جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 9346 0 پىكىر 28 اقپان, 2013 ساعات 11:22

«ءۇش نويان» جانە «گراف مونتە كريستو»

ءار كىتاپ دۇكەنى مەن كىتاپحانالاردىڭ سورەسىنە كوز جۇگىرتسەڭىز قازىر زامانۋي كىتاپتاردىڭ ورىسشا نۇسقاسى تولىپ تۇر. بۇل قازىق ءتىلدى كىتاپتارعا سۇرانىستىڭ جوقتىعىن كورسەتە مە قالاي؟ دەگەنمەن، ۇسىنىس بولسا كەز-كەلگەن دۇنيەنىڭ يەسى تابىلادى.

كەشەگى اتا-بابا مەن ەرتەڭگى ۇرپاققا دەيىن قاستەرلەپ وقيتىن كىتاپتار بار. ولاردىڭ ءبىرى - «ءۇش نويان» مەن «گراف مونتە كريستو». وتكىنشى دۇنيەدەگى ەڭ باستى قاسيەتتى دۇنيەلەردى - ادامگەرشىلىك پەن ادالدىقتى، پاراساتتىلىقتى، ادىلدىكتى تۋ ەتكەن باسىلىمدار تالاي ۇرپاق پەن جەتكىنشەكتەردى تاربيەلەپ كەلە جاتىر. ونىڭ بارلىعى فرانتسۋز جازۋشىسى الەكساندر ديۋمانىڭ تۋىندىسىندا ايقىن كورىنەدى.

ەدمون دانتەستىڭ قايسارلىعى مەن تاعدىردىڭ اۋىرلىعىنا توتەپ بەرە الۋى وقىرمانداردى ەرلىككە جەتەلەيدى. ال، «ءۇش نويانداعى»  دʾارتانيان دوستىققا بەكەمدىگى، پورتوس، اتوس، اراميس سياقتى ءۇش نويانمەن باستان وتكىزگەن وقيعالارى كەز-كەلگەن وقىرماندى قىزىقتىرادى.

سونىمەن قاتار، ستيگ لارسوننىڭ «دەۆۋشكا س تاتۋيروۆكوي دراكونا»، لي چايلدىڭ «ۆراگ»، «پولە سمەرتي»،  دەن براۋن «كود دا ءۆينچيى» سياقتى كىتاپتارى اۋدارىلۋ ۇستىندە. جوسپار بويىنشا بۇل اتالمىش تۋىندىلار الداعى ۋاقىتتا وقىرمانعا جول تارتادى.

ال، قازىرگى ۋاقىتتا كىتاپ سۇيەر قاۋىمعا الەكساندر ديۋمانىڭ «ءۇش نويان» مەن «گراف مونتە كريستوسىن» الىپ وقۋلارىنا بولادى. وسى اتالمىش كىتاپتاردى قولىنا الىپ وقىعان ءار ادام ءوزىن شەكسىز-شەتسىز قىزىققا تولى الەمگە ەنەدى.

ءار كىتاپ دۇكەنى مەن كىتاپحانالاردىڭ سورەسىنە كوز جۇگىرتسەڭىز قازىر زامانۋي كىتاپتاردىڭ ورىسشا نۇسقاسى تولىپ تۇر. بۇل قازىق ءتىلدى كىتاپتارعا سۇرانىستىڭ جوقتىعىن كورسەتە مە قالاي؟ دەگەنمەن، ۇسىنىس بولسا كەز-كەلگەن دۇنيەنىڭ يەسى تابىلادى.

كەشەگى اتا-بابا مەن ەرتەڭگى ۇرپاققا دەيىن قاستەرلەپ وقيتىن كىتاپتار بار. ولاردىڭ ءبىرى - «ءۇش نويان» مەن «گراف مونتە كريستو». وتكىنشى دۇنيەدەگى ەڭ باستى قاسيەتتى دۇنيەلەردى - ادامگەرشىلىك پەن ادالدىقتى، پاراساتتىلىقتى، ادىلدىكتى تۋ ەتكەن باسىلىمدار تالاي ۇرپاق پەن جەتكىنشەكتەردى تاربيەلەپ كەلە جاتىر. ونىڭ بارلىعى فرانتسۋز جازۋشىسى الەكساندر ديۋمانىڭ تۋىندىسىندا ايقىن كورىنەدى.

ەدمون دانتەستىڭ قايسارلىعى مەن تاعدىردىڭ اۋىرلىعىنا توتەپ بەرە الۋى وقىرمانداردى ەرلىككە جەتەلەيدى. ال، «ءۇش نويانداعى»  دʾارتانيان دوستىققا بەكەمدىگى، پورتوس، اتوس، اراميس سياقتى ءۇش نويانمەن باستان وتكىزگەن وقيعالارى كەز-كەلگەن وقىرماندى قىزىقتىرادى.

سونىمەن قاتار، ستيگ لارسوننىڭ «دەۆۋشكا س تاتۋيروۆكوي دراكونا»، لي چايلدىڭ «ۆراگ»، «پولە سمەرتي»،  دەن براۋن «كود دا ءۆينچيى» سياقتى كىتاپتارى اۋدارىلۋ ۇستىندە. جوسپار بويىنشا بۇل اتالمىش تۋىندىلار الداعى ۋاقىتتا وقىرمانعا جول تارتادى.

ال، قازىرگى ۋاقىتتا كىتاپ سۇيەر قاۋىمعا الەكساندر ديۋمانىڭ «ءۇش نويان» مەن «گراف مونتە كريستوسىن» الىپ وقۋلارىنا بولادى. وسى اتالمىش كىتاپتاردى قولىنا الىپ وقىعان ءار ادام ءوزىن شەكسىز-شەتسىز قىزىققا تولى الەمگە ەنەدى.

الەكساندر ديۋمانىڭ شىعارمالارىندا باياندالاتىن وقيعالار سونداي شىنايى، نانىمدى، ءتىپتى سول كەيىپكەرلەردىڭ بارلىعى سول زاماندا ءومىر ءسۇرىپ كەلگەندەي كورىنەدى. وعان پاريجدە دʾارتانياننىڭ قۇرمەتىنە قويىلعان ءمۇسىن دالەل. ورىس جاۋشىسى ا. ي. كۋپرين دʾارتانيان تۋرالى بىلاي دەگەن ەكەن: «قانداي عاجايىپ تۇلعا! كەدەيلىك پەن تاكاپپارلىق، ىسىراپقورلىق پەن ۇنەمشىلدىك، كوزسىز ەرلىك پەن اقجۇرەك بيازىلىق ءبىر باسىنان تابىلادى...». ال، گراف مونتە كريستوداعى يف قامالىنا قامالعان ەدموننىڭ قايسارلىعىنا قالاي ءتانتى بولمايسىز. وسىنىڭ بارلىعى كەز-كەلگەن وقىرماندى بەيجاي قالدىرماسى انىق. ءار بىرەۋىڭىزدىڭ جۇرەگىڭىزدەن ورىن الىپ، تەك قانا ۇلكەن قۋانىش سىيلايتىن تۋىندىلار وسى جىلى وقىرمانىنا قايتا جول تارتىپ وتىر.

قازىرگى تاڭدا قازاق وقىرماندارى ازايعان جوق. تەك ولارعا وقيتىن كىتاپ شىعارىپ، قولدارىنا تاراتاتىن ادامدار از. مەملەكەت، جەكە تۇلعا دا ءوز مادەنيەتىن، وركەنيەتىن، وي-پاراساتىن، ءورىسىن وقۋ جانە ونى توقۋمەن كوتەرەدى. ءار وتباسى ءوز رۋحاني بايلىعىن دامىتۋ ارقىلى ەلگە عانا ەمەس بار ادامزاتقا ۇلكەن پايدا اكەلەدى. بۇگىنگى كىتاپ دۇكەندەرىنەن كورىپ جۇرگەن كىتاپ سورەلەرى قانداي باسىلىمدارمەن تولعان؟ ارينە، شەتەل جانە زامانۋي تۋىندىلارمەن. ونىڭ بارلىعى انا تىلىندە ەمەس. ءوز ەلىمىزدە ءجۇرىپ قازاق تىلىندە وقيتىن جاقسى كىتاپتاردى تاۋىپ الۋ كەيدە وڭايعا تۇسپەيدى. وسىنىڭ بارلىعى كىتاپ ساۋداسى مەن تاراتۋدىڭ دۇرىس جولعا قويىلماي وتىرعاننىڭ سالدارىنان.

«Aباي-اقپارات»

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1574
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2268
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3576