1. ەلدە

1. ەلدە

وبلىس ورتالىعىنداعى پەدينستيتۋتتىڭ مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە جۇمىستارىمەن اينالىساتىن فاكۋلتەتىنە قينالماستان وقۋعا ءتۇسىپ كەتتىم. ەرتەڭگى كۇنى كىم بولارىم كوز الدىمدا سايراپ تۇر. الىس اۋىلداعى باستاۋىش مەكتەپ، نە سول اۋىلداعى بالاباقشا. وسى تۇسقا كەلگەندە قاباعىم ەرىكسىز كىربىڭ ەتە تۇسەتىن-ءدى. ءسىرا، تاڭداپ العان ماماندىقتى سۇيمەگەندىكتىڭ اسەرى مە، الدە اۋىلدىڭ قارا باتپاعىنا قايتا مالتىعامىن-اۋ دەيتىن قاۋىپ پە، ءبۇيىرىمدى تۇسىنىكسىز ءبىر نارسەلەر تۇرتكىلەدى. ينستيتۋت قابىرعاسىندا جۇرگەندە گيتارامەن ەپتەپ ءان ايتاتىنمىن. بىراق مەن سەكىلدى «انشىلەردەن» ول كوز سۇرىنەتىن ۋاقىت قوي. كۋرستاستارىم ءان ايتقاندا  مەنى اقى-پۇلسىز اسپان الەمىنە ءبىر-اق شىعارىپ تاستايدى، «اقشا بۇلتتارمەن ارالاستىرىپ، اق قانات پەرىشتە» كەيپىنە اينالدىرىپ جىبەرەدى. دەسە دە ءوز جاعدايىم وزىمە بەلگىلى. جاستىق ماكسيماليزمدى قويساڭشى، كەيدە شىنىمەن «اققۋعا ءۇن قوسقان» انشىگە اينالىپ كەتكەننەن ساۋمىن با دەپ، اينا الدىنا بارىپ، كەۋدەنى اسقاق ۇستاپ، تاماعىڭدى كەنەپ، «شەبەرلىگىڭدى» ودان ءارى شىڭداي تۇسەسىڭ. جامان ەمەس، ارتىق كەتكەن دە تۇگىڭ جوق، ازىرگە «وسىعان شۇكىرشىلىك  جاسا». ءانى بار بولسىن، جان-دۇنيەڭدى قويارعا جەر تاپتىرماي ءۇزىپ-جۇلىپ بارا جاتقان قايبىر ءان. ءسىرا، جۇرتتىڭ قۇرمەت كورسەتەتىنى تەك ءوز سوزىمە جازىلعان اندەردى عانا ورىندايتىندىعىمنان بولار. جاتاقحاناداعى توي-تومالاقتىڭ ءتورى مەنىكى، «رەپەرتۋارىم» كوپتىڭ كوز الدىندا. قول شاپالاقتاۋدان قۇلاق تۇنادى. ۇيات، شەك-شەكارا قايدا؟! كەيدە جان-جاقتان دۋىلداعان داۋىستارعا شىداماستان تۇرا قاشقىڭ كەلەدى. اسىرا سىلتەگەندى دە ءىشىڭ سەزەدى. «مىنالار تەگىن ءانشىنى تاپتى عوي». ءبالسىنىپ، ەندىگى جولى بارمايىنشى، مەن ساحناعا شىعىپ جۇرگەن كانىگى ءانشى ەمەسپىن، اۋىلداعى اكە-شەشەم «ءان سالىپ جۇرگەنىمدى» ەستىسە شاشىمدى تالداپ جۇلار، بارىنە تورمىز بەرەيىن دەپ ءوزىمدى قايراعان بولامىن. بىراق اۋىزعا سالعان قانت قيىعىنداي سالعاننان ەرىپ جۇرە بەرەتىن يىلگىش، كونبىس، جۇمساق مىنەزدى ادام عىپ جاراتقان سوڭ، ول «وكىنىشىڭدى» كىمگە ايتارسىڭ. بۇرتيعانىم ۇزاققا بارمايدى، سىلق تۇسكەندىگىمدى ءوزىم دە سەزبەي قالامىن.

«انشىلىگىم» ديكاناتقا، رەكتوراتقا دا ايگىلى بوپ قالسا قايتەرسىڭ. فاكۋلتەتارالىق كوركەمونەرپازدار باسەكەسىندە دە مەنىڭ جۇلدىزىم جوعارى. سونىڭ ارقاسىندا كەيبىر پاندەردەن سىناقتى «اۆتوماتتى» تۇردە الىپ ءجۇردىم. ۇستازدار سوزگە كەلمەستەن «سىناق كىتاپشاڭىزدى اكەلە عوي» دەيدى دە، «بەستىك» باعانى شيىرىپ كەپ جىبەرەدى. ءومىر ءوستىپ جالعاسا بەرسە... ىشىمنەن تاعى ءبىر تۇيتكىل ەرىكسىز باس كوتەرەدى: «ۋاقىتشا، ءبارى ۋاقىتشا، ودان گورى بىلىمىڭە مۇقيات بول، ەرتەڭ ەلدىڭ ورتاسىنا تۇسكەندە سىر بەرىپ الساڭ،  «انشىلىكتىڭ» كوكەسى سوندا بولار». ءتىس جارماسام دا تاباقتاي ديپلوممەن الىس اۋىلعا جولاعىم جوق. جولىڭ بولايىن دەسە وسى عوي، مىناداي ساتتىلىكتىڭ توبەدەن توپ ەتە قالعاندىعىن قاراڭىز. و كەزدە «ءبىز تالانتتىلاردى ىزدەيمىز» دەگەن حابار تەلەديداردى اشىپ قالساڭ بۇرق ەتە قالاتىن. وبلىستىق تەلەديدار «جۇتىنىپ تۇرعان» مەن سەكىلدى «تالانتتى» كورمەي، جانىمنان قالايشا ءۇن-ءتۇنسىز وتە شىقسىن. العاشىندا اۋىلداعى اكە-شەشەمنەن ىڭعايسىز بولار دەپ قىسىلىپ تا ءجۇردىم، ولار مەنى انشىلىك وقۋعا ەمەس، ۇستازدىق وقۋعا جىبەرگەن. دەسە دە وبلىستىق تەلەديداردىڭ مەنى حابارعا شاقىرعان تىلدەي قاعازى رەكتوردىڭ الدىنا بارادى دا، كوپ ايالداماستان «شۇعىل تاپسىرما» «وپتيميستىك نوتاسىن» جاپسىرىپ قايتا شىعادى. مەنى شابارماندار جەر-كوكتەن ىزدەيدى. «سەن قىز بىزگە پالە بولدىڭ عوي» دەپ جەڭىل ازىلدەيدى كەيبىرەۋلەر، مەنىڭ دە بەرگى جاعىمنان تىلەپ تۇرعانىم سول: «پالە بولسام قاتىسپاي-اق قويايىن، مەنىڭ ورنىما باسقا بىرەۋدى قولايلى كورەتىن شىعارسىزدار، اش قۇلاقتان-تىنىش قۇلاق».  سونان سوڭ الگىلەردىڭ قالاي ابىرگە تۇسكەنىن كورسەڭىز، جاتا كەپ جالىنادى، ولەردەگى سوزدەرىن ايتادى. رەكتوردان «تاياق» جەۋ كىمگە وڭاي.

كەز-كەلگەن ادام رۇقساتسىز باس سۇعا المايتىن وبلىستىق تەلەديداردىڭ مەن ءۇشىن قاشان دا ەسىگى اشىق. قىزمەت ىستەيتىندەردىڭ كوپشىلىگى تانيدى. اسىرەسە، ءوزىم قۇرالپى حابار جۇرگىزەتىن قىزدارمەن دە تانىس-ءبىلىس بوپ قالعام. ءتۇن ۇيقىمدى ءتورت ءبولىپ جۇرگەن مەندەگى ارمان بەلگىلى: «وبلىستىق تەلەديداردا قىزمەت ىستەيتىن مىنا قىزدار قانداي باقىتتى!» بايقاتپاي سىر تارتىپ كورەمىن. «سەنىڭ ديكتور بولۋعا بارلىق ءيميدجىڭ كەلىپ تۇر، تەك وسى مۇمكىندىكتى قولدان شىعارىپ الما». «نە ىستەۋىم كەرەك؟» «نە ىستەيتىندىگىڭدى ءوزىڭ بىلەسىڭ، بىزدىكى ساعان بولىسۋ، ازداپ اقىل قوسۋ». «سول اقىلدارىڭدى اياما، مەن دە قارىز بوپ قالماسپىن». «وسىندا باستىقتارعا ءسوزى وتەتىن ەكى-ءۇش كىسى بار، سولاردىڭ ءتىلىن تاپ. قور بولمايسىڭ». «ولار كىمدەر؟» «جان-جاعىڭا تىكتەلىپ قارا، قانداي ادامدار ەكەندىگىن وزدەرى-اق كورسەتەدى».

ول جۇمباقتىڭ ءتۇيىنىن تابۋ اسا قيىنعا سوعا قويمادى. قادىرعاليدىڭ تۇپكى ويىمدى قالاي سەزىپ قويعاندىعىنا  قايرانمىن. قادىرعاليدى ايتام، قادىرعاليدىڭ اتى قادىرعالي. تەلەديداردىڭ تابالدىرىعىنان اتاسىمەن-اق ماعان دەگەن جىلى قاباعىن اڭعارتىپ ۇلگەرەدى. تەرەزەدەن قاراپ تۇرا ما، الدە ينستيتۋت جاقتا سىبىرلاپ جىبەرەتىن جانسىزى بار ما، ايتەۋىر وسىلاي قاراي بۇرىلسام-اق ءبىتتى، ارسالاڭداپ الدىمنان شىعا كەلەدى. كەزەكشى-قاراۋىلعا يەك قاقسا ءبىتتى، قۇجات سۇراماستان جىبەرە سالادى. ءۇشىنشى قاباتتا جەكە بولمەسى بار. بولمەنىڭ ءتورت قابىرعاسى ىلعي «سەن تۇر، مەن اتايىن» ونەر جۇلدىزدارىنىڭ سۋرەتتەرىنە تولى. جانە قادىرعالي كوپشىلىگىمەن تانىس، ءبىرازىنان  سۇحبات العان. مەنىڭ كوزىمشە قالتا تەلەفونىمەن اناۋ  الماتىداعى،  اناۋ ماسكەۋدەگى وڭشەڭ دوكەيلەرمەن ءامپاي-ءجامپاي، تاپ بىرگە تۋعانداي باۋىرمالدىق سەزىممەن بارىن اقتارىپ،  ەمەن-جارقىن سويلەسىپ جاتادى. «ول الگى پالەنشە عوي» دەيدى ماعان ەسەپ بەرگەندەي. پالەنشەڭىزگە بەرەكە بەرسىن. تانىماسام دا تانىعانداي باس يزەيمىن.

قولى قولىنا جۇقپايدى، ەكى ادام ەركىن سياتىنداي شاعىن ۇستەلدىڭ ءۇستىن ءاپ-ساتتە جايناتىپ كەپ جىبەرەدى. قۇستىڭ سۇتىنەن باسقاسىنىڭ ءبارى وسىندا. ءوزى دە وتكىر، قۋاقى، ءازىلدىڭ دە ءتۇبىن تۇسىرەدى. كۋاگەر تارتۋدىڭ قاجەتى شامالى. سوقىر ەمەسپىز، ءبارىن كورىپ، كوڭىل سۇزگىسىنەن وتكىزىپ جۇرەمىز. ونىڭ ۇستىنە تەلەديداردا قىزمەت ىستەگىڭ كەلەدى ەكەن، الدىمەن اڭعارىمپاز بولۋعا، ادامنىڭ ىشىندەگىسىن بىلۋگە، قىسقاسى پسيحولوگتىڭ رولىنە كوشۋگە ءتيىستىسىڭ. الىستان وراعىتقاندا قادىرعالي دا اناۋ-مىناۋدىڭ قولىنا سۋ قۇياتىن ادامعا ۇقسامايدى. ءجۇرىس-تۇرىسى نىق، پىسىق، ءىشى-باۋىرىڭا كىرىپ، اقىنداردىڭ ولەڭ-جىرلارىن ارالاستىرىپ سويلەگەندە تۇلا بويىڭدى شىمىرلاتادى، جان-دۇنيەڭدى بالقىتادى. بۇل مەكەمەدە دە بەدەلدى. اسا قيىن، بىراق ابىرويلى نۇكتەلەرگە ىلعي اساي-مۇسەيلەرىن ارقالاپ قادىرعالي كەتىپ بارا جاتادى، الىس ساپاردان ولجالى ورالعان جولاۋشىداي ارتىنىپ-تارتىنىپ، تالتاڭداپ  قادىرعالي كەلە جاتادى. قادىرعالي جۇرگىزگەن رەپورتاجداردىڭ قولداۋشىلارى دا، قولپاشتاۋشىلارى دا جەتىپ ارتىلادى. قۇرمەت تاقتاسىنان قادىرعاليدىڭ سۋرەتى تۇسپەيدى. ىڭعايى كەلسە كۇلىپ جۇرەتىن كوركەم جىگىت. كوزىندە دە كىسى جاتىرقامايتىن جىلىلىق بار. ال بارىنەن بۇرىن مەنىڭ استى-ۇستىمە تۇسەتىن قامقورلىعىن ايتساڭشى. ساۋساعىمدى سىعىمدايدى، بايقاماعان بوپ قۇشاعىنا قىسادى. بەتىمنەن سۇيەدى. جاراسىمدى، اناۋ ايتقانداي ەشبىر وعاشتىعى بىلىنبەيدى. «وسى جىگىتتىڭ ويىندا نە بار، ا؟ مەنى ۇناتىپ قالعاننان ساۋ ما؟ ەگەر عايىپتان تايىپ، ەرتەڭگى كۇنى ءسوز سالسا قايتەمىن، نە ايتامىن؟ ەركەك كورمەگەندەي تۇرا قاشايىن با، الدە قايداعى-جايداعىنى  كوكىپ، وتىرىك قىلىمسىعانىم ءجون بە؟»

كومەككە كەلەتىن كىم بار. قادىرعاليدىڭ ماعان قىرىنداپ جۇرگەندىگىن سەزىپ، الدەكىمنىڭ تاس-تالقان بولماسىنا كىم كەپىل. سىلىڭعىرداي جىگىتتى قارماعىنا تۇسىرگىسى كەلىپ، ىندىنى قۇرىپ جۇرگەن ارۋلار وسى تۇستان دا تابىلماي قالماس. ءبالي، مىناۋ نە سۇمدىق، ايدىڭ-كۇننىڭ امانىندا اقىل-ەسىم الجاسقاننان ساۋ ما؟! ماعان نە كورىنگەن؟ انا جولى ول وربيتاعا جەدەل ۇشىرىلاتىن حالىقارالىق عارىش كەمەسىنىڭ «كەرەمەتىن» ايعاقتايتىن وپەراتيۆتى رەپورتاج ءتۇسىرۋ ءۇشىن اپاي-توپاي جينالىپ، بايقوڭىرعا اتانىپ كەتكەن-ءدى. ءبىر كۇن، نەمەسە تولىق ءبىر اپتا بولۋى مۇمكىن، ول جاعى قادىرعالي شەشەتىن ماسەلە ەمەس. ماسقارا بولعاندا مىنا قىزىقتى قاراڭىز، ءبىر ءتۇرلى وبلىس ورتالىعىندا ارقا تىرەيتىن جاناشىرى جوق جالعىز قالعان ادامداي سەزىنەيىن، كوڭىلدى ورتامنىڭ قىزىعىن بىرەۋ دورەكىلەۋ مىنەزىمەن وتاپ كەتكەندەي، ءتىپتى  تالاي ءتۇندى دوڭبەكشۋمەن وتكىزىپ، ازەر-ازەر كوز ىلەيىن. ءولىپ-ءوشىپ قادىرعاليدى ىزدەيتىندەي ارامىزدا اناۋ ايتقان ماحاببات ءيىرىمى دە سالتانات قۇرا قويماعان ەدى عوي. ونىكى دە، مەنىكى دە بوس نەمەۋرىن. ىم، كىرپىككە ىلىنگەن جىلى كوزقاراس. مۇنىڭ سوڭى جاقسىلىقپەن تىنعاي!

قوي، قويىڭىز، ماحاببات، ءالى سىرىن بىلمەگەن جىگىتكە قۇلاپ تۇسەتىندەي ول قاڭعىرىپ جۇرگەن قايداعى ماحاببات؟! ەلەس، ەلەس بولار. «تاڭعى ەلەس»، بۇل ليريكالىق اۋەندى  مەن دە ىشىمنەن ىڭىلداپ ايتىپ جۇرەمىن. جەڭىل، جىلى، تۇلا بويىڭ تازارىپ-اق قالادى. بىراق... نە «بىراعى» بار، ءبىر ءتۇرلى، جۇرەگىمنىڭ ءبىر بۇرىشىنان قادىرعاليعا دەگەن ىستىق-ىقىلاس وزدىگىنەن، مەنىڭ ەركىمنەن تىس «بۇرشىك» جارىپ كەلە جاتقاننان ساۋ ما. بارىنەن بۇرىن تۇسكە ەنەتىندىگىن ايتام-اۋ! «جاقسى كورۋ»... ونداي سەزىمنەن قالاي قاشىپ قۇتىلارسىڭ، بولادى عوي ونداي سەزىمدەر. ان-اۋ اۋىلداعى مەكتەپ ءبىتىرۋ كەشىندە ديرەكتوردىڭ سەگىزىنشى سىنىپتا وقيتىن ەڭگەزەردەي توپ-تولىق بالاسى ەرىنىمنەن ەرىكسىز ءسۇيىپ العان. ءوي، وڭباعان جۇگىرمەك دەسە!.. قىزدىڭ ەرنىنەن سۇيمەك تۇگىلى شالبارىنىڭ ىشقىرىن دۇرىس بايلاپ السىن. اناڭ قارا، ءسوزى دە توبەدەن تۇسكەندەي: «مەن ءسىزدى ءومىر بويى ءسۇيىپ وتەم!» ءسۇيىپ ءوتتى عوي، الدىمەن مەكتەپتى دۇرىستاپ ءبىتىرىپ الماي ما، قىزعا سوسىن-اق قىرىنداماي ما. نەمەنە، ءولىپ بارا ما، ۇلگەرەدى عوي ءالى دە. مەكتەپ ءبىتىرۋشى، جاسى ۇلكەن اپاسىنداي قىزعا جابىسادى. «جابىساتىندار» ينستيتۋتتا دا سىڭسىپ ءجۇر. بەتتەرىنە كۇلە قاراساڭىز ءبىتتى، بىردەن قالا سىرتىنداعى جالدامالى پاتەرىنە سۇيرەلەيدى. بار ماسەلەنى بىردەن، ءبىر تۇندە «شەشىپ» تاستاعىلارى كەلەدى. ءبىزدىڭ باياعى اعا-اپالارىمىزدىڭ ءبىر-بىرىنە دەگەن ىستىق كوڭىلدەرىن قالاي جەتكىزەرىن بىلمەي، سىرتتارىنان ءبىر كورگەندەرىنە ءماز بولىپ، مازاسىز كۇي كەشەتىن «ءمولدىر ماحابباتتارى» قايدا قالعان؟! ءبىر-بىرىنە حات جازىپ جانە ونى قالاي جەتكىزەرىن بىلمەي، كىشكەنتايلارعا جالىنىپ-جالپايىپ، ولاردان دا «جاردەم» تابا الماي،  اقىرى «ادام اياعانداي» كۇي كەشەتىن  كەشەگى زامان-اي! «كەشەگى زامان» مەن ءبىز باستان كەشكەن بۇگىنگى زاماننىڭ اراسىندا ادام وتە المايتىن «توزاق وتكەلى» جاتسا جاقسا-اۋ! كوزدى اشىپ-جۇمعانشا وتە شىققان جيىرماشاقتى جىل. ال بۇگىنگى سىلقىم جىگىتتەرىڭىزدىڭ تىرلىگى الگى، سوزگە كەلمەيدى-بىردەن توسەككە!. توسەككە سۇيرەلەگەندە «توسەك قاتىناسىنىڭ» قۇپيا-سىرلارىنا قانىقسا، كانە. ولاردىكى «بىدى-بىدى» بىردەمە، باسى بار دا اياعى جوق، اياعى بولسا باسى جوق. ءتىپتى «جۇتىپ» العاندار مەن «شەگىپ» العاندار بىرەۋدىڭ الاقانعا سالىپ ايالاپ وسىرگەن بۇلدىرشىنىنە كۇش كورسەتەدى ەكەن، جۇدىرىق كورسەتەدى ەكەن دەگەندى دە اۋىق-اۋىق قۇلاعىمىز شالىپ قالادى. ونىڭ بەتى ارمان، وزدەرىمەن كەتسىن.

قادىرعالي ءبىر ءىسساپاردان كەلگەندە الدىنان جۇگىرە شىعىپ، جۇگىرە شىققانىممەن تۇك بىتىرە الماي، ەكى بەتىم دۋىلداپ، قالت تۇرىپ قالعاندىعىمدى  ءوزىم دە كەش اڭعارمادىم. مەنىكى اڭعىرتتىق، ارينە. سول اڭعىرتتىعىمنان ول ءبىراز جايدى ۇعىنسا كەرەك، تەلەديداردا قىزمەت ىستەيتىن قۋ عوي. ونىسىن سىرتقا شىعارمادى. كەلەسى كۇنى كينوعا شاقىردى. شەتەل كينوسىنىڭ نە جايىندا ەكەنى ەسىمدە قالماپتى. سوڭعى ورىنعا جايعاستىق. الدىمەن ساۋساقتارىمدى قىستى، قۇلاعىمنىڭ تۇبىنە تاناۋىن تاقاپ يىسكەدى، تىزەمنىڭ اراسىنا قول جۇگىرتتى. ورىكپىپ ورە تۇرەگەلەتىندەي وعاشتىق بايقامادىم، كەرىسىنشە بۇرىن-سوڭدى بولماعان ءبىر ىستىق اعىس تۇلا بويىمدى وسىپ ءوتتى. ارتىنشا ول قالىپتى جاعدايعا اينالدى. ەكەۋمىزدىڭ اشىق، جاسىرىن كەزدەسۋلەرىمىز جيىلەي ءتۇستى. ديپلوم الۋىما ەكى-ءۇش اي قالدى عوي، ول مەنىڭ باسى ءبۇتىن اۋىلعا باراتىن ساپارىنا شلاگباۋم قويىپ تاستادى، بىتىرگەن بويدا  وبلىستىق تەلەديدارعا قابىلداتادى. قابىلداتۋعا قۇدىرەتى جەتەدى قادىرعاليدىڭ، نەمەسە «مەنىڭ قادىرعاليىمنىڭ». ارمان-ماقساتتار اقتارىلدى كول-داريا بولىپ، ارتىق ايتىلعان دا، كەم ءتۇسىپ جاتقان دا «بارباروس جوسپارلارىنىڭ» ەسەبىن كىم  تۇگەندەدى دەيسىز. ال مەنىڭ كوڭىل كۇيىم اقشا بۇلتتاردىڭ اراسىنا بارىپ الدەقاشان «جايعاسقان»، اياعىم جەرگە تيمەي ۇشىپ جۇرەمىن. توڭىرەگىم وڭشەڭ جاسىل بوياۋلار. جاسىل ءتۇستى بالا كۇنىمنەن جاقسى كورەمىن. جاسىل ءتۇس جىگەرلەندىرەدى، الدەنەگە اسىقتىرادى. قوس وكپەمدى قولىما الىپ، العا قاراي جۇگىرە بەرگىم كەلەدى. شىركىن، تەڭىز جاعالاۋىنداعى اق قايراننىڭ ۇستىمەن جۇگىرسە عوي. شارشاماس ەدىم، ەنتىكپەس ەدىم. سو كۇيى ءبىر جەرگە جەتىپ قۇلاسام، قۇلاعان بويدا اسپانعا قاراپ، شالقامنان جاتسام. اسپان الەمى تۇنىق جانە تۇڭعيىق. سونىسىمەن قىزىق ءام قىمبات. جاقسىلىقتى تازالىقتان كۇتىڭىز قولدان كەلسە!..

بىردە قادىرعالي ماعان ۇلكەن «وتىنىشپەن» شىقتى. ماسكەۋگە شاقىرىپ تۇر. ماسكەۋگە باراتىن  جۇردەك پويىزدار ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ ۇستىمەن وتەتىن. ماسكەۋدىڭ ورتالىق تۆ-سى قادىرعاليدىڭ بايقوڭىردان تۇسىرگەن 5-6 مينۋتتىك حابارىن سوزگە كەلمەستەن قابىلداپتى. سوعان كەلىپ كەت دەيتىن سىڭايلى. گونورارى دا قوماقتى. ول جاعىن ءتۇسىنىپ جاتقان كىم بار. «سەن كەرەكسىڭ ماسكەۋگە. مەنى بيىكتەرگە تالپىندىرعان بايقوڭىر، سەنىڭ اتىڭ- بالقوڭىر. قانداي ۇقساس، بايقوڭىر مەن بالقوڭىر. نە ويلاناتىنى بار، كەتتىك!» كەلىسىم بەردىم بە، بەرمەدىم بە، ەستە جوق. ەرتەڭىندە ەكەۋمىز جۇردەك پويىزدىڭ ەكى ادامدىق جۇمساق ورىندىعىنا جايعاستىق. راقات. ەكەۋدەن-ەكەۋمىز، ءتىرى ادامنان قىسىلىپ-قىمتىرىلمايسىڭ. جول بويىنداعى شاعىن بەكەتتىڭ تۇرعىندارى بىزگە قول بۇلعاپ، ءسات ساپار تىلەيدى. راقمەت ولارىنا. جولدىڭ ۇزاقتىعى سەبەپ بولدى ما، قادىرعالي ءىشىم-جەمدى دە مولىنان قارپىپتى. «بوي جىلىتاتىندارى» دا جەتىپ-ارتىلادى. قۇشاقتاسامىز، سۇيىسەمىز. ءبىرىمىزدىڭ كەۋدەمىزگە ءبىرىمىز باسىمىزدى قويىپ، بولاشاعىمىزعا بارلاۋ جاسايمىز. شولاق كىسىدەي ءبىرىمىزدىڭ اۋزىمىزعا ءبىرىمىز قاسىقپەن تاماق سالامىز. مەن گيتارامەن ءان ايتامىن، تاپسىرىس بەرەتىن قادىرعالي. ال جۇردەك پويىز جۇرىسىنەن تانبايدى، ۇلى دالانىڭ اپشىسىن قۋىرىپ،  جۇيرىك اتتاي العا جۇيتكيدى. كەيدە ۇلكەن قالالاردىڭ ۆوكزالىنا ءتۇسىپ، از-كەم تازا اۋامەن تىنىستايمىز. سونىڭ ءوزى ءبىراز ۋاقىتىمىزدى جەپ قويعانداي، نەمەسە ۇزاق جولدان ۇزدىگىپ جاڭا كەلىپ تابىسقانداي، ءسۇيىستى قايتا باستايمىز. ماسكەۋگە تۇسكەن بەتتە قايدا باراتىندىعىمىز جازۋلى حاتتاي بەلگىلى. ماسكەۋىڭىزدى بۇرىن-سوڭدى كىم كورىپتى، جول باستاۋشىم قادىرعالي. مەن مۇرىنى تەسىلگەن تايلاقتاي سونىڭ سوڭىنان ەرە بەرەمىن. مەنىڭ تاراپىمنان «تۇزەتۋ» ەنگىزىلمەيدى.

ۇيقىنىڭ دا كەستەسى كەلىسكەن. ەكى تاۋلىك قولدارى بوس، ىستەيتىن شارۋالارى جوق، ەكى پەندەڭىزگە ۋاقىت مولىنان جەتكىلىكتى-ءتىن. تەرەزەگە قاراپ تەلمىرۋ دە كىسىنى جالىقتىرادى بىلەم، سوسىن ەسىنەپ ۇيقىڭ كەلەدى. كەلەسى ءتۇنى عوي «اسپاننان قارا بۇلت ءتونىپ،  نايزاعاي شاتىرلاعانى». قادىرعاليدى نە تۇلەن تۇرتكەنىن قايدام،  «اششى سۋدان» دا ءبىراز سىلتەڭكىرەپ جىبەردى. بۇعان دەيىن تىرمىسىپ، «ۇياتىمدى» اناۋ-مىناۋ «كوممۋنيزم» ورناتىپ تاستايتىن  قۇرعاق ۋادەلەرگە ايىرباستاماي، ايىرباستاماق تۇگىلى «سۋىق قول» قاي جاعىمنان كىرىپ كەتەدى دەپ، وزىمە-ءوزىم كۇش بەرىپ، مىقتى «قاراۋىل» قويىپ جاتقام. «قارۋلى كۇزەت» ەمەس، ارينە. مەنىكى قىز «ۇياتىنا» دەگەن شەكسىز ادالدىق. بۇل «جەتى جارعىنى» جەتى جاسىمىزدان باستاپ جاتتاپ وسكەنبىز. اسىعاتىن نە بار، ۇلگىرەدى عوي بارىنە. قادىرعاليدىڭ قۇتتى تابالدىرىعىنان دا كىرشىكسىز پاك كۇيىممەن اتتاعىم كەلەدى. ءساتىن سالسا وعان دا كوپ ۋاقىت قالعان جوق، وسى ماسكەۋ ساپارىنان امان-ەسەن ەلگە جەتسەك، تۇرمىسقا شىعۋ ماسەلەسىنە دە تۇپكىلىكتى نۇكتە قويامىز. قادىرعاليدىڭ وي-ماقساتى سوعان قاراي اۋىپ بارادى. مەيلى. بۇيىرىق سولاي بولسا، تاۋبە دەيمىن-داعى بارىنە. قىز بالانىڭ ماڭدايىنا و باستان  باسقا شاڭىراقتىڭ ءتۇتىنىن تۇتەتۋ تاعدىرى جازىلعان. مەنىكى دە ورىندى، ديپلوم قالتادا، ەندى ءبىر باسىم ەكەۋ بولسا اتا-انامنىڭ دا قۋانىشتارىندا شەك بولماس. تاۋەكەل.

قادىرعالي بايقايمىن بىرازعا دەيىن تاعى دا «ات شالدىردى»، وسى تويعانىمەن دەمالسا كانى. ۆاگوننىڭ تەربەلىس ىڭعايىمەن كوزىم ءىلىنىپ كەتكەن ەكەن، ۇستىمە تاۋ قۇلاپ كەتكەندەي تۇنشىعىپ قالا جازدادىم. «مىناۋ قايتەدى-ەي!» قارۋلى قولدار الدىمەن توستارتقىشتى جۇلىپ الدى، اقجايمامەن قىمتانعان بولامىن، ءتىلىم جەتكەنشە قادىرعاليدىڭ كوزىن دە ءبىر نارسەگە جەتكىزۋگە تىرىسامىن: «مەنى ىڭعايسىز جاعدايعا قالدىرما قادىرعالي، شىدا، بويىمداعى تازالىقتىڭ ءبارى سەنىكى. بۇعان دەيىن شىداپ كەلدىڭ عوي، ەكى-ءۇش ايعا مۇرسات بەرسەڭشى». «سەنىڭ تازالىعىڭدى قالاي بىلەمىن، قازىرگى زاماندا ونىڭ قاجەتى شامالى. ەگەر مەندىك بولساڭ، بۇگىننەن باستاپ جۇبايلىق ومىرگە كوشەمىز». «شاڭىراقتى قادىرلەۋ دەگەن شە؟..» «ارحايكالىق ۇعىم-تۇسىنىكتەن  قاشان ارىلاسىڭدار؟! سەندەر دە وسى...» ىشىمدىك ادامدى ازدىرادى دەگەن راس-اۋ، كۇنى كەشەگە دەيىن  مەنىمەن مادەنيەتتى، ىزىلىپ سويلەسەتىن قادىرعاليدى  وسى تۇستا مۇلدەم جوعالتىپ الدىم، تانىماي قالدىم. باسقا، بوتەن اداممەن ارپالىسىپ جاتقانداي كۇي كەشتىم. ابايسىزدا كوزىڭنەن جاس شىعىپ كەتسە،  بىردەن ۇتىلاسىڭ. سوندىقتان «كۇزەتتى» كۇشەيتتىم. بۇل كۇرەستە مەن جەڭىسكە جەتۋگە ءتيىستىمىن، سەبەبى تازالىقتى قورعاۋ ءۇشىن قارسىلىق كورسەتتىم. ءيا، ءبىر دانىشپان ايتاتىنداي، ءومىردىڭ ءوزى كۇرەس. جىعىلساڭ مويىما، جىگەرلەن، قابىرعاڭدى قايتا تىكتە. دۇرىس-اق، بىراق  بۇل كۇرەس ول كۇرەستەن الدەقايدا ماڭىزدى، الدەقايدا قۇندى.

جۇردەك پويىز جۇرىسىنەن جاڭىلمايدى. تەرشىگەن تەرەزەدەن اندا-ساندا اي سىعالايدى: «ۇلى جولدىڭ بويىندا ۇياتسىزدىققا بارماڭدار، بارماڭدار!» قانشا ىشتىگە ساناعانمەن، ەر ادامنىڭ كۇشى باسىم. مەنىڭ جالىنعان، جالبارىنعان، شىن نيەتىممەن ارمانسىز اقتارىلعان اقتىق سوزدەرىم ايدالاعا لاقتى. ول تۇپكى ماقساتىنا جەتىپ تىنباي قويمايتىن ءتارىزدى. اۋىر سالماق قابىرعامدى كۇتىرلەتىپ اكەتىپ بارادى. ۇزاققا سوزىلعان تەكەتىرەستەن سىلەم قاتتى، كىمنەن كومەك سۇرارىڭدى جانە بىلمەيسىڭ. ادامنىڭ ءبىتىم-بولمىسى قالاي وزگەرەدى-اي، ا؟! ءدال وسى اراعا دەيىن تازالىعى مەن اقتىعىن ساقتاعان  ارمان «ايناسى» بىت-شىت سىندى، دالىرەك ايتقاندا دۇنيە قاراڭ قالدى. كەلەشەك كومەسكى تارتتى. كۇش-جىگەرىم تاۋسىلدى. بەرىلدىك. بىراق بۇل وپاسىزدىقتى ەشقاشان كەشىرە المايتىندىعىم انىق، ەرتەڭ عايىپتان تايىپ «باي بولىپ، باقشا مۇراتىمىزعا جەتكەندە» دە...

شارۋاسىن تىندىرىپ العان سوڭ، ول اقىرى مەنى كىنالاۋعا كوشتى: «تورعا تۇسكەن تورعايداي شىرىلداپ، ولەردەگى ءسوزىڭدى ايتۋىڭ جامان ەدى، پاكتىگىڭدى بايقاي المادىق». نە دەيىن، ءبىر نارسە ايتسام اقتالعان بولىپ شىعادى ەكەم. قىزىل قانعا بىلعانعان اق جايمانى اكەپ الدىنا تاستايمىن با. ودان قانداي ناتيجەگە قول جەتكىزبەكپىن. «ماستىقپەن اڭعارماعان شىعارسىڭ». نەتكەن جيىركەنىشتى ەدى. بۇل «مەنى قورلادى، ايۋاندىققا باردى، ارىمدى تاپتادى» دەپ سوتقا ارىز بەرگەننەن دە سوراقى ەدى. ودان ۇندەمەگەنىم مىڭ ارتىق. ەرتەڭگى شاي ۇستىندە دە ول كەشەگى «ءالاۋلايىن» قايتالادى. ايتىپ وتىرمىن عوي، دۇنيە شىنىمەن قاراڭ قالعانداي. كەلەسى ايالدامادان ءتۇسىپ قالىپ، ارتقا قايتسام با ەكەن، ا؟ ونى-مۇنىمدى جيناستىرا باستادىم. ول شىنىمەن ماستىقپەن جاسادى ما، الدە مەنى قورلاعىسى كەلدى مە، و جاعىن باعامداۋعا شاما قايدا. مەنىڭ ءبىر شەشىمگە تىرەلگەنىمدى بىلگەن سوڭ، ال كەلىپ جالىنسىن: «سەنىڭ اقىلىڭ بار ەدى عوي، بالقوڭىر، ىشىمدىك الجاستىردى تۋرا جولدان. اقىماقتىقپەن ارعى جاعىنا تەرەڭدەپ بارا المادىم. سەن مەنى مازاق ەتىپ، ۇنەمى ميىعىڭنان كۇلەتىن سەكىلدى ەلەستەدىڭ. «وسىنداي مۇمكىندىكتى تەككە جىبەرە مە ەكەن جىگىت دەگەن...» وسى پالەگە تۇتقىندالدىم دا قالدىم. بۇكىل بولمىسىمدى وسى ارامدىق بيلەپ الدى. ال، ءجون-جوسىعىنا كوشكەندە بۇعان تۋلايتىن نە بار، ماعان تيەسىلى «نەسىبە» ەكەن، ونى بۇگىن جەيمىن بە، ەرتەڭ جەيمىن بە، ءبارىبىر ەمەس پە؟! ونىڭ... يەسى مەن. ءبارى جوندەلەدى. ءبىز ويلاعانداي ءبارى دۇرىس بولادى».

ول جول بويى ءوستىپ اقتالۋمەن، جالىنىپ-جالبارىنۋمەن بولدى. مەن رايىمنان قايتتىم. قايتپاعاندا نە ىستەمەكپىن. ماسكەۋدە دە، قايتار جولدا دا «جۇبايلىق ءومىر» جالعاسىن تاپتى. ەلگە كەلگەن سوڭ ءبىر-ەكى ايدىڭ و جاق-بۇ جاعىندا ۇيلەنەمىز دەپ ۋادە بايلاستىق. ەكى-ءۇش اي دەگەن كوزدى اشىپ-جۇمعانشا وتە شىعادى. وعان دەيىن مەن ديپلومىمدى قورعاپ ۇلگەرەمىن. ءسويتىپ ءبارىنىڭ ىڭعايى كەلەر. مەن بىلەتىن قادىرعالي جامان جىگىت ەمەس-ءتى. سول-اي، ايتقانىم ايتقان، ماعان جاساعان سو جولعى «يتتىگىن» ءومىر بويى ۇمىتپايمىن. ارا-تۇرا ەسىنە ءتۇسىرىپ، تاۋبەسىنە كەلتىرىپ وتىراتىن بولامىن. بويعا بالا بىتكەندە ايەل ورگانيزمى ءتۇبىرلى وزگەرىسكە ۇشىرايدى. «ومىرشەڭ بالا شارتاقتىڭ سىرتىندا پايدا بولادى» دەگەن ورىستىڭ ماقالى بار. اپىر-اي، ءا؟! تاماق باتىرمايدى، قۇسقىم كەلەدى، باسىم اينالادى. كوپ جۇرگەندى  كوتەرە المايمىن. شارشاي بەرەمىن. جاسىرىنىپ بارىپ دارىگەرلەرگە كورىنگەم، ءدۇدامالىم راسقا شىقتى.

ەكى-ءۇش ايدى قالاي وتكىزەمىن. ۋاقىت وتەر عوي، ۋاقىتتى ۇستاپ تۇرۋعا ەشكىمنىڭ قۇدىرەتى جەتپەيدى. تەك سول ۋاقىتى تۇسكىردىڭ وقشانتايىن ماعان قاراتىپ، وق اتاتىندىعى جامان دا. اي تۇگىل، كۇن تۇگىل، ساعاتتاردى ساناۋعا تۋرا كەلەر. نارەستەنىڭ جەتىلۋ پروتسەسى سەنىڭ ديپلوم قورعاعانىڭا قاراپ تۇرمايدى. بىلايعىدا وتپەيتىن ۋاقىت ەندى جالىنا قول تيگىزبەيدى. ديپلوم العان كۇنى ول مەن جاتاقحانادان الىپ قاشاتىن بولدى. «الىپ قاشۋ» ءبىزدىڭ ەلدىڭ ءداستۇرى. بۇل مەن ءۇشىن قاجەت-اق، كۇنامدى جەڭىلدەتۋگە تاپتىرمايتىن ءتاسىل. رۇقساتسىز ۇزاتىلعان قىزداي «جىلاپ-سىقتايمىن، اتا-انامنىڭ الدىنان وتىڭدەر، كەشىرىم سۇراڭدار» دەپ «مىندەتسيمىن».

جاتاقحانادان «ءسان-سالتاناتىمەن» اتتاناتىن بولدىم، «قۇتتى ورىنىما قوندىرۋ ءۇشىن» قاسىما ءبىر قۇربىم ىلەستى. جاستىق داۋرەنىم وتكەن جاتاقحانانى قيمايتىنداي ىقىلاس اڭعارتتىم، بىراق ارعى جاعىم بوس، داڭعىر-دۇڭگىر، كەۋەك، نە قايعىرمايمىن، نە جىلامايمىن. جۇرەگىم دە دۇرسىلدەمەيدى. وسىنىڭ ءبارى مەنىڭ ەركىمنەن تىس ءوتىپ جاتقان تىرلىكتەر ءتارىزدى. كەش باتا قادىرعالي كەلدى ءبىر دوسىن ەرىتىپ. قۇشاعىندا گۇل. اۋزىنان اراق ءيىسى شىعا ما قالاي، «مۇنداي قۋانىشتى ساتتەردە... ءيا، جورا-جولداستارىنا «جۋىپ» تا جىبەرگەن بولار. مەنىڭ ەسىل-دەرتىم كيەلى شاڭىراقتان وڭ اياعىممەن اتتاۋ. قازىر باسىما اق ورامال سالعىسى كەلەتىن جەڭگەلەرى مەنى كورىسىمەن تۇرا ۇمتىلار. وتقا ماي تامىزار. جان-جاقتاعى اعايىن-تۋىستارى جينالار. قالاي دەگەندە دە كەلىن ءتۇسىرۋ ۇلكەن وقيعا، ومىردە سيرەك كەزدەسەتىن ەلەۋلى وقيعا. اق تۇيەنىڭ قارنى جارىلاتىن وسى تۇس.

جەڭىل ماشينە ارىق جيەگىندەگى تاقتاي شارتاعى بار جۇپىنىلاۋ ءۇيدىڭ جانىنا كەلىپ توقتادى. ەتەكتەرىنە شالىنىسىپ، شاشۋ الا جۇگىرگەندەردىڭ  قاراسى كورىنە قويمادى. قادىرعالي ماعان كوپ اعايىندىمىز دەپ ايتقان-دى. الدە جۇمىسباستىلىقپەن جۇگىرىپ جۇرگەندە كەلىن كەلەتىندىگىن الدىن-الا ەسكەرتپەگەن دە شىعار. وعان وكپەلەيتىن تۇگى جوق، تەك ارتىنىڭ قايىرىن بەرگەي. ءبىزدىڭ جاقتا «كەلىن ءتۇسىرۋدىڭ» جازىلماعان زاڭدارى كوپ. قىزدىڭ اكە-شەشەسىنىڭ رۇقساتى كەلگەنشە، ابىر-سابىر باسىلعانشا ءبىر تانىسىنىڭ ۇيىنە ۋاقىتشا كىرگىزە سالادى. بىرەر كۇن سوندا ايالداپ، كەيىن بارسا دا تۇگى كەتپەيدى.

ءتۇس قايتا «توي جىرى» دۇرىلدەپ باستالدى دەيسىز كەلىپ. كەڭ بولمەگە داستارقان دا جايىلدى، جاساۋ-جابدىعىن دا ءۇيىپ تاستادى، ءتۇرلى-ءتۇستى قىلمويىنداردان كوز سۇرىنەدى. جاس جىگىتتەر مەن جاس كەلىنشەكتەر زىر جۇگىرىپ ءجۇر. جۇزدەرىنەن شاتتىق نۇرى شالقيدى. العاشقى وتىرىس ۇزاققا سوزىلدى. ءبارىنىڭ ايتاتىنى جاۋىر بولعان ءبىر تىلەك: «جاس جۇبايلار باقىتتى بولسىن، توي تويعا ۇلاسسىن، ال كانە، الىپ جىبەرەيىك!» «الىپ جىبەرەيىكتىڭ» اياعى ءتۇن جارىمىنا جالعاستى. وتىرىسقا جينالعانداردىڭ دەنى قىلجيا باستاعان، ءبىر-ەكەۋى بارىلداپ ءان ايتقانداي ىڭعاي تانىتىپ ەدى، وزگەلەر ولاردى قۇپتامادى ءان اۋەلەمەدى. مەنى قايران الدىرعانى، مىنالار كوپتى كورگەن، مادەني ورىنداردا ىسىلعان، ءسوزدىڭ جۇيەسىن تۇسىنەتىن زيالى قاۋىم وكىلدەرىنە ۇقسامايدى. وبلىستىق تەلەديداردىڭ قىزمەتكەرلەرى ءسىرا، بۇل «تويدى» ءبۇيتىپ باستاماسا كەرەك ەدى عوي. ال مىنالار جۋىنباي-قىرىنباي، ءبىر نارسەدەن قۇر قالاتىن كىسىشە وسى جەرگە اسىعىپ-اپتىعىپ جەتكەن مالدى اۋىلدىڭ ىشكىش بوزىمدارىنا كوبىرەك كەلىڭكىرەيدى. بۇلاردى كەمسىتەيىن دەگەن كىم بار، تەك كوڭىلى قۇرىعىر بوگدە ويلارعا باسىن الىپ قاشا بەرەدى. كۇدىك تە كوكىرەكتە تابان تىرەپ جاتىپ الدى. قادىرعالي  بىرەر مارتە كورىندى دە، سودان سوڭ زىم-عايىم جوعالدى.

توسەك سالىندى. سۋىق قابىرعاعا تاقالىپ جاتتىم. جاس جۇبايلارعا بولەك بولمە دايىندالعان ەكەن. «ءلاززات ءتۇنىن» ەستە قالاتىنداي قۇمارلىقپەن وتكىزسىن دەگەندەرى عوي. ءتۇننىڭ ءبىر ۋاعىندا بولمەنىڭ توپساسى سىنعان تاقتاي ەسىگى سىقىرلاپ اشىلدى. قادىرعالي ەمەس، جۇرەگىم تاس توبەمنەن شىقتى. الدە ماستىقپەن اداسىپ جۇرگەن بىرەۋ مە. جوق، جانىما كەلىپ ىسىلداپ-پىسىلداپ شەشىندى، الاسا ۇستولگە قۇيرىعىن قويىپ شىلىم شەكتى. قاقىرىندى-تۇكىرىندى. قوزى قارىنى قوزعالعان سايىن بۇلك-بۇلك. «ءسىز كىمسىز، ۇستىمىزگە نەگە كىرەسىز؟» «مەن، مەن. سەنىڭ بايىڭمىن، شىراعىم، تۋلاما، ايقاي شىعارما، دەم الىپ جاتقان ەل-جۇرتتان ۇيات بولماسىن! ەلدىڭ مازاسىن المايىق. بۇل اراق كىمگە وپا بەرگەن، ماستىقتىڭ اسەرىمەن قادىرعالي ءمان-جايدى تۇسىندىرمەگەن بولدى-اۋ ساعان. وقاسى جوق، مەن دە وسى وڭىردە ءتىرى جانعا جالتاقتاماي، جالىنباي ءوز نەسىبەسىن تەرىپ-جەپ جۇرگەن اعاڭمىن. جاعدايىم، تۇرمىس-تىرشىلىگىم ەشكىمنەن كەم ەمەس. مال دا بار، جان دا بار. ايەلىم وتكەن جىلى قىلتاماقتان قايتىس بولدى. جاتقان جەرى جايلى بولعىر،  كودي-ءسودي ءسوزى جوق، جاقسى ادام ەدى. ىشىمنەن دۇعا باعىشتاپ، وسى شارۋاعا كىرىسەردە ريزاشىلىعىن سۇرادىم. ولمەكتىڭ ارتىنان ولمەك قايدا، ەكەۋمىزدىڭ جاقسى تۇرمىس قۇرىپ كەتەتىندىگىمىزگە سەن، اينالايىن، سەنىممەن قارا! ال قادىرعالي مەنىڭ تۋعان ناعاشىم، «جيەن، ءتىرى تۇرسام سەنى ءوز قولىممەن ۇيلەندىرەمىن» دەپ ءجۇر ەدى. بەرگەن سەرتىندە تۇردى. بۇدان ارتىق ەندى نە ىستەيدى ماعان. وركەنى ءوسسىن، مەن دە ونىڭ ءبىر قىزمەتىنە جارارمىن...»

كورپەنىڭ ءبىر شەتىن كوتەرىپ، جىپ-جىلى قويىنعا جىلانداي جىلجىپ كەلە جاتتى. سونداعى قۇدىرەتتى كۇشتىڭ نەدەن پايدا بولعاندىعىنا ءالى قايرانمىن. بەينە ءبىر جەر ءدۇمپۋى لاقتىرىپ جىبەرگەندەي اسەر ەتتى. ۇشىپ تۇرەگەلدىم. ول ۇستاپ قالماققا ۇمتىلدى. بار ەكپىنىممەن كەۋدەدەن يتەرىپ قالعانىمدى بىلەمىن. اپ-اۋىر دەنەسىمەن جارعا سوعىلدى. سودان قولىما ىلىنگەن كيىم-كەشەگىمدى قولتىعىما قىسىپ، تىسقا اتىلدىم. جەتى قاراڭعى تۇندە قايدا بارامىن؟ قالادان شىعا بەرە لايساڭ جول باستالدى. داريانىڭ سول جاعالاۋىندا جامااعايىن ءبىر اپايىم تۇراتىندىعىن بىلەمىن. باعىتىم دۇرىس. بىراق مي باتپاق وكشەڭدى كەرى تارتىپ، ىلگەرى جۇرگىزبەيدى. جار جاعالاپ جۇگىرگەن سونداعى تارتقان اقىرەت ازابىمدى ءتىرى پەندەنىڭ باسىنا بەرمەسىن. كەۋدەمدە شىقپاعان جانىم بار، بالكىم الداعى كورەر جارىعىمنىڭ تۇگەسىلمەگەندىگى شىعار، ءولىپ بارىپ، اۋپىرىممەن ءتىرى قالدىم.

اپايىم «قايدان ءجۇرسىڭ، قۇلدىعىم-اۋ» دەپ جەتى قاراڭعى تۇندە قۇشاق جايا قارسى الدى. اعىل-تەگىل جىلادىم. ءارى باسىمدى سۇيەيتىن ءبىر ادامنىڭ كەزىككەنىنە قۋاندىم. تىڭدايتىن قۇلاق تابىلعان سوڭ ىشكى شەرىمدى ارمانسىز اقتاردىم. كۇزگە قاراي، ەشكىمگە كورىنبەي سول الىس اۋىلداعى باكەنە تامدا بوساندىم. تۇڭعىش ۇلىم دۇنيەگە كەلدى.

(جالعاسى بار)

Abai.kz