بەيسەنبى, 25 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 3375 0 پىكىر 22 اقپان, 2013 ساعات 09:55

گەرويحان قىستاۋباەۆ. لاتىنعا كوشۋ – ءوز ەركىڭمەن ءوشۋ

مەن لاتىنعا كوشۋگە قارسىمىن! سەبەبى، بۇل ۇسىنىس باسىلىم بەتتەرىندە كوپتەن بەرى ءتيىپ-قاشتى ايتىلىپ جۇرگەنىمەن، وسى جولى قاراپايىم حالىقتان ەمەس، كۇتپەگەن جەردەن، بيلىكتەن شىقتى. ال بۇعان دەيىنگى بيلىكتەن شىققان بارلىق ۇسىنىستىڭ ۇلت مۇددەسىنە كەرەعار كەلەتىن، جاسىرىن، ساياسي استارى بار بولاتىن. ماسەلەن، «كوپ ۇلتتى قازاقستان» يداياسى، ۋاقىت وتە كەلە ەلىمىزدە تۇرىپ جاتقان ءاربىر وزگە ۇلت وكىلدەرىنە، حالىقارالىق زاڭنامالارعا سۇيەنە وتىرىپ، اۆتونوميا تالاپ ەتۋلەرىنە قۇقىق بەرەرى ءسوزسىز دۇنيە. «كوپ ءدىندى (كونفەسسيالى) قازاقستان» يدەياسىنىڭ زاردابىن قازىر-اق تارتىپ وتىرمىز. «ءۇش تۇعىرلى ءتىل» ۇستانىمى - تۇبىندە قازاق ءتىلىن جوياتىن يدەيا.

جالپى، مەنىڭ ويىمشا ءبىزدىڭ بيلىك ۇلتتىق مەنتاليتەتىمىزدى (باسقاشا ايتقاندا ۇلتتىڭ ءوزىن) جويۋعا جانتالاسىپ ەڭبەكتەنىپ كەلەدى. جوعارىدا ايتىلعان ءۇش يدەيانىڭ كەز كەلگەنى تولىقتاي جۇزەگە اسسا، بۇگىنگى قازاقى قالپىمىزدان تۇك قالماس ەدى. ولگەنىن بىلدىرتپەي جىبەرەيىن دەپ، وتكەن ۋاقىتتاردا نەشە ءتۇرلى ادام ويلامايتىن قۇيتۇرقى ارەكەتتەرگە دە بارعاندى. سونىڭ ءبىرى «ەل بىرلىگى» دەگەن ادەمى اتپەن ۇسىنىلعان، ال تۇپكى ماقساتى «قازاقستاندىق ۇلتتى» قالىپتاستىرۋ دوكتريناسى. قۇدايعا شۇكىر، مۇحتار شاحانوۆ اعامىز باستاعان ەل جاناشىرلارىنىڭ ارقاسىندا بيلىكتىڭ بۇل زىميان ويىنا دەر كەزىندە توسقاۋىل قويا بىلدىك. سوندا بيلىك ءوز ومىرىندە العاش رەت تىزە بۇكتى! بىزدە

مەن لاتىنعا كوشۋگە قارسىمىن! سەبەبى، بۇل ۇسىنىس باسىلىم بەتتەرىندە كوپتەن بەرى ءتيىپ-قاشتى ايتىلىپ جۇرگەنىمەن، وسى جولى قاراپايىم حالىقتان ەمەس، كۇتپەگەن جەردەن، بيلىكتەن شىقتى. ال بۇعان دەيىنگى بيلىكتەن شىققان بارلىق ۇسىنىستىڭ ۇلت مۇددەسىنە كەرەعار كەلەتىن، جاسىرىن، ساياسي استارى بار بولاتىن. ماسەلەن، «كوپ ۇلتتى قازاقستان» يداياسى، ۋاقىت وتە كەلە ەلىمىزدە تۇرىپ جاتقان ءاربىر وزگە ۇلت وكىلدەرىنە، حالىقارالىق زاڭنامالارعا سۇيەنە وتىرىپ، اۆتونوميا تالاپ ەتۋلەرىنە قۇقىق بەرەرى ءسوزسىز دۇنيە. «كوپ ءدىندى (كونفەسسيالى) قازاقستان» يدەياسىنىڭ زاردابىن قازىر-اق تارتىپ وتىرمىز. «ءۇش تۇعىرلى ءتىل» ۇستانىمى - تۇبىندە قازاق ءتىلىن جوياتىن يدەيا.

جالپى، مەنىڭ ويىمشا ءبىزدىڭ بيلىك ۇلتتىق مەنتاليتەتىمىزدى (باسقاشا ايتقاندا ۇلتتىڭ ءوزىن) جويۋعا جانتالاسىپ ەڭبەكتەنىپ كەلەدى. جوعارىدا ايتىلعان ءۇش يدەيانىڭ كەز كەلگەنى تولىقتاي جۇزەگە اسسا، بۇگىنگى قازاقى قالپىمىزدان تۇك قالماس ەدى. ولگەنىن بىلدىرتپەي جىبەرەيىن دەپ، وتكەن ۋاقىتتاردا نەشە ءتۇرلى ادام ويلامايتىن قۇيتۇرقى ارەكەتتەرگە دە بارعاندى. سونىڭ ءبىرى «ەل بىرلىگى» دەگەن ادەمى اتپەن ۇسىنىلعان، ال تۇپكى ماقساتى «قازاقستاندىق ۇلتتى» قالىپتاستىرۋ دوكتريناسى. قۇدايعا شۇكىر، مۇحتار شاحانوۆ اعامىز باستاعان ەل جاناشىرلارىنىڭ ارقاسىندا بيلىكتىڭ بۇل زىميان ويىنا دەر كەزىندە توسقاۋىل قويا بىلدىك. سوندا بيلىك ءوز ومىرىندە العاش رەت تىزە بۇكتى! بىزدە

«قازاقتىڭ باسى بىرىككەنىن تۇسىنگەن بولار ەندى» دەپ، ءۇمىت ارتىپ قالعانبىز. سويتسەك قاتەلەسىپپىز. بيلىك كەرىسىنشە ءوش ساقتاپ قالعان ەكەن.

ايعاعى - بۇگىنگى ۇسىنىسى. مىنا بيلىك «ءتىرى» تۇرعاندا قانداي دا ءبىر جاڭا الىپبيگە كوشۋ جۇزەگە اسپايدى. ال اسا قالدى دەگەننىڭ وزىندە كيريلليتسامەن جىلاپ كورىسەتىن جاعداي تۋىندايدى. «كوشەمىز» دەگەنى حالىقتى ءجاي الداۋ، زەيىندى باسقا جاققا بۇرۋ عانا. نەگىزگى ماقسات - سول باياعى قازاقتى جويۋ ساياساتىن جالعاستىرۋ! كوپ «قادامدى»، تۇسىنىكسىز، كەلەشەگى كۇڭگىرت، ال شىنايى ءتۇبى - جارعا سوقتىراتىن ايار ۇسىنىس بۇل. قاراڭىز.

«ەل بىرلىگى» دوكتريناسىنان وڭباي وپىق جەگەن بيلىك، «كورسەتەرمىن سەندەرگە قارسىلاسقاندى. كوزدەرىڭە كوك شىبىن ۇيمەلەتپەسەم بە؟» دەپ، ۇلت جاناشىرلارى اراسىنا ولىسپەي بەرىسپەيتىن «سۇيەكتى» لاقتىرىپ جىبەردى. بيلىك جاڭىلىسقان جوق. شىنىندا دا دوكتريناعا قارسى كۇرەستە «ءبىر قولدىڭ بەس ساۋساعىنداي بىرىگىپ قيمىلداعان» ۇلت پاتريوتتارى قازىردىڭ وزىندە-اق بىتىسپەستەي بولىپ ەكىگە جارىلىپ تۇر. ءبىرى  - لاتىنشاعا كوشۋ كەرەك دەسە، ەكىنشىسى  - وعان قارسى. الداعى ۋاقىتتا ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، ت.ت. توقتامداعى باسقا توپتاردىڭ دا شىعۋى كادىك. بۇل جاعداي - ۇلت مۇددەسى دەگەندە، ەندى-ەندى ازەر باس قوسىپ كەلە جاتقان قازاققا ەس جيعىزباس سوققى بولاتىن بولدى! مىنە،  بيلىكتىڭ اڭساعان ارمانى دا وسى ەمەس پە؟!

مەنىڭ «قارسى» توپتا بولۋىمنىڭ ەكىنشى سەبەبى: لاتىنشاعا كوشۋ كەرەك دەپ، ۇلارداي شۋلاپ وتىرعان بۇگىنگى توپ، مىسالى كەشە قايدا بولدى؟ پرەزيدەنتتىڭ اۋزىنان وسى ءسوز شىققانعا دەيىن ولار كىمنىڭ استىندا «تۇنشىعىپ» جاتتى ەكەن؟ «كوشۋ» انىق سولاردىڭ بۇگىنگى سايراعانىنداي، ەرتەڭگە قالدىرۋعا بولمايتىن وتە ماڭىزدى شارۋا بولسا، نەگە پرەزيدەنت بۇل ماسەلەنى ءسوز ەتكەنگە دەيىن كوتەرمەدى ولار؟ جوق الدە ءمانى وزەكتى ۇلت مۇددەسى، پرەزيدەنتتىڭ اۋزىنان شىقپاسا وزەكسىز بولا ما؟

بۇل توپقا ۇلكەن كۇدىك بار. ولاردىڭ ايتۋىنشا «لاتىن الىپبيىنە كوشۋ - ورىستىڭ  بوداندىعىنان ءبىر جولا قۇتىلۋدىڭ ەڭ توتە جولى ەكەن». دالباسا پىكىر! كەز كەلگەن ءالىپبي - سيمۆول، قاعازعا تۇسكەن قيسىق سىزىقتار توپتاماسى عانا. وندا تۇرعان ەشتەڭە جوق. بار ماسەلە - بولمىسىڭدا. جۇرەكتەگى باتىرلىق، ساناداعى ازاتتىق - بۇل قۇدىرەت. بودان بولعىڭ كەلمەسە، وسىنداي قۇدىرەتكە يە بول، قازاق! بۇدان باسقا جول جوق قۇلدىقتان قۇتقارار. وسى قۇدىرەتتەن قۇر الاقان بولساڭ، ساعان ءالىپبي كومەكتەسە ادمايدى. بويىڭدا باتىرلىق، ساناڭدا تاۋەلسىزدىك جوق پا، ەشقانداي قارىپ بەيشارالىعىڭدى جويا المايدى سەنىڭ.

شاماسى بۇل توپتاعىلار دا ۇلت ءۇشىن كۇيىپ-ءپىسىپ جۇرگەندەر. بىراق ءوز ويلارىن جالتاقسىز ايتۋعا، اشىق كۇرەسۋگە جۇرەكتەرى داۋلامايتىندار. ال ەندى پرەزيدەنتتىڭ ءوزى ايتقان سوڭ، نەدەن قورىقسىن، ءبارى شەتىنەن «باتىر»، شاماسى كەلگەنشە شۋلاپ، بۇكىل ينتەرنەتتى داڭعازاعا اينالدىرىپ جىبەردى. م. شاحانوۆتىڭ ۇلتقا جاساعان ەڭبەگىنىڭ جۇزدەن ءبىرىن جاساي الماي ءجۇرىپ، «لاتىنعا ءوتۋدىڭ نەسىنەن قورقاسىڭ مۇحا؟ سەندەردىڭ قورقاقتىقتارىڭ-اق ءولتىردى بىزدەردى» دەپ، ءبوسىپتى سابازدارىڭ.

«كوشۋدى» جاقتاۋشى توپتىڭ تاعى ءبىر ايتار ءۋاجى: لاتىن قارپى كومپيۋتەر جۇيەسىنە، عالامتور جەلىسىنە تەرەڭدەپ ەنۋگە مۇمكىندىك بەرەدى ەكەن. بۇل كومپيۋتەردى ءالىپ دەپ تانىمايتىنداردىڭ اڭگىمەسى. كومپيۋتەر ءۇشىن اعىلشىندىقتان وزگە بارلىق ءالىپبي تەڭ دارەجەدە. تىپتەن كەز كەلگەن ءالىپبيدى اعىلشىن الىپبيىمەن تەپە-تەڭ ەتۋ دە تۇككە تۇرمايتىن دۇنيە. سەبەبى كومپيۋتەر (سونداي-اق قولداعى ۇيالى تەلەفوندا) «ەكىلىك جۇيەدەگى تسيفرلىق كودتاردى» عانا «تۇسىنەدى».

ءۇشىنشى ۋاجدەرى: «لاتىن ءالىپبيى تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني بىرلىگىنە زور ىقپال ەتەدى. كرەمل پانتيۋركيزم يدەياسىنان قاتتى قورقادى! لاتىنشاعا وتۋىمىزگە رەسەيدىڭ قارسىلىعى سودان» -مىس. بۇل ەندى، ساياساتتى ءالىپ دەپ تانىمايتىنداردىڭ اڭگىمەسى. بولماسا «كرەمل تۇركى الەمىنەن قاتتى قورقادى» دەگەن ۇيات نارسە. تۇركى الەمى - ارقايسىسىنىڭ ءوز مادەنيەتى، ءوز ءتىلى بار، بولەك-بولەك مەملەكەتتەر. ءبىرىن ءبىرى ءتىلماشسىز تولىق تۇسىنە المايدى. مىسالى، «mag'lubiyat» دەگەننەن ءسىز نە ءتۇسىندىڭىز؟ ءتىپتى قاي ۇلتتىڭ ءتىلى ەكەنىن بىلەسىز بە؟ جوق. بۇل وزبەكشە «جەڭىلىس» دەگەن ءسوز. ءبارى دە سىزگە تانىس لاتىن قارپى بولسا دا، وزبەك ءتىلىن بىلمەسەڭىز ەشتەڭە دەي المايسىز. سوندىقتان قارىپتىڭ ورتاقتىعى ەشقانداي بىرلىككە جەتەلەي المايدى. كيريلليتسادا بولعان وزبەك، تۇركىمەن، قىرعىز، ت.ب. اعايىندار قايدا قازىر؟ شەكاراسىنان بايقاماي ءوتىپ كەتسەڭ اتىپ ولتىرەدى، جوق دەگەندە ۇزاق مەرزىمگە تۇرمەسىنە تىعادى.

بۇل توپتاعىلاردىڭ تاعى دا ءبىراز ۋاجدەرىن كەلتىرۋگە بولار ەدى. بىراق ءبارى دەرلىك وسىنداي ءالسىز ارگۋمەنتتەر. ماسەلەن، ەندى ءبىرى «لاتىن الىپبيىنە كوشۋ - زامان تالابى» دەيدى. زامان تالابى - ءالىپبي اۋىستىرۋ ەمەس، «بوداندىقتان ءالىپبي اۋىستىرۋ ارقىلى قۇتىلا قويامىز» دەۋ، بەيشارالىق، قورقاقتىق!

پرەزيدەنتتىڭ اۋىزىنان «لاتىن الىپبيىنە كوشۋ» تۋرالى ءسوز شىعۋى مۇڭ ەكەن، بۇل «باتىرلار» «ۇركەيىن دەپ تۇرعان كيىك ەدى، ارتىنا تاياق ءتيىپ ەدىنىڭ» كەرىن كيدىدە قالدى. الدى-ارتىنا قاراماي «كوشەمىز» دەپ دالاقتاپ ءجۇر. سونداعى ماقسات نە؟ ۇتاتىنىمىز قايسى؟ بىرەۋى بىلمەيدى! بىراق «كوشەدى».

مەنىڭ «قارسى» توپتا بولۋىمنىڭ ءۇشىنشى سەبەبى: بيلىك بۇل جەردە ءبىر وقپەن ەكى قوياندى اتىپ الىپ وتىر. قويان بولعاندا دا، كادىمگى نوياندارىن. بىرىنشىدەن، قوعامىمىزدا ۇلتتى جويار كەلەسى  «دوكترينا» پايدا بولا قالسا، وعان قۋاتتى قارسىلىق كورسەتە الاتىن قاۋىم دا قالمايدى. ەلىم دەگەن ەرلەردىڭ تۇبىنە وسى لاتىن سىزباسى جەتەيىن دەپ تۇر. تارىداي شاشىلماق. ەكىنشىدەن، بيلىك ءوزىنىڭ سان قايتارا ايتىپ جۇرگەن: «قازاقتىڭ تاريحى 1990-شى جىلداردان كەيىن عانا باستالدى» دەگەن، باياعىدان بەرگى ارمانىنا باراتىن وڭاي جول تاپتى. ەستەرىڭىزدە بولسا، وسىدان ءۇش-ءتورت جىل بۇرىن، 40-قا تارتا ۇلت قاسقالارى «جاڭا تاريحتى جازايىق!» دەپ، دۇركىرەگەن بولاتىن. شىنىندا دا لاتىنشاعا ءوتىپ، «جاڭا داۋىردە» ءومىر كەشىپ جاتقان بۋىنعا وتكەن، ەسكى زامان نە كەرەك؟ ەندەشە، لاتىنعا ءوتۋ - سوناۋ اتام قازاقتان، بۇگىنگى تاۋەلسىزدىگىمىزگە دەيىنگى تاريحىڭدى جويۋ! قاجەت دۇنيەنى اۋدارىپ الامىز دەگەن بوس ءسوز. اقشا عانا وزەكتى قوعامدا تاريح كىمگە كەرەك؟

ەندى ءبىز لاتىن الىپبيىنە ءوتىپ كەتكەن «جارقىن» كۇنىمىزدى، بۇگىنگى بيلىكتىڭ سيقىنا ساي، كوز الدىمىزعا ەلەستەتىپ كورەلىك. كوپتەپ جاڭادان سالىنعان زاماناۋي ورىس مەكتەپتەرى پايدا بولادى. بۇعان ەشكىم تيىم سالا المايدى. سەبەبى قازاق اتا-انالاردىڭ وزدەرىنىڭ جازباشا تۇردەگى بەرگەن تالاپ-ارىزدارى وسىنداي بولماق. بالاسىن كىم قانداي مەكتەپكە بەرۋى - اركىمنىڭ كونستيتۋتسيالىق ءوز قۇقىعى. («جاۋ كەتكەن سوڭ قىلىشىڭدى بوققا شاپ»).  بۇل ورىس مەكتەپتەرىندە بارلىق ساباق كيريلليتسادا، تەك مەملەكەتتىك ءتىل عانا لاتىنشادا جۇرەدى. ورىس مەكتەپتەرىندەگى ۇلگەرىم قازاق مەكتەپتەرىنە قاراعاندا ەسەلەپ ارتىق. سەبەبى وقۋلىق «جىرتىلىپ-ايىرىلادى».

ال قازاق مەكتەپتەرىندە ءبارى كەرىسىنشە، بارلىق ساباق لاتىنشا، تەك ورىس ءتىلى عانا كيريلليتسادا جۇرەدى. ۇلگەرىم ماسقارا ناشار، سەبەبى وقۋلىقتار جەتىسپەيدى، ال بار وقۋلىقتاردىڭ ساپاسى ادام ايتقىسىز تومەن.

جوعارعى وقۋ ورىندارىنداعى جاعداي مۇنان دا ايانىشتى. قازاقشا لاتىنمەن جازىلعان وقۋلىقتى ون قايتارا وقىساڭدا ەشتەڭە ۇقپايسىڭ. سەبەبى ءتىلىمىزدى تولىق دامىتىپ ۇلگەرمەسەك، قازىرگىدەي دەڭگەيدەگى اۋدارمانى، ورىسشاسىن وقىپ بارىپ تۇسىنەسىڭ. سالدارىنان ديپلوم الىپ شىققان قازاقى بالا ءبىلىمسىز، ال ورىس ءتىلدى بالا كوپ ساۋاتتى. تابيعاتىنان ماتەمەتيكا، فيزيكاعا زەرەك قازاق جاستارى عىلىمنىڭ ءيىسى مۇرنىنا بارمايتىن توپاس ۇلتتىڭ وكىلدەرى بولىپ شىعا كەلەدى.

ەندى ۋاقىت وتە كەلە، بەس، ءارى كەتسە ون جىلدا كيريلليتساعا قايتا اۋىساسىڭ!
مىنە، بۇل جوعارىدا ايتىلعان «قازاقتىڭ كوزىنە كوك شىبىندى ۇيمەلەتۋ» ءساتى.

ارينە، ءدال وسىلاي بولادى دەيتىن كورىپكەلدىگىم جوق. دەگەنمەن، وسى تەكتەس قۇبىلىستىڭ بولارى انىق-اق. سوندىقتان قازاق ءتىلىن بارلىق سالادا تولىق دامىتىپ الماي، كيريلليتسادان كەتۋگە بولمايدى! ال قازاق ءتىلى بيلىكتىڭ مىنا ۇستانعان ساياساتىمەن تاعى 20 جىلدا دا تولىق ءوز دەڭگەيىنە كوتەرىلە الماسى انىق. «لاتىن الىپبيىنە وتەيىك» دەپ، ەنتىگىن باسا الماي جۇرگەن اعايىندار، ەڭ ءبىرىنشى قازاق ءتىلىن تولىققاندى مەملەكەتتىك ءتىل دارەجەسىنە كوتەرۋگە، ءدال وسى ەكپىندەرىڭىزدى تومەندەتپەگەن كۇيى اتسالىسۋلارىڭىز كەرەك، ەگەر تىلگە شىن جاندارىڭىز اشىسا. ول جولدا، بۇل جولداعىداي ەمەس، كەرىسىنشە پرەزيدەنت ساياساتىنا قارسى كەلىپ قالۋلارىڭىز دا ىقتيمال. ءسويتىپ ءجۇرىپ مەملەكەتتىك ءتىلدى ءوز تۇعىرىنا وتىرعىزا الساق، سوسىن بارىپ، تىپتەن قىتاي يەروگليفىنە وتەمىز دەسەڭىزدەر دە قۇقىلارىڭىز بار. مەن سىزدەردى قولدايمىن، ول كەزدە.

ال مۇندايعا دايىن ەمەس، پرەزيدەنت رۇقسات بەرسە عانا «باتىر» بولاتىن بەلسەندىلەر بولساڭىزدار، وندا مۇحتار شاحانوۆ سياقتى ۇلت مۇددەسى ءۇشىن كۇرەسىپ جۇرگەن ازاماتتارىمىزدىڭ اياعىنا ورالىپ، جۇرىسىنەن جاڭىلدىرماڭىزدار.

نەگىزىندە «لاتىنعا ەرتەڭ كوشەيىك» دەپ شۋلاپ جاتقانداردىڭ دەنى - «كوشۋ، كوشپەۋدىڭ» زيانى مەن پايداسىن تولىق سارالاي المايتىن، پرەزيدەنتتىڭ ءوزى ءاۋ باستا-اق ەسەپتەپ سىرتتارىنان سەنىم ارتقان «باتىرلارى» بولىپ وتىر. پرەزيدەنتتىڭ مۇنداي تالانتىنا تاڭ قالماسقا شاراڭ جوق. ويتكەنى ول شۋىلداقتار، كوتەرىلىپ وتىرعان ماسەلەنى تالقىلاۋعا ورەلەرى جەتپەسە كەرەك، شاحانوۆتىڭ جەكە باسىنا باعىتتالعان «ۇلتشىل بولسا نەگە فاميلياسىنىڭ ارتىنداعى «وۆ»-تى الىپ تاستامايدى؟ ورىسشىل» دەگەن سياقتى، بوس اڭگىمەلەرمەن عانا شەكتەلگەن.

مىسالى، فاميليالارىندا «وۆ، ەۆ» دەگەن جالعاۋلارى جوق - تاريحشى مامبەت قويگەلدىنى، بولماسا دەموگراف - ماقاش ءتاتىمدى الايىق. ەكەۋى دە مۇيىزدەرى قاراعايداي عالىمدار. سوندا وسى كىسىلەر شاحانوۆقا قاراعاندا مىقتى ۇلتشىلدار ما؟ جوق! مۇنى، وزگەلەر ەمەس، ءتىپتى ول كىسىلەردىڭ وزدەرى دە مويىندايدى دەپ ويلايمىن.
مەن ءوز باسىم اتا-تەگىن قازاقشالاپ العان تالاي ادامداردى، ءتىپتى «ۇلت پاتريوتتارىن» دا بىلەمىن، ۇيىندە بالا-شاعا، نەمەرەلەرىمەن ورىسشا سويلەسەتىن. «جيگۋليگە» «مەرسەدەستىڭ» جالتىراعان بارلىق ەمبلەمالارىن جاپسىرىپ قويىپ، «مەرسەدەس»، «مەرسەدەس» دەپ، كۇندە ايتىپ، ادەتكە اينالدىرىپ الساق تا، ول ءبارىبىر اتى باسقا، زاتى - ساپاسى سول باياعى «جيگۋلي» بولىپ قالا بەرمەي مە؟ وسى سياقتى اتا-تەگىنىڭ جازىلۋىن وزگەرتكەن ادام كەرەمەت ۇلتشىل بولىپ كەتپەيدى. بۇگىنگى تۇڭعىشباي ءال-ءتارازيدىڭ بۇرىنعى جامانقۇلوۆتان ەشقانداي ايىرماشىلىعى جوق. ەندەشە، اتتى وزگەرتكەننەن تۇك شىقپايدى، ەگەر زاتتى وزگەرتپەسەك.

سوندىقتان، ماسەلە ءار ادامنىڭ جەكە بەلگىسى - ەسىمىندە ەمەس، ونىڭ زاتىندا، تابيعاتىندا. ءدال ءتىل مەن ءالىپبي سياقتى. ماسەلە ءتىلدىڭ وزىندە، ونىڭ قالاي بەلگىلەنەتىن قارپىنىڭ تۇرىندە ەمەس!

P.S.

تاعى ءبىر وي بار. بيلىكتە قوعامداعى بارلىق ساياسي قارسى كۇشتەردى دارمەنسىزدەندىرۋ جوسپارى بۇرىننان بولعان. وسى جوسپار بويىنشا ولار ەڭ اۋەلى وپپوزيتسيانى جىك-جىكە ءبولىپ، السىرەتتى، جۇمىسىنا تيىم سالدى. اقپارات قۇرالدارىن سوت ارقىلى جاپتى. قالعانى - سوڭعى جىلدارى قۋات الىپ كەلە جاتقان ۇلت پاتريوتتارى ەدى، ولاردىڭ دا ءۇنىن وشىرەتىن امالىن تاپتى. ەڭ سوڭعى ەلدەگى قوعامدىق ويعا اسەر ەتە الادى دەگەن ەكى باسىلىم: «جاس الاش» پەن «دات» جوباسى امان تۇر، ازىرشە. وسىلاردىڭ «كوزىن» جويسا، ءبىتتى، بيلىك ويىنا نە كەلسە، سونى ەشبىر قيىندىقسىز جۇزەگە اسىرا الادى. ماسەلەن، پرەزيدەنتتىڭ مۇراگەرىن (داريعانى دەيىك) جاريا ەتە الادى، بولماسا قىتايعا جەر بەرىپ، ياكي كەدەندىك وداقتاعى ءۇش مەملەكەتتىڭ اياسىندا «تازا ەكونوميكالىق» دەپ حالىقتى الداپ، ۋاقىتتى سوزباي-اق، بىردەن ساياسي، بۇرىنعى كەڭەس وداعىنىڭ بالاماسى - ەۋرازيا وداعىن قۇرا الادى.

وندا بيلىكتىڭ قۇدايلارى جارىلقاپ، ءپۋتيننىڭ تاقياسى اسپانعا ۇشىپ، ءوز ەلىمىزدەگى وزگە تىلدىلەردىڭ جۇلدىزدارى جارقىراي تۇسپەك. ال قازاق شە؟... قازاقتىڭ قولىندا ءبىر-ءبىر الىپپە بولادى...

ۇلى ءورتتىڭ باستاۋى - كىشكەنتاي عانا شىرپى وتى! قاراپايىم ءالىپبي ءۇشىن الىسىپ ءجۇرىپ، بارىمىزدان جۇرداي بولىپ قالمايىق، اعايىن. بۇگىنگى مىنا وپاسىز بيلىكتەن قازاق جاقسىلىق كۇتپەسىن.
گەرويحان قىستاۋباەۆ، ماتەمەتيك
Abai.kz

0 پىكىر