جۇما, 29 ناۋرىز 2024
اقمىلتىق 2358 12 پىكىر 1 جەلتوقسان, 2022 ساعات 14:35

بيلىكتەن جاقيانوۆ تا دامەلى...

قاراشادان بەرى قازاقستاننىڭ ساياسي اۋراسى قىزىپ تۇر. وعان جوعارى بيلىكتەگى ساياسي ناۋقان، قىس كىرىسىمەن سىر بەرگەن ەسكى جۇيەنىڭ قوردالانعان ەكونوميكالىق ماسەلەلەرى تامىزدىق بولۋدا.

ەسەسىنە ناقتى ماسەلەدەن گورى پارلامەتتەگى «جاڭا قازاقستان» توبىنىڭ دەپۋتاتتارى ەرلان سايروۆتىڭ تۇكىرىگى، ەدىل جاڭبىرشيننىڭ ەسكى جازباسى حيت بولۋدا. ەسكى وپپوزيتسيونەردىڭ دە ەكپىنى ولاردان تۇك تە كەم ءتۇسىپ جاتقان جوق.

بۇرىن سەمەي، پاۆلودار وبلىستارىنىڭ اكىمى بولعان، 2000-جىلداردىڭ باسىندا «قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق تاڭداۋى» ۇيىمىن قۇرىپ، ارتىنان «قىزمەت بابىن اسىرا پايدالاندى» دەپ جەتى جىلعا سوتتالعان ساياساتكەر عالىمجان جاقيانوۆتىڭ دا دۋالى اۋزىنان شىققان ءار ءسوزى جۇرتتىڭ قىزۋ تالقىسىنا تۇسۋدە.

مۇنىڭ الدىندا YouTube جەلىسىندەگى «گيپەربورەي» كانالىنىڭ ءجۋرناليستى اسەم جاپيشەۆاعا بەرگەن سۇحباتىندا ايتىلعان: «داريعا نازارباەۆا ساياساتقا ارالاسام دەسە، قولداۋ كەرەك. ويتكەنى، ونىڭ ءوزىنىڭ قىلمىس جاساعانى بولماسا، ونى نەگە ساياساتقا ارالاستىرمايدى. مۇمكىن ونىڭ ايتار پىكىرى بار شىعار. مۇمكىن ونىڭ قازىرگى توقاەۆتىڭ جاساپ جاتقان «سۋپەر پرەزيدەنتتىك رەسپۋبليكانى جالعاستىرامىن» دەگەن سوزىنە قارسى پىكىرى بار شىعار. داريعانىڭ ءوزى «ەلىمىزگە دەموكراتيا كەرەك، ەلىمىزگە پارلامەنتتىك رەسپۋبليكا كەرەك»، دەپ ۇران شىعارسا، ونى ءبىز نەگە قولدامايمىز؟! ءبارىنىڭ ءبىر-اق ويى بار. «نازارباەۆتىڭ ءداۋىرى كەتتى. وسى ادامداردى مەملەكەتتەن شىعارىپ تاستايىق، جولاتپايىق»، دەگەن ءسوز دۇرىس ەمەس. ءبىز جۇيەنى وزگەرتەمىز، بىراق، ءوز ادامدارىمىزدى قۋىپ سالىپ، قۇرتىپ جىبەرۋگە بولمايدى. وسى ەلدىڭ ازاماتى بولسا، وسى شارۋاعا ارالاسۋعا قۇقىعى بار ازاماتتاردىڭ ءبارىن ارالاستىرۋىمىز كەرەك»، – دەگەن پىكىرى قىزۋ پىكىر تالاسقا وزەك بولعان ەدى.

كۇنى كەشە عالىمجان جاقيانوۆ Youtube-تەگى جۋرناليست نۇرسەيىت جىلقىشىبايۇلىنىڭ «ۋاقىت كورسەتەدى» باعدارلاماسىنا سۇحبات بەرىپتى. جىلقىشىبايۇلىنىڭ «جاقيانوۆ بيلىككە كەلۋى مۇمكىن بە؟» دەگەن سۇراعىنا: «بيلىككە كەلۋ-كەلمەۋ ماسەلەسى قوعامنىڭ تىكەلەي جاعدايىنا بايلانىستى. دەموكراتيا وسى ەلدە ءورىس السا، ارينە، قاجىگەلديننىڭ دە، جاقيانوۆتىڭ دا بيلىككە كەلۋگە تولىقتاي مۇمكىندىگى بار. ەگەر دە ءادىل سايلاۋ وتسە عانا بيلىككە كەلەسىڭ. ال ونداي بولماعان جاعدايدا، قالاي بيلىككە كەلۋگە بولادى؟»، - دەپ جاۋاپ بەرىپتى عالىمجان مىرزا.

«جاڭا قازاقستانشىل» دەپۋتاتتار نازارباەۆ داۋىرىندە بيلىك پەن بايلىققا جەتكەن ءبىر شوعىر ات توبەلىندەي توپتان قاۋىپ ەتىپ، «ولار كەز كەلگەن ۋاقىتتا بيلىككە كەلۋى مۇمكىن، جاڭا رەفورمالارعا كەدەرگى كەلتىرۋى مۇمكىن» دەپ جۇرتتى ۇرەيلەندىرىپ وتىرسا، كانىگى دەموكرات عالىمجان مىرزا ولاردىڭ پىكىرىمەن كەلىسپەيتىن اشىق اڭعارتۋدا.

ءبىر كەزدە پارتيا قۇرىپ، ساياساتتىڭ كورىگىن قىزدىرعان تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ قىزى داريعا نازارباەۆاعا قاتىستى پىكىرى سونىڭ ايعاعى. قازىر موڭعاليادا جۇرگەن عالىمجان مىرزا «جاڭا قازاقستاندى» كەزىندە ساياسي كوزقاراستارىنا بايلانىستى شەتەلگە كەتكەن ءوزى سياقتى ازاماتتاردى ەلگە شاقىرۋ، ساياسي دودالارعا قاتىسۋعا مۇمكىندىك جاساۋ دەپ تۇسىنەتىندەي. «ۇيرەنگەن جاۋ اتىسقانعا جاقسى» دەگەندەي سايلاۋدا داريعا سياقتى ەسكى جۇيەنىڭ وكىلدەرىمەن باسەكەگە تۇسكەن وزدەرىنە جەڭىل سياقتى. جۇرت نازارىن اۋدارعان سوڭعى پىكىرلەرى سول ويىن مەڭزەپ تۇرعانداي. جاڭا قازاقستان ەسكى جۇيەنىڭ بيلىك وكىلدەرى مەن ەسكى وپپوزيتسيانىڭ ساياسي باسەكەسىنە جول اشا ما، ونى ۋاقىت كورسەتەدى.

Abai.kz

12 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1578
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2277
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3594