سەيسەنبى, 23 ءساۋىر 2024
ءبىر سۇراقتىڭ توڭىرەگىندە 1526 1 پىكىر 19 قاڭتار, 2023 ساعات 10:03

جانار-جاعارماي تاپشىلىعى قالاي شەشىلمەك؟

قازاقستاندا جانار-جاعار ماي باعاسى تەك وسە بەرەدى. سوڭعى بەس جىلدا بەنزين ءوندىرۋ كولەمى 67% - عا، ديزەل ءوندىرىسى 32% - عا ارتتى. ءموز 100 پايىز جۇمىس ىستەسە دە، كەيدە ىشكى نارىققا سۇيىق وتىن جەتپەي قالادى. بىلتىرعى ديزەل تاپشىلىعى سالاداعى بارلىق ماسەلەنىڭ بەتىن اشىپ بەردى، دەپ جازادى Finance.kz تەلەگرام ارناسى.

«ەلدىڭ ەكونوميكاسى جەتكىلىكتى ەنەرگيا كوزى بولماسا توقىرايدى. بولجام بويىنشا 2027 جىلعا دەيىن ەكونوميكا دەڭگەيى قازىرگىدەن 4 پايىزعا نە ودان دا جوعارى وسپەك.

2021 جىلدىڭ كۇزىنەن باستاپ قازاقستاندا سۇيىق وتىن باعاسى قارالعان جوق. ەلىمىز الەمدەگى ەڭ ارزان مۇناي ونىمدەرىن شىعاراتىن 10 ەلدىڭ قاتارىنا كىرەدى. سالانىڭ قازىرگى بيزنەس-مودەلى مىناداي: شيكىزات ىشكى نارىققا وزىندىك قۇنىمەن شىعارىلادى، ال وتىن باعاسى شەكتەلگەن. مۇنداي كەزدە جاڭا، ءىرى ءموز سالۋ دەگەن اقىلعا قونبايتىن ءسوز. بۇگىنگى جاعدايدا بيۋدجەت قارجىسىنا ءموز سالۋ ءتيىمسىز ءارى اقىماقتىق بولار ەدى.

باعانى بۇدان بىلاي ۇستاپ تۇرۋ قىمباتشىلىققا ۇرىندىرادى. سەبەبى ىشكى نارىقتىڭ سۇرانىسىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن دەرەۋ رەسەيدەن شيكىزاتتى يمپورتتاۋعا تۋرا كەلەدى. بۇل ءوز كەزەگىندە باعانى ءوسىرىپ قانا قويماي، ءوندىرىستىڭ دامۋىن دا تەجەيدى. رەسەيدە بىزبەن سالىستىرعاندا سۇيىق وتىن باعاسى ەكى ەسە جوعارى»،-دەپ مالىمدەدى ارنا.

Finance.kz-ءتىڭ جازۋىنشا، باسىمىزدى قۇمعا تىعىپ وتىرا بەرمەي، سالانى قولعا الاتىن كەز كەلدى. جاساندى شەكتەۋلەردى الىپ تاستاپ، باعانىڭ ەكونوميكالىق تۇرعىدان بىركەلكى جانە بىرتىندەپ ءوسۋ قاجەتىن ءتۇسىندىرۋ كەرەك. ويتكەنى ەلىمىزدەگى جۇمىسشىلاردىڭ جالاقىسى جانار-جاعارماي باعاسىنا تىكەلەي قاتىستى.

ايتا كەتسەك، 12 قاڭتاردا سەنات دەپۋتاتى باقىتجان باياحمەتوۆ بيىل قازاقستاندا 500 مىڭ توننادان اسا ديزەل وتىنى جەتىسپەۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان بولاتىن.

«جىل سايىن ەلىمىزدەگى 3 مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىندا مۇناي ونىمدەرىنىڭ تاپشىلىعى بولادى.بۇعان كورشى ەلدەردەگى وتىن باعاسى دا سەبەپ. ويتكەنى ونداعى باعا بىزدەن 2 ەسە قىمبات. وسىلايشا، ترانزيتتىك كولىكتەردىڭ ىڭعايىنا قاراي جۇمىس ىستەپ وتىرمىز»، - دەدى باقىتجان باياحمەتوۆ سەناتتىڭ جالپى وتىرىسىندا.

دەپۋتات 2025 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ ەاەو اياسىندا مۇناي مەن مۇناي ونىمدەرىنىڭ بىرىڭعاي نارىعىنىڭ نورماسى ەنگىزىلەتىنىن ەسكە سالدى. وسى ورايدا، باقىتجان باياحمەتوۆ ۇكىمەتكە بىرنەشە سۇراعىن جولداعان ەدى.

«ءۇش ءىرى مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ بارىنشا جۇمىس ىستەۋىن ەسكەرە وتىرىپ، ۇكىمەت مۇناي ونىمدەرى ءوندىرىسىنىڭ ءوسۋىن ىنتالاندىرۋ ءۇشىن قانداي شارالار قابىلداۋدى جوسپارلاپ وتىر؟ قازاقستان مەن كورشىلەس ەلدەر اراسىنداعى ديزەل وتىنى باعاسى بويىنشا جالعاسىپ كەلە جاتقان تەڭسىزدىگىنە قاتىستى ۇكىمەتتىڭ كوزقاراسى قانداي؟ ۇنەمى بولىپ تۇراتىن مۇناي ونىمدەرى مەن ديزەل وتىنىنىڭ تاپشىلىعى ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن ۇكىمەتتىڭ ورتا مەرزىمدى نەمەسە ۇزاق مەرزىمدى جوسپارى بار ما؟» - دەدى دەپۋتات باياحمەتوۆ.

 

Abai.kz

1 پىكىر