جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 5548 0 پىكىر 26 ناۋرىز, 2013 ساعات 10:46

قىزدار سۇلۋ كورىنەر قاراڭعىدا...

Image

جۋرفاكتىڭ ەكىنشى كۋرسىندا وقيمىز. ستۋدەنتتىك بالداۋرەننىڭ ناعىز شاعى.  ءتۇننىڭ ءبىر ۋاعى. №5 جاتاقحانادا توپارالىق كۆن وتەتىن بولىپ، ءبىر بولمەگە جينالىپ الىپ، كومان­دامىز­دىڭ «كىرپىش» اتتى قابىرعا گازەتىن شىعارىپ جاتقانبىز. عابيت مۇسىرەپ، ءالىمجان ابلەسەنوۆ، ورماش مىرزاعاليەۆ، تىلەۋكەن الجەكەەۆ، نۇرجان قۋانتايۇلى بار. نەسىن ايتاسىز، باسىمىز تولعان تىڭ يدەيا، شابىت دەگەن شالقىپ تۇر. شاتپاق ارالاس شارجسىماقتاردى قاعاز بەتىنە ءتۇسىرىپ الەكپىز. عاباڭ - باس رەداكتور، اليك - باس كەڭەسشى، نۇرجان مەن ورماش - باس ەپيگرامماشى، تىلەۋكەن - باس سۋرەتشى، مەن - باس فوتوگراف. تاڭەرتەڭ گازەت تاستاي بولىپ دايىن تۇرۋى كەرەك. كەنەت، جارىق ءوشسىن دە قالسىن. شۋ ەتە قالىستىق.


Image

جۋرفاكتىڭ ەكىنشى كۋرسىندا وقيمىز. ستۋدەنتتىك بالداۋرەننىڭ ناعىز شاعى.  ءتۇننىڭ ءبىر ۋاعى. №5 جاتاقحانادا توپارالىق كۆن وتەتىن بولىپ، ءبىر بولمەگە جينالىپ الىپ، كومان­دامىز­دىڭ «كىرپىش» اتتى قابىرعا گازەتىن شىعارىپ جاتقانبىز. عابيت مۇسىرەپ، ءالىمجان ابلەسەنوۆ، ورماش مىرزاعاليەۆ، تىلەۋكەن الجەكەەۆ، نۇرجان قۋانتايۇلى بار. نەسىن ايتاسىز، باسىمىز تولعان تىڭ يدەيا، شابىت دەگەن شالقىپ تۇر. شاتپاق ارالاس شارجسىماقتاردى قاعاز بەتىنە ءتۇسىرىپ الەكپىز. عاباڭ - باس رەداكتور، اليك - باس كەڭەسشى، نۇرجان مەن ورماش - باس ەپيگرامماشى، تىلەۋكەن - باس سۋرەتشى، مەن - باس فوتوگراف. تاڭەرتەڭ گازەت تاستاي بولىپ دايىن تۇرۋى كەرەك. كەنەت، جارىق ءوشسىن دە قالسىن. شۋ ەتە قالىستىق.


مايشام ىزدەپ، انداعايلاپ بولمە-بولمەنى كەزىپ كەتتىك. اۋپىرىمدەپ ءجۇرىپ ارەڭ تاپتىق. ەندى شارۋانى جالعاستىرايىق دەسەك، شام ىزدەگەن قاسقالاردىڭ ءبىرى ءبىر شتۇك تەمەكى دە تاۋىپ كەلىپتى. ول كەز - تەمەكىنىڭ قات كەزى-تۇعىن. ال سىلەكەي تيمەگەن سيگارەت تابۋ دەگەنىڭىز - ستۋدەنت ءۇشىن كىشىگىرىم ولجا. سودان تەمەكىسىز تۇرا المايتىنىمىز ءبىر تۇتىنگە ورتاقتاسىپ، سامبىرلاسا قاپ-قاراڭعى ۇزىن دالىزگە شىقتىق.
جاتاقحانا ءىشى ابىر-دابىر. ءبىز عوي، ماڭىزدى شارۋامەن اينالىسىپ، ۇيىقتاماي ءجۇرمىز. قالعان قازانباس، شوڭكەباستارعا نە جورىق دەڭىز. جارىقپەن قوسا جاندارى كۇيىپ كەتكەندەي-اق داۋرىعىسىپ جاتىر. ۇيقى قايدا؟!

Image

ءسويتىپ تۇرعاندا، كورشى بولمەدەن سىقىلىقتاسا قوشتاسىپ ءۇش-ءتورت قىز شىعا بەردى. ءوزىمىزدىڭ دۋدارباستارعا ۇقسامايدى. ءسىرا، قۇربىلارىنا قوناققا كەلىپ، ەندى قايتۋعا ىڭعايلانعان بيكەشتەر. قاراپ تۇرماي:
- قىزدار، ءتۇن قاراڭعى، سۆەت جوق، قورىقپايسىڭدار ما؟ - دەپ قالدىق الگىلەرگە.
- قورقامىز. اپارىپ سالعىلارىڭ كەپ تۇر ما؟ - دەي قالسىن ولار.

Image

ساندالما سۇراعىمىزعا قايتارىلعان قىزداردىڭ قارىمتاسى ەسەڭگىرەتىپ-اق تاستادى. بىرىنشىدەن، شارۋا بار - شىعا المايمىز، ەكىنشىدەن، ولاردى تاكسيگە وتىرعىزاتىن قالتادا كوك تيىن جوق. سوندا دا بولسا، ساسقان ۇيرەكتىڭ كەبىن كەلتىرىپ:
- وندا تانىسپايمىز با؟ - دەيمىز ءمۇلايىمسىپ.
- تانىسايىق.

ماسساعان، مىنالار انىق ەرىككەن قىزدار بولدى عوي. قىلجاقتاسىپ تۇرۋعا ۋاقىت تىعىز، جاۋاپكەرشىلىك نىعىز.
ايتەۋىر تۇرلەرىن كورمەسەك تە، قاراڭعىدا قول الىسىپ، تانىسىپ جاتىرمىز. از-كەم بوس مىلجىڭنان سوڭ اسىعىس قىزدار كەتۋگە، شارۋاباستى جىگىتتەر كىرۋگە ىڭعايلاندى. وسى ساتتە، قۇداي-اۋ، قاي سايتان تۇرتكەنىن بىلمەيمىن، اياقاستىنان الگى قىزداردىڭ بىرىنە دەگبىرىم كەتىپ، قۇلاعىم ەدىرەيىپ، ءبىر سۇمدىق بولا قالعانىم. سىڭعىرلاعان كۇلكىسى، بال-ەركە داۋىسى سانامدى سىلق ەتكىزبەسى بار ما؟! اتى قانداي كەرەمەت! ءمادينا! زاتى قانداي كەرەمەت! ەكەۋمىز ءسال بوگەلىپ، مەن جىگىتتەردەن، ول قۇربىلارىنان قالىڭقىراپ تۇرىپ قالدىق. تابان استىندا ءبىر-بىرىمىزگە ۇزدىگىپ، ءولىپ بارامىز.

Image

- بولسايشى-ەي، ءبىتىرىپ تاستايىق تەزىرەك، - دەيدى باس رەداكتور بولمەدەن ايقايلاپ. الشاقتاۋ كەتكەن قۇربىلارى دا ءمادينانى اسىقتىرا باستادى.
جىبەرگىم جوق. ول دا، تەگى، كەتكىسى كەلمەي، ماعان ىنتىعىپ تۇرعانداي. قولىنان ۇستاعان سايىن، دەنەمىزدەن تىز-ز ەتىپ توق ءجۇرىپ وتەدى-اي. ءدىر-ر ەتە قالامىز. جۇرەگىم اۋزىما تىعىلىپ، كوزىم بۇلدىراپ كەتكەندەي. و، استاپىراللا، ىشپەي-جەمەي، ءبىر كورگەننەن عاشىق بولۋ دەگەن، مىنە، وسى شىعار ا؟
سودان قويشى، قيماي قوشتاسىپ، بىراق مەكەنجايىن الىپ، كەيىن كەزدەسەتىن بولىپ ۋاعدالاستىق. جانارىم اسەم نۇرعا، كوكىرەگىم شادىمان شاتتىققا تولىپ، بولمەگە ورالدىم. پاي-پاي دەگەن-اي، «الىپ ۇشى-ى-ىپ بارادى جۇرەك مۇلدە...». اياقاستىنان تۇتانعان وت سەزىمگە جىگىتتەر اڭ-تاڭ.

قوش. سول شىرقىراعان شابىتپەن گازەتتى دە تاس قىلدىق. وي، اللا، سودان كەيىن ۇيقى قاشتى. تاڭ سىبىرلەپ اتىپ كەلەدى. كوزىم ءتىپتى دە ىلىنەر ەمەس. كەلبەتىن كورمەگەن قىزدىڭ سۇلۋلىعىن، باستان كەشكەن بەس مينوتتىك عاجايىپ ءساتىمدى عابيتكە سۋرەتتەپ، تاۋىسا الار ەمەسپىن. كوڭىلىمدى قيماي، اۋناقشىپ، ارى دا، بەرى دە تىڭداعان ول، كوزى ۇيقىعا كەتە: «ءوي، قىزىڭ بار بولسىن، ۇيىقتاشى-ەي، ەرتەڭ - ساباق، جۇمىس» دەپ سالدى.  عابيت ەكەۋمىز ساباقتان كەيىن «وركەن» رەسپۋبليكالىق ستۋدەنت جاستار گازەتىندە قىزمەت جاسايتىن ەدىك. شىنىندا دا، تاڭەرتەڭ ساباق، ودان كەيىن -جۇمىس. بىراق ۇيقىم كەلەر ەمەس، كەۋدەنى كەرىپ ءتاتتى ەلەس...

...كۇنى بويى سول ءتاتتى ەلەس تەربەتىپ، ءوللاحي، جانىمدى قويار جەر تاپپادىم. كەشقۇرىم عاباڭدى جورىعىما سەرىك ەتىپ، جەنپي-ءدىڭ جاتاقحاناسىنا تارتتىق. ەكەۋمىز دە بىردەي ستيپەنديا، بىردەي جالاقى الساق تا، مەنىڭ اقشام قىز-قىرقىن مەن سىرادان اسپاي قالار ەدى. الايدا تاماققا اقشا تاپپاي، «ءولدىم» دەگەندە، عاباڭنىڭ قويىن قالتاسىنداعى قىزىل «پرەسسانىڭ» ىشىنەن ءۇش، يا بەس سوم شىعىپ، ىلعي «تۋرا كەلگەن اجالدىڭ» بەتىن قايتاراتىن. بۇگىن دە سولاي، قولتىعىما قىسقان قولاقپانداي بۋكەت - عابيتتىڭ دەمەۋشىلىگى.

- عابي، - دەيمىن اقىرىن عانا، - سىرتتا كۇتە تۇراسىڭ عوي. ەگەر تىم ۇزاق بوگەلىپ جاتسام، جايلاپ جۇرە بەرەرسىڭ.
قىزدى شاقىرىپ بەرۋگە كەزەكشىلەردىڭ ءبىرى كەتتى دالاقتاپ. تەگىندە، قىزدار جاتاقحاناسىنداعى ۆاحتەر كەمپىرلەردىڭ قوناق جىگىتتەرگە ازىرەيىلدەي قارايتىن ادەتتەرى بار. كىرگىزبەيتىندەرى بىلاي تۇرسىن، اۋەلى اۋرۋى جۇعاتىن الاپەستەي كورىپ، ۆاحتاعا قارىس قادام جاقىنداتپايتىنىن قايتەرسىڭ؟!
قىز كەشىگىپ جاتىر. عابيت سىرتتا. كوركەم كوڭىلىمە الاڭداۋشىلىق جارماسىپ، الاساپىران كۇيمەن سىرتقا كوز تاستاپ تۇر ەدىم، تۋ سىرتىمنان «سالەم!» دەپ سىزىلعان داۋىسقا جالت قارادىم. قارادىم دا...

- س-س-سالەم...
قۇداي-ا-اۋ، پەندەشىلىگىمدى كەشىرە گور. الدىمدا قيسايا تەربەلىپ مۇلدە بەيتانىس، سۇلباسى سۇرىقسىز بىرەۋ تۇر. ءيىسى ەكى مەترگە جايىلاتىن «بابل گام» ساعىزىن سوزعىلاپ... تۇرىندە تۇندەگى ۇزدىككەن ەسسىز سەزىمنىڭ تابى دا جوق.

- ءمادينا، سس...سەنبىسىڭ؟!

- نە، تانىماي قالدىڭ با؟

- ت- تانىماي قالدىم. جوق، تانىپ تۇرمىن...بىراق تۇندە سەن... ا؟
ەسىم شىعىپ، ەسەڭگىرەپ، ابدەن ابدىرادىم. ءىشىم قان جىلادى. سەنگىم كەلمەدى. قيالىمدا قۇيقىلجىعان پەرىشتە - كەۋدەمە سىيماي كەلگەن اسەم بەينە ەمەس ەدى بۇل. ەمەس ەدى، قايتەيىن، بىراق سول. سول داۋىس، سول كۇلكى، بىراق... ەسەرسوق ەلەس تاس تيگەن شىنىداي بىت-شىت بولدى.

- جۇمىستان شىعىپ، وسى جەردەن ءوتىپ بارا جاتىپ... مىنانى اكەپ بەرەيىن دەپ... قول دىرىلدەپ، گۇل ۇسىنىلدى. سەلقوس راقمەت ايتىلدى. سەزىمنەن جۇرداي قىسىر دا قىسقا ديالوگ جاساسقان بولدىق. «كەپ تۇرام عوي» دا ايتىلدى-اۋ دەيمىن. ءمان-ماعىنادان ادا اڭگىمە سونىمەن ءبىتتى دە، مەن زىتتىم. مەنەن قۇتىلعانىنا قىز دا قۋاندى-اۋ شاماسى. وسىلايشا تۇنەكتەن جارق ەتكەن «سوقىر سەزىم» جاتاقحانانىڭ جارىعى قۇساپ ءسوندى دە قالدى... ابىروي بولعاندا، عابيتىم اياڭداپ ايالداماعا ەندى جەتكەن ەكەن. اڭ-تاڭ بولعان وعان «شانشارداعى» نۇرجانشا «بىكۋسىمىزدىڭ» سايكەس كەلمەگەندىگى تۋرالى بىردەڭە مىڭگىرلەگەن سياقتى بولدىم. قاڭعىپ جەتكەن ءنومىرى جەتىنشى تروللەيبۋس مۇيىزدەرىن ءبىر سىلكىپ الدى دا، ەكەۋمىزدى كازگۋ قالاشىعىنا الا جونەلدى...

سەرىكقالي مۇقاشەۆ

"ايقىن" گازەتى

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1576
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2272
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3590