سەنبى, 20 ءساۋىر 2024
ايقاي 2360 20 پىكىر 29 ناۋرىز, 2023 ساعات 16:01

گولودومور - گەنوتسيد! اشارشىلىق شە؟

كەشە فرانتسيا ەلىنىڭ 162 دەپۋتاتى قولداپ، 2-ى قارسى بولىپ ءستاليننىڭ 1930 جىلدارى كولحوزداستىرۋدى جەلەۋ ەتىپ، ميلليونداعان حالىقتى اشتان قىرعان زۇلىمدىق ارەكەتىن «گەنوتسيد» دەپ تانىدى. پارلامەنتتىڭ قاۋلىسىندا: «كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ ۋكراين حالقىنا جاساعان زورلىقتى ءارى جوسپارلى اشارشىلىعى ماقساتتى تۇردە جاسالعان گەنوتسيد بولىپ تابىلادى. مۇنداي شەشىم قابىلداۋداعى ويىمىز ۋكراين حالقىنا دەم بەرۋ، كەڭەس بيلىگىنىڭ جاۋىزدىق قىلمىسىن ايعاقتاۋ»، - دەگەن. سونداي-اق ءپۋتيننىڭ قازىرگى شاپقىنشىلىعىن دا ءستاليننىڭ ارەكەتىنە تەڭەگەن.

تاريحتى قايتا قاراعان دەپۋتاتتار ۇكىمەتىن دە سونداي شەشىم قابىلداۋعا شاقىردى. ونى ەستىگەن زەلەنسكي تۆيتتەردە: «بۇل تاريحي شەشىم»، - دەپ العىسىن جەتكىزدى. وزگە دە مەملەكەتتەردى قولداۋعا شاقىردى.

ەۋرووداق پارلامەنتى بىلتىر جەلتوقساندا ۋكرايناداعى قولدان جاسالعان اشتىقتى «گەنوتسيد» دەپ تانىعان. وعان ىلە-شالا بولعاريا ءۇن قوستى

1929 جىلى ركفسر ۇكىمەتى اۋىلشارۋاشىلىق رەفورماسىن جۇرگىزۋگە شەشىم قابىلدادى. ونىڭ ءبىر بولشەگى رەتىندە اۋىلشارۋاشىلىعىن بىرىڭعاي ۇجىمداستىرۋ، ياعني ۇساق، جەكە شارۋا قوجالىقتارىن بىرىكتىرۋ ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن مەملەكەت مۇددەسىنە تولىق باعىندىرىپ، قايتا قۇرۋدىڭ تەورياسى مەن پراكتيكاسىن جۇرگىزۋ ەدى.

ۇجىمداستىرۋدان كەيىنگى العاشقى جىلدارى كسرو-ىندا جاپپاي اشارشىلىق ورىن الدى، ناتيجەسىندە، اشارشىلىقتىڭ كەڭەس وداعىندا قامتىعان اۋماعى 1,5 ميلليون شارشى مەتردى قۇراپ، 65,9 ميلليون حالىق زارداپ شەككەن.

2008 جىلى رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ مەملەكەتتىك دۋماسى جانىنداعى ارنايى كوميسسيا «كسرو اۋماعىنداعى 1930 جىلدارداعى اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ» اتتى زەرتتەۋ جاريالاعان بولاتىن. زەرتتەۋ جۇرگىزگەن اۆتورلاردىڭ بولجالدى مالىمەتتەرىنشە، اشارشىلىق پەن وعان قاتىستى ىندەتتەردەن، 1932-1933 جىلداردا ادام ءولىمىن 7 ميلليونعا باعالاعان. اشتىقتان كوپ قىرىلعان ۋكراين حالقى مەن قازاق حالقى دەلىنەدى. تاۋەلسىز قازاقستان بيلىگى 30 جىلدان بەرى قولدان جاسالعان اشتىقتى الەمدىك دەڭگەيدە «گەنوتسيد» دەپ تانۋعا باستاما كوتەرۋگە باتپاي كەلەدى.

قازتاي ايانا سەرىكقىزى

Abai.kz

20 پىكىر