جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 3429 0 پىكىر 5 ماۋسىم, 2013 ساعات 12:30

ابايدىڭ تۇراقتى بەينەسi نەگە جوق؟

مادەنيەت جانە اقپارات، بiلiم جانە عىلىم مينيسترلiكتەرiنiڭ نازارىنا!

مادەنيەت جانە اقپارات، بiلiم جانە عىلىم مينيسترلiكتەرiنiڭ نازارىنا!

ابايدىڭ دانا سوزدەرiن كوكiرەگiمiزگە ۇيالاتامىز. كۇندە بولماسا دا اباي كiتابىن اپتاسىندا، ايىندا بiر اقتاراتىنىمىز بار. ءار ءسوزiن وقىساڭ، ايىزىڭ قانادى. ءار پiكiرi, ءار ويى ومiرمەن ۇندەسiپ جاتىر. “قالىڭ ەلiم، قازاعىم، قايران جۇرتىم، ۇستاراسىز اۋزىڭا ءتۇستi مۇرتىڭ”، – دەپ اباي بiزگە قىنجىلا قارايتىنداي. ويتكەنi بiز جاقسى مەنەن جاماندى ايىرا الماي ءجۇرمiز. “سەبەبi نەدە؟” –دەيسiز عوي.
 
بiزدە بiر جامان ادەت بار، ۇلى تۇلعانىڭ وبرازىن ساحنادا كiم ويناسا، سوعان جابىسا قالامىز. مىسالى، ابىلاي حاندى تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆ ويناپ ەدi. ابىلاي حاننىڭ سالىنعان سۋرەتi تۇڭعىشبايدان اۋماي قالدى. حالىققا ۇسىنىلىپ جۇرگەن اباي بەينەلەرi جونiندە دە وسىنى ايتار ەدiك.
كەزiندە ساحنادا سومداعان قاليبەك قۋانىشباەۆتىڭ گريمدەپ جاساعان، اباي بەينەسiنە ءسال ۇقسايتىن كەسكiندi جۇرتقا ۇسىنعاندا نە تابامىز؟ بiر جاعىنان بۇل ءارتiستiڭ بەينەسi (وڭ جاقتاعى سۋرەتكە قاراڭىز). الەم-جالەم، داناعا ءتان سيپات جوق، قۇددى قۋىرشاق سياقتى. بەلگiسiز بiر سۋرەتشiنiڭ (ەستۋiمشە وزبەك) وسى جۇمىسى كiتاپتاردىڭ مۇقاباسىندا، مەكتەپ قابىرعالارىندا، تەاتردا، مەكەمەلەردە، كەيبiر وقۋلىقتار بەتتەرiندە ءجۇر. بۇل بiزدiڭ مادەنيەتiمiزدiڭ تومەن ەكەنiن، كۇلدiبادامعا اۋەس ەكەنiمiزدi بايقاتادى. قۇدايعا شۇكiر، ابايدىڭ ءوز فوتوسى بار ەمەس پە، سونى حالىققا كەڭiنەن تاراتۋعا نەگە قورلانامىز؟
قىلقالام شەبەرلەرiنiڭ بiرقاتارى، بەلگiلiسi بار، بەلگiسiزi بار كەسكiندەمە ونەرiندە اباي وبرازىن جاساۋعا تالاپتاندى. سۋرەتشiلەرگە داۋىم جوق، اركiم دارىنى، شاماسى جەتكەنiنشە سالادى. ولاردىڭ ءساتتiسi دە، ءساتسiزi دە بارشىلىق. ومiردەگi ابايدىڭ بەينەسi (سول جاقتاعى فوتو) مەن كوركەم شىعارماداعى (سۋرەتتەگi) ابايدىڭ بەينەسiن شاتاستىرماۋىمىز كەرەك. الىسقا بارماي-اق قويايىق. ءوزiمiز بiلەتiن ورىستىڭ پۋشكينi مەن تولستويىنىڭ ەسiمi اتالسا، تانىس بەينە كوز الدىمىزعا كەلە قالادى. كادiمگi قاراپايىم فوتونىڭ ساناعا ەتەتiن اسەرiن وسىدان-اق بiلە بەرiڭiز. ال ورىستىڭ قوس الىبىنىڭ كوركەم بەينەسi مىڭداپ سانالادى. ولار ونى ورنىمەن قولدانادى.
وسىنداي ابايدى كورگەندە نە زامانعا، نە ادامعا وكپە ايتارىڭدى بiلمەيسiڭ. وسى سۋرەت “قازاق ەنتسيكلوپەدياسىنىڭ” 1 تومىندا (1998ج.), “اباي” ەنتسيكلوپەدياسىندا، “اباي” جۋرنالىندا جارقىراپ تۇر. بۇل سۋرەتتi ساقتاپ، مۇحتار اۋەزوۆكە ۇسىنعان ابايدىڭ بالاسى تۇراعۇل. ابايدى كوزiمەن كورگەن، تۇراعۇلدىڭ قىزدارى، وسىدان بiرەر جىل بۇرىن 90 جاسقا كەلiپ قايتىس بولعان اقيلا (اقىش) جانە ماعريفا (ماكەن) اپايلاردىڭ ءۇيiنiڭ تورiندە وسى سۋرەت تۇراتىن. “اباي اتالارىڭ وسى كiسi, ءوڭi-ءتۇسi وسىنداي” – دەپ ايتۋشى ەدi ولار. ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايتىن جالعان اباي بەينەسi بiزگە نە ءۇشiن كەرەك؟
بۇل مۇمكiن ۇلتتىق يدەولوگيا سالاسىندا ءتارتiپ پەن جۇيەنiڭ جوقتىعىنان شىعار. ۇلى ادامداردىڭ بەينەسi – تاربيە قۇرالى. ونىڭ ۇلتتىق سيپاتى بار. بiر قاراعاندا ەلەۋسiزدەۋ كورiنگەنiمەن، وعان ءجۇردiم-باردىم قاراۋعا جول جوق. ابايدىڭ شىنايى، تۇراقتى بەينەسiن الاش ساناسىنا سiڭiرەتiن كەز جەتتi.
 
قايىرجان قاجى ماكين،
ابايدىڭ نەمەرە iنiسi.
"جاس الاش" گازەتى
0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1580
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2280
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3606