قازاقستاننىڭ مۇناي وڭدەۋ سەكتورىنا عانا ەمەس، «جاسىل ەكونوميكاعا»، ەكولوگياعا دا سالىپ جاتىر.
بۇگىندە شەتەلدىك ينۆەستورلار قارجىلارىن قازاقستاننىڭ مۇناي وڭدەۋ سەكتورىنا عانا ەمەس، «جاسىل ەكونوميكاعا»، ەكولوگياعا دا سالىپ جاتىر.
بۇل – جەلدەن قۋات بەرەتىن گەنەراتورلار مەن كۇن مودۋلدارى عانا ەمەس، سونداي-اق جىلۋدى ساقتايتىن تەحنولوگياعا جانە وتاندىق تەتس-دان اتموسفەراعا شىعاتىن زياندى زاتتاردىڭ ازايتۋعا باعىتتالعان ينۆەستيتسيالار.
وتكەن اپتادا «ورتالىق-ازيا ەلەكتروەنەرگەتيكالىق كورپوراتسياسى» («واەك» اق) اكتسيونەرلىك قوعامى جانە ەۋروپالىق قالپىنا كەلتىرۋ جانە دامىتۋ بانكى (ەققدب بانكى) اراسىندا پاۆلودار جانە سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى كاسىپورىندارىنىڭ اكتيۆتەرىن جاڭارتۋعا باعىتتالعان 138 ملن اقش دوللار كولەمىندەگى ينۆەستيتسياعا كەپىلدىك كەلىسىمى جاسالدى. بۇل بىزگە نە بەرەدى؟ جاڭارتۋعا جانە رەكونسترۋكتسيا جاساۋعا باعىتتالعان 138 ميلليون دوللار (نەمەسە 106 ملن ەۋرو) پاۆلودار جانە سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارىنداعى ەلەكتر قۋاتىن وندىرەتىن كاسىپورىندارعا بولىنەدى. قازاقستانداعى ينۆەستيتسيالىق سەكتوردىڭ جۇمىس ىستەگەنىنە جيىرما جىل بولدى. ەۋروپالىق قالپىنا كەلتىرۋ جانە دامىتۋ بانكىنىڭ ءبىزدىڭ رەسپۋبليكاداعى ينۆەستيتسيالىق باعدارلاماسى وتە اۋقىمدى. بۇگىندە «ورتالىق-ازيا ەلەكتروەنەرگەتيكالىق كورپوراتسياسى» اق بۇل بانكتىڭ كليەنتى عانا ەمەس، سەنىمدى سەرىكتەسكە اينالعان.
قارجىلاندىرۋ پاۆلودار جانە سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارىنىڭ باس اكتيۆتەرىنىڭ كۇشىن ارتتىرۋ، زياندى زاتتاردىڭ شىعارىلۋىن تومەندەتۋ ارقىلى ءوندىرىستىڭ ەكولوگيالىق ولشەمدەرىن جاقسارتۋ، ەلەكتر قۋاتىن تاراتۋ كەزىندە شىعىندى تومەندەتۋ ءۇشىن توراپتىق اكتيۆتەردى قالپىنا كەلتىرۋ جانە جاڭارتۋ بويىنشا «واەك» اق ەنشىلەس كومپانيالارىنىڭ ينۆەستيتسيالىق باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىرۋعا باعىتتالاتىن بولادى. باعدارلامانىڭ باستى ماقساتى – ەنەرگەتيكا سالاسىندا زياندى زاتتاردىڭ شىعارىلۋىن جىلىنا 500 تونناعا دەيىن ازايتۋ بولىپ تابىلادى. جالپى قارجىلاندىرۋ اياسىنداعى قارىزدىڭ 80 ميلليون دوللارى «پاۆلودارەنەرگو» اكتسيونەرلىك قوعامىنا، 40 ميلليون دوللارى «سەۆكازەنەرگو» اكتسيونەرلىك قوعامىنا، سونداي-اق «پاۆلودار ەتك» اق مەن «سولتۇستىك قازاقستان ەتك» اق ارقايسىسىنا 9 ميلليون اقش دوللارى كولەمىندە بولىنەدى. ەققدب بانكى ينۆەستيتسيالارىمەن بىرگە كومپانيا ينۆەستيتسيالىق باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋعا ءوزىنىڭ قارجىسىن دا سالادى.
قازاقستاننىڭ ەنەرگەتيكا سەكتورىنا ينۆەستيتسيا تارتىلا باستاعاننان بەرى ەلىمىزدە شەكتەۋلى تاريف باعدارلاماسى پايدا بولدى. «ورتالىق-ازيا ەلەكتروەنەرگەتيكالىق كورپوراتسياسى» اكتسيونەرلىك قوعامى – گەنەراتسيالاۋ، تاسىمالداۋ، تاراتۋ سياقتى بارلىق ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتۋ سالالارىن قامتيتىن «سەۆكازەنەرگو» جانە «پاۆلودارەنەرگو» ەنشىلەس كاسىپورىندارى بار، ۆەرتيكالدىق-ينتەگرالدىق ەنەرگەتيكالىق كومپانيا بولىپ تابىلادى. ەلەكتر تاراتۋ جەلىلەرىنىڭ جالپى ۇزىندىعى – 30 مىڭ شاقىرىم، جىلۋ توراپتارى – 985 شاقىرىمدى قۇرايدى. بۇگىنگى كۇندە بۇل كومپانيا ەكى ميلليوننان استام ادامدى ەلەكتر قۋاتىمىن قامتاماسىز ەتەدى.
پاۆلودار 3-جەو جانە پەتروپاۆل 2-جەو – دا جوعارىدا اتالعان بارلىق ينۆەستيتسيالىق باعدارلامالاردى جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى «ورتالىق-ازيا ەلەكتروەنەرگەتيكالىق كورپوراتسياسى» اكتسيونەرلىك قوعامى ستانسالارىنىڭ ەلەكتر قۋاتى 1157 مۆت وسەدى، دەپ جوسپارلانۋدا. بۇل تۇرمىستىق تۇتىنۋشىلار ءۇشىن ءتيىمدى بولماق، سونداي-اق قازاقستانداعى ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنا سايكەس قۇرىلعان وندىرىستىك وبەكتىلەرگە قاجەتتى ەلەكتر جانە جىلۋ قۋاتتارىن ءوندىرۋدى ارتتىرادى.
– 2018 جىلعا قاراي واەك ەنەرگيا ستانسالارى باس اكتيۆتەرىنىڭ تولىقتاي جاڭارتىلعان ۇلەسى 62 پايىزدى قۇرايتىن بولادى. ينۆەستيتسيالىق باعدارلاما اياسىندا ەكولوگيا مەن جىلۋ جانە ەلەكتر ەنەرگيالارىن تاراتۋ كەزىندەنگى شىعىندى تومەندەتۋ ماسەلەلەرىنە ەرەكشە نازار اۋدارىلماق، — دەيدى «ورتالىق-ازيا ەلەكتروەنەرگەتيكالىق كورپوراتسياسى» اكتسيونەرلىك قوعامى ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، پرەزيدەنت ەركىن ءامىرحانوۆ. ونىڭ ايتۋىنشا، ەققدب قازاقستاندىق ەلەكترەنەرگەتيكاسىنا ينۆەستيتسيانى ءبىرىنشى رەت سالىپ وتىرعان جوق، الايدا وسى جولعى ينۆەستيتسيا بانك پەن كومپانيا اراسىنداعى سەرىكتەستىك تاريحىنداعى ەڭ ءىرى نەسيە بولىپ تابىلادى. ەۋروپالىق قالپىنا كەلتىرۋ جانە دامىتۋ بانكىنىڭ پرەزيدەنتى سەر سۋما چاكرابارتيدىڭ مالىمدەۋىنشە، سوڭعى ون جىلدىڭ ىشىندە بانك ەنەرگيا تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جوباسىنا 11 ملرد ەۋرو ينۆەستيتسيا سالىپتى.
