ۇلىقبەك ەسداۋلەت: «ۇلتتىق مادەنيەت ءونىمى – تۋىندى، بۇقارالىق مادەنيەت ءونىمى – تاۋار»
Cۋرەتتەردە: 1. اقىن ۇلىقبەك ەسداۋلەت 2. كولۋمبيادا وتكەن پوەزيا فەستيۆالىنە جينالعان اقىندار ورتاسىندا 3. امەريكا جانە اراب اقىندارىمەن بىرگە 4. اقىن ۇلىقبەك ەسداۋلەت 5. بەلگيالىق اقىن گەەرد ۆان ستەندالد جانە ونىڭ زايىبىمەن بىرگە 6. بوليۆار قالاسىنا جاقىن اندى تاۋىنىڭ شىڭى 7-8. اقىن ۇلىقبەك ەسداۋلەت 9. گرەك اقىنى دينوس سيوتيسپەن بىرگە 10. اقىن فەرناندوس رەندون قازاق شاپانىن ۇستىنەن تاستامايدى 11. ەكى اقىن 12. جاڭا زەلانديالىق اقىن اپيرانا تەيلور ساحنادا 13. جىر وقۋ 14. ولەڭ سۇيەر قاۋىم 15. يسپان اقىنى حوسە لۋيس رەنا پالاسونمەن بىرگە 16. يتاليا اقىنى داچيا ماراينيمەن 17. قولتاڭبا بەرۋ ءساتى 18. اقىن رەندونمەن بىرگە 19. كامەرۋندىق اقىن، حويس اشۋتانتانگپەن 20. كانادالىق اقىن كىز ريتا مەستوكوشو 21. كولۋمبيالىق اقىندار ورتاسىندا 22. كولۋمبيالىق جاس اقىن قىز فادير دەلگادو 23. ... 24. كومەكشىلەر داۆيد پەن گەرمان 25. نورۆەگ اقىنى سيگبحورن سكادەن مەن فەستيۆال پرەزيدەنتىنىڭ ورىنباسارى كارلوس 26. جىر تىڭداۋ 27. ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ دوسى، فرانتسۋز اقىنى فرانتسيز كومبەسبەنمەن قولتاڭبا الماسۋ ءساتى 28. وڭتۇستىك افريكا اقىنى كەوراپەتسە كگوسيتسيللمەن بىرگە 29. پەرۋ اقىنى ارتۋرو كورسۋەرا مەن پاراگۆاي اقىنى حاكوبو راۋسكينمەن بىرگە 30. سانتالۋچيالىق حانە كينگ جانە وڭتۇستىك افريكالىق دۆيد مااحلامەلا 31. ساحنا مەن كورەرمەندەر اراسى 32. فرانتسيالىق كولۋمبيا اقىنى 33. چيليلىك باقسى اقىن ماتا اتان 34. شاپاندى پرەزيدەنت فەرناندو رەندون ۇلى لۋيس ەدۋاردو جانە زايىبىمەن بىرگە 35.
Cۋرەتتەردە: 1. اقىن ۇلىقبەك ەسداۋلەت 2. كولۋمبيادا وتكەن پوەزيا فەستيۆالىنە جينالعان اقىندار ورتاسىندا 3. امەريكا جانە اراب اقىندارىمەن بىرگە 4. اقىن ۇلىقبەك ەسداۋلەت 5. بەلگيالىق اقىن گەەرد ۆان ستەندالد جانە ونىڭ زايىبىمەن بىرگە 6. بوليۆار قالاسىنا جاقىن اندى تاۋىنىڭ شىڭى 7-8. اقىن ۇلىقبەك ەسداۋلەت 9. گرەك اقىنى دينوس سيوتيسپەن بىرگە 10. اقىن فەرناندوس رەندون قازاق شاپانىن ۇستىنەن تاستامايدى 11. ەكى اقىن 12. جاڭا زەلانديالىق اقىن اپيرانا تەيلور ساحنادا 13. جىر وقۋ 14. ولەڭ سۇيەر قاۋىم 15. يسپان اقىنى حوسە لۋيس رەنا پالاسونمەن بىرگە 16. يتاليا اقىنى داچيا ماراينيمەن 17. قولتاڭبا بەرۋ ءساتى 18. اقىن رەندونمەن بىرگە 19. كامەرۋندىق اقىن، حويس اشۋتانتانگپەن 20. كانادالىق اقىن كىز ريتا مەستوكوشو 21. كولۋمبيالىق اقىندار ورتاسىندا 22. كولۋمبيالىق جاس اقىن قىز فادير دەلگادو 23. ... 24. كومەكشىلەر داۆيد پەن گەرمان 25. نورۆەگ اقىنى سيگبحورن سكادەن مەن فەستيۆال پرەزيدەنتىنىڭ ورىنباسارى كارلوس 26. جىر تىڭداۋ 27. ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ دوسى، فرانتسۋز اقىنى فرانتسيز كومبەسبەنمەن قولتاڭبا الماسۋ ءساتى 28. وڭتۇستىك افريكا اقىنى كەوراپەتسە كگوسيتسيللمەن بىرگە 29. پەرۋ اقىنى ارتۋرو كورسۋەرا مەن پاراگۆاي اقىنى حاكوبو راۋسكينمەن بىرگە 30. سانتالۋچيالىق حانە كينگ جانە وڭتۇستىك افريكالىق دۆيد مااحلامەلا 31. ساحنا مەن كورەرمەندەر اراسى 32. فرانتسيالىق كولۋمبيا اقىنى 33. چيليلىك باقسى اقىن ماتا اتان 34. شاپاندى پرەزيدەنت فەرناندو رەندون ۇلى لۋيس ەدۋاردو جانە زايىبىمەن بىرگە 35. يامايكا مەن فيليپپين اقىندارى
ايگىلى «جۇلدىز» جۋرنالى بىلتىر ءوزىنىڭ 90 جىلدىعىن اتاپ ءوتتى. ال، جۋرنالدىڭ باس رەداكتورى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى - ۇلىقبەك ەسداۋلەت وتكەن جىلى ورتا ازيا اقىندارىنىڭ اتىنان كولۋمبياداعى پوەزيا فەستيۆالىنە قاتىسىپ قايتقان ەدى. وسى جانە وزگە دە جايتتار اقىنمەن ارامىزداعى اڭگىمەگە ارقاۋ بولدى.
- ۇلىقبەك اعا، «جۇلدىز» جۋرنالىنىڭ 90 جىلدىعى تۇركى ەلدەرىنىڭ مادەني، رۋحاني كەڭىستىگىندە اتالىپ ءوتتى. بۇنداي مۇمكىندىككە قالاي قول جەتكىزە الدىڭىزدار؟ جۋرنالدىڭ مەرەيتويىنا كىمدەر قاتىستى، كىمدەر ات سالىستى؟
- ۇلتتىق ەنتسيكلوپەديامىزدا جانە «قازاق ادەبيەتى ەنتسيكلوپەديالىق انىقتامالىعىندا»: «جۇلدىز» جۋرنالى «شولپان» (1922), «تاڭ» (1924) جۋرنالدارىنىڭ ءىزباسارى سانالادى» دەپ تايعا تاڭبا باسقانداي انىق جازىلعان. ال جۋرنالدىڭ ىشكى مۇقاباسىندا «1922 جىلدان شىعا باستادى» دەگەن جازۋ جالاۋلاپ تۇر. ەندەشە، «90 جىل دەگەن ەلەمەي وتە شىعاتىن جاس ەمەس قوي» دەپ شامامىز كەلگەنشە اتاپ وتۋگە تىرىستىق. ارينە، قاراشاڭىراقتى جۋرنالدىڭ مەرەيتويىن حالىقارالىق دارەجەدە وتكىزۋ وڭاي دا ارزان شارۋا ەمەس. قارجى تاپشىلىعى قولبايلاۋ بولدى. جوعارعى جاققا جازعان حاتتارىمىز ەش ناتيجە بەرمەدى. سوندىقتان بۇل جەردە بىزگە تىلەۋىڭدى بەرگىر «تۇرىكسوي» ۇيىمى مەن ەۋرازيا جازۋشىلار وداعىنىڭ كومەگىنە سۇيەنۋگە تۋرا كەلدى. مەن 2008 جىلى ەۆرازيا ادەبي جۋرنالدارى كونگرەسىنە تۇراقتى مۇشە بولىپ قابىلدانعان ەدىم. جىل سايىن تۇركيا مەن كيپردە ءداستۇرلى تۇردە وتكىزىلىپ كەلە جاتقان بۇل فورۋمعا ۇزبەي قاتىسىپ، بايانداما جاساپ، ءسوز سويلەي ءجۇرىپ، كەزىندە 2012 جىلى استانادا وتكىزىلەتىن بولىپ بەلگىلەنگەن ادەبي جۋرنالداردىڭ 5- كونگرەسى اياسىندا «جۇلدىزدىڭ» تورقالى تويىن اتاپ ءوتۋ جونىندە ۇسىنىس جاساعان بولاتىنمىن. سول باستامام قابىلدانىپ، باسقوسۋدىڭ قارارىنا كىرگەن. سونىڭ ارقاسىندا جۋرنالدىڭ مەرەيتويىن حالىقارالىق دەڭگەيدە استانادا وتكىزدىك. ءسويتىپ، جۋرنال تويى دۇنيەجۇزىنىڭ 30-دان استام ادەبي جۋرنالدارىنىڭ باسشىلارى قاتىسقان كونگرەستىڭ وزەكتى باعدارلاماسىنا اينالدى. شەتەلدىك قوناقتارمەن قاتار باۋىرجان جاقىپ، ديقان قامزابەكۇلى، ءۋاليحان قاليجان، ت.ب. عالىمدارىمىز باسىلىم تۋرالى تەرەڭ مازمۇندى باياندامالار جاسادى. جۋرنالعا ءبىر كەزدە ەڭبەگى سىڭگەن ءابدىجاميل نۇرپەيىسوۆ، مۇقتار ماعاۋين، شەرحان مۇرتازا، گەرولد بەلگەر، قاليحان ىسقاق، اقۇشتاپ باقتىگەرەەۆا، تەمىرحان مەدەتبەك سياقتى ارداگەرلەرىمىز «تۇرىكسوي» ۇيىمىنىڭ التىن مەدالىمەن، قۇرمەت بەلگىلەرىمەن، ديپلومدارىمەن ماراپاتتالدى. ءازىربايجان جازۋشىسى انار رزاەۆقا «تۇركى دۇنيەسىنىڭ 2012 جىلعى ۇزدىك قالامگەرى»، كورنەكتى قازاق جازۋشىسى تولەن ابدىكوۆكە «تۇركى دۇنيەسىنىڭ 2013 جىلعى ۇزدىك قالامگەرى» اتاعى بەرىلىپ، سەرتيفيكاتى تاپسىرىلدى. ەۆرازيا جازۋشىلار وداعى جاريالاعان شاعىن اڭگىمەلەر ءداستۇرلى بايقاۋىنىڭ ءبىرىنشى جۇلدەسىن داۋرەن قۋات، ەكىنشى جۇلدەسىن ايگۇل كەمەلباەۆا، ءۇشىنشى جۇلدەسىن توكەن الجانتەگى جەڭىپ الدى. بۇل شىعارمالار ىزىنشە «جۇلدىزدىڭ» جىلاشار سانىندا جارىق كوردى. دارىندى جاس جازۋشى داۋرەن قۋاتتىڭ سول جۇلدەگەر شىعارماسى ودان كەيىن 25 مەملەكەتتەن ىرىكتەلگەن توپجارعاندار اراسىنداعى الامان سايىسقا قاتىسىپ، شاشاسىنا شاڭ جۇقتىرماي تاعى دا وزىپ كەلدى. مۇنىڭ ءوزى ءبىز اتسالىسقان كونگرەسس ءۇشىن عانا ەمەس، بۇكىل قازاقستان ءۇشىن ۇلكەن مارتەبە بولدى.
«جۇلدىزدىڭ» مەرەيتويىنا قاتىستى شارالاردىڭ ءبارى حالىقارالىق «تۇرىكسوي» ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى دۇيسەن قاسەيىنوۆتىڭ، ەۋرازيا جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى ياكۋب ومەروعلىنىڭ تاباندى قولداۋىنىڭ ارقاسىندا ىسكە استى. وسى جەردە «التىن قىران» قايىرىمدىلىق قورىنىڭ پرەزيدەنتى يسلامبەك سالجانوۆ جانە استانالىق بەلگىلى ىسكەر ازامات مارات نابيەۆ سياقتى وركەنىڭ وسكىر مىرزالاردىڭ دەمەۋشىلىگىن ريزاشىلىقپەن اتاپ ايتقىم كەلەدى.
- قازىرگى جۇرتتىڭ تالعامىن «بۇقارالىق مادەنيەت» جەڭىپ بارا جاتقان سياقتى. وقىرمان جان قيناعىسى كەلمەيتىن بولدى. جەڭىلگە، جىلتىراققا اۋەس. وسىنداي كەزدە مازمۇنى سالماقتى جۋرنالدى باسقارىپ وتىرۋ قانشالىقتى پايدالى؟ كوپشىلىك سۇرانىسىنداعى جۋرنالدار ءداستۇرلى ءارى كوپ جىلدىق تاريحى بار جۋرنالداردى اقپارات نارىعىنان ىعىستىرىپ بارا جاتقان جوق پا؟ قالاي ويلايسىز؟
- «جۇلدىز» جۋرنالىن «جۇلدىزدار وتباسى» جۋرنالىمەن شاتاستىراتىن كەيبىر ساۋاتسىز وقىرمانعا ايتار ءسوزىم جوق. ايتسە دە ءدال وسىنداي وكىنىشتى جاعدايلار بولىپ تۇرادى. ۇلتتىق مادەنيەت پەن بۇقارالىق مادەنيەتتىڭ اراسى جەر مەن كوكتەي. ول ەكەۋىنىڭ قايسىسى - جەر، قايسىسى - كوك ەكەنىن وزدەرىڭىز باعامداي بەرىڭىزدەر. ۇلتتىق مادەنيەت ءونىمى - تۋىندى، شىعارما دەپ اتالسا، بۇقارالىق مادەنيەت ءونىمى - تاۋار رەتىندە باعالانادى. ۇلتتىق مادەنيەتتىڭ وزەگى ونەر دەڭگەيىمەن ولشەنسە، بۇقارالىق مادەنيەت پايدا، تابىس تابۋعا نەگىزدەلگەن. ونسىز دا ۋاقىتى جوق بۇگىنگى وقىرمان ءۇشىن ءتىس باتپايتىن جاڭعاقتان گورى باس اۋىرتىپ، بالتىر سىزداتپايتىن، شايناپ بەرگەن دايىن «پولۋفابريكات» قولايلىراق. ءوزىڭ ايتقانداي «جەڭىل، جىلتىراقتىققا» قوسا «جان قينامايتىن» - ۇعىمعا جەڭىلدىك، ىزدەگەنگە - سۇراعان قول جەتىمدىلىك، ارزاندىق، كوپ تارالعىشتىق، كەڭ تانىمالدىلىق، ۇيىرىمدىلىك، تارتىمدىلىق، نارىققا بەيىمدەلگىشتىك جانە ەڭ باستىسى وسىلار ارقىلى پايدانى كوزدەۋ - بۇنىڭ ءبارى بۇقارالىق مادەنيەتكە ءتان سيپاتتار. ءبىز بۇل جەردە بۇقارا مەن توبىر ۇعىمدارىن شاتاستىرىپ الماساق بولدى. «جۇلدىز» - عاسىرعا جۋىق تاريحى بار ىرگەلى، ورنىقتى، باعىتى سارا جۋرنال بولعاندىقتان جارناما قۋىپ، جەڭىل جىلتىراققا قىزىعىپ، پايدا كوزدەپ، كور-جەردى جازاتىن اقپاراتتىق ارزانقول باسىلىمعا اينالدىرا المايمىز. «جۇلدىزدىڭ» ماقسات-مىندەتى ايقىن، ول - وقىرمانعا شىنايى شىعارما ۇسىنۋ. بۇل، ارينە، قيىن، بىراق ءبىز جەڭىلگە جۇگىرگىمىز كەلمەيدى. كەشەگى كەڭەس كەزەڭىندە كۇللى الەمگە تارالعان، ءبىز بىلەتىن «نوۆىي مير»، «درۋجبا نارودوۆ»، «ينوستراننايا ليتەراتۋرا» جۋرنالدارى دا باعىتىن وزگەرتكەن جوق. ولاردىڭ دا تارالىمى قازىر «جۇلدىزبەن» دەڭگەيلەس. قالاي دەگەنمەن دە، كوممەرتسيالىق جۋرنالدار تارالىمى قانشالىق كوپ بولعانمەن ادەبي جۋرنالداردىڭ ورنىن باسا المايدى. ويتكەنى قوزعايتىن سالاسى مەن كوتەرگەن جۇكتەرى ەكى باسقا، وزگەشە، ءبىر-بىرىنە ۇقسامايدى. قازاقى تەڭەۋمەن ايتسام، شەكەرگە شىلاعان ات-كوپىر ءتاتتى كۇرمەكتەن از بولسا دا التى ۋىس كۇرىشىمىز ارتىق.
- وتكەن جىلى ءسىز ورتا ازيا اقىندارىنىڭ اتىنان كولۋمبياداعى پوەزيا فەستيۆالىنە قاتىسىپ قايتتىڭىز. قانداي اسەردە بولدىڭىز؟ فەستيۆالگە قانداي ەلدەردىڭ اقىندارى قاتىستى؟ بۇگىنگى پوەزيا قانداي دەڭگەيدە ەكەن؟
- فەستيۆال ۇيىمداستىرۋشىلارى الدىمەن ماعان ينتەرنەت ارقىلى حات جازىپ، شاقىرۋ جىبەردى. جيىرما بەس ولەڭىمدى اعىلشىن تىلىنە اۋدارتىپ الدى، كەيىن يسپان تىلىنە ءتارجىمالاپ، «Prometeo» اتتى الماناحقا سۋرەتىممەن، ومىربايانىممەن جاريالادى. كولۋمبيانىڭ مەدەللين قالاسىندا دۇنيەجۇزىلىك بۇل جىر فەستيۆالى 22-ءنشى رەت وتكىزىلىپ جاتسا دا ءبىز بىلمەيدى ەكەنبىز. مەن ءتىپتى اتىن ەستىمەپپىن. نەگىزىندە، كولۋمبيا - الەمگە ەسىرتكى ساۋداسىمەن، ناركومافيامەن اتىشۋلى ەل عوي. ەسىرتكى بولعان جەردە تاجال قىلمىس قوسا ءورشىپ، ناعىز ىندەتكە اينالعان ەكەن. سودان 22 جىل بۇرىن سول ەلدىڭ فەرناندو رەندون دەگەن بەلگىلى اقىنى قايراتكەرلىك جاساپ، پوەزيا فەستيۆالىن وتكىزۋدى قولعا الىپتى. ماقساتى - ەسىرتكى مەن قاندى قىلمىسقا ولەڭ-جىردىڭ ومىرشەڭ، جاسامپاز كۇشىن قارسى قويۋ، جاس ۇرپاقتى پوەزيانىڭ قۋاتىمەن ىزگىلىككە تاربيەلەۋ، سول ارقىلى ادامگەرشىلىك، يماندىلىق، پاراسات رۋحىن ورنىقتىرۋ. اتاقتى اندرەي ۆوزنەسەنسكي ومىردەن وتەرىنىڭ الدىندا عانا، بۇدان بەس جىل بۇرىن، ال ەۆگەني ەۆتۋشەنكو ەكى جىل بۇرىن عانا قاتىسىپتى. ءبىز بارعان فەستيۆالعا ازيادان 6 اقىن، افريكادان 6 اقىن، ەۆروپادان 13 اقىن، امەريكا قۇرلىعىنان 40 اقىن قاتىستى. اۆستراليا مەن جاڭا زەلانديادان ءبىر-ەكى اقىننان. ءوز جەرىندە وتكەندىكتەن لاتىنامەريكالىقتاردىڭ، ونىڭ ىشىندە كولۋمبيالىق اقىنداردىڭ سانى باسىم بولدى. ازيا قۇرلىعىنىڭ اتىنان - يوردانيالىق فاتيح ساۋدي، قىتايلىق ميندي چانگ، يراكتىق ءدۇنيا ميكايل، فيليپپيندىك مۋكي كاتيگباك، ۇندىستاندىق سۋبرو باندوپادياي اتتى التاۋمىز. ۇيىمداستىرىلۋى وتە جوعارى دەڭگەيدە بولدى. بارعاننان ماعان گەرمان اتتى ازىلقوي ءتىلماش پەن كوركەمسوز وقيتىن داۆيد دەگەن جۋاس جىگىتتى «اتقوسشىلىققا» قوسىپ بەردى. ەكەۋى ۇنەمى قاسىمدا. مەن قاي كەشتە بولسىن قازاق تىلىندە ولەڭ وقيمىن، ال داۆيد ىلەسە شىعىپ، يسپانشا اۋدارماسىن وقىپ بەرىپ ءجۇردى. فەستيۆال 9 كۇنگە سوزىلدى. سول 9 كۇن بويى كەزدەسۋلەرگە قاتىسىپ، ولەڭ وقۋمەن بولدىق. قاي ولەڭىمدى قاشان وقيتىنىمدى داۆيدكە الدىن الا بەلگىلەپ بەرىپ وتىردىم. ءار كەزدەسۋدە كەمىندە بەستەن ولەڭ وقىپ ءجۇردىم. جۇرت وتە جاقسى قابىلدادى. ەكى-ءۇش كەزدەسۋدەن كەيىن مەنىڭ ءوز جانكۇيەر-تىڭدارماندارىم پايدا بولىپ، قاي زالعا بارساق سوندا ىزدەپ كەلەتىن بولدى. ولارعا ۇناعانى قازاق ولەڭىنىڭ ىرعاعى مەن ۇيقاسى، اۋەندىلىگى ەكەنىن ايتىستى. «ءسىزدىڭ ولەڭىڭىزدەن ەنەرگيا الامىز» دەسىپ جاتقانىن اۋدارىپ بەردى. قولتاڭبا الۋشىلار از بولمادى. ءتىپتى كىشكەنتاي بالالارىنا باتا بەرگىزگەندەرى دە بار. ءبىر بايقاعانىم، تۋىسقان حالىقتاردى ايتپاعاندا، ءبىزدىڭ قازاقتان باسقا ۇلتتىڭ ءبارى ۇيقاس دەگەندى جىلى جاۋىپ قويعان سياقتى. قاي ەلدىڭ اقىنىنا قۇلاق قويساڭ دا ولەڭدەرى قارا سوزبەن جازىلعاندىقتان تىڭداۋعا اۋىر، داۋىستاپ پروزا وقىعانداي. ماعىناسىن ۇقپاعان سوڭ ءتىپتى مەزى بولاسىڭ. ال ۇيقاسى بار، ىرعاعى بار قازاق ولەڭىنىڭ ماقامى كوپشىلىككە ءسوزسىز ۇنايتىنىن بايقاعان سوڭ مەن دە بارىمدى سالىپ وقۋعا تىرىستىم. ءتىپتى ەۋروپانىڭ اتىنان قاتىسقان ۋكراين اقىنى دا ۇيقاسسىز ۆەرليبر جازادى ەكەن. ءبىر قىزىعى، ءچيليدىڭ، جاڭا زەلانديانىڭ جانە كانادانىڭ، كولۋمبيانىڭ كەيبىر اقىندارى ولەڭدەرىن باقسىلار سياقتى، اقىرىپ-باقىرىپ، جىن شاقىرىپ، زىكىر سالىپ وقىدى. كەيبىرەۋى بەت-اۋىزدارىن، دەنەسىن الەم-جالەم بوياپ، بەلۋاردان شەشىنىپ، قولدارىمەن ءتۇرلى انايى قيمىلدار جاساپ تا وقي بەرەدى. جامبىل اتامىزدىڭ «ەكەيدە ەلۋ باقسى، سەكسەن اقىن، جىن قاققانعا ۇقسايدى كەشكە جاقىن» دەگەنىن ەسكە سالدى. ءبىر ءۇندىس اقىنى قۇشىناشتار قۇساپ حوش ءيىستى ءشوپ پەن تامىرلاردى تۇتاتىپ، ءبىر-بىرىمىزبەن قول ۇستاستىرىپ، ءتۇتىن جۇتقىزىپ قويدى. ۆيدەوكامەراعا ءتۇسىرىپ الدىم. ول دا وزىنشە قىزىق ەكەن. افريكا مەن امەريكانىڭ كەيبىر اقىندارى ولەڭدەرىن مۋزىكامەن رەپ، رەچيتاتيۆ تۇرىندە ورىندادى. وزدەرىمەن ديسكىلەرىن الىپ جۇرەدى. قىتايدىڭ اقىن قىزى بىردە داۋىسى «شاڭ-شۇڭ» ەتىپ وقىپ جاتقان ولەڭىنىڭ ورتاسىندا مۋزىكاعا قوسىلىپ اندەتىپ جىبەردى. افريكانىڭ قاراتورى اقىن قىزى ءوز ەلىندە بەلگىلى تەاتر اكتريساسى بولىپ شىقتى. ولەڭدەرىن وقىعاندا رولدە ويناعانداي مىڭ قۇبىلادى. گيتارا اسىنعان بارد اقىنداردىڭ تالايىن كورىپ ەدىم، بۇل جولى سىبىزعىلى، داۋىلپاز-باراباندى اقىندارمەن دە تانىستىم، ءتىپتى سوڭىنان شۇبىرتىپ قاراقۇرىم ەسترادا ەرتىپ جۇرگەندەر دە بار ەكەن. ولار ولەڭدەگى قاراپايىم عانا ۇيقاستىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن نە ىستەمەيدى دەيسىڭ: ءان دە ايتادى، باقسى بولىپ ويناپ، داۋىلپازدارىن دۇڭكىلدەتىپ دۇنيەنى كوشىرىپ جىبەرە جازدايدى. مۇنىڭ ءبارى ولاردىڭ بۇقارالىق-نارىقتىق مادەنيەتكە بىزدەن بۇرىن كوشىپ العاندىعىنىڭ بەلگىسى مە دەپ تە ويلايسىڭ. بىراق ەۆروپا مەن ازيا اقىندارى نەگىزىنەن وزىندىك جىر وقۋ ءداستۇرىن ساقتاپ قالعان ەكەن.
ءبىر كۇنى بوليۆار قالاسىنا بارىپ كەزدەسۋ وتكىزدىك. وندا دا قۇشاق جايا قارسى الدى. جالپى، كولۋمبيا جىر ەلىنە اينالىپتى. جىر كەشتەرىنە جۇرت ءاپ-ساتتە جينالىپ، زال تولىپ شىعا كەلەتىنىنە ابدەن كوزىم جەتتى. پوەزياعا دەگەن ەل-جۇرتتىڭ ىقىلاسى ايرىقشا. قاي الاڭ، قاي بازار، قاي دۇكەن، سۋپەرماركەتتەرگە، مۇراجاي، تەاترلارعا بارساڭىز دا «مەنمۇندالاپ» ءىلۋلى تۇرعان فەستيۆال جارنامالارى، ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىندا فەستيۆال باعدارلامالارى مەن بۋكلەتتەرى. اقىندارعا كوشەدەگى كولدەنەڭ جۇرتتىڭ ىقىلاسى دا ەرەكشە. كۇندەلىكتى كەزدەسۋلەردە ولەڭدەرىمدى قازاقشا وقىپ جۇرگەنىممەن اشىلۋ سالتاناتىنداعى كىرىسپە ءسوزىمدى ورىسشا سويلەگەنمىن. سەبەبى، مەنىڭ ءتىلماشىم جەڭىل-جەلپى اۋىزەكى سوزدەردى جاتتاپ العانى بولماسا، نە قازاقشا، نە ورىسشادان ىلەسپە اۋدارما جاساۋعا شاماسى كەلمەيتىن بولىپ شىقتى. ءسوزىمدى ۋكرايننىڭ تالانتتى جاس اقىنى اندري بوندار اعىلشىن تىلىنە ىلەسە اۋدارىپ تۇردى. قازاقشا باستاپ: «جەر شارىندا قازاقتان باسقا اقىن حالىق، قازاقستاننان باسقا پوەتيكالىق رەسپۋبليكا جوق دەپ ويلاۋشى ەدىم، شۇكىر، سىزدەر بار ەكەنسىزدەر، كولۋمبيا دەگەن جىر ەلى بار ەكەن» دەپ كەلىپ، قازاقتىڭ 2 مىڭ جىلدىق پوەزياسى بار ەكەنى تۋرالى، ايتىس پەن ءمۇشايرا جايىندا ايتقان شاعىن شولۋىما باس قوسۋعا جينالعان اقىندار ەرەكشە قىزىعۋشىلىق تانىتتى. سان مىڭداعان كورەرمەن جينايتىن ايتىس جىر دودالارىندا توپجارعاندارعا تەمىر تۇلپار تاپسىرىلاتىنىنا سەنەر-سەنبەس بولدى. ايتىستان وتىز شاقتى اۆتوكولىك مىنگەن اقىندار بار دەگەنىمدە ءتىپتى تاڭىرقادى. فەستيۆال ۇيىمداستىرۋشىلارعا ريزاشىلىق ايتا كەلىپ، قازاق ولەڭى قانداي بولاتىنىن ەستىپ بايقاڭىزدار دەپ، ىشكى ۇيقاسقا قۇرىلعان قازاقشا قىسقا ولەڭمەن قايىردىم. وسىدان باستاپ-اق، وزگە اقىندار بىرتىندەپ وزدەرى جاقىنداپ، مەنىمەن تانىسا باستادى.
فەرناندو رەندوننىڭ فەستيۆالدىڭ ۇيلەستىرۋشىسى بولىپ ىستەيتىن اقىن ۇلى لۋيس ارا-تۇرا ءالى حات جازىپ تۇرادى. كەيىن ول ماعان كولۋمبياداعى كەزدەسۋلەردە ولەڭ وقىعان ساتتەرىمدى مونتاجداپ، ۆيدەوروليك ەتىپ جىبەرىپتى. يۋ-تۋب ارقىلى. قازاق تىلىندەگى كادىمگى كليپ، يسپانشا اۋدارماسى كاراوكەدەگى ءتارىزدى تيترمەن بەرىلگەن. جاقسى ەستەلىك بولدى.
- اقىنداردىڭ ولەڭ وقىسى راسىندا وتە قىزىق ەكەن. بۇلاردان وزگە فەستيۆال بارىسىندا ەرەكشە ەسىڭىزدە قالعان قانداي ساتتەر بولدى؟ كىمدەرمەن تانىس-ءبىلىس بولدىڭىز؟
- امستەردامنان پاناما-سيتي ارقىلى ۇشىپ، تۇنگى ساعات 11 جارىمدا كولۋمبيانىڭ مەدەللين قالاسىنا قونعانىمىزدا، اۋەجايدا، توبەسىنە «KAZAKHSTAN - ULUGBEK» دەگەن جازۋ كوتەرگەن اقسارى ءوڭدى، سۇڭعاق بويلى جىگىت قارسى الدى. ول ءبىزدىڭ قارامىزدى كورگەننەن-اق تازا قازاق تىلىندە «التىن كۇن اسپانى، التىن ءدان دالاسى» دەپ اجەپتاۋىر ادەمى داۋىسپەن اندەتىپ قويا بەردى. جۇمەكەن اعام ءتىرىلىپ كەلگەندەي بولدى. جەڭگەڭ ەكەۋمىز توبەمىز كوككە جەتكەندەي قاتتى قۋاندىق. ەندى شە، مۇحيتتىڭ ارعى بەتىندە، بۇرىن اتا-باباڭنىڭ اياعى باسپاعان الىس ايماق، جات جەر، بوتەن ەلدە ءوزىڭدى بەيتانىس بىرەۋ قازاقشا انمەن قارسى الىپ جاتسا قالاي قۋانباسسىڭ؟ سويتسەم، بىزگە ارنايى بولىنگەن گەرمان گۋەررا دەگەن ۆولونتەر جىگىت ەكەن، قازاقشا، ورىسشا وزدىگىنەن وقىپ، ۇيرەنىپ جۇرگەنىن ايتتى. «ءوزىم كومىر وندىرەتىن قىتاي كومپانياسىندا مەنەدجەر بولىپ ىستەيمىن. كەلىنشەگىم - اقىن، ول وسى فەستيۆالدىڭ ۇيىمداستىرۋ جۇمىسىندا جۇرگەن سوڭ مەن دە قول ۇشىن بەرمەك بولدىم. تىزىمگە قاراپ، قازاقستاننان قوناق كەلەتىنىن بىلگەندە تىلماشتىققا ءوزىم سۇراندىم» دەپ جايىن ايتىپ جاتىر. مەنى قارسى الۋعا ءبىر اي بويى دايىندالىپ، ينتەرنەتتەن قازاقستاننىڭ گيمنىن كوشىرىپ الىپ، انىمەن ايتىپ ۇيرەنىپتى. مىنە، قانداي ىجداھات! ارا-تۇرا قازاقشا ماقال-ماتەل ايتىپ قوياتىنىن قايتەرسىڭ! جەڭگەڭ قالاقتاي شاعىن بىرنەشە دومبىرا، كيىز توپىلار، تاقيالار، ءتۇرلى كادەسىيلار الا بارعان ەدى، ەڭ تاۋىرلەرىن الدىمەن وسى گەرمان مەن ونىڭ قاسىنداعى اقىن كەلىنگە سىيلادى، كەيىننەن تانىسىپ-بىلىسكەن اقىندارعا رەتى كەلگەندە تارتۋ ەتىپ جاتتى. قازاقستاننىڭ ەلتاڭباسى بار كۇنقاعارلى كيىز توپاتايلاردى كەۋدەلەرىنە باسىپ قابىلداپ، كەيىن تاستاماي كيىپ جۇرگەندەرى دە بولدى. اسىرەسە، جىر مەرەكەسىنىڭ جابىلۋىندا سويلەيتىن ءسوزىمنىڭ ءماتىنىن الدىن-الا يسپانشاعا اۋدارتىپ الىپ، كيريلليتساعا كوشىرىپ، مىنبەدە قاعازدان وقىپ تۇرىپ، فەستيۆالدىڭ ۇيىمداستىرۋشىسى فەرناندو رەندوندى ساحناعا شاقىرىپ، يىعىنا قازاقى ويۋلى جەڭىل شاپان جاپقانىمدا 5 مىڭ ادام تولىپ وتىرعان جازعى تەاتر تۇگەل دۇركىرەي قول سوعىپ، «قازاقستان! قازاقستان!» دەپ ايعايلاپ، قوشامەت جاسادى. ال رەندون مىرزا قازاقى شاپاندى سول كەش بىتكەنشە شەشپەي، ءتىپتى بانكەتتە دە كيىپ ءجۇردى.
ءبىر كەزدەسۋگە باراردا ماعان ۋاقىتىن دۇرىس ەسكەرتپەگەننەن كەشىگىپ، قاسىمداعى سەرىكتەرىم كولىكتە كۇتىڭكىرەپ قالىپتى. ءبىر جاسى ۇلكەن اقىن ايەل ساعاتىن نۇسقاپ، قاباعىن ءتۇيىپ، ماعان ءوز تىلىندە ەسكەرتۋ جاسادى. ول كورنەكتى يتاليان اقىنى داچيا مارايني دەگەن اپاي بولىپ شىقتى. بۇدان كەيىن ەكەۋمىز جىر كەشىندە ءبىر ۇستەل باسىندا وكپەلەسكەن ادامداي توڭ-تورىس وتىرىپ ەدىك، كەزدەسۋ كەزىندە جۇرت قويماي قول سوعىپ، ماعان ەكى رەت سۇراپ ولەڭ وقىتتى. بۇل الگى يتاليان اپايعا ۇناپ قالسا كەرەك، كەزدەسۋ بىتپەي جاتىپ، جادىراپ، ماعان ۆيزيتكاسىن بەرىپ، شىعا بەرە بىرگە سۋرەتكە ءتۇسۋدى ۇسىندى. سودان ءتىل بىلمەي-اق ءتۇسىنىسىپ كەتتىك. فەستيۆال بارىسىندا كورنەكتى فرانتسۋز اقىنى فرەنسيس كومبەز، يسپان اقىنى حوسە لۋيس پالاسون، پاريجدىك بولگار اقىن قىزى دوستەنا لاۆەرجەنىڭ ورىسشا جاقسى بىلەتىنى انىقتالدى. ولار وزدەرى كەلىپ تانىستى. كومبەز ءوزىنىڭ ولجاسپەن دوستىعىن ايتتى. پالاسون پاستەرناكتان اۋدارعان كىتابىن جازىپ سىيلادى. دوستەنا بولگار پوەزياسىن فرانتسۋز تىلىنە اۋدارۋمەن اينالىسادى ەكەن. ەندى قازاق پوەزياسىن ءتارجىمالاپ كورگىسى كەلەتىنىن ءبىلدىردى. سونداي-اق، گرەك اقىنى دينوس سيوتيس، چيلي اقىنى ماتا مانۋەل اتان، جاڭازەلانديالىق اپيرانا تەيلور، يامايكالىق مالاشي سميت، نورۆەگ اقىنى سيبحورن سكادەن، اۆستراليالىق فيليپپ حامميال جانە پەدرو ارتۋرو ەسترادا باستاعان بىرنەشە كولۋمبيالىق اقىندارمەن وسى توعىز كۇن ىشىندە قۇشاقتاسىپ، دوستاسىپ قالدىق. اسىرەسە، پەرۋلىك ارتۋرو كورسۋەرانىڭ ءتۇرى ءبىزدىڭ قادىر مىرزا ءالي اعامىزدان اينىمايدى. كەتەردە مەنەن قاي-قايسىسى دا ءوز تىلىنە اۋدارۋعا ولەڭ سۇراسىپ جاتتى.
كولۋمبيانىڭ مەدەللين قالاسى سوڭعى جيىرما جىلدا پوەزيا مەككەسى اتانعان ەكەن. سونىمەن قاتار ءمۇسىن ونەرىنىڭ كوزى ءتىرى كلاسسيگى فەرناندەس بوتەرونىڭ ءھام ەسىرتكى كورولى پابلو ەسكوباردىڭ دا تۋعان شاھارى. ۇلى بوتەرونىڭ گۇلزارلى الاڭدارعا قويىلعان مۇسىندەرىن ارالاپ كورۋدىڭ ءوزى ءبىر عانيبەت بولدى. ونىڭ الەمگە ايگىلى «باس» ءمۇسىنىنىڭ تۇبىندە، مافيوز ەسكوبار بومبا قويىپ جارىپ جىبەرگەن ەسكى جانە كەيىننەن ورناتىلعان جاڭا - قوس «كوگەرشىنىنىڭ» جانىندا سۋرەتكە ءتۇستىم. «باس» مۇسىنىنەن ءبىزدىڭ ۇلى اباي اتامىزدىڭ كەلبەتىنە ۇقساستىق بايقاعانداي بولىپ، ينتەرنەتتەن سۋرەتىن شىعارىپ كورسەتىپ ەدىم، بىرگە جۇرگەن اقىندار تاڭ قالىستى.
- اعا، ەندى ءبىر كەزەك وتكەن شاققا ورالايىق. ءسىز كەزىندە ماسكەۋدەگى ادەبيەت ينستيتۋتىنان ءدارىس الدىڭىز. سول كەزدەگى بىرگە وقىعان جولداستارىڭىزبەن بايلانىسىپ تۇراسىز با؟ كىمدەردى ساعىناسىز؟ قازىر قانداي ويداسىز؟
- ءبىزدىڭ كۋرستاستاردىڭ ىشىندە بارناۋلدىق اتاقتى قالامگەر الەكساندر راديونوۆپەن جىل ارالاتىپ بايلانىسىپ تۇرامىن. تومسكىلىك ميحايل اندرەەۆ، ماسكەۋلىك اقىندار ولەگ حلەبنيكوۆ پەن پاۆەل كالينا، ۆلاديمير داگۋروۆ، مالقار اقىنى ابدۋللاح بەگيەۆپەن تىكە بايلانىسىم جوق، بىراق تانىستاردان سالەم جولداسىپ جاتامىز. تاشكەنتتىك جاقىن دوسىم فيلدرۋس كامالوۆ پەن قىرىم تاتارى اسحات سينەعۇلوۆ، قازاننىڭ شالاقازاعى، قازاق جازۋشىلارىنىڭ ءتارجىماشىسى تاۋفيق ايدي قايتىس بولىپ كەتتى. ءبىزدىڭ رامازان توقتاروۆ مارقۇم اعامىز دا مەنىڭ كۋرستاسىم ەدى عوي. ول ءبىر قىزىق جىلدار بولاتىن. ول ماسكەۋ مەن بۇل ماسكەۋ ەكى بولەك. قازىر بوتەن.
- قاراپ وتىرساق سىزدەردىڭ تولقىن ادەبيەتتە دە، ومىردە دە جولى بولعان تولقىنعا ۇقسايدى. سىزدەر ادەبيەتكە كەلىپ جاتقان كەزدە سىرباي ماۋلەنوۆ، حاميت ەرعاليەۆ، قۋاندىق شاڭعىتباەۆ، عافۋ قايىربەكوۆ، ساعي جيەنباەۆ، ت.ب. سياقتى باتاگوي اقساقالدار بولدى. سىزدەر سونداي دۇلدۇلدەرمەن جارىسقا تۇستىڭىزدەر. بۇل كۇندەرى سوڭدارىڭىزدان ەرگەن مىقتى اقىندار بار. وسى كۇيدى جالپى «قازاق پوەزياسىنىڭ باقىتى» دەپ باعالايسىز با؟
- ءبىز ول كىسىلەرگە شاكىرت بولدىق. جارىسقا ءتۇسۋ قايدا؟ قاسىنا ەرتىپ جۇرگەنىنە، قولىنا سۋ قۇيعانعا ءماز بولاتىنبىز. جالپى بۋىن ساباقتاستىعىنىڭ ۇزىلمەگەنىنە نە جەتەدى؟ مەنىڭ قاتارىمنان دۇنيەدەن وتە ەرتە وزعان ارتىعالي ىبىراەۆ، تاناباي نارمانوۆ، ەرلان باعاەۆتار نە قىزىق كورىپ ۇلگەردى؟ عاجاپ دارىندى جىگىتتەر ەدى سولار. قازاق پوەزياسىنىڭ باقىتى - دارا-دارا دارىندارىنىڭ مولدىعى. جاس تالانتتار شىعىپ جاتىر. شۇكىر، ءۇردىس جالعاسىپ كەلەدى.
- ءسىز ەسەنين اتىنداعى التىن مەدالدىڭ ساحيبىسىز. جۋىردا قىرعىز ەلىنە بارىپ تاعى ءبىر ۇلكەن سىيلىققا يە بولدىڭىز. وسى تۋرالى ايتىپ بەرىڭىزشى.
- ورىس پوەزياسىنان لەرمونتوۆ پەن بلوكتان تارتىپ، بىرنەشە كلاسسيكتەرىن اۋداردىم. ەسەنيندى جاسىمنان قۇلاي جاقسى كورگەنىممەن، كەزىندە ەلىكتەگەنىممەن ءبىر دە ءبىر ولەڭىن اۋدارماپپىن. ورىس ادەبيەتىندەگى ارىپتەستەرىم ماعان ەسەنين اتىنداعى التىن مەدالدى بەرگەندە دە، تولستوي مەدالىن بەرگەندە دە مەن جاساعان باسقا قىرۋار ءتارجىمالاردى ەڭبەك رەتىندە ەسكەرگەن بولار دەپ ويلايمىن. 80-جىلداردىڭ سوڭىنا تامان ماسكەۋدەن شىعايىن دەپ تۇرعان كىتابىمنىڭ اۋدارماسىنا كوڭىلىم تولماي، قولجازباسىن باسپادان الىپ كەتكەنمىن. كەيىن 2004 جىلى الماتىدا «احيللەسوۆو پياتا» دەگەن اتپەن اۋدارما كىتابىم جارىق كورگەننەن كەيىن ماسكەۋدەگى حالىقارالىق جازۋشىلار وداعى ءۇش جىل قاتارىنان شىعارماشىلىق كەشىمدى وتكىزۋگە شاقىردى. ءۇش رەتىندە دە بارا المادىم. العاشقى جىلى اۋىرىپ اۋرۋحاناعا ءتۇسىپ قالدىم، كەلەسى جىلى ولار شاقىرعان مەزگىلدە قىزىم تۇرمىسقا شىقتى، ودان ۇلىم ۇيلەندى، ءسويتىپ ماسكەۋدىڭ ادەبيەتشىلەر ۇيىندە ءۇش رەت جوسپارلانعان كەشىمە بارۋدىڭ ءبىر ءساتى كەلمەي-اق قويدى. ۇشىنشىسىندە ولار ماعان ەسەنين مەدالىن بەرىپ جىبەردى دە جوسپاردان سىزىپ، قايتىپ شاقىرمايتىن بولدى. مەنىڭشە، سول مەدالعا مەنەن گورى ەسەنيندى اۋدارىپ، زەرتتەپ، جازىپ جۇرگەن يسرايل ساپارباي اعامىز لايىقتى ەدى دەپ ويلايمىن. ال قىرعىز تۋىستار جونىندە ءسوز بولەك. وسىدان ەكى جىل بۇرىن بىشكەكتە «جۇرەگىم ماحابباتتىڭ استاناسى» اتتى ءبىر تومدىعىم جارىققا شىققان. ولار تۇساۋكەسەرىن وتكىزىپ، قىرعىز ۇلتتىق جازۋشىلار سويۋزىنا قۇرمەتتى مۇشە، حالىقارالىق پوەزيا اكادەمياسىنا اكادەميك ەتىپ قابىلداعان. ال بىلتىرعى جازدان بەرى قىرعىزدىڭ «جاڭا اعىم» گازەتى مەنىڭ «ءابىلحايات» اتتى ەستەلىك-ەسسەلەر كىتابىمدى اتاقتى كومپوزيتور ءارى جازۋشى تۇگەلباي قازاقوۆتىڭ اۋدارماسىمەن نومىردەن-نومىرگە ۇزبەي جاريالاپ كەلەدى ەكەن. قىرعىز-قازاققا بەلگىلى «جاڭبىر توكتى»، «التىن بالالىق» سياقتى عاجايىپ اندەردىڭ اۆتورى تۇگەلباي قازاقوۆتىڭ ءوزى: «جۇرت جىبەرمەي وقيدى، جالعاسى قاشان شىعادى دەپ سۇراپ جۇرەدى» دەدى. سىرباي، عافۋ، توقاش، شونا، جاراسقان، كەڭشىلىك، ت.ب. اعالارىم تۋرالى ەستەلىكتەردى ءسويتىپ قىرعىز وقىرماندارى جىلى قابىلداپتى. بەت-بەت ولەڭدەرىمدى دە جاريالاپتى. ىشىندە جاڭاوزەن تۋرالى «قاندى جۇما» ولەڭى ءجۇر. سونىڭ ناتيجەسىندە، ب.سارنوعاەۆ اتىنداعى حالىقارالىق تاۋەلسىز سىيلىق پەن التىن مەدالىن بەرۋدى ۇيعارىپتى. وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ ساحناسىندا ءدۇيىم جۇرت الدىندا تابىس ەتتى. مەن ولەڭ وقىدىم، ال ءبىزدىڭ سەكەن تۇرىسبەكوۆ قىرعىز اعايىنداردى كۇيمەن تەربەتىپ، ولجالى قايتتىق.
- الاتوونىڭ ار جاعىنداعى ايىرقالپاقتى اعايىنىمىز تۋرالى بىزدە قازىر ءبىر جاقتى پىكىر قالىپتاسىپ بارادى. ولار كەدەي تۇرادى-مىس. ولار توڭكەرىسكە اۋەيىلەنىپ العان-مىس. شىنىندا قىرعىز ەلىندە نە بولىپ جاتىر؟ ءسىز نە كورىپ قايتتىڭىز؟ ىستىقكولدىڭ اياسىندا قاۋىشقان دوستارىڭىز نە دەيدى؟
- ولاردىڭ ساياسي احۋالىنا باعا بەرۋدەن اۋلاقپىن. از-كەم پىكىرلەسكەن دەپۋتات، ساياساتكەر ازاماتتارىنىڭ سوزىنەن تۇيگەنىم، ەلدەرىندە جاڭا بيلىككە دە كوڭىل تولماۋشىلىق ساقتالىپ وتىرعان سىڭايلى. ونىڭ ءبىر سەبەبى، حالىقتىق توڭكەرىستىڭ ارقاسىندا قازىرگى بيلىككە كەلگەندەر بۇرىنعى باقيەۆتىڭ وزبىر اۋلەتىنەن قالعان ەسەپسىز ەن داۋلەتتى باسىپ قالىپ، وزدەرى يەمدەنىپ، ءوزارا ءبولىسىپ العان كورىنەدى. ەلگە ەشتەڭە تيمەگەن. سوعان نارازىلىق بار. سونىمەن قاتار، امەريكالىق، ەۆروپالىق دەموكراتيالىق ۇيىمداردىڭ، حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ الدىندا ءبىزدىڭ وپپوزيتسياعا قاراعاندا وزدەرىنىڭ وپپوزيتسياسىنىڭ بەدەلدى سانالاتىندارىن ايتىستى. جاڭاوزەن تۋرالى جىرىمدى قىرعىزشادان ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىنە اۋدارتىپ جاتقاندارىن ايتتى. جانە قىرعىزدىڭ «جەتى مەن» اتتى حالىقارالىق قايىرىمدىلىق قورىنىڭ باقىلاۋ كەڭەسىنە مۇشەلىككە قابىلدانعانىمدى قۇلاققاعىس ەتتى.
سۇحباتتاسقان ءبىلال قۋانىش
(جالعاسى بار)
Abai.kz
